Zawartość cynku w różnych elementach środowiska w strefie potencjalnego oddziaływania cynkowni

• Autorzy: Baran A. , Wieczorek J.

Identyfikatory

DOI

10.2429/proc.2012.6(1)025

Warianty tytułu

EN

Content of zinc in the different elements of the environment in zone of potential impact galvanizing

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań było określenie tła geochemicznego oraz stopnia bioakumulacji cynku w różnych elementach środowiska w strefie potencjalnego oddziaływania cynkowni. W rejonie cynkowni pobrano do analiz 19 próbek wierzchniej warstwy gleby (0÷10 cm) oraz 19 próbek części nadziemnych roślin. Ponadto zawartość cynku oznaczono w próbkach osadów dennych (18 próbek) pobranych z jeziora Sarcze, znajdującego się w pobliżu cynkowni, oraz w tkance mięśniowej ryb (4 próbki). Wyznaczone tło zawartości cynku w glebach narażonych na potencjalne oddziaływanie cynkowni wynosi średnio 53,7 mg · kg–1 s.m. Oznacza to, że obecnie nie występują zanieczyszczenia gleb tym metalem na badanym terenie. Również inne elementy środowiska (rośliny, osady denne, ryby) w większości charakteryzowały się małą zawartością tego metalu. Istnieje duże prawdopodobieństwo zanieczyszczenia cynkiem środowiska w okolicy cynkowni przy dużej emisji związków tego metalu przez zakład. Wpływ na to ma przewaga na badanym obszarze gleb kwaśnych (46%) i bardzo lekkich (83%) o stosunkowo małej zawartości C-organicznego.

EN

The aim of the study was to determine the geochemical background and level of zinc bioaccumulation in the different elements of the environment in the zone of the potential impacts of zinc factory. In the area of zinc factory were collected for analysis 19 samples the top soil layer (0-10 cm) and 19 samples of aboveground parts of plants. In addition, the zinc content was determined in samples of bottom sediments (18 samples) taken from the lake Sarcze near the zinc factory and in the muscle tissue of fish (4 samples). Determined geochemical background content of zinc in soils exposed to the potential impact of zinc factory plant is approximately 53.7 mg · kg–1 d.m. This means that now not performing soil pollution including metals in the examined area. Also, other elements of the environment (plants, sediment, fish) in the majority were characterized by low content of this metal. There is a high probability of contamination of the environment around zinc factory in the high emission of compounds of this metal by the factory. Effects on it has advantages in the area of acid soils (46%) and very light (83%) with a relatively low content of C-organic.

Słowa kluczowe

PL

cynk; cynkownia; akumulacja Zn; gleba; roślina; osady denne; ryby

EN

zinc; zinc factory; accumulation of Zn; soil; plants; bottom sediment; fish

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 6, No. 1
• Strony: 193--198
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Baran A.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel./fax [phone]

autor

Wieczorek J.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel./fax [phone]

Bibliografia

• [1] Kabata-Pendias A. Zesz Nauk Komit „Człowiek i Środowisko” PAN. 2002;33:11-18.
• [2] Broadley MR, White PJ, Hammond JP, Zelko I, Lux A. New Phytol. 2007;173(4):677-702
• [3] Baran A. Proc. ECOpole. 2011;5(1):156-160.
• [4] Alloway BJ. Zinc in soils and crop nutrition. IZA Publications. Brussels: International Zinc Association; 2004. http://www.zinc-crops.org.
• [5] Baran A, Jasiewicz C, Klimek A. Proc ECOpole. 2008;2(2):417-422.
• [6] Spiak Z, Romanowska M, Radoła J. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2000;471:1125-1134.
• [7] Decyzja środowiskowa 2009. www.bip.trzcianka.pl/trzciankam/zasoby/files/urząd_miejski_trzcianki/ochrona_srodowiska/17_06_09_joskin_cynkownia/decyzja_srodowiskowa_z_raportem.doc
• [8] Gmina Trzcianka 2011. (strona internetowa) www.trzcianka.pl
• [9] Indeka L, Karaczun ZM. Zesz Nauk Komit „Człowiek i Środowisko” PAN. 2002;3:197-201.
• [10] Kabata-Pendias A, Piotrowska M, Motowicka-Terelak T, Terelak H, Witek T. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Puławy: IUNG; 1993;P(53):1-20.
• [11] Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 roku w sprawie standardów gleby i standardów jakości ziemi. DzU 2002, Nr 165, poz. 1359.
• [12] Stanisławska-Glubiak E, Korzeniowska J. Kryteria oceny toksyczności cynku dla roślin. Puławy: IUNG-PIB: 2005;107:12.
• [13] Cakmak I. Plant Soil. 2008;302:1-17.
• [14] Stanisławska-Glubiak E, Korzeniowska J. Electronic J of Polish Agricultural Universities. 2005;8(4). http://www.wjpau.media.pl/volume8/issue4/art-25.html
• [15] Kabata-Pendias A, Pendias H. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Warszawa: Wyd Nauk PWN; 1999.
• [16] Bojakowska I, Sokołowska G. Przegląd Geol. 1998;46(1):49-54.
• [17] Jeng SS, Wang JT, Sun LT. Comp Biochem Physiol Part B. 1999;122:461-468.
• [18] Wyszkowska B, Bielawski L, Falandysz J. Zesz Nauk Komit „Człowiek i Środowisko” PAN. 2002;3:521-528.