Uwagi do rewaloryzacji terenu wokół zabytkowego kościoła pw. św. Marcina w Grywałdzie

• Autorzy: Kuśnierz-Krupa D. , Krupa M.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rb.2016.204

Warianty tytułu

EN

Remarks on revalorisation of the area around historic church of St. Martin in Grywałd

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł podejmuje problem rewaloryzacji terenu wokół zabytkowego kościoła pw. św. Marcina w Grywałdzie. Opisano w nim historię świątyni wraz z udokumentowanymi pracami rewaloryzacyjnymi obiektu oraz jego otoczenia, stan istniejący zespołu oraz wytyczne konserwatorskie do procesu rewaloryzacji zagospodarowania terenu wokół kościoła. Kościół pw. św. Marcina został wzniesiony w wieku XV i jest jednym z najcenniejszych przykładów sakralnego budownictwa drewnianego w Polsce. Sam obiekt w związku z licznymi pracami renowacyjnymi jakie były tutaj prowadzone w wieku XX oraz na początku XXI jest w dobrym stanie technicznym. Natomiast jego otoczenie, na które składa się: kamienny mur ogrodzeniowy, dwie pary filarów tworzących symboliczne bramy w murze ogrodzeniowym, schody terenowe oraz kamienne dojścia do świątyni, jest w złym stanie technicznym i wymagają pilnej interwencji konserwatorskiej. Interwencja ta winna być poprzedzona opracowaniem wytycznych konserwatorskich w postaci programu prac konserwatorskich przy zabytku, a także projektu budowlano-wykonawczego planowanych prac. Proces rewaloryzacji przedmiotowego terenu winien być prowadzony w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, gdyż kościół wraz z otoczeniem jest wpisany do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego.

EN

The paper addresses the issues of revalorisation of the area around the historic St. Martin’s in Grywałd. The history of the church with documented revalorization work in the object and its surroundings, the existing state of the complex and conservation guidelines for the revalorization process of the church premises were described here. St. Martin’s church was erected in the 15th century and is one of the most valuable examples of wooden church buildings in Poland. In connection with intensive revalorisation work carried out during the 20th century and the first part of the 21th century, the object itself is in good state of preservation. However, its surroundings which include: the surrounding stone wall, two pairs of columns creating symbolic gates in the surrounding wall, outside stone steps and stone-paved path to the church, are in the poor condition and require urgent conservation intervention. This intervention should be preceded by preparing conservation guidelines in the form of the Program of Conservation Work on the object, as well as a building project of future work. The revalorisation process of the discussed area should be carried out in agreement with the Voivodeship Monument Conservator because the church and its premises are entered into the Lesser Poland Heritage Register.

Słowa kluczowe

PL

zagospodarowanie; kościół; rewaloryzacja; zespół zabytkowy; konserwacja; kamień

EN

development; church; revalorization; historic complex; stone; conservation

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture
• Rocznik: 2016
• Tom: z. 63, nr 3
• Strony: 219--226
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., zdj.

Twórcy

autor

Kuśnierz-Krupa D.

• Politechnika Krakowska, Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, ul. Kanonicza 1, 31-002 Kraków; tel. [phone]

autor

Krupa M.

• Politechnika Rzeszowska, Zakład Urbanistyki i Architektury, Al. Powstańców Warszawy 12, 35-959 Rzeszów; tel. [phone]

Bibliografia

• [1] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski (red.), Wyd. Zakładem F. Sulimierskiego i W. Walewskiego, Warszawa 1880, T. XV cz. 1, s.v.
• [2] Kornecki M., Gotyckie kościoły drewniane na Podhalu, Wyd. Literackie, Kraków 1987, s. 96.
• [3] Spiss T., Wykaz drewnianych kościołów i cerkwi w Galicji, Lwów 1912, s. 49.
• [4] Kopera F., Kościoły drewniane w Galicji Zachodniej, seria I, Kraków 1915, z. 2-3, ss. 101-105.
• [5] Szydłowski T., Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. III, woj. Krakowskie, T. 1, z. 1, Powiat nowotarski, Warszawa 1938, ss. 59-62.
• [6] Brykowski R., Drewniana architektura kościelna w Małopolsce w XV wieku, Wyd. PAN, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1981, s. 214.
• [7] Brykowski R., Kornecki M., Drewniane kościoły w Małopolsce Południowej, Wyd. Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1984, s.72.
• [8] Brykowski R., op. cit, s. 214.
• [9] Szydłowski T., op. cit, s. 8.
• [10] M. Kornecki, op. cit., ss. 96-97.
• [11] Ibidem.
• [12] R. Brykowski, M. Kornecki, op. cit., s. 72.
• [13] M. Kornecki, op. cit., s. 97.
• [14] Katalog produktów firmy Remmers Polska.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017)