Dziedzictwo poprzemysłowych miast górnego śląska - szansa dla zachowania kulturowej tożsamości czy bariera rozwoju?

• Autorzy: Wojtas-Swoszowska J.

Warianty tytułu

EN

Upper silesians postindustrial heritage as an opportunity or as a development barrier

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Po 1989 roku Górny Śląsk jest w Polsce regionem, który najbardziej dotknęły przekształcenia gospodarki okresu transformacji ustrojowej. W zmieniającej się rzeczywistości ekonomicznej najlepiej radziły sobie takie miasta jak Gliwice i Katowice. W dużo gorszej sytuacji były te, których rozwój w czasach PRL-u opierał się głównie na przemyśle ciężkim, jak Bytom, Zabrze, Ruda Śląska. W pierwszej dekadzie XXI wieku wzmogło się zainteresowanie poprzemysłowym dziedzictwem, potencjałem dla rozwijającej się dynamicznie w Europie turystyki przemysłowej. Tendencje takie widać w strategii rozwoju Zabrza, którego przemysłowy rodowód, niedawny balast, daje szansę jego rozwój. Bytom jest jedynym miastem na Śląsku, na którym wydobycie węgla odcisnęło tak tragiczne piętno. Jego rewitalizacja jest długoterminowa i kosztowna, dlatego można uznać, że poprzemysłowe dziedzictwo hamuje jego rozwój.

EN

Upper Silesia is polish region which was most affected by the political - economic transformation of 1989 year. Not every Silesian city found it's place in the new economic reality: cities which development in PRL era was based on heavy industry, such as Bytom, Zabrze or Ruda Śląska were struggling. Yet in the first decade of the twenty-first century, according to increasing relevance to post-industrial heritage, such cities could initiate new development path. That pro-touristic trend is strong in the Zabrze's development strategy, whose industrial derivation becomes an asset and lets the city apply for the role of the Polish capital of post industry-tourism. However, Bytom, where devastating effects of mining operations are still very severe, cannot perceive it's post-industrial legacy as an opportunity - in this case legacy is a burden.

Słowa kluczowe

PL

Górny Śląsk; restrukturyzacja; degradacja; rewaloryzacja; osi-dla patronackie; rewitalizacja; ochrona dziedzictwa; poprzemysłowego; turystyka przemysłowa

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: Z. 30
• Strony: 173--187
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., fot.

Twórcy

autor

Wojtas-Swoszowska J.

• Katedra Historii i Teorii Architektury Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach

Bibliografia

• [1] Dziadul J., Bytom się wali, Polityka.pl, 08.08.2011, http://dziadul.blog.polityka.pl/ 2011/08/08/bytom-sie-wali/ (dostęp: 20.09.2012).
• [2] Gliński A., Bytom - projekt rewaloryzacji centrum, Architektura, 1975, nr 11, str. 355-357.
• [3] Głazek D., Giszowiec i Nikiszowiec na tle tendencji urbanistycznych przełomu XIX i XX wieku, w: Śląskie dzieła mistrzów architektury i sztuki. Śląski Instytut Naukowy, red. E. Chojecka, Katowice 1987, str. 65-82.
• [4] http://www.ihtourism.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=58&ltemi d13&ang=pl (dostęp: 15.09.2012).
• [5] Juzwa N., Wenklar M., Uroda starych osiedli patronackich oraz szanse ich przetrwania. Przykład dzielnica Bobrek - Bytom, w: Rewitalizacja historycznych dzielnic mieszkaniowych. Idee - projekty - realizacje, red. N. Juzwa, K. Wódz, materiały z seminarium naukowego 11-12.12.1995. str. 10-18.
• [6] Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Bytomia na lata 2007-2020, http://www.bytom.pl/b/programy/lpr_bytom.pdf (dostęp: 22.09.2011).
• [7] Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013, http://rpo.slaskie.pl/zalaczniki/2007/08/30/1188464052.pdf (dostęp: 10.09.2012).
• [8] Szlak zabytków techniki, http://www.zabytkitechniki.pl/pl (dostęp: 15.09.2012).
• [9] Szejnert M., Czarny ogród, Znak, Kraków 2007.
• [10] Twelve German Cities Confront the Nazi Past. Beyond Berlin, Rosenfeld G.D., Jaskot P.B. ed., University of Michigan, 2008, str. 118.
• [11] Wojtas-Swoszowska J., Opis i waloryzacja zabytkowego zespołu robotniczych osiedli mieszkaniowych dzielnicy Bytomia - Bobrek, w: Rewitalizacja historycznych dzielnic mieszkaniowych. Idee - projekty - realizacje, red. N. Juzwa, K. Wódz, materiały z seminarium naukowego 11-12.12.1995, str. 19-26.
• [12] Życiński J., Historia mieszkaniowej solidarności. Budownictwo mieszkaniowe w Europie Zachodniej. Stałe Przedstawicielstwo Kongresu Budownictwa, Warszawa 2005, str. 7-8.