Litostratygrafia osadów wyższej części neogenu na obszarze Niżu Polskiego

• Autorzy: Kasiński Jacek R. , Słodkowska Barbara

Identyfikatory

DOI

10.7306/prace.2(2024)

Warianty tytułu

EN

Lthostratigraphy of the upper part of the Neogene on the Polish Lowlands area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy główny nacisk położono na prezentację i dyskusję na temat korelacji osadów wyższej części neogenu na Niżu Polskim. W rezultacie zaproponowano nowy podział litostratygraficzny lądowych osadów wyższego neogenu w basenie niżowym. Skorygowano dane i nazewnictwo, dotyczące dotychczas stosowanych jednostek litostratygraficznych oraz wykreowano i zrewidowano kilka jednostek, które skorelowano z aktualnym podziałem chronostratygraficznym dla obszaru Europy. Zastosowano zasady podziałów litostratygraficznych zgodnie z litologicznymi kryteriami przyjętymi przy tworzeniu nowych jednostek litostratygraficznych. Ważnym zadaniem było ustalenie pozycji stratygraficznej utworów wyższej części miocenu i pliocenu ze szczególnym uwzględnieniem serii brunatnowęglowych oraz rozdzielających je osadów mineralnych. Ramy czasowe weryfikowanego odcinka neogenu są zdefiniowane przez dwa regionalne zdarzenia geologiczne, które zaznaczyły się niemal na całym obszarze Niżu Polskiego: dolną granicę badanego interwału definiuje początek sedymentacji charakterystycznych piasków adamowskich i tworzenia się węgla brunatnego I pokładu środkowopolskiego, a górną granicę stanowi początek glacjacji plejstoceńskiej. Na przeważającym obszarze Niżu Polskiego, poza Polską południowo-zachodnią, profil osadów wyższego neogenu jest na ogół pełny, z niewielką liczbą luk stratygraficznych, chociaż jest widoczne pewne zróżnicowanie regionalne osadów. Jest to spowodowane nieco odmiennym reżimem sedymentacyjnym, stymulowanym najczęściej zmianami geotektonicznymi i związanymi z nimi oscylacjami klimatu. Utwory wyższego neogenu na obszarze Niżu Polskiego są w przeważającej mierze osadami lądowymi, wykształconymi w facjach fluwialnych, limnicznych i telmatycznych.

EN

The paper presents and discusses correlational issues of the upper part of Neogene deposits from the Polish Lowlands. The new lithostratigraphic division of upper Neogene terrestrial sediments in the lowland basin is proposed. The data and nomenclature of hitherto accepted lithostratigraphic units were revised, and several new units have been created and corrected a few units. They have been correlated with equivalents of the obligatory late Neogene chronostratigraphic division scheme for Europe. The principal task of the paper was to determine precisely the stratigraphic position of the upper Miocene and Pliocene formations, especially of the lignite series, and to separate mineral deposits. The time limits of the verified Neogene section have been defined by two regional geological events recorded in almost the whole area of the Polish Lowlands. The lower limit corresponds with the onset of the 1st Mid-Polish seam deposition, and the upper one with the beginning of Pleistocene glaciations. Over most of the Polish Lowlands, excluding south-western Poland, the upper Neogene section is generally complete, with only a few stratigraphic gaps, but a regional sedimentary variability is visible within it, caused by a slightly different sedimentary regime stimulated by geotectonic changes and related climate oscillations. The Late Neogene deposits of the Polish Lowlands are predominantly terrestrial and represent fluvial, limnic and telmatic facies.

Słowa kluczowe

PL

litostratygrafia; palinostratygrafia; miocen; pliocen; Niż Polski

EN

lithostratigraphy; palynostratigraphy; Miocene; Pliocene; Polish Lowlands

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Prace Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 209
• Strony: s. 25--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 196 poz., fot., map., rysw., tab.

Twórcy

autor

Kasiński Jacek R.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Słodkowska Barbara

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• 1. ALEXANDROWICZ S.W., 1963 - Stratygrafia osadów mioceńskich w Zagłębiu Górnośląskim. Prace Inst. Geol., 39: 1-147.
• 2. ALEXANDROWICZ S.W., 1970 - Pozycja geologiczna warstw kędzierzyńskich w zachodnim obrzeżeniu Zagłębia Górnośląskiego. Spraw. z Pos. Kon. Nauk Geol. PAN Oddz. w Krakowie, 13, 2: 569-573.
• 3. ALEXANDROWICZ S.W., 1973 - Typowe profile litostratygraficzne warstw kędzierzyńskich. Spraw. z Pos. Kon. Nauk Geol. PAN, Oddz. w Krakowie, 16, 1: 219-220.
• 4. ALEXANDROWICZ S.W., 1997 - Lithostratigraphy of the Miocene deposits in the Gliwice area (Upper Silesia, Poland). Bull. Acad. Pol. Sci. ser. Earth Sci., 45, 2-4: 167-179.
• 5. ALEXANDROWICZ S.W., KLECZKOWSKI A.S., 1970 - Le profil stratigraphique et les eaux minérales du forage de Kędzierzyn. Bull. Acad. Pol. Sci., Ser. Sci. Geol. Geogr., 18, 4: 199-207.
• 6. ALEXANDROWICZ S.W., KLECZKOWSKI A.S., 1974 - Osady trzeciorzędowe Opolszczyzny. Przew. 46. Zjazdu Pol. Tow. Geol.: 38-48. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 7. ALEXANDROWICZ S.W., BIRKENMAJER K., BURCHART J., CIEŚLIŃSKI S., DADLEZ R., KUTEK J., NOWAK W., ORŁOWSKI S., SZULCZEWSKI M., TELLER L., 1975 - Zasady polskiej klasyfikacji, terminologii i nomenklatury stratygraficznej. Instrukcje i metody badań geologicznych, 33. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 8. BADURA J., PRZYBYLSKI B., 2004 - Evolution of the Late Neogene and Eopleistocene fluvial system in the foreland of the Sudetes Mountains, SW Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 74: 43-61.
• 9. BADURA J., PRZYBYLSKI B., SALAMON T., WINTER H., 2006 - Sedymentologiczny i paleobotaniczny zapis zmian klimatu w plioceńskich osadach rzecznych południowo-wschodniej części Niziny Śląskiej. Biul. Inst. Geol., 421: 1-14.
• 10. BARANIECKA M.D., 1975 - Znaczenie profilu z Ponurzycy dla badan genezy i wieku preglacjału Mazowsza. Kwart. Geol., 19, 3: 651-665.
• 11. BARANIECKA M.D., 1976 - Charakterystyka geologiczna osadów trzeciorzędowych wybranych obszarów Mazowsza. Prace Muz. Ziemi PAN, 25: 15-28.
• 12. BARANIECKA M.D., 1979 - Osady plioceńskie Mazowsza jako podłoże czwartorzędu. Biul. Geol. Wydz. Geol. UW, 23: 23-36.
• 13. BARANIECKA M.D., 1981 - Osady trzeciorzędowe SW części niecki warszawskiej na przykładzie profilu z Kaczorówka. Kwart. Geol., 25, 2: 365-386.
• 14. BARANIECKA M.D., 1991 - Profil Różce na tle podstawowych profili osadów preglacjalnych na południowym Mazowszu. Prz. Geol., 39, 5-6: 254-257.
• 15. BARANIECKA M.D., 1995 - O pozycji stratygraficznej iłów pstrych w podłożu czwartorzędu na Mazowszu. Prz. Geol., 43, 7: 576-580.
• 16. BERENDT G., 1885 - Das Tertiär im Bereiche der Mark Brandenburg. Sitz.-Ber. d. Kgl. Pr. Akad. d. Wiss. (phys.-math. Klasse), 2: 863-885.
• 17. BERENDT G., 1903 - Posener Flammenton in schlesischen Kreise Militsch. Zeitschr. Deutsch. Geol. Gess., 55, Briefl. Mitt.: 1-7.
• 18. BIERNAT S., 1964 - Trzeciorzęd okolic Konrfantowa. Kwart. Geol., 8, 2: 297-307.
• 19. BUJAK Ł., WORONKO B., WINTER H., MARCINKOWSKA B., WERNER T., STACHOWICZ-RYBKA R., ŻARSKI M., WOŹNIAK P.P., ROSOWIECKA O., 2016 - A new stratigraphic position of some Early Pleistocene deposits in central Poland. Geol. Quart., 60, 1: 238-251.
• 20. CHOMA-MOTYL K., 1988 - Zmienność własności fizycznych iłów poznańskich okolic Wrocławia na tle ich genezy i litostratygrafii. Geol. Sudet., 23, 1: 1-58.
• 21. CHOMA-MOTYL K., 1992 - Chemiczno-fizyczne własności iłów poznańskich Polski południowo-zachodniej na przykładzie wybranych odsłonięć. Acta Univ. Wratisl. Pr. Geol.-Miner., 1354, 26: 19-50.
• 22. CIUK E., 1967 - Stratygrafia trzeciorzędu w rejonie Leszna. Kwart. Geol., 11, 4: 920-922.
• 23. CIUK E., 1968 - Types of brown coal deposits within coal-bearing formations of continental tertiary of Poland. 23rd Geological Congress, Prague: 119-134.
• 24. CIUK E., 1970 - Schematy litostratygraficzne trzeciorzędu Niżu Polskiego. Kwart. Geol., 14, 4: 754-771.
• 25. CIUK E., GRABOWSKA I., 1991 - Syntetyczny profil stratygraficzny trzeciorzędu złoża węgla brunatnego Lubstów w Lubstowie, woj. konińskie. Biul. Państw. Inst. Geol., 365: 47-72.
• 26. CZARNIK J., 1972 - Paleogeografia okolic Turka w górnym trzeciorzędzie i plejstocenie. Studia Geol. Pol., 40: 1-160.
• 27. CZAPOWSKI G., KASIŃSKI J.R., 2002 - Facje i warunki depozycji utworów formacji poznańskiej. Prz. Geol., 50, 3: 265-266.
• 28. CZERWONKA J.A., KRZYSZKOWSKI D., 2001 - Preglacial (Pliocene - Early Middle Pleistocene) deposits in Southwestern Poland: lithoistratigraphy and reconstruction of drainage pattern. W: Late Cainozoic stratigraphy and palaeogeography od the Sudetic Foreland (red. D. Krzyszkowski): 147-195. Wind, Wrocław.
• 29. DOKTOROWICZ-HREBNICKA J., 1964 - Palynologiczna charakterystyka najmłodszych pokładów węgla brunatnego złoża Rogóźno. Biul. Inst. Geol., 183: 1-99.
• 30. DYJOR S., 1964 - Wykształcenie trzeciorzędowej formacji węgla brunatnego Wysoczyzny Żarskiej. Węg. Brunat., 6, 1: 7-17.
• 31. DYJOR S., 1966 - Wiek serii białych żwirów i glin kaolinowych w zachodniej części przedpola Sudetów. Prz. Geol., 14, 11: 178-490.
• 32. DYJOR S., 1968 - Poziomy morskie w obrębie serii iłów poznańskich. Kwart. Geol., 12, 4: 941-957.
• 33. DYJOR S., 1970 - Seria poznańska w Polsce zachodniej. Kwart. Geol., 16, 4: 819-835.
• 34. DYJOR S., 1985 - Wykształcenie i wiek formacji trzeciorzędowej Opolszczyzny. Mat. Stud. Opol., 26, 52/53: 33-58.
• 35. DYJOR S., 1992 - Rozwój sedymentacji i przebieg przeobrażeń osadów w basenie serii poznańskiej w Polsce. Acta Univ. Wratisl. Pr. Geol.-Miner., 192, 3: 3-41.
• 36. DYJOR S., 1994 - Formacja młodotrzeciorzędowa i związane z nią węgle brunatne Dolnego Śląska. Pr. Nauk. Inst. Gór. PWroc. Konf., 74, 16: 82-90.
• 37. DYJOR S., SADOWSKA A., 1977 - Problem wieku i korelacja górnomioceńskich pokładów węgli brunatnych w Polsce Zachodniej. Geol. Sudet., 12, 1: 121-136.
• 38. DYJOR S., SADOWSKA A., 1986 - Correlation of the Younger Miocene Deposits in the Silesian Part of the Carpatian Foredeep and the South-Western Part of the Polish Lowland Basin. Zesz. Nauk. AGH Geologia, 12, 3: 25-36.
• 39. ELLIOT T., 1976 - Upper Carboniferous sedimentary cycles produced by river-dominated, elongate deltas. J. Geol. Soc., 132: 199-208.
• 40. GÖPPERT H.R., 1855 - Die Tertiäre Flora von Schossnitz in Schlesien. Verl E. Reme, Görlitz.
• 41. GRABOWSKA I., 1969 - Rewizja pozycji stratygraficznej osadów węglowych z rejonu Rogóźna na podstawie analizy sporowo - pyłkowej ark. Łódź i Łęczyca. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB,. Warszawa [nr inwent. 42478 kat.4129/812 ].
• 42. GRABOWSKA I., 1971 - Palinologiczno-stratygraficzne opracowanie osadów węglowych z rejonu olsztyńskiego. Badania stratygraficzno-paleontologiczne na obszarze Polski Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 9684 kat. 45/92].
• 43. GRABOWSKA I., 1984 - Wyniki analizy palinologicznej jednej próbki z wiercenia Koczarki ark. Mrągowo. W: Geneza i stratygrafia osadów występujących na obszarze Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000 arkusz Mrągowo (K. Choma-Motyl i in.). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [kat. PTPNoZ/688].
• 44. GRABOWSKA I., 1987 - Charakterystyka palinoflorystyczna i mikroplanktonowa osadów trzeciorzędowych Polski Północnej na tle profili otworów Chłapowo I i Chłapowo III. Biul. Inst. Geol., 356: 65-87.
• 45. GRABOWSKA I., 1988a - Wyniki badań palinologicznych i planktonowych próbek z wierceń Jamno 2, Strugienice 4bis, Czajki 3 (ark. Łowicz 1:100 000). W: Pozycja stratygraficzna neoplejstoceńskich osadów zastoiskowych w zachodniej części Niziny Środkowomazowieckiej. (M. Brzeziński). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 1507/94 i 201/95].
• 46. GRABOWSKA I., 1988b - Wyniki badań osadów kenozoicznych z ark. Bełchatów 1:50 000 - Kolonia Kaszewice 1, Polana Serwita 2 (ark. Szczerców 1:100 000), Zbijowa 4, Wygoda 6 (ark. Piotrków Trybunalski 1:100 000). W: Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000 arkusz Bełchatów (700) (J. Ziomek). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent.6770 kat. 4739].
• 47. GRABOWSKA I., 1997 - Wyniki badań palinologicznych osadów kenozoicznych z czterech profili z ark. Wola Pękoszewska 1:50 000 Nowy Dwór, Pękoszew OP-2, Borszyce OP-3, Marków-Towarzystwo OP-4. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Wola Pękoszewska (594) wraz z tekstem objaśniającym (J. Ziomek). Narod. Arch. Geol. PIG- -PIB, Warszawa [nr inwent. 2632/98].
• 48. GRABOWSKA I., 1998a - Wyniki badań sporowo-pyłkowych z profili Parleza 1, Stanclewo 2, Szymanowo 3, Grzybowo 4. (ark. Bredynki 1:50 000). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Bredynki (140) (E. Kalinowska-Jaźwińska, L. Kacprzak, S Lisicki). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent.2632/98].
• 49. GRABOWSKA I., 1998b - Wyniki badań palinologicznych osadów trzeciorzędowych z wierceń z ark. Kobułty 1:50 000 (Rogale P-II, Jeleniewo P-III). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Kobułty (178) (L. Kacprzak, S. Lisicki). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 2475/99].
• 50. GRABOWSKA I., SŁODKOWSKA B., 1987 - Wyniki badań palinologicznych i fitoplanktonowych osadów trzeciorzędowych z profilu Gądków Wielki 4/z ( ark. 1:100 000 Krosno Odrzańskie). W: 2003. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Torzym (500) (E. Sztromwasser). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 107/2003].
• 51. GRABOWSKA I., SŁODKOWSKA B., 1993 - Katalog profili osadów trzeciorzędowych opracowanych palinologicznie. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 52. GRABOWSKA I., WAŻYŃSKA H., 1997 - Badania palinologiczne i fitoplanktonowe osadów trzeciorzędowych z Pobrzeża Gdańskiego i z Bałtyku. Biul. Państw. Inst. Geol., 375: 532.
• 53. GÜRICH G., 1890 - Erläuterungen zu der Geologischen Überschtzkarte von Schlesien, 1 : 400 000. J.U. Korn Verl., Breslau.
• 54. INSTRUKCJA SMGP, 2004 - Instrukcja opracowania i wydania Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000. Ministerstwo Środowiska, NFOŚiGW, PIG, Warszawa.
• 55. JAHN A., ŁAŃCUCKA-ŚRODONIOWA M., SADOWSKA A., 1984 - Stanowisko utworów plioceńskich w Kotlinie Kłodzkiej. Geol. Sudet., 18: 7-43.
• 56. JENTZSCH A., 1876 - Die geognostische Durchforschung der Provinz Preussen im Jahre 1876. Schr. Phys.-ökon. Ges. Königsberg, 17: 109-170.
• 57. JENTZSCH A., 1897 - Neue Gesteins-Aufschlüssein Ost- und Westpreussen 1894-1895. Jb. Preuss, Geol. Landesanst., 17: 1-125.
• 58. KAROŃ R., 2000 - Charakterystyka palinologiczna osadów trzeciorzędowych z profile otworu wiertniczego Kunów R-9, niecka bersdorfsko-radomierzycka. Mat. 23. Symp. „Geologia formacji węglonośnych Polski”: 63-57. Akademia Górn.-Hutn., Kraków.
• 59. KASIŃSKI J.R., 1983 - Mechanizmy sedymentacji cyklicznej osadów trzeciorzędowych w zapadliskach tektonicznych przedpola Sudetów. Prz. Geol., 31, 4: 237-243.
• 60. KASIŃSKI J.R., 1984 - Synsedimentary tectonics as a factor controlling sedimentation of brown-coal formation in tectonic depressions in western Poland. Proceed. 27th Intern. Geol. Congr,. 14: 247-279. VNU Science Press, Utrecht.
• 61. KASIŃSKI J.R., 1989 - Lacustrine sedimentary sequences in the Polish Miocene lignite-bearing basins - facies distribution and sedimentary development. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 70: 287-304.
• 62. KASIŃSKI J.R., 2000 - Propozycja podziału litostratygraficznego osadów trzeciorzędowej asocjacji brunatnowęglowej w polskiej części Górnołużyckiego Zagłębia Węgla Brunatngo. Mat. 23. Symp. „Geologia formacji węglonośnych Polski”: 69-79, Akademia Górn.-Hutn., Kraków.
• 63. KASIŃSKI J.R., 2010-2012 - Merytoryczne opracowanie i weryfikacja jednostek litostratygraficznych neogenu z obszaru Niżu Polskiego. Słowniki stratygraficzne Centr. Bazy Danych Geol. PIG-PIB. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 64. KASIŃSKI J.R., CZAPOWSKI G., 2008 - Cechy sedymentacyjne osadów najwyższego neogenu w odsłonięciu Łęczyce koło Lęborka. W: „Osady z pogranicza czwartorzędu i neogenu, paleogenu - źródłem informacji o wpływie podłoża na litologię osadów na Niżu Polskim”. Warszawa, 9-10 grudnia 2008: 11-12. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 65. KASIŃSKI J.R., SŁODKOWSKA B., 2016 - Factors controlling Cenozoic anthracogenesis in the Polish Lowlands. Geol. Quart., 60, 4: 959-974.
• 66. KASIŃSKI J.R., SŁODKOWSKA B., 2017 - Węgiel brunatny w Łuku Mużakowa - warunki sedymentacji, pozycja stratygraficzna, znaczenie złożowe. Górnictwo Odkrywkowe, 3: 20-31.
• 67. KASIŃSKI J.R., CZAPOWSKI G., GĄSIEWICZ A., 2002 - Marine influenced and continental settings of the Poznań Formation (Upper Neogene, Central and SW Poland). Proc. of 8th Biannual Meet of the RCNNS/RCNPS Flintbek: 163-184.
• 68. KASIŃSKI J.R, KRAMARSKA R., PIWOCKI M., 2004 - Osady paleogenu i neogenu w Łęczycach k. Lęborka - implikacje paleogeograficzne dla basenu paleogenu i neogenu północno-zachodniej Europy. Prz. Geol., 52, 8/1: 701-702.
• 69. KASIŃSKI J.R., PIWOCKI M., SWADOWSKA E., ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., 2010 - Charakterystyka węgla brunatnego z mioceńskich pokładów Niżu Polskiego na podstawie wybranych profili. Biul. Państw. Inst. Geol., 439, 1: 99-153.
• 70. KLECZKOWSKI A., 1966 - Podczwartorzędowe podłoże Kotliny górnej Odry oraz jego wodonośność [Subquaternary substratum of the upper Odra Basin and its water-bearing layers]. Pr. Geol. Komis. Nauk Geol. PAN: 5-71.
• 71. KLĘSK J., BŁACHOWSKI A., KRUSZEWSKI Ł., MICHALSKA D., MROZEK-WYSOCKA M., WIDERA M., 2023 - Colours of the upper Neogene “Poznań Clays” in the light of sedimentological, mineralogical and nuclear methods. Geol. Quart., 67, 4. DOI: https://doi.org/10.7306/gq.1719.
• 72. KOHLMAN-ADAMSKA A., 1993 - Pollen analysis of the Neogene deposits from the Wyrzysk region, northwestern Poland. Acta Palaeobot., 33, 3: 91-297.
• 73. KOSMOWSKA-CERANOWICZ B., 1966 - Osady preglacjalne dorzecza środkowej Wisły. Pr. Muz. Ziemi, 9: 223-296.
• 74. KOSMOWSKA-CERANOWICZ B., 1987 - Porównanie serii Ochoty z osadami preglacjalnymi (plioceńskimi) centralnej Polski. W: Problemy młodszego neogenu i eoplejstocenu w Polsce (red. A. Jahn, S. Dyjor): 247-254. Ossolineum, Warszawa.
• 75. KOŚCIELNIAK A., WANAT B. 1974 - Badania palinologiczne osadów trzeciorzędowych w Polsce. Komunikaty Inst. Geol. Politechniki Wrocławskiej, 57: 1-21.
• 76. KRAJEWSKA K., 2001 - Miocene leaf flora from Nysa (SW Poland). Prace Muz. Ziemi, 46; 129-144.
• 77. KRAMARSKA R., KASIŃSKI J.R., CZAPOWSKI G., PIWOCKI M., SŁODKOWSKA B., 2015 - Referencyjny profil osadów neogenu Pomorza Wschodniego w Łęczycach koło Lęborka (północna Polska). Biul. Państw. Inst. Geol., 451: 193-250.
• 78. KRAUSE P.G., 1933 - Das Pliozän Ostpreussen und seine Beziehungen zum nordwestdeutschen und westdeutschen Pliozän. Abh. Preuss. Geol. Landesanst. Neue Folge, 144: 71.
• 79. KRZYSZKOWSKI D., SZUCHNIK A., 1995 - Pliocene-Pleistocene boundary in the Kleszczów Graben at Bełchatów, central Poland. J. Quater. Sci., 10, 1: 45-58.
• 80. LEWIŃSKI J., 1929 - Die Grenzschichten zwischen Tertiär und Quartär in Mittelpolen. Zeitschr. Geschiebeforsch., 5: 88-98.
• 81. LINDNER L., 1992 - Stratygrafia (klimatostratygraficzna) czwartorzędu. W: Czwartorzęd: osady, metody badań, stratygrafia (red. L. Lindner): 441-613. Wydaw. Pol. Ag. Ekol., Warszawa.
• 82. MAKOWSKA A., 2015 - Budowa geologiczna i stratygrafia formacji preglacjalnej południowego Mazowsza nad dolną Pilicą. Pr. Państw. Inst. Geol., 202: 7-52.
• 83. MAMCZAR J., 1960 - Wzorcowy profil środkowego miocenu Polski środkowej opracowany na podstawie analizy sporowo-pyłkowej węgla brunatnego z województwa poznańskiego, Gosławice-Niesłusz k. Konina. Biul. Inst. Geol., 157: 13-68.
• 84. MICHAEL R., 1905 - Über das alter der subsudetischen Braunkohlenformation. Zeitschr. deutsch. geol. Ges., 57: 224-226.
• 85. MOJSKI J.E., 2005 - Ziemie polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenezy. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 86. MORAWSKI W., 2004 - Stratygrafia i paleogeografia czwartorzędu południowej Warmii. Prace Państw. Inst. Geol., 181: 81-108.
• 87. MORAWSKI W., STUCHLIK L., 1987 - Preglacjał Mirowa i Opaczy w Warszawie. W: Problemy młodszego neogenu i eoplejstocenu w Polsce (red. A. Jahn, S. Dyjor): 147-164. Ossolineum, Warszawa.
• 88. MENKE B., 1975 - Vegetationsgeschichte und Florenstatigrafie Nordwestdeutschlands im Pliozän und Frühquartär. Mit einem Beitrag zur Biostratigraphie des Weichselfrühglazials. Geol. Jb., A 26: 3-151.
• 89. NOSEK M., 1966 - Trzeciorzęd okolic Węglińca (Dolny Śląsk). Biul. Inst. Geol., 202: 95-136.
• 90. OBERC J., DYJOR S., 1969 - Uskok sudecki brzeżny. Biul. Inst. Geol., 236: 41-112.
• 91. OSIJUK D., 1979 - Cechy sedymentacji mioceńskich osadów węglonośnych na podstawie wybranych przykładów z zachodniej i środkowej Polski. Biul. Inst. Geol., 320: 57-131.
• 92. PIWOCKI M., 1975 - Trzeciorzęd okolic Rawicza i jego węglonośność. Biul. Inst. Geol., 284: 73-132.
• 93. PIWOCKI M., 1992 - Zasięg i korelacja głównych grup trzeciorzędowych pokładów węgla brunatnego w platformowym obszarze Polski. Prz. Geol., 40, 5: 281-286.
• 94. PIWOCKI M., 1998 -An outline of the palaeogeographic and palaeoclimatic develpoments. W: Palynology and Palaeogeography of the Neogene in the Polish Lowlands (red. H. Ważyńska). Pr. Państw. Inst. Geol., 160: 8-12.
• 95. PIWOCKI M., 2004 - Paleogen i neogen południowej Warmii. Pr. Państw. Inst. Geol., 181: 73-80.
• 96. PIWOCKI M., ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., 1995 - Litostratygrafia i poziomy sporowo-pyłkowe neogenu na Niżu Polskim. Prz. Geol., 43, 11: 916-927.
• 97. PIWOCKI M., ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., 1997 - Neogene of the Polish Lowlands - lithostratigraphy and pollen-spore zones. Geol. Quart., 41, 1: 21-40.
• 98. PIWOCKI M., BADURA J., PRZYBYLSKI B., 2004 - Niż Polski i jego południowe obrzeżenie. Neogen. W: Budowa geologiczna Polski. Stratygrafia. Kenozoik - Paleogen i neogen, (red. T.M. Peryt, M. Piwocki), 1(3a): 71-133. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 99. PRÓSZYŃSKI M., 1933 - Szkic geologiczny miasta Brześcia nad Bugiem. W: Postępy prac przy melioracji Polesia: 141-149.
• 100. Brześć nad Bugiem.
• 101. PRZYBYLSKI B., BADURA J., 1999 - Pliocene to Middle Pleistocene fluvial series in the east Sudetic Foreland. Quatern. Stud. Spec. Issue: 227-273.
• 102. PRZYBYLSKI B., BADURA J., CZERWONKA J.A., KRZYSZKOWSKI D., KRAJEWSKA K., KUSZELL T., 1998 - The preglacial Nysa Kłodzka fluvial system in the Sudetic Foreland, Southwestern Poland. Geol. Sudet., 31, 2: 171-196.
• 103. RACKI G., NARKIEWICZ M., WRZOŁEK T., GRABOWSKI J., NAWROCKI J., KARNKOWSKI P.H., SKOMPSKI S., 2006 - Polskie zasady stratygrafii. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 104. RANIECKA-BOBROWSKA J., 1954 - Trzeciorzędowa flora liściowa z Konina. Biul. Inst. Geol., 71: 5-41.
• 105. RANIECKA-BOBROWSKA J., 1959 - Trzeciorzędowa flora nasienna z Konina. Biul. Inst. Geol., 130: 159-252.
• 106. RANIECKA-BOBROWSKA J., 1970 - Stratygrafia młodszego trzeciorzędu Polski na podstawie badań paleobotanicznych. Kwart. Geol., 14, 4: 728-753.
• 107. RÓŻYCKI S.Z., 1961 - Wiek preglacjału niżowego w świetle wstępnego opracowania palinologicznego profilu z Ochoty w Warszawie. W: Prace o plejstocenie Polski środkowej (S.Z. Różycki), 1: 35-41. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 108. RÓŻYCKI S.Z., 1967 - Plejstocen Polski środkowej. Państw. Wydaw. Nauk., Warszawa.
• 109. RÓŻYCKI S.Z., 1972 - Plejstocen Polski środkowej na tle przeszłości w górnym trzeciorzędzie. Państw. Wydaw. Nauk., Warszawa.
• 110. SADOWSKA A., 1977 - Roślinność i stratygrafia górnomioceńskich pokładów węgla brunatnego Polski południowo-zachodniej. Acta Palaeobot., 18, 1: 87-122.
• 111. SADOWSKA A., 1987 - Plioceńskie flory południowo-zachodniej Polski. W: Problemy młodszego neogenu i eoplejstocenu w Polsce (red. A. Jahn, S. Dyjor): 43-53. Ossolineum, Wrocław.
• 112. SADOWSKA A., 1992 - Problem of the Miocene/Pliocene boundary as arising from palynostratigraphic studies from Gnojna (Southwestern Poland) W: Proceed. Pan-European Palaeobo- tanical Conference: 211-217. Museum of Nat. Hist., Vienne.
• 113. SADOWSKA A., 1995 - Osady mioceńskie z rejonu Jaroszowa w świetle badań palinologicznych. Przewodnik 66. Zjazdu PTG Geologia i ochrona środowiska Bloku Przedsudeckiego. Rocznik PTG wydanie specjalne: 136-137.
• 114. SADOWSKA A., 2002 - Palinostratygrafia utworów formacji poznańskiej na obszarze przedsudeckim. Prz. Geol., 50, 3: 262-263.
• 115. SADOWSKA A., GIŻA B., 1991 - Flora i wiek węgla brunatnego z Pątnowa. Acta Palaeobot., 31 , 1, 2: 201-214.
• 116. SAMSONOWICZ J., LEWIŃSKI A., MAŁKOWSKI S., 1927 - Przewodnik geologiczny po Warszawie i okolicach. Kasa im. J. Mianowskiego, Warszawa.
• 117. SARNACKA Z., KRYSOWSKA-IWASZKIEWICZ M., 1974 - Utwory eoplejstoceńskie okolic Magnuszewa na południowym Mazowszu. Biul. Inst. Geol., 268: 165-198.
• 118. SŁODKOWSKA B., 1986 - Wyniki badań palinologicznych pięciu próbek osadów trzeciorzędowych z profilu Babięta ark. Piecki 1:50 000, ark. Szczytno 1:100 000. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Piecki (179) wraz z tekstem objaśniającym (S. Lisicki). Narod. Arch. Geol. PIG- -PIB, Warszawa [nr inwent. 106, kat. 179/I Z.63].
• 119. SŁODKOWSKA B., 1989 - Wyniki badań palinologicznycho- sadów trzeciorzędowych z profilu Radawiec (ark. Bełżyce 1:50 000). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Bełżyce (748) (A. Henkiel). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 478/91].
• 120. SŁODKOWSKA B., 1991 - Wyniki badań palinologicznych osadów trzeciorzędowych z profili Drobin, Niesiołowo i Bromierzyk-Pieńki (ark. Raciąż 1:50 000). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Raciąż /407/ wraz z tekstem objaśniającym, skala: 1:25 000, Nr ark. Raciąż-407 (M. Baraniecka). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 795/92].
• 121. SŁODKOWSKA B., 1993 - Wyniki badań sporowo-pyłkowych i fitoplanktonowych z profilu Gągławki (ark. Olsztyn 1:50 000). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Olsztyn (175) wraz z tekstem objaśniającym, skala: 1:25 000, Nr ark. Olsztyn - 175 (M. Rumiński). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 482/93].
• 122. SŁODKOWSKA B., 1994a - Wyniki analiz palinologicznych próbek osadów z profili Wały i Nowy Las ark. Muszaki 1:50 000. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000 wraz z tekstem objaśniającym, arkusz Muszaki (W. Morawski). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 1393/94].
• 123. SŁODKOWSKA B., 1994b - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z profili: Gozdy 1, Mościska 2 i Cisse 3, ark. Sierpc 1:50 000. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Sierpc (365) wraz z tekstem objaśniającym, dok. badań geoelek. i analiza półszcz. zdjęcia grawi. także dla ark. Skrwilno (J. Kotarbiński). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 2103/95].
• 124. SŁODKOWSKA B., 1996a - Wyniki badań sporowo-pyłkowych i fitoplanktonowych próbek osadów trzeciorzędowych z profilu Suchostruga III (ark. Mszczonów 1:50 000). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Mszczonów (595) wraz z tekstem objaśniającym (H. Szalewicz). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 3048/96]
• 125. SŁODKOWSKA B., 1996b - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z profili: Połajewo 1A, Długi Bród 2 i Piotrowo 3, ark. Obrzycko 1:50 000. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Obrzycko (393) wraz z tekstem objaśniającym (W. Gogołek). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 2213/97].
• 126. SŁODKOWSKA B., 1997 - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z profilu Syntex (ark. Osmolin 1:50 000). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Osmolin (519) wraz tekstem objaśniającym (M. Brzeziński). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 1306/97].
• 127. SŁODKOWSKA B., 1998a - Wyniki analiz palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z profilu Bobrowniki 1 (ark. Bolimów 1:50 000). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Osmolin (519) wraz tekstem objaśniającym (M. Brzeziński). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 649/95].
• 128. SŁODKOWSKA B., 1998b - Wyniki badań palinologicznych osadów trzeciorzędowych przeprowadzonych w profilach: Prusinowo 1, Sarbia 2, Węglewo 3, Romanowo 4, ark. Czarnków 1:50 000. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Czarnków (353) - przenoszenie arkuszy na układ "1942" (W. Gogołek). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 1744/99].
• 129. SŁODKOWSKA B., 1999 - Analizy palinologiczne próbek osadów trzeciorzędowych wykonane na ark. Kamieńczyk 1:50 000 w profilach Trzcianka P-1 i Brańszczyk P-2. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Kamieńczyk (452) (A. Wełniak). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 91/2000].
• 130. SŁODKOWSKA B., 2001a - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z kopalni glinek keramzytowych w Mszczonowie. W: Karty ewidencyjne stanowisk dokumentacyjnych - woj. mazowieckie. Karta ewidencyjna stanowiska dokumentacyjnego MAZ 22 03 01. Mioceńskie pstre iły w miejsc. Budy Mszczonowskie (M. Brzeziński). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 1497/2006].
• 131. SŁODKOWSKA B., 2001b - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z profilu Łężyca Buk-1, ark. SMGP Buchałów). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Buchałów wraz z tekstem objaśniającym (K. Urbański). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 582/99].
• 132. SŁODKOWSKA B., 2001c - Wyniki badań palinologicznych z profilu Osieczek K-1, ark SMGP Książki (284). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Książki (284) (M. Drozd, M. Trzepla). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 122/2003].
• 133. SŁODKOWSKA B., 2001d - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z profili Bielany K-1 i Gródek K-2, ark. SMGP Sokołów Podlaski (493). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Sokołów Podlaski (493) (A. Albrycht). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 87/2003].
• 134. SŁODKOWSKA B., 2002a - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z ark. SMGP Brusy (126), profile: Główczenice, Drzewicz, Chełmy Wlk. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Sokołów Podlaski (493) (L. Kacprzak, S. Lisicki). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 91/2003].
• 135. SŁODKOWSKA B., 2002b - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z ark. SMGP Boguchwały (136), profile: Pojezierce P-1, Brzeźno K-2 i Konradowo K-3. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Boguchwały (136) (B. Trzmel). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 54/2003].
• 136. SŁODKOWSKA B., 2002c - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z ark. SMGP Brańsk (418), Brzeźnica 1 i Kolonia Brańska 3. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Brańsk (418) (I. Kozłowski, W.J. Mróz). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB. Warszawa [nr inwent. 73/2003].
• 137. SŁODKOWSKA B., 2002d - Palinostratygrafia utworów formacji poznańskiej w środkowej części Niżu Polskiego. Prz. Geol., 50, 3: 261-263.
• 138. SŁODKOWSKA B., 2003a - Wstępne dane o badaniach fitoplank- tonu w Kamiennym Dole (okolice Kazimierza Dolnego). Prz. Geol., 51, 12: 1075-1078.
• 139. SŁODKOWSKA B., 2003b - Wyniki badań palinologicznych osadów trzeciorzędowych z ark. SMGP Łomża (296). Profile Sypniewo, Jurzec i Olszyny. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Łomża (296) (A. Bałuk). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 164/2003].
• 140. SŁODKOWSKA B., 2004a - Palynological studies of the Paleogene and Neogene deposits from the Pomeranian Lakeland area (NW Poland). Pol. Geol. Inst. Sp. Papers, 14: 1-114
• 141. SŁODKOWSKA B., 2004b - Pozycja stratygraficzna osadów paleogenu i neogenu w Łęczycach koło Lęborka w świetle badań palinologicznych. Prz. Geol., 52, 11: 698-699.
• 142. SŁODKOWSKA B., 2005a - Wyniki badań palinologicznych osadów paleogenu i neogenu z ark. SMGP Tuchola (203), profile: Mędromierz Mały, Okiersk, Tuchola i Raciąż. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Tuchola (203) (R. Pikies). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 646/2006].
• 143. SŁODKOWSKA B., 2005b - Wyniki badań palinologicznych osadów paleogenu i neogenu z profili: Przechlewo 1 i Przechlewo 2, ark. SMGP Przechlewo (163). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Przechlewo (163) (K. Urbański). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 18/2006].
• 144. SŁODKOWSKA B., 2005c - Wyniki badań palinologicznych osadów neogenu z profilu Rzeczenica Rze-1 ark SMGP Rzeczenica (162). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Rzeczenica (162) (E. Sztromwasser). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 507/2006].
• 145. SŁODKOWSKA B., 2007a - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów neogeńskich z ark. SMGP Szczytno (215), profile: Piduń-3, Szczycionek-2 i Słonecznik-1. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Szczytno (215) wraz tekstem objaśniającym + materiały terenowe (R. Żuk). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 3008/2009].
• 146. SŁODKOWSKA B., 2007b - Palynological study of Neogene deposits from Orłowo-cliff (Southern Baltic, Poland). W: Abstracts 6th Polish Micropaleontological Workshop MIKRO - 2007. Gdańsk, June 18-2: 66.
• 147. SŁODKOWSKA B., 2009 - Palynology of the Palaeogene and Neogene from the Warmia and Mazury areas (NE Poland). Geologos, 15, 3-4: 219-234.
• 148. SŁODKOWSKA B., 2012 - Badania palinologiczne osadów neogenu ze wzgórza Pachołek (Gdańsk Oliwa). W: Reambulacja Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000 arkusz Gdańsk (27) wraz z tekstem objaśniającym (R. Pikies, L. Zaleszkiewicz). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 2581/2013].
• 149. SŁODKOWSKA B., PARUCH-KULCZYCKA J., 2008 - Micropalaeontological taphocoenoses of the Middle Miocene Poznań Formation (Konin area, Central Poland). Acta Musei Nationalis Pragae, Series B - Historia Naturalis, 64, 2-4: 193-211.
• 150. SŁODKOWSKA B., GAŁĄZKA D., 2015 - Osady paleogenu i neogenu w wielkoskalowych strukturach glacitektonicznych Wzgórz Dylewskich. Biul. Państw. Inst. Geol., 461, 251-294.
• 151. SŁODKOWSKA B., WIDERA M., 2021 - Vegetation response to environmental changes based on palynological research on the Middle Miocene lignite at the Jóźwin IIB open-cast mine (Konin region, central Poland). Ann. Soc. Geol. Pol., 91: 149-166.
• 152. SŁODKOWSKA B., WIDERA M., 2022 - Reconstruction of the sedimentary environment of phytogenic deposits in the Tomisławice opencast mine (Konin Region, central Poland). Geol. Quart., 66: 34.
• 153. SŁODKOWSKA B., WINTER H., 1989 - Wyniki badań palino- logicznych i fitoplanktonowych osadów trzeciorzędowych i czwartorzędowych w profilu Chrośna P-5 ark. Złotniki Kujawskie 1:50 000, ark. Inowrocław 1:100 000. W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Złotniki Kujawskie (359) wraz z tekstem objaśniającym (K. Wrotek). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 701/92].
• 154. STACHURSKA A., DYJOR S., SADOWSKA A., 1967 - Plioceński profil z Ruszowa w świetle analizy botanicznej. Kwart. Geol., 11, 2: 352-371.
• 155. STACHURSKA A., DYJOR S., KORDYSZ M., SADOWSKA A., 1971 - Charakterystyka paleobotaniczna młodotrzeciorzędowych osadów w Gozdnicy na Dolnym Śląsku. Rocz. Pol. Tow. Geol., 41, 2: 359-384.
• 156. STACHURSKA A., SADOWSKA A., DYJOR S., 1973 - The Neogene flora at Sośnica near Wrocław in the light of geological and palynological investigations. Acta Palaeobot., 14, 3: 147176.
• 157. STUCHLIK L., 1964 - Pollen analysis of the Miocene deposits at Rypin. Acta Palaeobot., 5, 2: 1-113.
• 158. STUCHLIK L., 1975 - Charakterystyka palinologiczna osadów preglacjalnych w Ponurzycy (rejon Otwocka) Kwart. Geol., 19, 3: 668-678.
• 159. STUCHLIK L., 1987 - Przegląd badań paleobotanicznych osadów plioceńskich i wczesnoplejstoceńskich Polski środkowej i południowej. W: Problemy młodszego neogenu i eoplejstocenu w Polsce (red. A. Jahn, S. Dyjor): 53-63. Ossolineum, Wrocław.
• 160. STUCHLIK L., 1994 - Some late Pliocene and Early Pleistocene pollen profiles from Poland. W: Cenozoic Plant and Climates of the Arctic (red. M.C. Boulter, H.C. Fisher). NATO ASI Series, 27: 371-382.
• 161. STUCHLIK L., ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., KOHLMAN-ADAMSKA A., GRABOWSKA I., WAŻYŃSKA H., SŁODKOWSKA B., SADOWSKA A., 2001 - Atlas of pollen and spores of the Polish Neogene. Vol. 1 - Spores: 5-158. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences, Kraków.
• 162. STUCHLIK L., ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., KOHLMAN-ADAMSKA A., GRABOWSKA I., WAŻYŃSKA H., SADOWSKA A., 2002 - Atlas of pollen and spores of the olish Neogene. Vol. 2 - Gymnosperms: 3-237. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences, Kraków.
• 163. STUCHLIK L., ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., KOHLMAN-ADAMSKA A., GRABOWSKA I., SŁODKOWSKA B., WAŻYŃSKA H., SADOWSKA A., 2009 - Atlas of pollen and spores of the Polish Neogene. Vol. 3 - Angiospemae (1): 3-233. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences, Kraków.
• 164. STUCHLIK L., ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., KOHLMAN-ADAMSKA A., GRABOWSKA I., SŁODKOWSKA B., WOROBIEC E., DURSKA E., 2014 - Atlas of pollen and spores of the Polish Neogene. Vol. 4 - Angiospemae (2): 3-466. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences, Kraków.
• 165. SZYSZŁO D., 1967 - Własności fizyczno-mechaniczne facji ilastej iłów poznańskich (plioceńskich) na tle litologii. Biul. Geol. Wydz. Geol. UW, 9: 51-127.
• 166. TROĆ M., SADOWSKA A., 2006 - Wiek utworów formacji poznańskiej rejonu Poznania. Prz. Geol., 54, 7: 588-593.
• 167. WAŻYŃSKA H., 1976 - Wyniki analizy sporowo-pyłkowej z otworu wiertniczego Oczkowice 5. W: Dokumentacja geologiczna poszukiwań złóż węgla brunatnego w rejonie Oczkowic, woj. leszczyńskie (M. Piwocki). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 10877].
• 168. WAŻYŃSKA H., 1986a - Badania mikroflorystyczne próbek z wiercenia Głowaczów Gł-7 (ark. Białobrzegi). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Złotniki Kujawskie (359) wraz z tekstem objaśniającym (Z. Sarnacka). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. Kat. 4133/231].
• 169. WAŻYŃSKA H., 1986b - Wyniki badań mikroflorystycznych próbek z wiercenia Mąkoszyn-Grochowiska MG-3 (ark. Sompolno). W: Dokumentacja geologiczna złoża węgla brunatnego „Mąkoszyn-Grochowiska” w kat. C2, gmina Topólka, Izbica Kujawska, woj. włocławskie, gmina Wierzbinek, Babiak, woj. konińskie (Z. Różycki). ). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 527/91].
• 170. WAŻYŃSKA H., 1987 - Badania sporowo-pyłkowe z wiercenia Owadów O-3 (ark. Radom). W: Dokumentacja geologiczna złóż węgla brunatnego „Głowaczów” i „Owadów” w kat. C2, gm. Głowaczów i Jastrzębia, woj. radomskie (M. Marzec). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 8021/2022].
• 171. WAŻYŃSKA H., 1988 - Wyniki badań palinologicznych pięciu próbek z wiercenia Wójcin W/10 (ark. Mogilno). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz PAKOSC-399 (H. Listkowska, S. Maksiak). Arch. Przeds. Geol. Polgeol S.A., Warszawa [nr inwent. Kat. 2004-B/WA/K ].
• 172. WAŻYŃSKA H. 1991a - Badania palinologiczne z wiercenia P-10 Przechody (ark. Myszyniec). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz MYSZYNIEC (255) (M. Kozłowska, I. Kozłowski). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 1473/95].
• 173. WAŻYŃSKA H., 1991b - Orzeczenie mikroflorystyczne próbek z otworu wiertniczego P-1 Ruciane (ark. Pisz). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz PISZ-219, woj. suwalskie (B. Kozłowska). Arch. Przeds. Geol. Polgeol S.A., Warszawa [nr inwent. Kat. 2067-A/WA/K ].
• 174. WAŻYŃSKA H., 1991c - Orzeczenie mikroflorystyczne próbki z otworu wiertniczego P-4 Antoszewo (ark. Pisz). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Pisz-219, woj. suwalskie (B. Kozłowska). Arch. Przeds. Geol. Polgeol S.A., Warszawa [nr inwent. Kat. 2067-A/WA/K ].
• 175. WAŻYŃSKA H., 1991d - Orzeczenie mikroflorystyczne próbek z otworu wiertniczego P-11 Kroczy Berek (ark. Myszyniec). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Myszyniec (255) (M. Kozłowska, I. Kozłowski). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 1473/95].
• 176. WAŻYŃSKA H., 1994 - Wyniki badań palinologicznych z wierceń: Wojnowo 1, Faryny 2, Borki 3 i Racibórz 4, (ark. Spychowo 1:50 000). W: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Spychowo (217) wraz z tekstem objaśniającym (R. Żuk). Narod. Arch. Geol. PIG-PIB. Warszawa [nr inwent. 702/94].
• 177. WAŻYŃSKA H. (red.), 1998 - Palynology and palaeogeography of the Neogene in the Polish Lowlands. Pr. Państw. Inst. Geol., 160: 5-45.
• 178. WIDERA M., 2000 - Litostratygrafia kenozoiku we wschodniej Wielkopolsce ze szczególnym uwzględnieniem okolic Turku. W: Przewodnik 71. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego (red. J. Skoczylas, J. Biernacka): 19-23. Bogucki Wydaw. Nauk., Poznań.
• 179. WIDERA M., 2002 - Problemy litostratygrafii trzeciorzędu wschodniej Wielkopolski. Streszczenia Referatów Poznańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Poznań, 11: 15-31.
• 180. WIDERA M., 2004 - Phases of Paleogene and Neogene tectonic evolution of selected grabens in the Wielkopolska area, central-western Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 74, 3: 295-310.
• 181. WIDERA M., 2007 - Litostratygrafia i paleotektonika podplejstoceńskiego kenozoiku Wielkopolski [Lithostratigraphy and palaeotectonics of the sub-Pleistocene Cenozoic of Wielkopolska]. Wydaw. Nauk. UAM, Seria Geologia, 18: 1-224.
• 182. WIDERA M., 2012 - Macroscopic lithotype characterisation of the 1st Middle-Polish (1st Lusatian) Lignite Seam in the Miocene of central Poland. Geologos, 18, 1: 1-11.
• 183. WIDERA M., 2016 - Genetic classification of the Polish deposits: a review. Int. J. Coal. Geol., 158: 107-118.
• 184. WIDERA M., 2020 - Slump folds within mid-Miocene crevasse-splay depos ts: a unique example from the Tomisławice lignite opencast mine in central Poland. Geol. Quart., 64, 3: 711-722.
• 185. WINTER H., 1997 - Późnotrzeciorzędowa i wczesnoplejstoceńska flora północno-wschodniej i środkowej Polski i jej znaczenie dla palinostratygrafii. Praca doktorska. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [nr inwent. 1276/98].
• 186. WINTER H., 2015 - Dynamika zmian klmatycznych w pljocenie i plejstocenie dolnym oraz granica neogen/czwartorzęd w osadach z południowego Mazowsza (środkowa Polska) na podstawie danych palinologicznych. Pr. Państw. Inst. Geol., 202: 53-106.
• 187. WOROBIEC E., 2009 - Middle Miocene palynoflora of the Legnica lignite deposit complex, Lower Silesia, Poland. Acta Palaeobot., 49, 1: 5-133.
• 188. WOROBIEC G., KASIŃSKI J.R., 2005 - Plant macroremains from boreholes from Ruja lignite deposit near Legnica, Lower Silesia, Poland (preliminary results). Documenta Naturae, 155, 1: 1-11.
• 189. WOROBIEC G., WOROBIEC E., KASIŃSKI J.R., 2008 - Plant assemblages of the drill cores from the Neogene Ruja lignite deposit near Legnica (Lower Silesia, Poland). Acta Palaeobot., 48, 2: 191-275.
• 190. WOROBIEC E., WIDERA M., WOROBIEC G., KURDZIEL B., 2020 - Middle Miocene palynoflora from the Adamów lignite deposit, central Poland. Palynology, 45: 59-71.
• 191. WOROBIEC E., WIDERA M., WOROBIEC G., 2022 - Palaeoenvironment of the middle Miocene wetlands at Drzewce, Konin region, central Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 92: 201218. Https://doi.org/10.14241/asgp.2022.07.
• 192. ZASTAWNIAK E. (red.), 1992 - The younger Tertiary deposits in the Gozdnica Region (SW Poland) in the light of recent palaeobotanical research. Polish Bot. Stud., 3: 3-129.
• 193. ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., 1974 - Palynological characte- ristcs of the Neogene of Western Poland. Acta Palaeont. Pol., 19, 4: 309-420.
• 194. ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., 1998 - Climatic phases and spore-pollen zones. W: Palynology and Palaeogeography of the Neogene in the Polish Lowlands (red. H. Ważyńska). Pr. Państw. Inst. Geol., 160: 12-16.
• 195. ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., GRABOWSKA I., KOHLMAN-ADAMSKA A., SADOWSKA A., SKAWIŃSKA K., SŁODKOWSKA B., STUCHLIK L., WAŻYŃSKA H., 1994a - Taxonomical revision of selected Pollen and spores taxa from Neogene deposits. Acta Palaeobot. Suppl., 1: 5-30.
• 196. ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M., GRABOWSKA I., KOHLMAN-ADAMSKA A., SADOWSKA A., SŁODKOWSKA B., STUCHLIK L., WAŻYŃSKA H., 1994b - Checklist of selected genera and species pollen grains ordered in morphological system. Acta Palaeobot. Suppl., 1: 31-56.