Granitowy krajobraz Kotliny Jeleniogórskiej : dopełnienie Geoparku Karkonosze

• Autorzy: Migoń P.

Warianty tytułu

EN

Granite landscape of the Jelenia Góra Basin : a complement to the Karkonosze Geopark

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The intramontane basin of Jelenia Góra in the West Sudetes (SW Poland) is located adjacent to the Karkonosze Mountains, recently proclaimed as a national geopark. Although formally not included into the geopark, geological history and geomorphology allow to consider the basin as a logical complement of the Karkonosze Geopark. More than 20 easily accessible localities are potential geosites, illustrating the history of magma emplacement, lithological and structural diversity of granite, Cenozoic volcanism, evolution of denudational granite relief, the history of Pleistocene inland glaciation and human - geoheritage interactions, which culminated in the development of landscape parks in the 19th century. Geosites in the Jelenia Góra Basin do not duplicate those in the Karkonosze Mountains, but tell different chaptersfrom the long-term geological evolution of the West Sudete.

Słowa kluczowe

PL

geopark; dziedzictwo Ziemi; geoturystyka; Jelenia Góra; Karkonosze

EN

geopark; geoheritage; geotourism; Jelenia Góra Basin; Karkonosze

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 60, nr 10
• Strony: 528–--533
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Migoń P.

• Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

Bibliografia

• 1. BADURA J. & PRZYBYLSKI B. 1998 - Zasięgi lądolodów plejstoceńskich i deglacjacja obszaru między Sudetami a Wałem Śląskim. Biul. Państw. Inst. Geol., 385: 9-28.
• 2. BORKOWSKA M. 1966 - Petrografia granitu Karkonoszy. Geol. Sudet., 2:7-119.
• 3. CLOOS H. 1925 - Einführung in die tektonische Behandlung magmatischer Erscheinungen (Granittektonik). Teil I. Das Riesengebirge in Schlesien; bau, bildung und oberflächengestaltung. Gebr. Borntraeger, Berlin: 194 pp.
• 4. CWOJDZIŃSKI S. & KOZDRÓJ W. 2007 - Sudety. Przewodnik geoturystyczny wzdłuż trasy drogowej Nysa-Złoty Stok-Kłodzko- Wałbrzych-Jelenia Góra. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 227 pp.
• 5. CZERWIŃSKI J. & MIGOŃ P. 1993 - Mikroformy wietrzenia granitów w masywie karkonosko-izerskim. Czas. Geogr., 64: 265-284.
• 6. DUMANOWSKI B. 1961 - Zagadnienie dwudzielności moren w Sudetach. Rocz. Pol. Tow. Geol., 31: 319-333.
• 7. DUTHOU J.L., COUTURIE J.P., MIERZEJEWSKI M.P. & PIN CH. 1991 - Oznaczenia wieku granitu Karkonoszy metodą izochronową, rubidowo-strontową, na podstawie całych próbek skalnych. Prz. Geol., 39: 75-78.
• 8. GÜRICH G. 1914 - Die geologischen Naturdenkmäler des Riesengebirges. Beitr. Naturdenkmalpfl., 4: 141-324.
• 9. HALL A.M. & MIGOŃ P. 2010 - The first stages of erosion by ice sheets: evidence from central Europe. Geomorphology, 123: 349-363.
• 10. JAHN A. 1962 - Geneza skałek granitowych. Czas. Geogr., 33: 19-44.
• 11. JAHN A. 1980 - Główne cechy i wiek rzeźby Sudetów. Czas. Geogr., 51: 129-152.
• 12. KAPAŁCZYŃSKI W. & NAPIERAŁA P. 2005 - Zamki, pałace i dwory Kotliny Jeleniogórskiej. Fund. Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, Wrocław: 160 pp.
• 13. KASPRZAK M. & TRACZYK A. 2008 - Morfologia przełomowego odcinka doliny Bobru między Marciszowem a Wojanowem. Przyr. Sudet., 11: 127-142.
• 14. KNAPIK R. & MIGOŃ P. 2010 - Karkonoski Park Narodowy z otuliną jako geopark krajowy. Prz. Geol., 58: 1065-1069.
• 15. KNAPIK R., MIGOŃ P., SZUSZKIEWICZ A. & ALEKSANDROWSKI P. 2011 - Geopark Karkonosze - georóżnorod- ność i geoturystyka. Prz. Geol., 59: 311-322.
• 16. MIGOŃ P. 1992 - Granitowe formy skalne na Witoszy w Kotlinie Jeleniogórskiej - proponowany rezerwat przyrody nieożywionej. Chr. Przyr. Ojcz., 48: 62-71.
• 17. MIGOŃ P. 1993a - Geneza Kotliny Jeleniogórskiej. Opera Corcont., 30: 85-115.
• 18. MIGOŃ P. 1993b - Kopułowe wzgórza granitowe w Kotlinie Jeleniogórskiej. Czas. Geogr., 64: 3-23.
• 19. MIGOŃ P. 1996 - Granite landscapes of the Sudetes Mountains - some problems of interpretation: a review. Proc. Geol. Assoc., 107: 25-38.
• 20. MIGOŃ P. & CZERWIŃSKI J. 1994 - Problem wieku zwietrzelin granitowych Masywu Karkonosko-Izerskiego w Sudetach Zachodnich. Acta Univ. Wratisl., 1702, Pr. Inst. Geogr., Ser. A, Geogr. Fiz., 7: 19-26.
• 21. MIGOŃ P. & LATOCHA A. 2008 - Enhancement of cultural landscape by geomorphology. A study of granite parklands in the West Sudetes, SW Poland. Geogr. Fis. Dinam. Quat., 31: 195-203.
• 22. PIELECH R. & ZAJĄC K. 2005 - Ścieżka przyrodnicza „Wzgórza Łomnickie”. Przewodnik turystyczny. Zachodniosud. Tow. Przyr., Jelenia Góra: 36 pp.
• 23. STEC T. 1965 - Sudety Zachodnie, cz. 1. Sport i Turystyka, Warszawa: 411 pp.
• 24. THOMAS M.F. 1974 - Granite landforms: a review of some recurrent problems of interpretation. Inst. Brit. Geogr., Spec. Publ., 7: 13-37. TRACZYK A. 2007 - Morfologia przełomu Bobru między Jelenią Górą a Siedlęcinem i zagadnienie jego genezy. Przyr. Sudet., 10: 229-240.