Adaptacje zabytkowych struktur dla nowych potrzeb – część 1 – wybrane przykłady z Madrytu

• Autorzy: Gyurkovich M.

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK50MADRID

Warianty tytułu

EN

Adaptations of historic structures for new functions – part 1 – selected examples from Madrid

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Postęp cywilizacyjny i rozwój technologiczny od stuleci wymuszał zmiany użytkowania przestrzeni miejskich, w tym może przede wszystkim substancji architektonicznej budującej tkankę urbanistyczną. Wraz z wprowadzeniem pojęcia zabytku nastąpił długotrwały proces uświadomienia sobie przez coraz szersze kręgi społeczne potrzeby ochrony dziedzictwa poprzednich epok. Obecnie wydaje się, że – przynajmniej w kręgach decyzyjnych – powszechna jest akceptacja dla konieczności adaptacji historycznych, wartościowych struktur do nowych celów, zamiast ich niszczenia i wyburzania. Globalne procesy ekonomiczne sprawiły, że w ostatnim półwieczu obserwujemy wycofywanie się produkcji przemysłowej, która niegdyś stanowiła o sile i mocnej pozycji naszego kontynentu, w inne obszary świata. Tym samym w miastach europejskich, także w obrębie ich centralnych dzielnic, pozostało wiele opustoszałych i niechcianych budynków, zespołów architektoniczno-urbanistycznych i struktur inżynieryjnych. Świadczące niegdyś o wysokim statusie miast i metropolii zabytki związane z dziedzictwem przemysłowym niejednokrotnie posiadają, poza historyczną, także dużą wartość artystyczną. Towarzyszą im często obiekty infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. Takie zespoły i obiekty, które nie mogą już pełnić dotychczasowych funkcji, adaptowane są coraz częściej na rozmaite potrzeby. Wiąże się to także z wytycznymi wynikającymi z potrzeb rozwoju zrównoważonego, w imię których konieczne wydaje się być ponowne wykorzystanie już raz zurbanizowanych obszarów, w celu zachowania jak największych terenów naturalnych poza miastami i wewnątrz nich. Wiele spośród obiektów użytkowanych uprzednio przez przemysł lub wojsko wydaje się być szczególnie predestynowanych do adaptacji na potrzeby kultury, co pokazuje szereg realizacji europejskich. W niniejszym artykule przedstawionych zostanie kilka przykładów takich realizacji z Madrytu.

EN

For centuries civilisational progress and technological development have enforced changes in the use of urban space, including primarily the architectonic substance building urban tissue. With the introduction of the notion of monument there started the lengthy process of realizing the need to protect the heritage of previous epochs among ever-wider social circles. Nowadays it seems that – at least among the decisionmaking circles – it is commonly accepted that valuable historic structures need to be adapted to serve new purposes, instead of being destroyed and demolished. As a result of global economic processes, during the last half a century we could observe withdrawing industrial production which used to decide about the power and strong position of our continent, into other areas of the world. Thus, many abandoned and unwanted buildings, architectonic – urban-planning complexes and engineering structures were left in European cities, and within their central districts. Once bearing evidence of the high status of cities and metropolises, monuments related to industrial heritage frequently posses not merely historic but also considerable artistic value. They are often accompanied by objects of technological and communications infrastructure. Such complexes and objects, which can no longer serve their former functions, are adapted to satisfy different needs. It is also connected to guidelines resulting from the needs of sustainable development, because of which it seems necessary to re-use the already urbanised areas in order to preserve the largest possible natural areas both outside and inside cities. Many objects previously used by the industry or the military seem to be particularly predestined to be adapted to cultural needs, which is shown in several European realisations. This article presents a few examples of such realisations from Madrid.

Słowa kluczowe

PL

adaptacja; rewitalizacja; hybrydowe; zespoły kultury; minimalizm; Madryt

EN

adaptation; revitalisation; hybrid culture; complexes; minimalism; Madrid

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 50
• Strony: 30--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Gyurkovich M.

• Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Benevolo L. Miasto w dziejach Europy. Wydawnictwo Krąg – Ofi cyna Wydawnicza Volumen, Warszawa, 1995.
• [2] Biere Arenas R., Gyurkovich M.(eds.) Back to the Sense of the City: 11th VCT International monograph book, Year 2016, July, Krakow. CPSV, Barcelona, 2016, online publication: https:// upcommons.upc.edu/handle/2117/90350
• [3] Böhm A. O czynniku kompozycji w planowaniu przestrzeni. Wyd. PK, Kraków, 2016.
• [4] Cerdà I. Teoría de la construcción de las ciudades. Vol. 1. Barcelona, 1859. Reeditado en 1991 por el Ministerio de Administraciones Públicas, el Ayuntamiento de Barcelona y el Ayuntamiento de Madrid.
• [5] Cerdà I. Teoría de la construcción de las ciudades. Vol. 2. Madrid, 1861. Reeditado en 1991 por el Ministerio de Administraciones Públicas, el Ayuntamiento de Barcelona y el Ayuntamiento de Madrid.
• [6] Dudzic-Gyurkovich K. Przestrzenie odzyskane – wybrane współczesne rehabilitacje terenów dróg szybkiego ruchu w miastach europejskich. In: Kantarek A.A. (ed.) Wyznaczniki kształtu współczesnej przestrzeni urbanistycznej. Monografi a 509, Wyd.PK, Kraków, 2015.
• [7] Fernandez-Galiano L. (ed.) Museos del Mundo – Twelve World Museums. Arquitectura Viva Monografi as 139/ 2009.
• [8] Fernandez-Galiano L. (ed.) Espańa 2013. Arquitectura Viva Monografi as 159/160/ 2013.
• [9] Frampton K. Modern Architecture. A critical history. Oxford University Press, Oxford, 1980.
• [10] Franta A. Kultura miasta. In: Serce Miasta. Czasopismo Techniczne 2008;108(2A).
• [11] Futugawa Y. (ed.) Jean Nouvel. GA DOCUMENT no. 111, March 2010, Tokyo.
• [12] Ghirardo D. Architektura po modernizmie. Wyd. VIA, Wrocław – Toruń, 1999.
• [13] Gyurkovich M. MuseumsQuartier jako dopełnienie kompozycyjne Forum Cesarskiego w Wiedniu. Wiadomości Konserwatorskie 2011;29.
• [14] Gyurkovich M. Współczesne adaptacje barcelońskich zabytków z przełomu wieków XIX i XX. Wiadomości Konserwatorskie 2012;31.
• [15] Gyurkovich M. Hybrydowe przestrzenie kultury we współczesnym mieście europejskim. Wyd. PK, Kraków, 2013.
• [16] Nyka L., Szczepański J. (eds.) Kultura dla rewitalizacji. Rewitalizacja dla kultury. CSW ŁAŹNIA, Gdańsk, 2010.
• [17] Pabich M. O kształtowaniu muzeum sztuki, Przestrzeń piękniejsza od przedmiotu. IAiU PŁ, Łódź, 2004.
• [18] Poveda P. (ed.) Herzog & de Meuron 1998–2002 – the nature of artifi ce. El Croquis 2002;109/110.
• [19] Poveda P., Marquez Cecilia F. (eds.) Herzog & de Meuron 2005–2010 – programme, monument, landscape. El Croquis 2013;152/153.
• [20] de Solà-Morales M. Cerdà/Ensanche. Edicions UPC, Barcelona, 2010.
• [21] Węcławowicz-Gyurkovich E. Architektura najnowsza w historycznym środowisku miast europejskich. Wyd. PK, Kraków, 2013.
• [22] Zuziak Z.K. Urbanism and cultural heritage. Strategies, actors and structures in the labyrinths of urbanity. Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation 2015;43.