Zanieczyszczenie rtęcią środków spożywczych. Opinie EFSA i JECFA

• Autorzy: Wojciechowska-Mazurek M. , Mania M. , Starska K. , Rebeniak M. , Szynal T. , Pawlicka M. , Postupolski J.

Warianty tytułu

EN

Contamination of foodstuffs with mercury. Opinions of the EFSA and JECFA

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule podano informacje dotyczące toksyczności, metabolizmu oraz przemian rtęci w środowisku, a także źródeł narażenia na rtęć i jej organicznych połączeń. Omówiono dane pochodzące z monitoringu w Polsce i w innych krajach, obrazujące zanieczyszczenie środków spożywczych rtęcią. Oszacowano zagrożenie dla zdrowia spowodowane zanieczyszczeniem żywności rtęcią w świetle ostatnich opinii: Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 2012 r. oraz Połączonego Komitetu Ekspertów FAO/WHO ds. Substancji Dodatkowych (JECFA) z 2010 r. Przedstawiono zalecenia dla konsumentów opracowane przez Komisję Europejską i państwa członkowskie w odniesieniu do spożycia ryb drapieżnych, uwzględniające najbardziej wrażliwe grupy populacji - kobiety planujące ciążę, ciężarne, karmiące matki oraz dzieci. W artykule przedstawiono również powiadomienia z lat 2010-2012 w ramach systemu RASFF dotyczące rtęci w żywności.

EN

This paper contains information concerning toxicity, metabolism and transformation of mercury in the environment as well as source of human exposure to mercury and its organic compounds. The article presents the data from national monitoring studies and the data from other European Union countries concerning presently reported mercury contamination of foodstuffs. Health hazard caused by food contamination with mercury in the light of the recent opinions of the European Food Safety Authority (EFSA) from January 2012 and Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives (JECFA) from 2010 was discussed. Consumer advice elaborated by the European Commission and the Member States as regards consumption of predatory fishes, taking into account the most vulnerable groups of population e.g. women planning pregnancy, pregnant or breastfeeding women and children were presented. Notifications to RASFF concerning the contamination of foodstuffs with mercury from the period 2010-2012 have been presented, as well.

Słowa kluczowe

PL

rtęć całkowita; metylortęć; żywność; pobranie z dietą; ocena ryzyka; RASFF

EN

total mercury; methylmercury; food; dietary intake; risk assessment; RASFF

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 67, nr 11
• Strony: 5--8
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Wojciechowska-Mazurek M.

• Zakład Bezpieczeństwa Żywności, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w Warszawie

autor

Mania M.

• Zakład Bezpieczeństwa Żywności, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w Warszawie

autor

Starska K.

• Zakład Bezpieczeństwa Żywności, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w Warszawie

autor

Rebeniak M.

• Zakład Bezpieczeństwa Żywności, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w Warszawie

autor

Szynal T.

• Zakład Bezpieczeństwa Żywności, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w Warszawie

autor

Pawlicka M.

• Zakład Bezpieczeństwa Żywności, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w Warszawie

autor

Postupolski J.

• Zakład Bezpieczeństwa Żywności, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w Warszawie

Bibliografia

• [1] Arnich N., Sirot V., Riviere G., Jean J., Noël L., Guerin T., Leblanc J.-C.: 2012. Dietary exposure to trace elements and health risk assessment in the 2nd French Total Diet Study. Food and Chemical Toxicology 50, 2432-2449.
• [2] EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain (CONTAM): 2009. Scientific Opinion on the risk for public health related to the presence of mercury and methylmercury in food. EFSA Journal 2012; 10 (12): 2985.
• [3] European Commission, Health and Consumers Directorate General: 2008, Information Note, Subject: Methyl mercury in fish and fishery products. D/530286.
• [4] Falandysz J., Lipka K., Gucia M., Kawano M., Strunnik K., Kannan K.: 2002. Accumulation factors of mercury in mushrooms from Zaborski Landscape Park, Poland. Environ. Int., 28, 421-427.
• [5] FAO/WHO, 2011. Report of the Joint FAO/WHO Expert Consultation on the Risks and Benefits of Fish Consumption, Rome, 25-29 January 2010, FAO Fisheries and Aquaculture Report No. 978.
• [6] Joint FAO/WHO Food Standards Programme. Codex Committee on Contaminants in Food. Discussion paper on review of the guideline levels for methylmercury in fish and predatory fish. 2013, CX/CF 13/7/16.
• [7] Kalač P.: 2009. Chemical composition and nutritional value of European species of wild growing mushrooms: A review. Food Chem., 113, 9-16.
• [8] Komunikat Komisji Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 grudnia 2010 w sprawie przeglądu strategii Wspólnoty w zakresie rtęci. KOM (2010) 723.
• [9] Leblanc J.-C., Sirot V., Volatier J.-L., Bemrah-Aouachria N. et al.: 2006. Calipso – fish and seafood consumption study and biomarker of exposure to trace elements, pollutants and omega 3, AFFSA, DGAL, INRA. Geneva.
• [10] Mania M., Wojciechowska-Mazurek M., Starska K., Rebeniak M., Postupolski J.: 2012. Ryby i owoce morza jako źródło narażenia człowieka na metylortęć. Rocz. PZH, 63 (3), 257-264.
• [11] Qiu G., Feng X., Li P., Wang S., Li G., Shang L. and Fu X.: 2008. Methylmercury accumulation in rice (Oryza sativa L.) grown at abandoned mercury mines in Guizhou, China. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 56, 2465-2468.
• [12] Rozporządzenie (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniające dyrektywę Rady 91/414/EWG (Dz. Urz. UE L 70 z 16.03.2005), z późn. zm.
• [13] Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz. Urz. UE L 364 z 20.12.2006), z późn. zm.
• [14] Rozporządzenie Komisji (WE) nr 629/2008 z dnia 2 lipca 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz. Urz. UE L 173 z 3.07.2008).
• [15] Rozporządzenie Komisji (UE) nr 231/2012 z dnia 9 marca 2012 r. ustanawiające specyfikacje dla dodatków do żywności wymienionych w załącznikach II i III do rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 83 z 22.03.2012).
• [16] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 lutego 2012 r. w sprawie zawartości substancji niepożądanych w paszach (DzU 2012, poz. 203), z późn. zm.
• [17] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi ( DzU 2007 nr 61 poz. 417), z późn. zm.
• [18] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (DzU 2011 nr 85 poz. 466).
• [19] Sunderland E, Selin N.: 2013. Future trends in environmental mercury concentrations: implications for prevention strategies. Environmental Health 12, 2.
• [20] Wojciechowska-Mazurek M., Mania M., Starska K., Rebeniak M., Karłowski K.: 2011. Pierwiastki szkodliwe dla zdrowia w grzybach jadalnych w Polsce. Bromat. Chem. Toksykol. 44 (2), 143-150.
• [21] Wojciechowska-Mazurek M., Starska K., Brulińska-Ostrowska E., Plewa M., Biernat U., Karłowski K.: 2008, 2010. Monitoring zanieczyszczenia żywności pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia, cz. I - Rocz. PZH, 59, 251-266; cz. II – Rocz. PZH, 61, 27-35.
• [22] Wojciechowska-Mazurek M., Starska K., Mania M., Rebeniak M., Karłowski K.: 2010. Zanieczyszczenie żywności kadmem i rtęcią, w: Ocena narażenia konsumentów na chemiczne i mikrobiologiczne zanieczyszczenia żywności – programy realizowane w latach 2004-2008; red. Karłowski K., Rybińska K., Postupolski J., Warszawa, 44-70.
• [23] WHO Technical Report Series: 2011. Evaluation of certain contaminants in food (Seventy second report of the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives), No. 959.