Proces rewitalizacji obszarów poprzemysłowych i jego wpływ na krajobraz miejski

• Autorzy: Sitek Sławomir , Szajnowska-Wysocka Alicja

Identyfikatory

DOI

10.30450/201824

Warianty tytułu

EN

The process of the revitalization of post-industrial areas and its impact on the urban landscape

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł ukazuje wpływ procesu rewitalizacji na kształtowanie krajobrazu miejskiego. Wybrane miasta cechują się dużym udziałem terenów poprzemysłowych. Pomimo wspólnej genezy stanu kryzysowego w obu przypadkach rewitalizacja wywiera inny wpływ na krajobraz miejski, co przedstawiono w postaci ujęć modelowych. Podkreślono kluczową rolę właściwej diagnozy w planowaniu działań związanych z rewitalizacją, której celem jest adekwatność podejmowanych interwencji, zarówno z punktu widzenia problemów społecznych, jak i zachowania ładu przestrzennego.

EN

The article presents the impact of the revitalization process on shaping the urban landscape. The cities selected here are characterized by a large amount of post-industrial area. Despite the common origin of the crisis state in both cases, revitalization has a different impact on the urban landscape, which is presented in the form of model approaches. The key role of proper diagnosis in planning activities related to revitalization is emphasized, the purpose of which is to adequately address the interventions undertaken, both from the point of view of social problems and the preservation of spatial order.

Słowa kluczowe

PL

rewitalizacja; krajobraz miejski; tereny poprzemysłowe; Bytom; Wojkowice

EN

revitalization; urban landscape; post-industrial area; Bytom; Wojkowice

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 40 (2)
• Strony: 225--242
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., ryc., map., tab.

Twórcy

autor

Sitek Sławomir

• University of Silesia in Katowice, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland

autor

Szajnowska-Wysocka Alicja

• University of Silesia in Katowice, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland

Bibliografia

• Adamczyk R., 2011: Rewitalizacja małych miast strefy zewnętrznej Aglomeracji Górnośląskiej [in:] Rewitalizacja, gentryfikacja i problemy rozwoju małych miast.(eds): K Heffner, T. Marszał, PAN KPZK Studia tom CXXXVI: 43-54
• Aktualizacja opracowania ekofizjograficznego dla gminy Wojkowice, obejmującej teren działki o numerze geodezyjnym 1079, obręb Żychcice, EKOID, 2017.
• Bryx M., Jadach-Sepioło A. (ed.), 2009: Rewitalizacja miast w Niemczech. Rewitalizacja Miast Polskich, t. 3, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
• Chmielewska M., 2010: Park krajobrazowy Hoheward w Zagłębiu Ruhry – przykład rewitalizacji hałdy pogórniczej. Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych, t. 42: 14-18.
• Chmielewska M., Otto M., 2014: Revitalisation of Spoiltips and Socio-economic Polarisation – a Case Study of Ruhr Area (Germany).Environmental&Socio-economicStudies, 2.2: 45-56.
• Chmielewska M., Sitek S., Zuzańska-Żyśko E., 2016, Around the Revitalisation of Post-Industrial Urban Spaces – Case Study of Metropolitan Association of Upper Silesia [in:] GeoMed 2016. 4th International GeographySymposium. Book of Proceedings, R. Efe, I. Cürebal, L. Lévai (ed.). Kemer-Antalya: 823-834.
• Chmielewskie T.J., Myga-Piątek U., Solona J., 2015: Typologia aktualnych krajobrazów Polski. Przegląd Geograficzny, 87, 3: 377-408.
• Dane statystyczne z zakresu rewitalizacji na poziomie gmin. Raport końcowy. 2018, GUS, Warszawa.
• De Sousa Christopher A., 2004: The greening of brownfields in American cities, Journal of Environmental Planning and Management, Vol. 47 issue 4, s. 579-600, DOI: 10.1080/0964056042000243249
• Gminny Program Rewitalizacji. Bytom 2020+. Załącznik do Uchwały Nr XXXVIII/487/17 Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 27 lutego 2017 r.
• Guzik R. (ed.), 2009: Rewitalizacja miast w Wielkiej Brytanii. Rewitalizacja Miast Polskich, 1, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
• Jadach-Sepioło A., 2016: Zakres przestrzenny lokalnych systemów osadniczych jako czynnik kształtujący metodykę diagnozy społeczno-ekonomicznej w programach rewitalizacji. Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wyd. UŁ, Łódź, 1 (29): 15-21.
• Janas K., Jarczewski W., Wańkowicz W., 2010: Model rewitalizacji miast. IRM, Kraków, t X.
• Jarczewski W., 2009 (ed.): Przestrzenne aspekty rewitalizacji – śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe. IRM, Kraków.
• Kaczmarek S., 2001: Rewitalizacja terenów poprzemysłowych – nowy wymiar w rozwoju miast. Wyd. UŁ, Łódź.
• Kaczmarek S., 2004: Tereny poprzemysłowe w miastach – problem czy wyzwanie? [in: ] Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej (ed.): J. Słodczyk, Uniwersytet Opolski, Opole: 155-163.
• Kaczmarek S., 2010a: Rewitalizacja i krajobraz miejski – kwestia społecznej odpowiedzialności. Studia Miejskie 1: 283-290
• Kaczmarek S., 2010b: Proces rewitalizacji terenów poprzemysłowych a organizacja przestrzenni miejskiej Łodzi [in:] Rewitalizacji terenów poprzemysłowych Łodzi (eds): T. Markowski, S. Kaczmarek, J. Olenderek, T. CXXXII, PAN KPZK, Warszawa: 7-18
• Kantor-Pietraga I., Machowski R., (eds), 2012: Przemiany przestrzenne oraz społeczne Bytomia i jego centrum, Studia i materiały, WNoZ Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
• Kazimierczak J., 2013: Rewitalizacja terenów poprzemysłowych jako determinanta przemian morfologicznych współczesnych miast europejskich. Przykład wybranych miast brytyjskich, [in:] Współczesne zagadnienia, problemy i wyzwania w badaniach przestrzeni geograficznej (eds): T. Wiskulski, M. Pilarski, t. 2, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk: 43-53.
• Kazimierczak J., 2014: Wpływ rewitalizacji terenów poprzemysłowych na organizację przestrzeni centralnej w Manchesterze, Lyonie i Łodzi, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, pp. 275.
• Kozłowski L., 2011: Miasteczka żydowskie a współczesne problemy rozwoju małych miast [in:] Rewitalizacja, gentryfikacja i problemy rozwoju małych miast. Heffner K., Marszał T., red. PAN KPZK Studia tom CXXXVI: 69-84.
• Krajowa Polityka Miejska 2023, 2015: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, październik 2015. Dokument przyjęty uchwałą Rady Ministrów w dniu 20 października 2015 r.
• Królikowski J.T., Rylke J., 2010: Społeczno-kulturowe podstawy gospodarowania przestrzenią Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Krzysztofik R., Runge J., Kantor-Pietraga I., 2011, Paths of Shrinkage in the Katowice Conurbation. Case Studies of Bytom and Sosnowiec Cities, WNoZ Uniwersytet Śląski, Sosnowiec, pp. 117.
• Krzysztofik R., Runge J., Kantor-Pietraga I., 2012: An Introduction to Governance of Urban Shrinkage. A Case of Two Polish Cities: Bytom and Sosnowiec, WNoZ Uniwersytet Śląski, Sosnowiec, pp. 129.
• Lamparska M., 2013: Uwarunkowania rozwoju turystyki postindustrialnej w przestrzeni Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Wyd. UŚ: 160, Katowice.
• Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Wojkowice na lata 2017-2023. Uchwała XXXVIII.468.2017 Rady Miasta Wojkowice z dnia 23 października 2017 r.
• Lorens P., 2016: Kształtowanie programów rewitalizacji miast w kontekście współczesnych przemian społeczno-ekonomicznych, doktrynalnych i prawnych [in:] Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast w kontekście przemian społecznogospodarczych (ed.): P. Lorens. Biuletyn KPZK PAN, z. 264: 10-25.
• Wilkosz-Mamcarczyk M. 2016: Procesy rewitalizacyjne i ich wpływ na jakość krajobrazu miejskiego [in:] TOPIARIUS Studia Krajobrazowe, Wydanie monograficzne Tom 1 Krajobraz Polski. Cudze chwalicie Ochrona i kształtowanie rodzimego krajobrazu, Rzeszów: 64-71.
• Mazur-Bełzyt K., 2008: Wybrane aspekty wykorzystania terenów poprzemysłowych w obszarach zurbanizowanych [in:] Współczesne kierunki i wymiary procesów urbanizacji (eds): J. Słodczyk, M. Śmigielska, Uniwersytet Opolski: 237-247.
• Myga-Piątek U., 2012: Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne. Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Nyka L., 2012: Przestrzeń miejska jako krajobraz Czasopismo Techniczne. Architektura R. 109, z. 1-A/2 s. 49-59
• Sitek S., Zuzańska-Żyśko E., 2014: Small Towns in Metropolitan Silesia Region in the Context of Commuting to Work [in:] Small and Medium Towns’ Attractivenessat the beginning of the 21st Century (eds): A. Kwiatek-Soltys, H. Mainet, K.Widermann, J-C. Edouard, CERAMAC (Centre for Research on Massif Central, Mountains and FragilesTerritories), France, no. 33: 269-286.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Dz.U. 1990 Nr 16 poz. 95
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji Dz.U. 2015 poz. 1777
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717
• www.um.zabrze.pl/mieszkancy/rewitalizacja/dziedzictwo-kulturowe-miasta-zabrze/rewitalizacja-pryzmat-krajobrazu
• www.wojkowice.pl/informator/dzieje_przemyslu
• Zuzańska-Żyśko E., 2006: Małe miasta w okresie transformacji. Studium w regionie śląskim. Wyd. Śląsk, Katowice.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).