Sedimentological interpretation and stratigraphical position of glacigenic deposits in the Napęków area (Holy Cross Mountains, Poland)

• Autorzy: Ludwikowska-Kędzia M. , Pawelec H. , Adamiec G.

Identyfikatory

DOI

10.1515/logos-2015-0018

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The identification of depositional conditions and stratigraphical position of glacigenic deposits in the Napęków area is important for the genetic and stratigraphical interpretation of Quaternary deposits in the central part of the Holy Cross Mountains, as well as for a revision of the course and extent of Middle Polish (Saalian) glaciations. These deposits comprise a series of diamictons which occur between sandy-gravelly deposits. Based on results of macro- and microscopic sedimentological investigations, analysis of heavy mineral composition, roundness and frosting of quartz grains, as well as OSL dating, this complex must have formed during the Odranian Glaciation (Drenthe, Saalian, MIS 6). Sandy-gravelly deposits are of fluvioglacial and melt-out origin. Diamictons represent subglacial traction till. Their facies diversity is a result of variations in time and space, complex processes of deposition and deformation, responsible for their formation at the base of the active ice sheet. This glacigenic depositional complex was transformed by erosion-denudation and aeolian processes in a periglacial environment during the Vistulian (Weichselian, MIS 5d-2).

Słowa kluczowe

EN

lithofacies; microstructures; lithostratigraphy; chronostratigraphy; Pleistocene; Central Poland

PL

litofacje; mikrostruktury; litostratygrafia; chronostratygrafia; plejstocen; Polska Centralna

• Wydawca: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Instytut Geologii
• Czasopismo: Geologos
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 21, No. 4
• Strony: 261--284
• Opis fizyczny: Bibliogr. 130 poz.

Twórcy

autor

Ludwikowska-Kędzia M.

• Jan Kochanowski University, Institute of Geography, ul. Świętokrzyska 15, 25-435 Kielce, Poland

autor

Pawelec H.

• University of Silesia, Faculty of Earth Sciences, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec, Poland

autor

Adamiec G.

• Silesian University of Technology, Institute of Physics - Centre for Science and Education, ul. Konarskiego 22B, 44-100 Gliwice, Poland

Bibliografia

• Anketell, J.M., Cegła, A.J. & Dżułyński, S., 1970. On the deformational structures in system with reversed density gradient. Annales Societatis Geologorum Poloniae 40, 3–30.
• Barczuk, A. & Nejbert, K., 2007. Analiza minerałów nieprzezroczystych w badaniach skał okruchowych [Analysis of opaque minerales in the clastic rocks]. [In:] E. Mycielska-Dowgiałło & J. Rutkowski (Eds): Badania cech teksturalnych osadów czwartorzędowych i wybrane metody oznaczania ich wieku [Research into the textural features of Quaternary sediments and some dating methods]. The Family Alliance School of Higher Education Press, Warsaw, 205–228 (in Polish).
• Bard, E., Antonioli, F. & Silenzi, S., 2002. Sea-level during penultimate period based on a submerged stalagmite from Argentarola Cave (Italy). Earth and Planetary Science Letters 196, 135–146.
• Benn, D.I., 1995. Fabric signature of subglacial till deformation, Breidamerkurjökull, Iceland. Sedimentology 42/5, 735–747.
• Benn, D.I. & Evans, D.J.A., 2010. Glaciers and Glaciation, 2nd edition. Hodder Education, London, England.
• Bockheim, J.G. & Hartemink, A.E., 2013. Classification and distribution of soils with lamellae in the USA. Geoderma 206, 92–100.
• Boulton, G.S., Dobbie, K.E. & Zatespin, S., 2001. Sediment deformation beneath glaciers and its coupling to the subglacial hydraulic system. Quaternary International 86, 3–29.
• Boyce, J.I. & Eyles, N., 2000. Architectural element analysis applied to glacial deposits: internal geometry of a Late Pleistocene till sheet, Ontario, Canada. Geological Society of America Bulletin, 112: 98–118.
• Brewer, R., 1964. Fabric and Mineral Analysis of Soils. John Wiley, New York., 470pp.
• Butrym, J., Cegła, J., Dżułyński, S. & Nakonieczny, S., 1964. Nowa interpretacja „struktur peryglacjalnych” [New interpretation of „periglacial structures”]. Folia Quaternaria 17, 1–34.
• Cailleux, A., 1942. Les actiones éoliennes périglaciaires en Europe. Mémoires de la Société géologique de France, 41, 1–176.
• Carr, S.J., 2004. Micro-scale features and structures. [In:] D.J.A. Evans & D.I. Benn (Eds): A practical guide to the study of glacial sediments, Arnold, London, 115–144.
• Cegła, J. & Dżułyński, S., 1970. Układy niestatecznie warstwowane i ich występowanie w środowisku peryglacjalnym. [System with reversed density gradient and their occurrence in periglacial zones]. Acta Universitatis Wratislaviensis 124,17–40.
• Clark, P.U., 1991. Striated clast pavements: products of deforming subglacial sediments? Geology 19, 530–533.
• Colleoni, F., 2009. On the Late Saalian glaciation (160–140 ka): a climate modeling study. Climatology. Universitet Joseph-Fourier-Grenoble I; Stockholm University, 184pp.
• Czarnocki, J., 1927. O zlodowaceniach środkowej części Gór Świętokrzyskich [About Glaciations of the central part of the Holy Cross Mountains]. Posiedzenia naukowe Państwowego Instytutu Geologicznego 17, 18–21.
• Czarnocki, J., 1931. Dyluwium Gór Świętokrzyskich. [Diluvium of the Holy Cross Mts.] Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 7, 82–105. (in Polish, with German summary).
• Czarnocki, J., 1950. Geologia regionu łysogórskiego. [Geology of the Łysa Góra Region]. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego 1, 404pp. (in Polish, with English summary).
• Czarnocki, J., 1957. Tektonika Gór Świętokrzyskich. Stratygrafia i tektonika Gór Świętokrzyskich. [Tectonic of the Holy Cross Mountains. Stratigraphy and tectonic of the Holy Cross Mountains]. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 18, 133pp. (in Polish, with English summary).
• Dreimanis, A., 1989. Tills: their genetic terminology and classification. [In:] R.P. Goldthwait & S.L. Matsch (Eds.): Genetic Classification of Glacigenic Deposits. Balkema, Rotterdam, 17–83.
• Dylik, J., 1972. Znaczenie spłukiwania w morfogenezie peryglacjalnej [The importance of runoff in the periglacial morphogenesis]. Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej 13/1, 99–119.
• Dżułyński, S., 1966. O strukturach sedymentacyjnych związanych z niestatecznym warstwowaniem gęstościowym [Sedimentary structures resulting from convection-like patterns of motion]. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 36, 3–21. (in Polish, with English summary).
• Evans, D.J.A. & Hiemstra, J. F., 2005. Till deposition by glacier submarginal, incremental thickening. Earth Surface Processes & Landforms 30, 1633–1662.
• Evans, D.J.A., Phillips, E.R., Hiemstra, J.F. & Auton, C.A., 2006. Subglacial till: Formation, sedimentary characteristics and classification. Earth-Science Reviews, 78, 115–176.
• Filonowicz, P., 1969. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50000, ark. Bodzentyn [Explanations to the Detailed Geological Map of Poland 1:50000, Bodzentyn sheet]. Warszawa, 86pp.
• Filonowicz, P., 1972. Plejstocen na obszarze południowo-zachodniej części Gór Świętokrzyskich [Pleistocene deposits in the SW part of the Holy Cross Mts]. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 42, 105–116.
• Filonowicz, P., 1976. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50000, ark. Daleszyce [Explanations to the Detailed Geological Map of Poland 1:50000, Daleszyce sheet]. Warszawa, 77pp.
• Filonowicz, P., 1980. Objaśnienia do Mapy geologicznej Polski w skali 1:200000, ark. Kielce [Explanations to the Geological Map of Poland 1: 200 000, Kielce sheet]. Warszawa, 143pp.
• French, H.M., 1996. The Periglacial Environment. 2nd Edition. Addison Wesley Longman, 341pp.
• Gad, A. & Juszczyk, A., 1986. Dokumentacja geologiczna złoża czwartorzędowych piasków budowlanych „Napęków” [Geological documentation of the Quaternary construction sands „Napęków”]. Przedsiębiorstwo Geologiczne, Kielce.
• Goździk, J., 1980. Zastosowanie morfometrii i graniformametrii do badan osadów w kopalni węgla brunatnego Bełchatów [The application morphometry and graniformametry to research deposits in Bełchatów brown coal mine]. Studia Regionalne 4(9), 101–114.
• Goździk, J., 2001. Stratygrafia i paleogeografia osadów czwartorzędowych z środkowo-zachodniej części kopalni Bełchatów z wykorzystaniem morfoskopii ziarn kwarcowych. [Stratigraphy and palaeogeography of Quaternary sediments in central-western part of the mine Bełchatów with the use of quartz grains analysis]. [In:] E. Mycielska-Dowgiałło (Ed.): Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu [Aeolisation of sediments as an indicator of Quaternary stratigraphy]. Warszawa, 21–33 (in Polish).
• Goździk, J., 2007. The vistulian aeolian succession in central Poland. Sedimentary Geology 193, 211–220.
• Gradziński, R., Kostecka, A., Radomski, A. & Unrug, R., 1986. Zarys sedymentologii [Outline of sedimentology]. Wyd. Geol., Warszawa, 628pp. (in Polish).
• Harris, Ch., Murton, J. & Davies, M.C.R., 2000. Soft-sediment deformation during thawing of ice-rich frozen soils: results of scaled centrifuge modeling experiments. Sedimentology 47, 687–700.
• Hart, J.K., 2006. An investigation of subglacial processes at the microscale from Briksdalsbreen, Norway. Sedimentology 53, 125–146.
• Hart, J.K. & Boulton, G.S., 1991. The interrelation of glaciotectonic and glaciodepositional processes within the glacial environment. Quaternary Science Reviews 10, 335–350.
• Hart, J.K. & Roberts, D., 1994. Criteria to distinguish between glaciotectonic and glaciomarine sedimentation. I. Deformational styles and sedimentology. Sedimentary Geology 91, 191–213.
• Hiemstra, J.F., 2001. Microscopic analyses of Quaternary glacigenic sediments of Marguerite Bay, Antarctic Peninsula. Arctic. Antarctict and Alpine Research 33, 258–265.
• Hiemstra, J.F. & van der Meer, J.J.M., 1997. Pore-water controlled grain fracturing as an indicator for subglacial shearing in tills. Journal of Glaciology 43, 446–454.
• Hiemstra, J.F. & Rijsdijk, K.F., 2003. Observing artificially induced strain; implications for subglacial deformation. Journal of Quaternary Science 18, 373–383.
• Holliday, V.C. & Rawling, III J.E., 2006. Soil-geomorphic relations of lamellae in eolian sand on the High Plains of Texas and New Mexico. Geoderma 131, 154–180.
• Jahn A., 1951, Zjawiska krioturbacyjne współczesnej i plejstoceńskiej strefy peryglacjalnej [Cryoturbation phenomenon of contemporary and Pleistocene periglacial zones]. Acta Geologica Polonica 2, 159–290 (in Polish, with English summary).
• Johnson, D.L., Johnson, D.N., Benn, D.W. & Bettis, III, E.A., 2008. Deciphering complex soil/site formation in sands. Geomorphology 101, 484–496.
• Kasse, C., Vandenberghe, J., Van Huissteden, J., Bohncke, S.J.P. & Bos, J.A.A., 2003. Sensitivity of Weichselian fluvial systems to climate change (Nochten mine, eastern Germany). Quaternary Science Reviews 22, 2141–2156.
• Kessler, T.C., Klint, K.E.S., Nilsson, B. & Bjerg, P.L., 2012. Characterization of sand lenses embedded in tills. Quaternary Science Reviews 53, 55–71.
• Kilfeather, A.A. & van der Meer, J.J.M., 2008. Pore size, shape and connectivity in tills and their relationship to deformation processes. Quaternary Science Reviews 27, 250–266.
• Konon, A., 2008. Regionalizacja tektoniczna Polski: Góry Świętokrzyskie i regiony przyległe (Tectonic subdivision of Poland: Holy Cross Mountains and adjacent areas). Przegląd Geologiczny 56, 921–926 (in Polish, with English summary).
• Kosmowska-Sufczyńska, D., 1972. Z badań nad zasięgiem zlodowacenia środkowopolskiego w Górach Świętokrzyskich (Pasmo Jeleniowskie-dolina Kamiennej) [The extent of the Middle Polish Glaciation in Holy Cross Mts (Southern Poland)]. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 42, 93–104 (in Polish, with English summary).
• Kotański, Z., 1959. Przewodnik geologiczny po Górach Świętokrzyskich [Geological guide to the Holy Cross Mts]. Wyd. Geol., Warszawa, 204 pp. (in Polish).
• Kowalski, B., 1988. Rozwój przełomowego odcinka doliny Lubrzanki przez główne pasmo Gór Świętokrzyskich w czwartorzędzie [The development of the sculpture of the water gape stretch of the Lubrzanka river through the main range of the Świętokrzyskie Mountains in the Quaternary period]. Przegląd Geograficzny 60, 635–655 (in Polish, with English summary).
• Kowalski, B., Gromada, E. & Swałdek, M., 1979. Granulometryczna i litologiczno-petrograficzna charakterystyka gliny zwałowej z Doliny Wilkowskiej w Górach Świętokrzyskich [Granulometric and litho-petrographic characteristics of boulder clay from the Wilkowska Valley in the Holy Cross Mountains]. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 49, 343–377 (in Polish, with English summary).
• Krüger, J., 1984. Clasts with stoss-lee form in lodgement tills: a discussion. Journal of Glaciology 30, 241–243.
• Krüger, J., Kjaer, K.H. & Schomacker, A., 2010. Dead-Ice Environments: A Landsystems Model for a Debris-Charged, Stagnant Lowland Glacier Margin, Kötlujökull. Developments in Quaternary Sciences 13, 105–126.
• Krumbein, W.C, 1941. Measurement and geological significance of shape and roundness of sedimentary particles. Journal of Sedimentary Petrology 11, 64–72.
• Kubala-Kukuś, A., Ludwikowska-Kędzia, M., Banaś, D., Braziewicz, J., Majewska, U., Pajek, M. & Wudarczyk-Moćko, J., 2013. Application of the X-ray fluorescence analysis and X-ray diffraction in geochemical studies of the Pleistocene tills from Holy Cross Mountains. Radiation Physics and Chemistry 93, 92–98.
• Lachniet, M.S., Larson, G.J., Strasser, J.C., Lawson, D.E. & Evenson, E.B., 1999. Microstructures of glacigenic sediment flow deposits, Matanuska Glacier, Alaska. [In:] D.M. Mickelson & J.W. Attig (Eds): Glacial Processes Past and Present. Geological Society of America, Special Paper 337, 45–57.
• Lachniet, M.S., Larson, G.J., Lawson, D.E., Evenson, E.B. & Alley, R.B. 2001. Microstructures of sediment flow deposits and subglacial sediments: a comparison. Boreas 30, 254–262.
• Lamparski, Z., 1970. Dynamika ruchu brzeżnej części lądolodu w czasie transgresji zlodowacenia środkowopolskiego na północno-wschodnie zbocza Gór Świętokrzyskich [The dynamics of ice movement of the marginal part of the ice sheet during the advance of the Middle Polish glaciation onto the north-eastern slopes of the Holy Cross Mts]. Acta Geologica Polonica, 20, 587–602 (in Polish, with English summary).
• Larsen, N. K., Piotrowski, J. A. & Christiansen, F., 2006: Microstructures and microshears as proxy for strain in subglacial diamicts: implications for basal till formation. Geology 34, 889–892.
• Lindner, L., 1978. Rozwój paleogeomorfologiczny zachodniej części regionu świętokrzyskiego w plejstocenie [Palaeogeomorphologic evolution of the western part of the Holy Cross region in Pleistocene]. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 48, 479–508 (in Polish, with English summary).
• Lindner, L., 1980. Zarys chronostratygrafii czwartorzędu regionu świętokrzyskiego [An outline of chronostratigraphy of the Quaternary in the Góry Świętokrzyskie Mts region]. Kwartalnik Geologiczny 24, 689–710 (in Polish, with English summary).
• Lindner, L., 1984. Region świętokrzyski [The Holy Cross Region]. [In]: J.E. Mojski (Ed.) Budowa Geologiczna Polski, t. 1, Stratygrafia, cz. 3b, Kenozoik – czwartorzęd [Holy Cross Mts Region. In: Geological structure of Poland, vol. 1, Stratigraphy, p. 3b, Cenozoic – Quaternary]. Wyd. Geol., Warszawa, 396 pp. (in Polish).
• Lindner, L., 2004. Zarys stratygrafii plejstocenu regionu świętokrzyskiego w świetle nowych danych [Outline of Pleistocene stratigraphy of the Holy Cross Mountains area in light of new data]. Prace Instytutu Geografii Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach 13, 7–31 (in Polish, with English summary).
• Lindner, L. & Ruszczyńska-Szenajch H., 1977. Zagadnienie genetycznego zróżnicowania glin zwałowych i osadów pokrewnych [The problem of genetic distinguishment of tills and glacial deposits]. Przegląd Geologiczny 8–9, 432–438 (in Polish, with English summary).
• Lindner, L. & Marks, L., 2012. O podziale klimatostratygraficznym kompleksu środkowopolskiego w plejstocenie Polski [Climatostratigraphic subdivision of the Pleistocene Middle Polish Complex in Poland]. Przegląd Geologiczny 60, 36–45 (in Polish, with English summary).
• Liszkowski, J., 1976. W sprawie lodowcowego pochodzenia materiału trzeciorzędowego z centralnych rejonów Gór Świętokrzyskich [In the case of glacial origin of Tertiary materialfrom the central areas of the Holy Cross Mountains]. Przegląd Geologiczny 24, 463–469.
• Ludwikowska-Kędzia, M., 2000. Ewolucja środkowego odcinka doliny rzeki Belnianki w późnym glacjale i holocenie [Evolution of the middle segment of the Belnianka River valley in the Late Glacial and Holocene]. Dialog Press, Warsaw, 180 pp. (in Polish).
• Ludwikowska-Kędzia, M., 2013. The assemblages of transparent heavy minerals in Quaternary sediments of the Kielce-Łagów Valley (Holy Cross Mountains, Poland). Geologos 19, 95–129.
• Ludwikowska-Kędzia, M. & Pawelec, H., 2011. Osady glacigeniczne w rejonie Mąchcocic Kapitulnych [Glacigenic sediments near Mąchocice Kapitulne (Holy Cross Mountains)]. [In:] M. Ludwikowska-Kędzia & M. Wiatrak (Eds): Geologia i geomorfologia Regionu Świętokrzyskiego, 71–87 (in Polish, with English summary).
• Ludwikowska-Kędzia, M., Pawelec, H. & Adamiec, G., 2013. Deposits of Odranian Glaciation (=Saalian) in the Kielce-Łagów Valley (Holy Cross Mountains, Poland). International Field Symposium “Palaeolandscapes from Saalian to Weichselian”, Lithuania, Vilnius, 68–69.
• Łyczewska, J., 1971. Czwartorzęd regionu świętokrzyskiego. Stratygrafia kenozoiku Gór Świętokrzyskich i ich obrzeżenia [Quaternary of the Holy Cross Mountains Region. Cenozoic Stratigraphy of the Holy Cross Mountains and its margin]. Prace Instytutu Geologicznego 42, 5–86.
• Łyczewska, J., 1972. Niektóre problemy czwartorzędu region świętokrzyskiego [Problems of Quaternary Investigations in the Holy Cross Mountains]. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 42, 81–92 (in Polish, with English summary).
• Marks, L., 2011. Quaternary Glaciations in Poland. Developments in Quaternary Science 15, 299–303.
• Menzies, J., 2000. Micromorphological analyses of microfabrics and microstructures, indicative of deformation processes, in glacial sediments. [In:] A.J. Maltman, B. Hubbard & M.J. Hambrey (Eds): Deformation of Glacial Materials, Geological Society London, 245–258.
• Menzies, J., 2012. Strain pathways, till internal architecture and microstructures – perspectives on a general kinematic model – a ‘blueprint’ for till development. Quaternary Science Reviews 50, 105–124.
• Menzies, J. & Maltman, A.J., 1992. Microstructures in diamictons evidence of subglacial bed conditions. Geomorphology 6, 27–40.
• Menzies, J. & Zaniewski, K., 2003. Microstructures within a modern debris flow deposit derived from Quaternary glacial diamicton – a comparative micromorphological study. Sedimentary Geology 157, 31–48.
• Menzies, J. & Brand, U., 2007. The internal sediment architecture of a drumlin, Port Byron, New York State, USA. Quaternary Science Reviews 26, 322–335.
• Menzies, J., van der Meer, J.J.M. & Rose, J., 2006. Till-as a glacial “tectomict”, its internal architecture, and the development of a “typing” method for till differentiation. Geomorphology 75, 172–200.
• Miall, A.D., 1977. A review of the braided-river depositional environment. Earth Science Reviews 13, 1–62.
• Miall, A.D., 1978. Lithofacies types and vertical profile models in braided river deposits: A summary. [In:] A.D. Miall (Ed.): Fluvial Sedimentology. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 5, 597–604.
• Miall, A.D., 1980. Cyclicity and the facies model concept in geology. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 28, 59–80.
• Miall, A.D., 1985. Architectural-element analysis: new method of facies analysis applied to fluvial deposits. Earth-Science Reviews 22, 261–308.
• Mycielska-Dowgiałło, E., 1978. Rozwój rzeźby fluwialnej północnej części Kotliny Sandomierskiej w świetle badań sedymentologicznych [Evolution of the fluvial relief in the northern part of Sandomierz Basin in the light of sedimentological studies]. Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego 120, 167 pp. (in Polish, with English summary).
• Mycielska-Dowgiałło, E., 1995. Wybrane cechy teksturalne osadów i ich wartość interpretacyjna [Some textural features and interpretation opportunities]. [In:] E. Mycielska-Dowgiałło & J. Rutkowski (Eds), Badania osadów czwartorzędowych. Wybrane metody i interpretacja wyników [Research into Quaternary deposits. Selected methods and interpretation of the results]. Warszawa, 29–105.
• Mycielska-Dowgiałło, E., 1996. Analiza sedymentologiczna piaszczystych osadów eolicznych i jej znaczenie dla określenia długości trwania procesów pustynnienia [Sedimentological analysis of aeolian sand deposits and its importance for determining the duration of the processes of desertification]. Rocznik Świętokrzyski, B – Nauki Przyrodnicze 23, 109–116 (in Polish, with English summary).
• Mycielska-Dowgiałło, E., 2001. Teksturalne cechy osadów wskazujące na stopień ich eolizacji i pozycję stratygraficzną [Textural characteristics of sediments indicating the degree of their aeolization and stratigraphic position]. [In:] E. Mycielska-Dowgiałło (Ed.), Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu [Aeolisation of sediments as an indicator of Quaternary stratigraphy]. Warszawa, 9–17 (in Polish).
• Mycielska-Dowgiałło, E., 2007. Metody badań cech teksturalnych osadów klastycznych i wartość interpretacyjna wyników [Research methods for textural features of clastic deposits and the significance of interpretational results]. [In:] E. Mycielska-Dowgiałło & J. Rutkowski (Eds): Badania cech teksturalnych osadów czwartorzędowych i wybrane metody oznaczania ich wieku. [Research into the textural features of Quaternary sediments and some dating methods]. Warsaw, 95–180 (in Polish).
• Mycielska-Dowgiałło, E. & Woronko, B., 1998. Analiza obtoczenia i zmatowienia powierzchni ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej i jej wartość interpretacyjna [Rounding and frosting analysis of quartz grains of sand fraction, and its interpretative value]. Przegląd Geologiczny 46,1275–1281 (in Polish, with English summary).
• Narloch, W., Piotrowski, J.A., Wysota, W., Larsen, N.K. & Menzies J., 2012. The signature of strain magnitude in tills associated with the Vistula Ice Stream of the Scandinavian Ice Sheet, central Poland. Quaternary Science Reviews 57, 105–120.
• Narloch, W., Wysota, W. & Piotrowski, J.A., 2013. Sedimentological record of subglacial conditions and ice sheet dynamics of the Vistula Ice Stream (north-central Poland) during the Last Glaciation. Sedimentary Geology 293, 30–44.
• Pawłowska, J., 1971. Petrografia skał turnejskich synkliny łagowskiej [The petrography of the Tournaisian rocks of the Łagów syncline]. Biuletyn Instytutu Geologicznego 195, 29–58 (in Polish, with English summary).
• Pederson, S.A.S., 2005. Structural analysis of the Rubjerg Knude Glaciotectonic Complex, Vendsyssel, northern Denmark. Geological Survey of Denmark and Greenland Bulletin, 8, 192 pp.
• Phillips, E., 2006. Micromorphology of a debris flow deposit: evidence of basal shearing, hydrofracturing, liquefaction and rotational deformation during emplacement. Quaternary Science Reviews 25, 720–738.
• Phillips, E., Lee, J.R. & Burke, H., 2008. Progressive proglacial to subglacial deformation and syntectonic sedimentation at the margins of the Mid-Pleistocene British Ice Sheet: evidence from north Norfolk, UK. Quaternary Science Reviews 27, 1848–1871.
• Phillips, E. & Lee, J.R. 2011. Description, measurement and analysis of glacitectonically deformed sequences. [In:] E. Phillips, J.R. Lee & H.M. Evans (Eds): Glacitectonics – Field Guide. Quaternary Research Association, 5–31.
• Piotrowski, J., Larsen, N.K. & Junge, F.W., 2004a. Soft subglacial beds: a mosaic of deforming and stable spots. Quaternary Science Reviews 23, 993–1000.
• Piotrowski, J.A., Larsen, N.K. & Junge, F.W., 2004b. Reflections on soft subglacial beds as a mosaic of deforming and stable spots. Quaternary Science Reviews 18, 737–751.
• Piotrowski, J.A., Larsen, N.K., Menzies, J. & Wysota, W., 2006. Formation and subglacial till under transient bed conditions: deposition, deformation, and basal decoupling under Weichselian ice sheet lobe, central Poland. Sedimentology 53, 83–106.
• Pisarska-Jamroży, M., 2006. Transitional deposits between end moraine and sandur plain in the Pomeranian glaciomarginal zone of NW Poland: a missing component of ice-contact sedimentary models. Boreas 35, 126–141.
• Pisarska-Jamroży, M., 2007. Glacifluwialne facje strumieni przeciążonych zawiesin na przykładzie plejstoceńskich osadów wschodniej Jutlandii i Pomorza Zachodniego [Glaciofluvial facies of hyperconcentrated flow (the Pleistocene of Denmark and Western Pomerania)]. Przegląd Geologiczny 55, 503–510 (in Polish, with English summary).
• Prusinkiewicz, Z., Bednarek, R., Kosko, A. & Szmyt, M., 1998. Paleopedological studies of the age and properties of illuvial bands at an archaeological site. Quaternary International 51/52, 195–201.
• Racinowski, R., 2008. Znaczenie analizy minerałów ciężkich w badaniach osadów czwartorzędowych Polski [Significance of Heavy Minerals Analysis in the Studies of the Quaternary Deposits in Poland]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sec. B, 63, 7–44 (in Polish, with English summary).
• Racinowski, R., 2010. Główne przeźroczyste minerały ciężkie w osadach czwartorzędowych Polski [Main transparent heavy minerals in Quaternary deposits of Poland]. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 438, 99–106 (in Polish, with English summary).
• Radłowska, C. & Mycielska-Dowgiałło, E., 1974. Deglaciation in the Świętokrzyskie Mts. Geographia Polonica 28, 19–48.
• Rawling, J.E., 2000. A review of lamellae. Geomorphology 35, 1–9.
• Roberts, D. H. & Hart, J. K., 2005. The deforming bed characteristics of a stratified till assemblage in North East Anglia, UK: investigating controls on sediment rheology and strain signatures. Quaternary Science Reviews 24, 123–140.
• Różycki, S.Z., 1972a. Problemy czwartorzędu w Górach Świętokrzyskich [Problems of Quaternary in the Holy Cross Mountains]. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 42, 67–79 (in Polish, with English summary).
• Różycki, S.Z., 1972b. Plejstocen Polski środkowej [Pleistocene of Central Poland]. PWN, Warszawa (in Polish).
• Ruszczyńska-Szenajch, H., Trzciński, J. & Jarosińska, U., 2003. Lodgement till deposition and deformation investigated by macroscopic observation, thin-section analysis and electron microscope study at site Dębe, central Poland. Boreas, 32, 399–415.
• Sołtysik, R., 1998. Peryglacjalna zwietrzelina gliniasta Doliny Chęcińskiej w Górach Świętokrzyskich [Periglacial weathered covers in the Chęcińska Valley in the Holy Cross Mts]. Przegląd Geologiczny 46, 456–458 (in Polish, with English summary).
• Sołtysik, R., 2002. Geneza i wiek osadów gliniastych w Górach Świetokrzyskich [Genesis and age of surface clays in the Holy Cross Mts]. Prace Instytutu Geografii Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach 8, 139-150 (in Polish, with English summary).
• Turkowska, K., 2006: Geomorfologia regionu łódzkiego [Geomorphology of Łódź Region]. Uniwersytet Łódzki Press, 238 pp. (in Polish).
• Van der Meer, J.J.M., 1993. Microscopic evidence of subglacial deformation. Quaternary Science Reviews 12, 553–587.
• Van der Meer, J.J.M., 1997. Particle and aggregate mobility in till: Microscopic evidence of subglacial processes. Quaternary Science Reviews 16, 827–831.
• Van der Meer, J.J.M., Menzies, J. & Rose, J., 2003. Subglacial till: the deforming glacier bed. Quaternary Science Reviews 22, 1659–1685.
• Walczowski, A., 1962. Utwory czwartorzędowe w okolicach Rakowa i Łagowa [Quaternary deposits near Raków and Łagów]. Kwartalnik Geologiczny 6, 469–482.
• Walczowski, A., 1968. Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1 : 50 000, ark. Łagów [Explanations to Detailed Geological Map of Poland 1: 50 000, sheet Łagów]. Wyd. Geol., Warszawa, 82 pp.
• Waller, R., Phillips, E., Murton, J., Lee, J. & Whiteman, C., 2011. Sand intraclasts as evidence of subglacial deformation of Middle Pleistocene permafrost, North Norfolk, UK. Quaternary Science Reviews 30, 3481–3500.
• Woronko, B., 2001. Znaczenie analizy obtoczenia i zmatowienia powierzchni ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej w interpretacji genetycznej osadów czwartorzędowych [The importance of analyzing roundness and matt surfaces of quartz grains of sand fraction in the genetic interpretation of Quaternary sediments]. [In:] E. Mycielska-Dowgiałło (Ed.), Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu [Aeolisation of sediments as an indicator of Quaternary stratigraphy]. Uniwersytet Warszawski, Warszawa, 33–38 (in Polish).
• Woronko, B., 2012. Zapis procesów eolicznych w osadach piaszczystych plejstocenu na wybranych obszarach polski środkowej i północno-wschodniej [Record of aeolian processes in the Pleistocene sandy deposits in the selected areas of central Poland]. Warsaw University Press, 130 pp. (in Polish, with English summary).
• Wyszomirski, P. & Galos, J., 2009. Polish clayey raw materials for the production of ceramic tiles. Clay Minerals 44, 493–505.
• Wyszomirski, P., Galos, J., Szajn, S. & Piskorz S., 2006. Gościniec – nowe złoże surowca ilastego dla przemysłu ceramicznego [Gościniec – new clay deposits for ceramic industry]. Ceramika 96, 1–10 (in Polish, with English summary).
• Wyszomirski, P., Muszyński, M. & Zawrzykraj, W., 2010. Czerwone iły ze Szkucina (woj. świętokrzyskie) i ich przydatność przemysłowa [Red clays from Szkucin (świętokrzyskie voivodeship) and their industrial application]. Gospodarka surowcami mineralnymi 26, 5–20 (in Polish, with English summary).
• Zieliński, T., 1993. Sandry Polski północno-wschodniej – osady i warunki sedymentacji [Outwash plains of NE Poland – sediments and depositional processes]. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego 1398, 96 pp. (in Polish, with English summary).
• Zieliński, T., 1998. Litofacjalna identyfikacja osadów rzecznych [Lithofacial identification of alluvial sediments]. [In:] E. Mycielska-Dowgiałło (Ed.) Struktury sedymentacyjne i postsedymentacyjne w osadach czwartorzędowych [Sedimentological and postsedimentological structures in Quaternary sediments and their value for interpretation]. Warsaw University Press, 193–257 (in Polish, with English summary).
• Zieliński, T., 2014. Sedymentologia. Osady rzek i jezior [Sedimentology. Sediments of rivers and lakes]. Wyd. Nauk. UAM, Poznań, 594 pp. (in Polish).
• Zieliński, T. & Pisarska-Jamroży, M., 2012. Jakie cechy litologiczne warto kodować, a jakie nie? [Which features of deposits should be included in code and which not?]. Przegląd Geologiczny 60, 387–397 (in Polish, with English summary).
• Znosko, J., 1962. W sprawie nowego nazewnictwa jednostek tektonicznych Gór Świętokrzyskich [New names of tectonic units of the Holy Cross Mountains]. Przegląd Geologiczny 9, 455–456 (in Polish).

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).