Koncepcja instalacji odsalania wód geotermalnych w Bańskiej Niżnej – możliwości zagospodarowania koncentratu poprocesowego

• Autorzy: Kotowski T. , Satora S.

Warianty tytułu

EN

Conception of the desalination plant at Bańska Niżna – usability of a post-process concentrate

• Konferencja: Współczesne problemy hydrogeologii = Current challenges in hydrogeology : sympozjum
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zaprezentowano wstępną analizę możliwości wykorzystania koncentratu poprodukcyjnego uzyskanego w wyniku procesu odsalania wód termalnych. Analizę przeprowadzono, zakładając wykorzystanie części wód eksploatowanych otworem geotermalnym Bańska IG 1 w Bańskiej Niżnej. Obliczono zmianę wskaźników nasycenia dla wybranych minerałów podczas zwiększania stopnia odzysku czystej wody (konwersji). Stwierdzono, że istnieje możliwość wykorzystania koncentratu poprodukcyjnego w celach balneologicznych i/lub rekreacyjnych. Zastosowanie koncentratu może być jednakże uwarunkowane usunięciem nadmiernej ilości jonów boru. Inne warianty wykorzystania koncentratu, jako źródła odzyskiwania boru i/lub strontu w skali przemysłowej, czy jako sól drogową, uznano za nieperspektywiczne.

EN

The preliminary analysis of usability of the post-process concentrate is presented. The post-process concentrate is obtained as a result of desalination of thermal waters exploited by Bańska IG 1 well. The variability of saturation indexes (SI) due to increase of conversion of thermal water to drinking water was calculated. The post-process concentrate may be used in a balneology or a recreation. However, using of the post-process concentrate in balneology/recreation is conditioned by concentration of boron. Others variants of usability of the post-process concentrate e.g.: as an industrial scaled source of boron (with strontium) or road salt are not applicable.

Słowa kluczowe

PL

odsalanie; wody geotermalne; modelowanie hydogeochemiczne; wody fluorkowe; bor

EN

desalination; thermal waters; hydrogeochemical modeling; fluorine waters; boron

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 445 Hydrogeologia z. 12/1
• Strony: 309--316
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., wykr.

Twórcy

autor

Kotowski T.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Al. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Satora S.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Al. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] BRABACKI A.P., BUJAKOWSKI W., CHOWANIEC J., DŁUGOSZ P., DROZDOWSKI B., GRACZYK S., KĘPIŃSKA B., NAGEL J., NAGY S., NEY R., WARTAK W., WIECZOREK J., WITCZAK S., 1998 — Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów wód geotermalnych w otworach Bańska PGP-1 i Biały Dunajec-2. Arch. IGSMiE PAN, Kraków.
• [2] BOLEWSKI A., NEY R., SMAKOWSKI T., red., 1997 — Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata 1993-1997. Wyd. Zakład Polityki Surowcowej i Energetycznej IGSMiE PAN Kraków.
• [3] BRYJAK M., WOLSKA J., SOROKO I., KABAYB N., 2009 — Adsorption-membrane filtration process in boron removal from first stage seawater RO permeate. Desalination, 241: 127-132.
• [4] CHOWANIEC J., DŁUGOSZ P., DROZDOWSKI B., NAGY J., WITCZAK S., WITEK K., 1997 — Dokumentacja hydrogeologiczna wód termalnych niecki podhalańskiej. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [5] CULVER B.D., SHEN P.T., TAYLOR T.H., LEE-FELDSTEIN A., ANTON-CULVER H., STRONG P.L., 1994 — The relationship of blood- and urine-boron to boron exposure in borax-workers and the usefulness of urine-boron as an exposure marker. Environ Health Perspect, 102: 133-137.
• [6] GEFFEN N., SEMIAT R., EISEN M.S., BALAZS Y., KATZ I., DOSORETZ C.G., 2006 — Boron removal from water by complexation to polyol compounds. J. Membrane Sci., 286: 45-51.
• [7] JAROMIN A., KĘPIŃSKA B., NAGEL, SOKOŁOWSKI J., WIECZOREK J., 1992 — Dokumentacja geosynoptyczna otworu geotermalnego Biały Dunajec PAN-1. Geosynoptyka i Geotermia, t. 2, wyd. CPPGSMiE PAN, Kraków.
• [8] KABAY N., BRYJAK M., SCHLOSSER S., KITIS M., AVLONITIS S., MATEJKA Z., AL-MUTAZ I., YUKSEL M., 2008 — Adsorption-membrane filtration hybrid process for boron removal from seawater: an overview. Desalination, 223: 38-418.
• [9] KARAHAN S., YURDAKOC M., SEKI Y., YURDAKOC K., 2006 — Removal of boron from aqueous solution by clays and modified clays. J. Colloid Interface Sci., 293, 1: 36-42.
• [10] KĘPIŃSKA B., 2001 — Warunki hydrotermalne i termiczne podhalańskiego systemu geotermalnego w rejonie otworu Biały Dunajec PAN-1. Studia, Rozprawy, Monografie, 93.
• [11] KĘPINSKA B., 2006 — Warunki termiczne i hydrotermalne podhalańskiego systemu termalnego. Studia, Rozprawy, Monografie, 135.
• [12] KOT F.S., 2009 — Boron sources, speciation and its potential impact on health. Rev. Environ. Sci. Biotechnol., 8: 3-28.
• [13] NADAV N., 1999 — Boron removal from seawater reverse osmosis permeate utilizing selective ion exchange resin. Desalination, 124: 131-135.
• [14] ONAL G., BURAT F., 2008 — Boron mining and processing in Turkey. Gosp. Sur. Miner., 24, 3-4: 49-60.
• [15] OO M.H., SONG L., 2009 — Effect of pH and ionic strength on boron removal by RO membranes. Desalination, 246: 605-612.
• [16] PASIECZNIK I., MAŃCZAK M., SZCZEPANIAK W., 2009 — Wpływ jonów siarczanowych na usuwanie boru z roztworów wodnych. W: III Ogólnopolski Kongres Inżynierii Środowiska Lublin 13-17 września 2009, t. 1:179-182.
• [17] PRATS D., CHILLON-ARIAS M.F., RODRIGUEZ-PASTOR M., 2000 — Analysis of the influence of pH and pressure on the elimination of boron in reverse osmosis. Desalination, 128: 269-273.
• [18] RAJCHEL L., 2006 — Zastosowanie wód geotermalnych w balneoterapii i rekreacji. W: Atlas zasobów geotermalnych formacji mezozoicznej na Niżu Polskim (red: W. Górecki). AGH, Kraków.
• [19] ROWE D.R., ABDEL-MAGID I.M., 1995 — Handbook of waste-water reclamation and reuse. Springer Boca Raton, Florida.
• [20] ROZPORZĄDZENIE Ministra Zdrowia z 16 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. Dz.U: z 2002 r. nr 183. poz. 1530.
• [21] ROZPORZĄDZENIE Rady Ministrów z 14.02.2006 r. w sprawie złóż wód podziemnych zaliczonych do solanek, wód leczniczych i termalnych oraz złóż innych kopalin leczniczych, a także zaliczenia kopalin pospolitych z określonych złóż lub jednostek geologicznych do kopalin podstawowych. Dz.U. z 2006 r. nr 32 poz. 220 z późn. zm.
• [22] ROZPORZĄDZENIE Ministra Zdrowia z 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz.U. z 2007 r. nr 61 poz. 417 z późn. zm. z 20.04.2010 w Dz.U. 2010 nr 72 poz. 466.
• [23] ROZPORZĄDZENIE Ministra Zdrowia z 20 kwietnia2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz.U. z 2010 r. nr 72 poz. 466.
• [24] SIMONNOT M.O., CASTEL C., NICOLAI M., ROSIN C., SARDIN M., JAUFFRET H., 2000 — Boron removal from drinking water with a boron selective resin: is thetreatment really selective? Water Res., 34: 109-116.
• [25] SMITH B.M., TODD P., BOWMAN C.N., 1995 — Boron removal by polymer-assisted ultrafiltration. Separation Sci. Technol., 30: 3849-3859.
• [26] SOKOŁOWSKI J., 1992 — Dokumentacja geosynoptyczna otworu geotermalnego Bańska IG-1. Geosynoptyka i Geotermia, t. 1, wyd. CPPGSMiE PAN, Kraków.
• [27] TOMASZEWSKA B., 2009 — Uzdatnianie wód termalnych ujętych otworem Bańska IG-1 do celów pitnych jako jeden z kierunków ich kompleksowego wykorzystania. Tech. Poszuk. Geol., 244: 21-28.
• [28] WITCZAK S., 1999 - Analiza i interpretacja składu fizyko-chemicznego wód eksploatowanych w Białym Dunajcu i Bańskiej pod kątem poznawania systemu geotermalnego Podhala. Arch. IGSMiE PAN Kraków.
• [29] WORLD HEALTH ORGANIZATION, 2003 — Boron in Drinking Water. Background document for preparation of WHO Guidelines for drinking-water quality, Geneva (WHO/SDE/WSH/03.04/54).