A conception of a mountain geopark in a SPA region; example of a projected Geopark „Wisłok Valley – The Polish Texas”, in the Krosno region

• Autorzy: Wasiluk R. , Radwanek-Bąk B. , Bąk B. , Kopciowski R. , Malata T. , Kochman A. , Świąder A.

Warianty tytułu

PL

Koncepcja górskiego geoparku na obszarze uzdrowiskowym na przykładzie projektowanego geoparku „Dolina Wisłoka – Polski Teksas”, ziemia krośnieńska

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Polish Geological Institute – National Research Institute (PGI – NRI), in cooperation with AGH University of Science and Technology in Krakow carried out the project of new geopark in Poland – “Wisłok Valley – The Polish Texas”. It is located in the Polish Outer Carpathians (SE part of Poland). Oil fields, mineral water, nappe tectonics and other geological components of the Outer Carpathians constitute important elements of the geodiversity of this region. The area is located in the Krosno neighbourhood and encloses a zone of about 1000 km2. The Iwonicz-Zdrój – Rymanów-Zdrój SPA region is also included in the research area. It covers 20 municipalities of the Podkarpackie province. For the project of the Geopark, a geotouristic map, geosites, geological-educational paths, website, advertising brochures, geological-educational tables and a movie were made, which promote geotourism. The final product will be targeted at regional and local public administration bodies, national and landscape Parks, the State Forests National Forest Holding and local tourist organizations.

PL

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie zrealizował projekt nowego geoparku w Polsce „Dolina Wisłoka – Polski Teksas”. Ma się on znajdować w Karpatach zewnętrznych. Złoża ropy naftowej, wody mineralne, tektonika płaszczowinowa i inne geologiczne cechy Karpat zewnętrznych składają się na georóżnorodność tego rejonu. Obszar tego opracowania obejmował ponad 1000 km2 w rejonie Krosna włączając w to również teren uzdrowisk Iwonicza-Zdroju i Rymanowa Zdroju. Projekt ten objął swym zasięgiem 20 gmin województwa podkarpackiego. W ramach projektu wykonano mapę geologiczno- turystyczną, udokumentowano ponad 150 geostanowisk i zaprojektowano dziewięć ścieżek geologiczno-edukacyjnych. Przygotowano też dwa foldery, 12 tablic geologiczno-edukacyjnych, zaprojektowano stronę internetową o projekcie oraz nakręcono film promocyjny. Produkt końcowy skierowany jest do wykorzystania w promocji regionu do samorządów lokalnych, parków krajobrazowych i narodowych, lasów państwowych oraz lokalnych organizacji turystycznych.

Słowa kluczowe

EN

geopark; geotourism; Outer Carpathians; crude oil

PL

geopark; geoturystyka; Karpaty zewnętrzne; ropa naftowa

• Wydawca: Wydawnictwa AGH ; Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica
• Czasopismo: Geotourism / Geoturystyka
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 3-4
• Strony: 43--52
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., zdj.

Twórcy

autor

Wasiluk R.

• Polish Geological Institute – National Research Institute, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Radwanek-Bąk B.

• Polish Geological Institute – National Research Institute, Carpathian Brand, ul. Skrzatów 1, Kraków

autor

Bąk B.

• Polish Geological Institute – National Research Institute, Carpathian Brand, ul. Skrzatów 1, Kraków

autor

Kopciowski R.

• Polish Geological Institute – National Research Institute, Carpathian Brand, ul. Skrzatów 1, Kraków

autor

Malata T.

• Polish Geological Institute – National Research Institute, Carpathian Brand, ul. Skrzatów 1, Kraków

autor

Kochman A.

• AGH University of Science and Technology, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Świąder A.

• AGH University of Science and Technology, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz Z., 2007. 50 czy 75 lat ochrony skałek „Prządki” koło Krosna?. Chrońmy Przyrodę Ojczystą – forum.
• 2. Alexandrowicz Z., Alexandrowicz S., 2004. Geoparks – the most valuable landscape parks in southern Poland. Polish Geological Institute Special Papers, 13: 49–56.
• 3. Buczek-Kowalik M., Jurczak D., 2014. Turystyka zdrowotna w uzdrowiskach Beskidu Niskiego na przykładzie Iwonicza-Zdroju i Rymanowa‑ -Zdroju, In: Bubniak I.M., Solecki A.T. (eds), Geo-Carpathians-Potential of the Cognitive Tourism. Ruthenus, Krosno, 131–144.
• 4. Buczek-Kowalik M., Łuka P., 2015. Innowacje turystyczne w wybranych gminach uzdrowiskowych województwa podkarpackiego. Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 49: 135–146.
• 5. Bubniak I.M., Solecki A.T. (eds), 2013. Przewodnik geoturystyczny po szlaku GEO-KARPATY, Krosno–Borysław–Jaremcze. Wydawnictwo Ruthenus, Krosno.
• 6. Golonka, J., Krobicki, M., 2007. Dunajec River rafting as one of the most important geotouristic object of the future trans-bordering PIENINY Geopark. Geotourism, 3 (10): 29–44.
• 7. Golonka J., Krobicki M., Miśkiewicz K., Słomka T., Waśkowska A., Doktor M., 2013. Geopark „Beskid Śląsko-Morawsko-Żywiecki”– najstarsze utwory Karpat fliszowych. Przegląd Geologiczny, 61: 277–285.
• 8. Jankowski L., Margielewski W., Urban J. (eds), 2012. Strukturalne i litofacjalne uwarunkowania rozwoju rzeźby polskich Karpat zewnętrznych. III Warsztaty Geomorfologii Strukturalnej. Beskid Niski – Beskid Sądecki – Babia Góra, Przewodnik do wycieczek terenowych, 25–28 wrzesień 2012. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, 34–80.
• 9. Jezierski H.J., 2011. Geoturystyka wypaliła. Przegląd Geologiczny, 59: 254–257.
• 10. Krobicki M., Golonka J., 2008. Geotouristical values of the Pieniny Klippen Belt and Tatra Mountains regions (Poland). Przegląd Geologiczny, 56: 670–679.
• 11. Kucharska M., Krawczyk M., Kamiński M., Chowaniec J., 2013. Mapa geologiczno-turystyczna Gorczańskiego Parku Narodowego. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 12. Miśkiewicz K., Golonka J., 2007. Pieniny: A proposed new cross-border Polish-Slovak Geopark. European Geoparks Network Abstracts. 7th European Geopark Network Open Conference in Scotland. Landscape and People: Earth Heritage, Culture and Economy. 13th – 16th September/ Sultaon 2007, Ulapool, Scotland, UK North West Highland Geopark, 3.
• 13. Miśkiewicz K., Golonka J., Waśkowska A., Doktor M., Słomka T., 2011. Transgraniczny geopark „Karpaty fliszowe i ich wody mineralne”. Przegląd Geologiczny, 59: 611–621.
• 14. Migoń P., 2012. Geoturystyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 15. Oszczypko N., Uchman A., Malata E. (eds), 2006. Rozwój paleotektoniczny basenów Karpat Zewnętrznych i pienińskiego pasa skałkowego (Palaeotectonic evolution of the Outer Carpathian and Pieniny Klippen Belt Basins). Instytut Nauk Geologicznych UJ, Kraków: 19–43.
• 16. Radwański A., 2009. The Ignacy Łukasiewicz Memortial Museum of Oil and Gas Industry in Bóbrka and historical monuments of petroleum and salt industries in the vicinity of Krosno (the Polish Outer Carpathians). Geotourism, 3 (18): 51–60.
• 17. Rajchel L., Czop M., Motyka J., Rajchel J., 2011. Skład chemiczny wód mineralnych i leczniczych rejonu Iwonicza i Rymanowa. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 445: 549–560.
• 18. Rychel J., Piotrowska E., Wasiluk R., 2013. Wykorzystanie technik GIS w konstrukcji map geologiczno-turystycznych parków krajobrazowych Polski północnej. In: Kunz M., Nienartowicz A. (eds), Systemy informacji geograficznej w zarządzaniu obszarami chronionymi – od teorii do praktyki. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Tuchola –Toruń: 32–42.
• 19. Rychel J., Kucharska M., Pochocka-Szwarc K., 2012. Mapy geologiczno-turystyczne jako jedna z form popularyzacji geoturystyki. Przegląd Geologiczny, 60: 589–592.
• 20. Słomka T., Kicińska-Świderska A., Doktor M., Joniec A., 2006. Katalog obiektów turystycznych w Polsce. Kraków.
• 21. Ślączka A., Kamiński M.A., 1998. Guidebook to Excursions in the Polish Flysch Carpathians. Grzybowski Foundation, Special Publication no. 6, Kraków.
• 22. Świdziński H. 1933. „Prządki” – skałki piaskowca ciężkowickiego pod Krosnem. Zabytki Przyrody Nieożywionej Ziem Rzeczypospolitej Polskiej, 2: 94–125.
• 23. Wasiluk R., 2013. Projekt Geoparku „Dolina Wisłoka – Polski Teksas”. Przegląd Geologiczny, 61: 224–229.
• 24. Wasiluk R., Radwanek-Bąk B., Bąk B., Kopciowski R., Malata T., Szeląg A., Kochman A., Świąder A., Kłapyta P., Mocior E., Nowak A., Bieńkowska- Wasiluk M., 2013. Geologiczno-górniczo-środowiskowe warunki utworzenia geoparku „Dolina Wisłoka – Polski Teksas”. Narodowe Archiwum Geologiczne. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy Warszawa.
• 25. Wasiluk R., Radwanek-Bąk B., Bąk B., Kopciowski R., Malata T., Kochman A., Świąder A., 2014a. The Conception of the Geopark „Wisłok Valley – The Polish Texas”. In: Bubniak I., Solecki A. (eds), Geo-carpathians – potential of the cognitive tourism. Wydawnictwo Ruthenus, Krosno: 47–66.
• 26. Wasiluk R., Radwanek-Bąk B., Bąk B., Kopciowski R., Malata T., Kochman A., Świąder A., 2014b. Projektowany geopark „Dolina Wisłoka – Polski Teksas”. In: Скакун Л.З., Бубняк І.М. (eds), Геотуризм: практика і досвід. Львівський національний університет імені Івана Франка, Львів: 55–58.
• 27. Wójcik A., 1999. Zasięg lądolodu skandynawskiego na terenie Dołów Jasielsko- Sanockich (Karpaty). In: VI Konferencja stratygrafii plejstocenu Polski „Czwartorzęd wschodniej części Kotliny Sandomierskiej”, Czudec, 31 sierpnia – 4 września 1999, 83–85.
• 28. Wójcik T., Ziaja M., Ćwik A., 2014. Potencjał geoturystyczny nieczynnych kamieniołomów Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 26: 155–173.
• 29. Zawilińska B., Wilkońska A., Szpara K., 2015. Miejscowy potencjał turystyczny i zrównoważony rozwój turystyki w opinii i działaniach lokalnych samorządów. In: Szpara K., Zawilińska B., Wilkońska A. (eds), Lokalny potencjał a zrównoważony rozwój turystyki w Karpatach, Centrum UNEP/GRID–Warszawa, Rzeszów–Warszawa, 122–136.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).