Rewitalizacja zespołów przemysłowych z przełomu XIX i XX w. na przykładzie fabryki Beckera w Białymstoku

• Autorzy: Misiuk Karolina

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.2658-2619.2023.16.3

Warianty tytułu

EN

Revitalization of industrial complexes from the turn of the 19th and 20th centuries: the case of Becker factory in Białystok

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rewitalizacja historycznych budynków i zespołów zabudowy ma na celu przywrócenie im dawnej świetności oraz wykorzystanie ich potencjału w odpowiedzi na współczesne potrzeby lokalnych społeczności. Przykładem takich działań jest Centrum Handlowe Alfa w Białymstoku, powstałe w wyniku transformacji dawnej fabryki Beckera położonej przy ul. Świętojańskiej. Obiekt ten uznawany jest nie tylko za pozytywny przykład rewitalizacji, ale także architektury współczesnej w mieście. Badania przedstawione w artykule dotyczą problematyki zespołów przemysłowych z przełomu XIX i XX w. oraz ich przekształceń. Podstawowym celem badań jest charakterystyka rewitalizacji fabryki Beckera i jej rezultatów. Szczególną uwagę poświęcono zakresowi zachowania zabytkowych obiektów i elementów, przyjętemu sposobowi adaptacji historycznych budynków do nowych funkcji, relacjom pomiędzy istniejącą, historyczną i nową tkanką, a także estetyce współczesnych form i wnętrz. Przeprowadzone badania pozwoliły na głębsze zrozumienie procesu rewitalizacji budynków poprzemysłowych jako istotnego elementu współczesnej architektury w historycznych miastach. Jako metodę badań obrano studia literaturowe, analizę porównawczą, wywiady z projektantami oraz badania in situ.

EN

The revitalization of historical buildings and architectural complexes aims to restore their former glory and utilize their potential in response to the contemporary needs of local communities. An example of such efforts is the Alfa Shopping Center in Białystok, created as a result of transforming the former Becker factory located on Świętojańska Street. This object is not only considered a positive example of revitalization but also of modern architecture in the city. The research presented in the article deals with the issues of industrial complexes from the turn of the 19th and 20th centuries and their transformations. The primary goal of the research is to characterize the revitalization of the Becker factory and its results. Special attention was given to the extent of preserving historic objects and elements, the chosen method of adapting historical buildings for new functions, relations between the existing, historical, and new urban fabric, as well as the aesthetics of contemporary forms and interiors. The conducted research allowed for a deeper understanding of the revitalization process of post-industrial buildings as an essential element of modern architecture in historical cities. The research methods included literature studies, comparative analysis, interviews with designers, and in situ investigations.

Słowa kluczowe

PL

rewitalizacja; adaptacja; fabryka; architektura przemysłowa; centrum handlowe

EN

industrial revitalization; revitalization; adaptive reuse; factory building; industrial architecture; shopping centre

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz
• Rocznik: 2023
• Tom: Z. 16
• Strony: 39--52
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys.

Twórcy

autor

Misiuk Karolina

• Politechnika Białostocka, Wydział Architektury, Katedra Architektury Mieszkaniowej

• https://orcid.org/0009-0004-6038-6416

Bibliografia

• 1. Dąbrowska-Milewska G., 2011, Nowe życie dawnej architektury przemysłowej – przykłady z „Manchesteru Północy”, „Czasopismo Techniczne”, z. 14, s. 92-96.
• 2. Demianiuk M., Narolewska E., 1995, Budynek Zarządu Towarzystwa Białostockiej Manufaktury „E. Becker i s-ka” w Zespole Fabryki Jedwabnych Pluszów, Karta ewidencyjna zabytków architektury, WUOZ Białystok.
• 3. Demianiuk M., Narolewska E., 1995, Magazyn i wykańczalnia w Zespole Fabryki Jedwabnych Pluszów Towarzystwa Białostockiej Manufaktury „E. Becker i s-ka”, Karta ewidencyjna zabytków architektury, WUOZ Białystok.
• 4. Demianiuk M., Narolewska E., 1995, Zespół Fabryki Jedwabnych Pluszów Towarzystwa Białostockiej Manufaktury „E. Becker i s-ka”, Karta ewidencyjna zabytków architektury, WUOZ Białystok.
• 5. Dolistowska M., 1996, Rozwój zabudowy ulicy Świętojańskiej w 2. poł. XIX wieku i w 1. poł. wieku XX, w: Ochrona reliktów urbanistycznych Białegostoku, „Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej”, nr 16.
• 6. Dolistowska M., 2008, Fabryka Towarzystwa Białostockiej Manufaktury „Eugeniusz Becker i Spółka”. Dzieje zespołu i jego współczesne przeobrażenia, w: Z badań Katedry Historii Architektury, z. 6, Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok, s. 8-10.
• 7. Dolistowska M., 2009, W poszukiwaniu tożsamości miasta. Architektura i urbanistyka Białegostoku w latach 1795-1939, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok.
• 8. Górska I., 2019, Architektura ceglana w Białymstoku, Urząd Miejski w Białymstoku. Departament Kultury, Promocji i Sportu, Białystok, s. 95-96.
• 9. Hanzl M., 2008, Manufaktura Łódź – genius loci a komercyjna wartość przestrzeni publicznej, Komercjalizacja Przestrzeni–Charakterystyka Zjawiska, Towarzystwo Urbanistów Polskich, Warszawa.
• 10. Kuryłowicz M., 2006, Projekt architektoniczno-budowlany, Centrum handlowo-usługowe w Białymstoku przy ul. Świętojańskiej 15.
• 11. Kuryłowicz M., 2023, Wywiad z architektem, autorem projektu CH Alfa, przeprowadzony w formie rozmowy telefonicznej przez Karolinę Misiuk 10.07.2023 r.
• 12. Piątek G., 2006, Manufaktura w Łodzi Adaptacja XIX-wiecznej fabryki na centrum handlowe, „Architektura Murator”, nr 10/(145), s. 46-55.
• 13. Protokół z posiedzenia MKUA z dnia 30.05.2006 r. Zaopiniowanie projektu koncepcyjnego obiektu o funkcji kulturalno-handlowo-usługowej położonego przy ul. Świętojańskiej 15, Białystok.
• 14. Wasiluk H., 1998, Oddziaływanie przemysłu włókienniczego na architektoniczno-urbanistyczny obraz Białegostoku w XIX i XX wieku, maszynopis, Politechnika Warszawska, s. 24-42.
• 15. Werwicki A., 1957, Białostocki okręg przemysłu włókienniczego do 1945 roku, Czynniki rozwoju i zagadnienia lokalizacyjne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 59, 123.
• 16. Wróbel W., 2018, Świętojańska. Historia jednej ulicy, Międzynarodowe Stowarzyszenie Białostoczan, Białystok, s. 121-150.
• 17. Fiedorowicz T., 2023, https://www.bialystok.ap.gov.pl/arch/kalendarium/30_06.htm/ (dostęp: 21.08.2023).
• 18. Fiłonowicz B., 2019, https://www.biruna.com.pl/firma/ (dostęp: 21.08.2023).
• 19. Kaczyński J., 2023, https://kaczynskiispolka.pl/zespol-zabudowy-mieszkaniowej-tytoniowka-w-bialymstoku/ (dostęp: 21.08.2023).
• 20. Kuryłowicz M., 2023, http://apakurylowicz.pl/nagrody/ (dostęp: 21.08.2023).
• 21. Oźmina P., 2018, https://cityevent-poznan.pl/zwiedzanie/stary-browar/ (dostęp: 21.08.2023).