Wpływ zrzutów wód z planowanej kopalni wapieni na Przedgórzu Iłżeckim na przepływ w ciekach od V do II rzędu

• Autorzy: Ciupa T. , Suligowski R. , Wiatkowski M.

Warianty tytułu

EN

The Influence of Water Discharge from Planned Limestone Mine in Iłża Foothills on Runoff of 5th to 2nd Order Streams

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the paper, the influence of predicted mine water discharge from the planned excavation of Jurassic limestone from Marylin 1 deposit (Iłża Foothills) on two levels of exploitation (167 and 155 m a.s.l.) on runoff of 5th to 2nd streams order (5th – stream from Śniadków, 4th – Oronka river, 3rd – Szabasówka river, 2nd – Radomka river) was examined. Excavation with its surface catchment creates endorheic area of 32.25 hectares, which will be dewatered. The source material consisted of: topographic and thematic maps, digital elevation model, hydrogeological documentation and field survey results. The analysis included river catchments delimitation, rainfall calculation in the area of the planned excavation mine and its catchment during the average year, month and day with the highest total precipitation during the 10 and 15 minute storms, calculation of specific discharge in gauged and ungauged streams which drains the excavation pit, calculation of the amount of runoff entering the excavation pit and the mine water discharge forming the runoff in subsequent streams. Unreliable rainfall intensity was determined by various methods: Błaszczyk equation, Reinhold formula, Bogdanowicz-Stachy probabilistic model. Specific discharges and runoff of the stream of Śniadków, Oronka river and Szabasówka river were obtained using specific runoff methods, Iszkowski equation and Punzet formula. Runoff of the Radomka river was calculated based on IMGW data (Słowików water gauge). The total percentage of surface water and groundwater at the 155 m a.s.l. exploitation level conditions will reach: 287.0% (year), 297.8% (month) and 467.4% (day) of the average runoff. In the following streams this influence will be moderate: Oronka (up to about 47%), Szabasówka (up to 8%) and Radomka (up to 5%). The biggest hydrological consequences, as a result of surface inflow, will occur after the torrential rain (10-15 minutes) in the stream from Sniadków. The resulting discharge will depend on the time required to pump out water from the excavation mine. In the scenario of the most intensive 15 minutes rainfall (return period 10%), the optimal duration of pumping out the water in the 155 m exploitation level conditions will be about 14 hours. Then, the mine water discharge will not exceed the average year discharge in the stream from Sniadków.

Słowa kluczowe

PL

wyrobisko; zrzut wód kopalnianych; odpływ rzeczny

EN

mine excavation; mine water discharge; river runoff

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2016
• Tom: Tom 18, cz. 2
• Strony: 325--335
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys.

Twórcy

autor

Ciupa T.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

autor

Suligowski R.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

autor

Wiatkowski M.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bibliografia

• 1. Bogdanowicz, E., Stachy, J. (1998). Maksymalne opady deszczu w Polsce. Charakterystyki projektowe. Materiały Badawcze IMGW, seria Hydrologia i Oceanologia, 23.
• 2. Byczkowski, A. (1996). Hydrologia – tom 2. Warszawa: Wyd. SGGW.
• 3. Ciupa, T., Suligowski, R. (2014). The possibilities of wetland preservation within the depression cones of limestone and marl mines at Leśnica-Małogoszcz and Bukowa in the circumstances of deepening the level of exploitation. Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Land Reclamation, 46, 4, 337-351.
• 4. Herman, G., Kaczorowski, Z., Malicki, W., Prażak, J., Szczepański, J. (1991). Modelowa analiza wpływu odwodnień złóż surowców skalnych w Białym Zagłębiu na regionalne stosunki wodne. W: V Ogólnopolskie Sympozjum Współczesne problemy hydrogeologii. Warszawa-Jachranka: Wyd. SGGW, 122-126.
• 5. Kasperek, R., Mokwa, M., Wiatkowski, M. (2013). Modelling of pollution transport with sediment on the example of the Widawa River. Archives of Environmental Protection, 39/2, 29-43, doi: 10.2478/aep–2013-0017.
• 6. Kasperek, R., Wiatkowski, M., Rosik-Dulewska, C. (2015). Investigations of hydrological regime changes in an area adjacent to a mine of rock raw materials. Rocznik Ochrona Środowiska, 17, 256-274.
• 7. Knapczyk, R. (2014). Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z zamierzonym wykonywaniem odwodnień w celu wydobywania kopaliny ze złoża wapieni jurajskich „MARYLIN I”, Kielce.
• 8. Kotowski, A., Kaźmierczak, B., Dancewicz, A. (2010). Modelowanie opadów do wymiarowania kanalizacji. Warszawa: Polska Akademia Nauk.
• 9. Laks, I., Kałuża, T., Sojka, M. (2013). Problems with modelling water distribution in open channels with hydraulic engineering structures. Rocznik Ochrona Środowiska, 15, 245-257.
• 10. Martyniak, K. (2011). Ważniejsze uwarunkowania przyrodnicze a wydobywanie kruszyw. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, 132, Studia i Materiały, 39, 199-206.
• 11. Motyka, J., Czop, M., Jończyk, W., Stachowicz, Z., Jończyk, I., Martyniak, R. (2007). Wpływ głębokiej eksploatacji węgla brunatnego na zmiany środowiska wodnego w rejonie kopalni „Bełchatów”. Górnictwo i Geoinżynieria, 31, 2, 477-487.
• 12. Robam, K., Valgma, I., Iskül, R. (2011). Influence of water discharging on water balance and quality in the Toolse River in Ubja oil shale mining region. Oil Shale, 28, 3, 447-463, doi: 10.3176/oil.2011.3.07.
• 13. Stachowicz, Z., Szczepiński, J. (2007). Ocena wpływu odwadniania przyszłej odkrywki „Piaski” KWB „Konin” SA na środowisko wodne. Górnictwo i Geoinżynieria, 2, 567-574.
• 14. Szczepański, A. (1987). Bezpośredni i pośredni wpływ odwadniania kopalń w Białym Zagłębiu na ilość i jakość wód poziomu dewońskiego. W: Ochrona i zanieczyszczenie wód podziemnych. Wrocław, 360-369.
• 15. Wilk, Z. (red.) (2003). Hydrogeologia polskich złóż kopalin i rejonów górniczych, 1. Kraków: AGH.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.