Staromiejskie obwarowania Olsztyna w koncepcji miejskich plant – między konserwacją a kreacją

• Autorzy: Lewicka M. L.

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc180405

Warianty tytułu

EN

The Old Town fortifications in Olsztyn in the concept of old town green belt – between conservation and creation

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Tematem pracy jest konserwatorski proces przygotowania naukowych podstaw dla rozwiązań projektowych przyszłych plant w Olsztynie. W artykule przedstawiono efekt części prowadzonych przez autorkę od 20 lat badań: historycznych, architektonicznych z archeologią oraz konserwatorskich studiów przedprojektowych – wybranych pod kątem powiązań z realizacją plant według projektu wyłonionego w wyniku ogólnopolskiego konkursu architektoniczno-urbanistycznego. Omówiono też historyczną wartość staromiejskich obwodów obronnych oraz samą ideę miejskich plant. Konkurs na miejskie planty ogłosił Urząd Miasta w Olsztynie w 2017 r. Zwycięska praca będzie realizowana. Dokumentacje z dotychczasowych badań i studiów konserwatorskich nad średniowiecznymi obwarowaniami miasta i zamku stanowiły merytoryczną jej podstawę. Wyłoniony w konkursie projekt satysfakcjonuje pod względem poziomu opracowań kulturowych i projektowanych rozwiązań oraz uwzględnienia tego, co najistotniejsze w dorobku studialnym i badawczym przygotowanym w przeszłości na zamówienie służb konserwatorskich w Olsztynie. Na obszarze przyszłych plant zabytkowe budowle współistnieć będą ze współczesnymi obiektami staromiejskiej infrastruktury i zielenią parkową.

EN

The subject of the work is the conservation process of preparing the scientific basis for design solutions for future old town green belt in Olsztyn. The article present the effect of parts of research carried out by the author for 20 years: historical, architectural and archeological and conservation pre-design studies – selected in terms of connection with the implementation of the belt of greenery according to the project selected as a result of a nationwide architectural and urban competition. The historical value of the Old Town defense districts and the idea of the urban green belt were also discussed. The old town green belt competition was announced by the City Hall in Olsztyn in 2017. The first place awarded for the work will be carried out. Documentations from previous research and conservation studies on the medieval fortifications of the city and the castle were the substantive basis for the winning work. The project selected in the competition is satisfactory in terms of the level of cultural studies and proposed solutions, and taking into account what is the most important in the study and research developed in the past on the order of the conservation services in Olsztyn. In the future old town green belt area, historic buildings will coexist with modern facilities of the Old Town infrastructure and park greenery.

Słowa kluczowe

PL

zabytki; architektura obronna; Olsztyn; planty; konserwacja

EN

monuments; military architecture; Olsztyn; old town green belt; conservation

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 4 (56)
• Strony: 53--69
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Lewicka M. L.

• Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej/Faculty of Architecture, Warsaw University of Technology

Bibliografia

• [1] Bonk H., Geschichte der Stadt Allenstein, Bd. 3, Allenstein 1930, [reprint: Oficyna Wydawnicza Pruthenia, Olsztyn 2016].
• [2] Chodkowska W., Sikorski J., Badania historyczno-architektoniczne murów miejskich Olsztyna, Olsztyn 1995, [mpis, PSOZ, Olsztyn].
• [3] Sobieraj J., Umocnienia miejskie średniowiecznego Olsztyna. Założenia do wykorzystania (uczytelnienia) istniejących reliktów archeologicznych, Olsztyn 2014, [mpis, UM Olsztyn].
• [4] Rzempołuch A., Architektura i urbanistyka Olsztyna 1353–1953, UM Olsztyna, Olsztyn 2004.
• [5] Przypkowski J., Prusy Wschodnie – dokumentacja historycznej prowincji. Zbiory fotograficzne dawnego Urzędu Konserwatora Zabytków w Królewcu, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2006 [CD].
• [6] Mackiewicz H., St. XXIV wykop 50 – baszta muru niskiego przy katedrze, Stawiguda 2003, [mpis, Archiwum MKZ, Olsztyn].
• [7] Lewicka M.L., Badania historyczno-architektoniczne zespołu budowli obronnych Bramy Młyńskiej w Olsztynie, „Rocznik Warmińsko-Mazurski” 2008, T. 1, 153–200.
• [8] Lewicka M.L., Badania historyczno-architektoniczne odkrytych reliktów obwarowań miejskich na terenie starego miasta w Olsztynie – obszar pomiędzy Wysoką Bramą a Parkiem Zamkowym, Warszawa 2006, [mpis, MKZ, Olsztyn].
• [9] Mackiewicz H., Mackiewicz A., Kaczyński B., Sprawozdanie z badań archeologicznych w Olsztynie na st. XXIV wykopy 97a–97k (pl. Jedności Słowiańskiej – ul. Lelewela) od 20 lipca do 31 sierpnia 2010 r., t. 1, 2, Stawiguda 2010, [mpis, MKZ, Olsztyn].
• [10] Mackiewicz A., Kaczyński B., Sprawozdanie z badań archeologicznych, wyprzedzających realizację projektu „Rewitalizacja obszaru pomiędzy Starym Miastem a Ratuszem w Olsztynie” przeprowadzonych na Placu Jedności Słowiańskiej w Olsztynie (dz. 11/5, 22/8, 23, 42, 43 i 44, obreb 64) wykop 110, t. 1, Olsztyn 2012, [mpis, MKZ, Olsztyn].
• [11] Lewicka M.L., Obwarowania średniowiecznego Olsztyna w świetle najnowszych badań historyczno-architektonicznych, [w:] A. Górski (red.), Obwarowania miast. Problematyka ochrony, konserwacji, adaptacji i ekspozycji, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kożuchowskiej, Kożuchów 2010, 176–193.
• [12] Lewicka M.L., Studium konserwatorskie do projektu ekspozycji reliktów budowli obronnych zamku i starego miasta Olsztyna na odcinku północnym – rejon fosy zamkowej (Park Podzamcze), północne obrzeże Targu Rybnego, Plac Jedności Słowiańskiej, Warszawa 2011, [mpis, MKZ, Olsztyn].
• [13] Lewicka M.L., Opinia do sprawozdania z badań architektonicznych reliktów przedbramia Bramy Górnej w Olsztynie, Warszawa 2012, [mpis, MKZ, Olsztyn].
• [14] Lewicka M.L., Opinia konserwatorska dotycząca reliktów architektonicznych odsłoniętych w uzupełniających badaniach archeologicznych na placu Jedności Słowiańskiej w Olsztynie w rejonie Bramy Górnej (dz. Nr 22/8 ob.64), Warszawa 2015, [mpis, MKZ, Olsztyn].
• [15] Lewicka M.L., Analiza inżyniersko-budowlana uwarunkowań do przyszłej ekspozycji reliktów barbakanu Bramy Górnej w Olsztynie, w przestrzeni funkcjonalnej miasta, Warszawa 2013, [mpis, MKZ, Olsztyn].
• [16] Lewicka M.L., Wnioski konserwatorskie z oceną budowlano-konserwatorską sposobu i formy ekspozycji reliktów budowli obronnych, odsłoniętych w trakcie badań archeologicznych, przeprowadzonych w parku Miejskim Podzamcze – stanowisko XXIV, wykop 82b, 108b2, 111, 112, 113, 114 a i b, 115 a,b,c, 116, Warszawa 2013, [mpis, MKZ, Olsztyn].
• [17] Lewicka M.L., Konserwatorski i utylitarny aspekt odsłoniętych w 2012 r. zewnętrznych budowli Bramy Górnej w Olsztynie, „Olsztyński Rocznik Konserwatorski” 2014, 43–68.
• [18] Lewicka M.L., Mączyński D., Założenia do regulaminu konkursu architektoniczno-urbanistycznego. Konkurs studialny na koncepcję uczytelnienia i ekspozycji fortyfikacji starego miasta w Olsztynie, Warszawa 2014, [mpis, UM, Olsztyn].
• [19] Wydział Inwestycji Miejskich, Gmina Olsztyn, Regulamin konkursu na koncepcję studialną uczytelnienia i ekspozycji fortyfikacji Starego Miasta w Olsztynie, Olsztyn 2017.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).