BazTech - Yadda

1

Express-Method for Determination of Rock Heaving Parameters

Shashenko Oleksandr, Sobczyk Eugeniusz Jacek, Shapoval Volodymyr, Konoval Volodymyr, Barsukova Sofiia

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 1

113-118

EN

Purpose. The problem of determining the contours of the area in which rock heaving occurs is important in the design of underground excavations. The solution of such problems is usually performed either in an elastic-plastic formulation using numerical methods, or using semi-empirical methods, which, as a rule, form the basis of regulatory documents. When writing this article, an attempt was made to use the approach described in work Determining the parameters of a natural arch while forming support load of a horizontal roadways to find answers to such questions: is it possible under these conditions to heave rock at all; what are the outlines of the heaving area. Theoretical studies of geomechanical processes occurring in the vicinity of horizontal excavations using analytical and numerical mathematical methods. Analysis and generalization of the results of theoretical studies. Simple analytical dependencies are obtained that allow calculating the boundary of the base area in which rock heaving occurs and the stability coefficient of this area. As a stability coefficient, it is proposed to use the ratio of the projection onto the vertical axis of the forces holding the heaving rock mass to the projection of the forces that shift this mass. It has been established for the first time that the maximum depth under the excavation, where the heaving of the rock occurs, is directly proportional to its strength, calculated using the strength criterion of O. Shashenko, multiplied by half the width of the excavation and inversely proportional to the specific adhesion of the rock. It was also established for the first time that the coefficient of rock stability in the area of its heaving is directly proportional to its strength, calculated using the strength criterion of O. Shashenko, and back - to rock pressure at the calculated depth. The results obtained in the course of this work make it possible, using mathematical methods, to perform: forecast of the stability of horizontal excavations in the area of rock heaving, taking into account the depth of the excavation, its geometric dimensions, specific gravity and strength properties of the rock; the boundaries of the rock heaving area, taking into account the depth of the excavation, its geometric dimensions, specific gravity and strength properties of the rock.

PL

Problem określenia konturów obszaru, w którym występuje wypiętrzanie skał, jest istotny w projektowaniu wyrobisk podziemnych. Rozwiązanie takich problemów jest zwykle wykonywane albo w preparacie sprężysto-plastycznym metodami numerycznymi, albo metodami półempirycznymi, które z reguły stanowią podstawę dokumentów regulacyjnych. Pisząc niniejszy artykuł, podjęto próbę wykorzystania podejścia opisanego w pracy: Determining the parameters of a natural arch while forming support load of a horizontal roadways do znalezienia odpowiedzi na następujące pytania: czy w tych warunkach w ogóle możliwe jest wypiętrzanie skał; jakie są kontury wypiętrzania obszaru. Zastosowano następujące metody: teoretyczne badania procesów geomechanicznych zachodzących w sąsiedztwie wyrobisk poziomych z wykorzystaniem analitycznych i numerycznych metod matematycznych; analiza i uogólnienie wyników badań teoretycznych. Otrzymano proste zależności analityczne pozwalające na obliczenie granicy obszaru bazowego, w którym występuje wypiętrzanie skały, oraz współczynnika stateczności tego obszaru. Jako współczynnik stateczności proponuje się przyjąć stosunek rzutu na oś pionową sił utrzymujących falujący górotwór do rzutu sił przesuwających ten masyw. Po raz pierwszy ustalono, że maksymalna głębokość pod wyrobiskiem, na której występuje wypiętrzanie skał, jest wprost proporcjonalna do jej wytrzymałości, obliczonej według kryterium wytrzymałościowego O. Szaszenki, pomnożonej przez połowę szerokości wyrobiska, i odwrotnie proporcjonalna do przyczepności właściwej skały. Po raz pierwszy ustalono również, że współczynnik stateczności skały w obszarze jej wypiętrzania jest wprost proporcjonalny do jej wytrzymałości, obliczonej za pomocą kryterium wytrzymałościowego O. Szaszenki, i odwrotnie – do ciśnienia na obliczonej głębokości. Uzyskane w toku pracy wyniki pozwalają, metodami matematycznymi, na wykonanie: prognozy stateczności wyrobisk poziomych w rejonie wypiętrzenia skał z uwzględnieniem głębokości wyrobiska, jego wymiarów geometrycznych, ciężaru właściwego i właściwości wytrzymałościowych skały; granic obszaru falowania skał z uwzględnieniem głębokości wyrobiska, jego wymiarów geometrycznych, ciężaru właściwego i właściwości wytrzymałościowych skały.

2

Impact of strength properties of timber linings in former workings on the sinkhole formation hazard. The case study is on the Upper Silesian Coal Basin, Poland

Strzałkowski Piotr, Dyduch Grzegorz

Archives of Mining Sciences

|

2022

|

Vol. 67, no. 3

531--543

EN

In the Upper Silesian Coal Basin (Poland), numerous former workings have been left unprotected after the liquidation of mines in the 19th and the beginning of the 20th century. The workings have been located at low depths. The paper presents the results of strength tests of wood samples acquired from linings in former workings, and the obtained results have been compared to the results achieved in tests of samples of wood intended to be used in a reconstruction of a historic gallery. The tests consisted in determining the bending strength of wood in compliance with the applicable Polish standard. The results showed that the wood from historic mines was characterised by high variability of bending strength – usually much lower than that of the wood intended for construction. Too low bending strength of timber may result in caving in shallow excavation and lead to sinkhole creation on the surface.

3

Rezerwaty niepamięci

Szwedkowski Witold

Zieleń Miejska

|

2020

|

Nr 12

24--28

PL

Pamiętając o właściwości wektora czasu, nie powinniśmy zmieniać jego zwrotu. Tak samo współczesnym terminem nie powinno się określać zjawiska chronologicznie wcześniejszego. Można jednak zaryzykować i porównać dziewiętnastowieczne wznoszenie romantycznych ruin do zakładania współczesnych ogrodów pamięci. Wspominanie to przywoływanie jakichś minionych wartości, rzeczy ważnych powszechnie lub osobiście dla samego wspominającego. A gdyby tak czerpać z wartości zapominania?

4

Radiowy system telekomunikacyjny RWCS dla wyrobisk komorowo-filarowych

Wojaczek Antoni, Miśkiewicz Kazimierz, Cierpisz Tomasz, Galowy Grzegorz

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2020

|

nr 9

2--6

PL

W eksploatacyjnych wyrobiskach komorowo-filarowych zakładów górniczych KGHM brak jest kablowej infrastruktury teletransmisyjnej. W połączeniu z ograniczonymi wymiarami wyrobisk stanowi to poważne utrudnienie podczas budowy niezawodnego systemu łączności. Radiowy system łączności, alarmowania i transmisji danych RWCS został opracowany jako system radiokomunikacyjny przeznaczony dla wyrobisk systemu komorowo-filarowego. Może on być stosowany przede wszystkim w szczególnie trudnych warunkach środowiskowych podziemi kopalń. Jego urządzenia mają bardzo wytrzymałą obudowę, a elementy tworzące bezprzewodową sieć kratową cechują się długą (ok. miesięczną) autonomią zasilania.

EN

Summary: Mining excavation of the room and pillar extracting system of copper mines do not have a telecommunications cable network. Combined with the limited dimensions of the excavations, this is a serious impediment to the construction of a reliable communication system. The RWCS radio communication, system has been developed as a dedicated radio communication system for this type of excavation. It is intended for use in particularly difficult technical environmental conditions of underground mines. The devices of this system have a very durable housing, and the elements forming the wireless mesh network in the room and pillar excavations are characterized by a very long (about monthly) power autonomy.

5

Experimental studies of static and dynamic steel arch support load capacity and sliding joint temperature parameters during yielding

Pytlik Andrzej

Archives of Mining Sciences

|

2020

|

Vol. 65, no. 3

469--491

EN

Difficult geological and mining conditions as well as great stresses in the rock mass result in significant deformations of the rocks that surround the workings and also lead to the occurrence of tremors and rock bursts. Yielding steel arch support has been utilised in the face of hard coal extraction under difficult conditions for many years, both in Poland and abroad. A significant improvement in maintaining gallery working stability is achieved by increasing the yielding support load capacity and work through bolting; however, the use of rock bolts is often limited due to factors such as weak roof rock, significant rock mass fracturing, water accumulation, etc. This is why research and design efforts continue in order to increase yielding steel arch support resistance to both static and dynamic loads. Currently, the most commonly employed type of yielding steel arch support is a support system with frames constructed from overlapping steel arches coupled by shackles. The yield of the steel frame is accomplished by means of sliding joints constructed from sections of various profiles (e.g. V, TH or U-type), which slip after the friction force is exceeded; this force is primarily dependent on the type of shackles and the torque of the shackle screw nuts. This article presents the static bench testing results of ŁP10/V36/4/A, ŁP10/V32/4/A and ŁP10/V29/4/A yielding steel arch support systems formed from S480W and S560W steel with increased mechanical properties. The tests were conducted using 2 and 3 shackles in the joint, which made it possible to compare the load capacities, work values and characteristics of various types of support. The following shackle screw torques were used for the tests: Md = 500 Nm – for shackles utilised in the support constructed from V32 and V36 sections. Md = 400 Nm – for shackles utilised in the support constructed from V29 sections. The shackle screw torques used during the tests were greater compared to the currently utilised standard shackle screw torques within the range of Md = 350-450 Nm. Dynamic testing of the sliding joints constructed from V32 section with 2 and 3 shackles was also performed. The SD32/36W shackles utilised during the tests were produced in the reinforced versions and manufactured using S480W steel. Since comparative testing of a rock bolt-reinforced steel arch support system revealed that the bolts would undergo failure at the point of the support yield, a decision was made to investigate the character of the dynamics of this phenomenon. Consequently, this article also presents unique measurement results for top section acceleration values registered in the joints during the conduction of support tests at fullscale.Filming the yield in the joint using high-speed video and thermal cameras made it possible to register the dynamic characteristics of the joint heating process at the arch contact point as well as the mechanical sparks that accompanied it. Considering that these phenomena have thus far been poorly understood, recognising their significance is of great importance from the perspective of occupational safety under the conditions of an explosive atmosphere, especially in the light of the requirements of the new standard EN ISO 80079-36:2016, harmonised with the ATEX directive.

6

Doświadczenia związane ze sposobem wzmocnienia wyrobiska zlokalizowanego na wybiegu ściany w KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Jastrzębie”

Chiliński Tomasz, Słomian Artur, Lubosik Zbigniew, Masny Wojciech

Napędy i Sterowanie

|

2019

|

R. 21, nr 7/8

68--73

PL

KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Jas-Mos” (obecnie Ruch „Jastrzębie”) w latach 2012–2013 w pokładzie 502/1 w partii C3 eksploatowała ścianę 23. W artykule zaprezentowano przykład skutecznego wzmocnienia wyrobiska zlokalizowanego na wybiegu tej ściany. Wzmocnienia obejmowały zabudowę kotwionych podciągów stalowych, słupów drewnianych oraz słupów betonowych wypełnionych spoiwem mineralno-cementowym. W przedmiotowym wyrobisku chodnikowym, w trakcie zbliżania się frontu eksploatacji, prowadzono pomiary konwergencji (10 punktów pomiarowych) oraz obciążenia (3 stanowiska) za pomocą dynamometrów. Z przeprowadzonych obserwacji i pomiarów wynika, że największe wpływy uwidoczniły się w środkowej części przecinki wentylacyjno-badawczej – C3. W wyrobisku zarejestrowano konwergencję pionową wynoszącą ok. 0,8 m, również pomiar na dynamometrze zlokalizowany w tym rejonie przez cały okres pomiarowy charakteryzował się największymi wskazaniami. Wzmacniając zatem wyrobisko znajdujące się na wybiegu ściany, należy zwrócić baczną uwagę na środkową część wyrobiska, znajdującą się pomiędzy chodnikami przyścianowymi.

7

DSC Application for Microstructure Investigations of Medieval Cu Alloys

Konieczny J., Labisz K., Głowik-Łazarczyk K., Surma S., Wierzbicki Ł., Jurczyk S.

Archives of Foundry Engineering

|

2018

|

Vol. 18, iss. 2

21--26

EN

Archaeometallurgical investigations presented in this work focus on analysing the microstructure as well as mechanical properties of artefacts from the17th in form of findings performed from cast iron as well as copper casts. The presented research results extend the up-to-date knowledge and present the analysis of structural compounds found in the microstructure of the artefacts from the time dating back to the late Middle Ages in the region around Czestochowa, Poland. The tested samples were found in earth in the city centre under the present marketplace. The excavation works were carried out in summer in the year 2009, and have resulted in the excavation of artefacts in form of copper block of the weight of several kg. The excavation action was led by a group of Polish archaeologists collaborating with the local authorities. The performed pre-dating of this element determines the age of the artefacts as the 17th century AD. The excavations that have been taking place since 2007 have widened the knowledge of the former Czestochowa. Historians of this town have suggested, that the found weight and traces of metallurgical activity suggest that the exposed walls were an urban weight. The weight is visible on the 18th century iconography. What was find on the Old Market indicates that there was a lush economic life before the Swedish invasion in this part of Poland. Some buildings lost their functions or were changed, others died in fires, but new places developed. To describe the microstructure, with its structural components, research was done using microscopy techniques, both of the light as well as electron microscopy (SEM), also chemical composition analysis was carried out using the EDS technique, as well as tool for phase analysis were applied in form of X-Ray Diffraction (qualitative analysis), especially for the reason to describe the phases present in the excavated material. This research will help to obtain new information in order to investigate further archaeometallurgical artefacts, extending the knowledge about middle age metallic materials its usage and manufacturing.

8

Najczęściej oglądana żwirownia na świecie

Płonka P.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2017

|

nr 1

38--41

PL

Podkrakowskie Brzegi. To tu podczas ubiegłorocznych Światowych Dni Młodzieży gromadziły się tysiące pielgrzymów, którzy – zanim doszli do właściwych sektorów – przechodzili tuz obok przenośników zaopatrujących pobliska żwirownię w urobek. Tym samym nowy zakład należący do KZEK S.A. to prawdopodobnie najczęściej oglądana kruszyw na świecie. Zresztą do dziś warto ją zobaczyć – z powodu zastosowanych tu rozwiązań technicznych.

9

O jakości konturu wyrobiska w technice strzałowej w norweskiej metodzie tunelowania

Skłodowska A., Mitew-Czajewska M.

Inżynieria i Budownictwo

|

2017

|

R. 73, nr 3

159--161

PL

Przedstawiono opis techniki strzałowej i poszczególnych czynności wykonywanych w cyklu technologicznym. Szczególną uwagę zwrócono na problematykę jakości konturu wyrobiska, a także czynniki mające największy wpływ na jakość wykonania i wynikające z nich konsekwencje. Opisano wpływ dokładności wiercenia i techniki kontrolowanych strzałów konturowych na uzyskiwane wyniki.

EN

The paper presents an outline of the drill and blast (D&B) method used in Norwegian Tunnelling Method (NTM). The typical operations of the D&B cycle are described with a special focus on defining the factors and consequences of the achieved contour quality. The paper also describes the influence of drilling accuracy and the contour control blasting technique on the final result.

10

Weryfikacja wybranych metod prognozowania zapadlisk

Strzałkowski P.

Budownictwo Górnicze i Tunelowe

|

2017

|

nr 4

1--5

PL

W ramach niniejszej pracy przedstawiono analizę przypadku powstania zapadliska nad płytkim, pojedynczym wyrobiskiem górniczym, niepoddanym wpływom czynników zewnętrznych (wstrząsy górotworu, eksploatacja górnicza, drgania wywołane ruchem ciężkich pojazdów). Wykonano prognozę ex post przy zastosowaniu metod M. Chudka-W. Olaszowskiego i W. Janusza-A. Jarosza. Wykonano również obliczenia numerycznie przy zastosowaniu programu Phase 2. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że obliczenia wykonane przy użyciu metody pierwszej wskazały na pewność, a drugiej możliwość wystąpienia zapadliska. Analiza numeryczna wskazała na zachowanie stateczności wyrobiska.

EN

This paper presents an analysis of the case of a collapse sink origination over a shallow, single mining working, not exposed to external factors (shocks of rock mass, mining exploitation, vibrations caused by heavy vehicle traffic). An ex post forecast was made using by M. Chudek-W. Olaszowski and W. Janusz-A. Jarosz. Also numerical calculations were performed using Phase 2 software. On the basis of conducted analyses, it was found that calculations made using the first method showed a certainty, and using the second one – a possibility of occurrence of a collapse sink. The numerical analysis indicated to the stability of the working.

11

Analiza stateczności płytkiego wyrobiska w aspekcie możliwości wystąpienia zapadliska na powierzchni

Strzałkowski P.

Budownictwo Górnicze i Tunelowe

|

2017

|

nr 2

1--5

PL

W ramach pracy przedstawiono analizę przypadku sprawdzenia stateczności płytkiego wyrobiska korytarzowego. Analiza ta została wykonana przy zastosowaniu metody A. Sałustowicza oraz numerycznie za pomocą programu Phase2. Wyniki obliczeń wskazują jednoznacznie na zachowanie wyrobiska w stanie stateczności. Tym samym stwierdzono, że na powierzchni nie może dojść do powstania zapadliska, gdyż wyrobisko w rozpatrywanym warunkach nie przejdzie w stan zawału. Wyrobisko to rzeczywiście wykazuje się statecznością na rozpatrywanym odcinku pozostawionym bez obudowy. Zakłada się przy tym jego dalsze użytkowanie do celów turystycznych. Biorąc to pod uwagę, wyciągnięto wniosek, że określanie stopnia zagrożenia terenu powstaniem zapadlisk na podstawie prawdopodobieństwa zajścia takiego zdarzenia rozpocząć należy od zbadania stateczności wyrobiska.

EN

The article presents an analysis of the case study of verifying the stability of a shallow roadway. This analysis was carried out using A. Salustowicz method and numerically with the use of the Phase2 program. The results of the calculations clearly indicate to the behavior of the roadway in the status of stability. Thus, it has been found that there is no risk of the sink's occurrence on the surface, because excavation under the consideration would transfer into the state of a cave-in. The workings indeed shows to be stable along the section under consideration which had been left without a support. It is therefore assumed to further used for tourist purposes. Taking the aforesaid into account, it was concluded that the determination of the risk of sinks on the basis of the probability of occurrence of such an event should be started by examining of the stability of the roadway.

12

Dron nad wyrobiskiem

Płonka P.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2016

|

nr 6

50--51

PL

Drony. Stworzone kiedyś na potrzeby wojska, szybko stały się urządzeniami kupowanymi zwłaszcza przez pasjonatów fotografii. Coraz częściej wykorzystywane są jednak i do celów profesjonalnych. Także na kopalniach (a raczej nad kopalniami) kruszyw.

13

Wpływ zrzutów wód z planowanej kopalni wapieni na Przedgórzu Iłżeckim na przepływ w ciekach od V do II rzędu

Ciupa T., Suligowski R., Wiatkowski M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

325--335

EN

In the paper, the influence of predicted mine water discharge from the planned excavation of Jurassic limestone from Marylin 1 deposit (Iłża Foothills) on two levels of exploitation (167 and 155 m a.s.l.) on runoff of 5th to 2nd streams order (5th – stream from Śniadków, 4th – Oronka river, 3rd – Szabasówka river, 2nd – Radomka river) was examined. Excavation with its surface catchment creates endorheic area of 32.25 hectares, which will be dewatered. The source material consisted of: topographic and thematic maps, digital elevation model, hydrogeological documentation and field survey results. The analysis included river catchments delimitation, rainfall calculation in the area of the planned excavation mine and its catchment during the average year, month and day with the highest total precipitation during the 10 and 15 minute storms, calculation of specific discharge in gauged and ungauged streams which drains the excavation pit, calculation of the amount of runoff entering the excavation pit and the mine water discharge forming the runoff in subsequent streams. Unreliable rainfall intensity was determined by various methods: Błaszczyk equation, Reinhold formula, Bogdanowicz-Stachy probabilistic model. Specific discharges and runoff of the stream of Śniadków, Oronka river and Szabasówka river were obtained using specific runoff methods, Iszkowski equation and Punzet formula. Runoff of the Radomka river was calculated based on IMGW data (Słowików water gauge). The total percentage of surface water and groundwater at the 155 m a.s.l. exploitation level conditions will reach: 287.0% (year), 297.8% (month) and 467.4% (day) of the average runoff. In the following streams this influence will be moderate: Oronka (up to about 47%), Szabasówka (up to 8%) and Radomka (up to 5%). The biggest hydrological consequences, as a result of surface inflow, will occur after the torrential rain (10-15 minutes) in the stream from Sniadków. The resulting discharge will depend on the time required to pump out water from the excavation mine. In the scenario of the most intensive 15 minutes rainfall (return period 10%), the optimal duration of pumping out the water in the 155 m exploitation level conditions will be about 14 hours. Then, the mine water discharge will not exceed the average year discharge in the stream from Sniadków.

14

Wyrobiska surowców skalnych – antropogenicznymi wyspami krajobrazu kulturowego

Nita J., Nita M.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2016

|

nr 33

53--65

PL

Przeanalizowano cechy charakterystyczne wyspy i wyspowości w ocenie krajobrazu. Sprecyzowano znaczenie wyżej wymienionych terminów. Określono rolę wyspowości i wyspy w badaniach krajobrazu, a w szczególności w klasyfikacji i jego ocenie. Omówiono pojęcie wyrobisk surowców skalnych jako dynamicznych wysp w krajobrazie. Uzasadniono potrzebę wprowadzenia wyspowości i wyspy do badań krajobrazu, w tym szczególnie objętego pracami górniczymi jako kategorii klasyfikacyjnych krajobrazów.

EN

We analyzed the characteristics of islands and inslarity in the evaluation of landscape. Clarifies the meaning of the above mentioned terms. Identified the role of islands in studies of landscape, especially in the classification and evluation. Disscused the meaning of excavations of rock raw materials as an example of a dynamic island in the landscape. The need of introduction for studies of landscape for islands and insularity were justified especially in case of areas covered by mining work as landscape category classification.

15

Termowizyjny monitoring instalacji elektrycznych i rurociągowych w podziemiach kopalń

Polnik B.

Maszyny Górnicze

|

2016

|

R. 34, nr 4

84--92

PL

Stosowanie techniki termowizyjnej, dzięki bezinwazyjności pomiarowej, jest coraz częstsze w podziemiach kopalń. Tradycyjne rewizje okresowe nie zawsze dają możliwość wykrycia nawet niewielkich uszkodzeń rurociągów, czy też przegrzewania się złącz przewodów elektrycznych. To, co jest niewidoczne gołym okiem, doskonale widać przy użyciu kamery termowizyjnej. W artykule omówiono badania monitorujące stan techniczny instalacji elektrycznych i rurociągowych z zastosowaniem techniki termowizyjnej przeprowadzone w kopalni. Przedstawiono doświadczenia wynikające z zastosowanej metody. Wskazano na możliwości dalszego rozszerzenia zakresu stosowania techniki termowizyjnej.

EN

Infrared technology due to non-invasive measurements is more frequently used in mine undergrounds. Traditional periodical inspections not always can detect small damages to pipelines or overheating of electric wires. What cannot be seen with a naked eye can be visible with use of infrared camera. Tests of the system for monitoring the technical condition electric installations and pipelines with use infrared technology carried out in mine underground are discussed. Conclusions and results from using this technology are presented. Possibility of extension of scope of using this technology is indicated.

16

Ocena stateczności górotworu w otoczeniu płytkich pustek i zapadlisk

Szafulera K.

Budownictwo Górnicze i Tunelowe

|

2016

|

nr 2

1--9

PL

W artykule omówiony został przegląd aktualnego stanu wiedzy w zakresie odkształceniowych warunków stanu granicznego skał. Przeprowadzona została analiza możliwości wykorzystania istniejących rozwiązań w aspekcie zastosowania ich do oceny stateczności górotworu w warunkach złożonego stanu naprężenia.

EN

The article discussed a review of the current state of the art on the deformation conditions of limit state of rocks. An analysis of the possibilities of using the existing solutions in terms of their application to assess the stability of the rockmass was carried out under the complex state of stress.

17

Ochrona środowiska. Część 8. Migracja baru z wód kopalni „Krupiński" do osadów kopalnianych

Pluta I.

Wiadomości Górnicze

|

2015

|

R. 66, nr 10

548--550

PL

W artykule opisano migrację osadów wytrącających się w wyrobiskach górniczych kopalń i rurach odprowadzających wody z kopalni „Krupiński" na powierzchnię, które zawierają przede wszystkim BaSO4 (baryt). Największe stężenia baru, sięgające 54 %, stwierdzono w osadach powstałych w rurociągach, którymi wody płyną ze wspomnianych wyrobisk do wód powierzchniowych.

EN

The article describes the migration of sediments being precipitating in the mine workings and piping draining water from the „Krupiński" mine to the surface, that contain primarily BaSO4 (barite). The largest concentrations of barium, reaching 54 %, was found in the sediment formed in the pipelines through which the waters flow from the said workings to surface waters.

18

Tereny po eksploatacji surowców skalnych ostoją bioróżnorodności – na przykładzie wybranych wyrobisk na Pogórzu Cieszyńskim

Beczała T., Dorda A.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2015

|

nr 9

17--25

PL

Na Pogórzu Cieszyńskim od ponad 200 lat wydobywa się surowce skalne. Pozostałością po ich pozyskaniu są liczne wyrobiska. Artykuł prezentuje bogactwo przyrodnicze tych obiektów. Mimo iż stanowią siedliska pochodzenia antropogenicznego, są bardzo ważne dla zachowania bioróżnorodności całego Pogórza. Występuje w nich szereg rzadkich i chronionych oraz ustępujących gatunków grzybów, roślin i zwierząt. Do jednych z najważniejszych należą storczykowate, umieszczone w „Polskiej czerwonej księdze roślin”. Dawne kamieniołomy są także miejscem występowania rzadkich na Pogórzu Cieszyńskim zbiorowisk roślinnych, jakimi są np. buczyna storczykowa oraz ciepłolubne murawy.

EN

Cieszyn Foothills form the most westward part of Silesian Foothils. In this area exploitation of mineral resources has been carried out for more than 200 years. Numerous excavations are their remains. The paper presents natural wealth of these objects. Despite the fact of anthropogenic origin they are very important for maintenance of biodiversity of Cieszyn Foothills. There are many rare and protected species of fungi, plants and animals. One of the most valuable are representatives of Orchidaceae family: Epipactis microphylla, Orchis pallens and Malaxis monophyllos, occurring in excavations and listed in Polish Red Book of Plants. The former quarries are also habitats of rare plant communities in the investigated area, as orchid beechwood and xerothermic grasslands.

19

Ratownictwo górnicze. Część 3. Analiza wieku i doświadczenia zawodowego ratowników w aspekcie czasu przejścia ich zastępów

Szlązak J., Grodzicka A., Chłopek A., Najman W.

Wiadomości Górnicze

|

2014

|

R. 65, nr 7-8

423--430

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań poszczególnych członków zastępów ratowniczych, analizując ich wiek, a następnie porównując wyniki z czasami przejścia podczas ćwiczeń w wyrobiskach zlokalizowanych na terenie Okręgowej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu. Do analizy wybrano cztery zastępy o największej sumie wieku i o największej sumarycznej wartości stażu pracy w ratownictwie górniczym oraz cztery zastępy z najmniejszą sumą wieku.

EN

The article presents the results of the investigations on individual members of rescue teams, analyzing their age, and then comparing the results with times of passage during field training in training workings located in the District Mine Rescue Station in Bytom. Four teams have been selected for the analysis of the highest cumulative age and longest overall experience in mines rescue service and four teams with the lowest cumulative age.

20

Ocena metod wyznaczania dróg ucieczkowych na wypadek zagrożenia pożarowego w kopalni

Szlązak J., Grodzicka A., Musioł D.

Wiadomości Górnicze

|

2014

|

R. 65, nr 7-8

378--385

PL

W artykule opisano wybrane metody wyznaczania dróg ucieczkowych z rejonów kopalni zagrożonych pożarem. Zaproponowano podział dróg ucieczkowych na dwie kategorie: proste i złożone. Zaproponowano także uwzględnienie we wzorze określającym czas ewakuacji wieku górnika, jego stażu pracy w kopalni, a także wysokości wyrobiska i stopnia jego zadymienia. Cechy te ujęto w formie współczynników. Zaproponowano nową metodę opartą m.in. o badania z ratownikami w warunkach imitujących wyrobiska w czasie pożaru.

EN

The article describes some of the methods of determining escape routes from areas of the mine endangered with a fire. It has been proposed to divide escape routes into two categories: simple and complex. It has also been proposed to include in the formula of the age of a miner, his work experience in a given mine and also the height of a working and degree of its fuming. These features were considered as coefficients. A new method was proposed based, inter alia, on the examinations with the rescuers in conditions simulating a working during a fire.