Sześćdziesiąt parków Manhattanu – kanwa jakości życia

• Autorzy: Kosiński W.

Warianty tytułu

EN

Sixty parks in Manhattan – the network of social life

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Idea nowoczesnych parków miejskich zrodziła się w USA, skąd została przeniesiona do Europy i na inne kontynenty. Była reprezentowana przez pioniera architektury krajobrazu, F.L. Olmsteda, autora m.in. Central Parku na Manhattanie (r. 1857, pow. 350 ha). Po 156 latach Manhattan pozostaje czołowym wzorcem dobrego kreowania parków miejskich. Motywacją do ich zakładania, powiększania i kształtowania jest jakość miejskiego życia. Pierwotnie ich „zielone płuca” i powierzchnie biologicznie czynne realizowały ideę higieny i zdrowotności w mieście przemysłowym, a potem służyły łagodzeniu skutków emisji spalin opałowych i silnikowych. Obecnie ich wiodącą ideą jest poprawa stresogennych warunków egzystencji w supernowoczesnej metropolii, co zachęca do podnoszenia ich różnorodności i atrakcyjności.

EN

The idea of modern city parks was born in the USA, wherefrom was transferred to Europe and towards other continents. It was represented by the pioneer of landscape architecture F.L. Olmsted, author of the Central Park in Manhattan (in 1857, area 350 ha). After 156 years, Manhattan still sustains a position of the leading model for good creating contemporary city parks. The main motivation of it, is a quality of a city life. At first “green lung” of them, also their surfaces biologically active, realized an idea of hygienic and salubrious industrial city, then reducing results of pollution emitted by fuel both used for heating and for vehicles. Now, the leading idea is amelioration of stressful existence in super modern metropolis; this encourages towards plural and attractive creation of parks.

Słowa kluczowe

PL

park; krajobraz miejski; metropolia; jakość życia; kreacja

EN

park; townscape; city; quality of life; creation

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 109, z. 7-A
• Strony: 163--181
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Kosiński W.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Berman J.S., Portraits of America, Central Park, The Museum of the City of New York & Barnes Noble Books, Nowy Jork 2003, 128.
• [2] Bogart M.H., The Politics of urban beauty. New York and its commission, The University of Chicago Press, Chicago, London 2006, 368.
• [3] Böhm A., Architektura krajobrazu, jej początki i rozwój, red. nauk. J. Gyurkovich, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 1994, 160.
• [4] Cameron R., Goldberger P., Above New York, Cameron and Company, San Francisco 1988, 160.
• [5] David J., Hammond R., High Line: The Inside Story of New York City’s Park in the Sky, Farrar Straus and Giroux, New York 2011, 352.
• [6] Grime K., New York City, Mayflower Books, New York 1979, 96.
• [7] Hobhouse P., Historia ogrodów, Konsultacja naukowa A. Majdecka-Strzeżek, Arkady, Warszawa 2005, 468.
• [8] Kosiński W., Serce świata Manhattan, Czasopismo Techniczne 3-A/2008, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2008, 99-109.
• [9] Kosiński W., Miasto i piękno miasta, red. nauk. D. Kozłowski, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2012, 200.
• [10] Kosiński W., Ogród Pamięci imigrantów pod Statuą Wolności – uwarunkowania, konteksty, realizacja, Czasopismo Techniczne 2-A/2012, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2012, 183-203.
• [11] Kuśnierz-Krupa D., Nowy Jork – architektura i rozwój przestrzenny do końca XIX wieku, Wiadomości Konserwatorskie – Nauka, Zeszyt 29, Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, Warszawa 2011, 59-69.
• [12] Majdecki L., Historia ogrodów, red. K. Swinarska, PWN, Warszawa 1972, 456.
• [13] New York City Department of Parks & Recreation, red. A. Benepe (http://www.nycgovparks.org – dostęp: 12.12.12).
• [14] New York State Office of Parks, Recreation and Historic Preservation (http://nysparks.com – dostęp: 12.12.12).
• [15] Okrent D., Great Fortune – the Epic of Rockefeller Center, Penguin Books, London 2003, 512.
• [16] Parker P. et al. (ed.), New York. The photo atlas. An aerial tour, Harper Resource, Harper Collins Publishers, London, 398.
• [17] Visalli S., Koch E.I., New York. Universe Publishing, New York 1995, 208.
• [18] Wilczkiewicz M., Kierunki rozwoju architektury krajobrazu w Stach Zjednoczonych, Monografia habilitacyjna, recenzenci: W. Kosiński, A.M. Mitkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego, Kraków, w druku.
• [19] Yamashita M., Flying high. New York, White Star Publishers, S.P.A. Vercelli 2008, 408.
• [20] Zachariasz A., Pomiędzy architekturą a krajobrazem – o definiowaniu architektury krajobrazu, Czasopismo Techniczne 8-A/2003, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2003, 336-343.
• [21] Zachariasz A. Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy, ze szczególnym uwzględnieniem parków publicznych, red. nauk. K. Pawłowska, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2006, 204.