Dynamics of the daily course of water temperature in Polish lakes

• Autorzy: Skowron R. , Piasecki A.

Identyfikatory

DOI

10.1515/jwld-2016-0046

Warianty tytułu

PL

Dynamika dobowego przebiegu temperatury wody w jeziorach w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The study focuses on short-term changes in surface water temperature in Polish lakes, and is based upon the experimental measurements of water temperature conducted every 60 minutes during the years 1971–2015. 19 lakes were selected on the grounds of their morphometric properties. The examinations were carried out in the system of expeditionary measurements (up to 8 days) and stationary measurements (over 2 months), and included temperature of surface water and its vertical distribution. The analysis of the results showed that temperature differences of water (daily amplitudes) were observed in both time and spatial distribution. The biggest differences in water temperature occurred during spring warming, and often reached 4–5°C, while rarely exceed 2°C in the remaining periods of the yearly cycle. The mean day value occurs twice; in the morning between 8:00 (7:00 GMT) and 11:00 (10:00 GMT), and in the evening at 20:00 (19:00 GMT) and 22:00 (21:00 GMT). Daily changes in the vertical distribution of water temperature are clearly visible down to the depth of 2.5–3.5 m, whereas are just perceptible to the depth of 5.5–7.0 m.

PL

Praca dotyczy krótkotrwałych zmian temperatury wody powierzchniowej w jeziorach w Polsce. Została ona opracowana na podstawie eksperymentalnych pomiarów temperatury wody prowadzonych co 60 minut w latach 1971–2015 w 19 jeziorach wytypowanych na podstawie cech morfometrycznych. Badania prowadzono w systemie pomiarów ekspedycyjnych (do 8 dni) i stacjonarnych (ponad 2 miesiące) i obejmowały temperaturę powierzchniową wody oraz jej pionowy rozkład. Na podstawie analizy wyników stwierdzono różnice temperatury wody (amplitudy dobowe) zarówno w rozkładzie czasowym, jak i przestrzennym. Największe różnice temperatury wody występowały w okresie wiosennego nagrzewania i często osiągały 4–5°C, natomiast w pozostałych okresach cyklu rocznego rzadko przekraczały 2°C. Na podstawie cogodzinnych pomiarów temperatury wody można stwierdzić, że temperatura przed południem między godziną 8:00 a 11:00 (7:00 a 10:00 GMT) oraz późnym wieczorem w godzinach 20:00–22:00 (19:00–21:00 GMT) była najbardziej zbliżona do średniej dobowej. Zmiany dobowe w rozkładzie pionowym temperatury wody wyraźnie zaznaczają się do głębokości 2,5–3,5 m, natomiast dostrzegane są do głębokości 5,5–7,0 m.

Słowa kluczowe

EN

lakes; litoral; short-term changes; water temperature

PL

jeziora; temperatura wody; przebieg dobowy

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2016
• Tom: no. 31
• Strony: 149--156
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Skowron R.

• Nicolaus Copernicus University, Faculty of Earth Science, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Poland

autor

Piasecki A.

• Nicolaus Copernicus University, Faculty of Earth Science, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Poland

Bibliografia

• CHOIŃSKI A. 2006. Katalog jezior Polski [Catalogue of lakes of Poland]. Poznań. Wydaw. Nauk. UAM. ISBN 8323217327 pp. 599.
• CHOIŃSKI A., KANIKOWSKI J. 2004. Fluctuations in water temperature of Lake Zamkowe. Limnological Review. Vol. 4 p. 33–44.
• CHOIŃSKI A., PTAK M., STRZELCZAK A. 2015. Changeability of accumulated heat content in Alpine – type lakes. Polish Journal of Environmental Studies. Vol. 24 (6) p. 2363–2369.
• CHOJNOWSKI S. 1967. Uwagi o zmianach temperatury wody jeziornej [Notes on temperature changes water lake]. Wiadomości Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej. Nr 3 (1) p. 53–59.
• DĄBROWSKI M., MARSZELEWSKI W., SKOWRON R. 2004. The trends and dependencies between air and water temperatures in the lakes located in Northern Poland in the years 1961–2000. Hydrology and Earth System Sciences. Vol. 8. Nr 1 p. 79–87.
• DMOCHOWSKI M., SZYJKOWSKI A., RÖSLER A. 1988. Głębokość średnia jako wskaźnik dynamiki zbiorników wodnych [Mean depth as the element of water dynamice in water reservoirs]. Wiadomości IMGW. Nr 11 (3–4) p. 37–47.
• GIEYSZTOR M. 1960. On the thermal conditions of the littoral zone of lakes. Polskie Archiwum Hydrobiologii i Rybactwa. Vol. 8 p. 171–193.
• GLAZIK R., MARSZELEWSKI W., SKOWRON R. 2006. Selected problems of registration of vertical distribution of water temperatures in lakes. Limnological review. Vol. 6 p. 103–110.
• GRZEŚ M. 1976. Krótkookresowe zmiany temperatury wód jeziornych i stabilności masy wodnej w świetle punktowych pomiarów na jeziorze Gopło [Short-term changes in lake-waters and in stability of the water mass, determined by spot measurements made at Lake Gopło]. Przegląd Geograficzny. Nr 48 p. 435–456.
• KONDRACKI J. 1952. Obserwacje nad termiką jeziora Niegocin na stacji naukowej Polskiego Towarzystwa Geograficznego w Giżycku (1949–1951) [Observations on thermal conditions of the Lake Niegocin in the research station of Polish Geographical Society in Giżycko (1949–1951)]. Przegląd Geograficzny. Nr 24 (3) p. 49–71.
• LANGE W. 1978. Warunki akumulacji ciepła w jeziorach Pojezierza Kaszubskiego [Conditions of heat accumulation in the lakes of the Cassubian Lake District]. Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk o Ziemi. Geografia. Nr 8 p. 89–108.
• ŁYCZKOWSKA G. 2009. Termika wód Wielkiego Stawu w Karkonoszach [Thermals waters of the Wielki Staw in the Karkonosze Mountains]. Poznań. WN UAM pp. 136.
• SKOWRON R. 1999. Termiczna sezonowość wody powierzchniowej w jeziorach polskich – jej fluktuacje i tendencje [Thermal seasonality of surface water in Polish lakes – its fluctuations and trends]. Materiały konferencji limnologicznej w Radzyniu k. Sławy, 20–22 września 1999 r., Warszawa. IMGW p. 231–243.
• SKOWRON R. 2000a. Zmiany temperatury wody i zasobów ciepła w przebiegu dobowym na przykładzie epitermicznego jeziora Gopło [Changes in water temperature and heat resources in the course of daily exemplified epithermic lake Gopło]. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Geografia. Z. 31 (106) p. 289–306.
• SKOWRON R. 2000b. O dobowej zmienności temperatury wody i zasobów ciepła w jeziorach. W: Naturalne i antropogeniczne przemiany jezior [The diurnal variation in water temperature and heat resources in lakes. In: Natural and anthropogenic transformations of lakes]. Eds H. Gawrońska, K. Lossow. Materiały IV Konferencji Limnologicznej w Zalesiu k. Olsztyna. Olsztyn. UWM p. 45–58.
• SKOWRON R. 2011. Zróżnicowanie i zmienność wybranych elementów reżimu termicznego w jeziorach na Niżu Polskim [The differentiation and the changeability of chosen of elements the thermal regime of water in lakes on Polish Lowland]. Toruń. Wydaw. UMK. ISBN 978-83-231-2695-9 pp. 345.
• SZUMIEC M. 1984. Termika stawów karpiowych [The thermology of ponds the carp]. Warszawa. PWN. ISBN 83-01-04187-0 pp. 136.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).