Place of cultural heritage in the contemporary image of Jarosław

• Autorzy: Kobylarczyk Justyna , Hryniewicz Małgorzata , Krupa Michał , Mamedov Alirza , Marchwiński Janusz

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK70JAROSLAW

Warianty tytułu

PL

Miejsce dziedzictwa kulturowego we współczesnym obrazie Jarosławia

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article concerns the cultural heritage of the town of Jarosław. Jarosław is a medieval town, first located in 1323 and for a second time about fifty years later by Prince Władysław Opolczyk. The paper focuses on two problem groups. The first concerns the history of Jarosław, Poland, and its monuments, and the second concerns the contemporary image of this city. It is difficult to analyze these matters separately without accounting for the specificity of the region where the city is located. At present, although Jarosław’s role in the country is insignificant, it is perceived as a major economic, cultural and educational center in the Subcarpathian Voivodeship. The contemporary image of the city is inseparably tied with the material assets of cultural heritage - its architectural and urban monuments, as well as its tourism assets.

PL

Artykuł dotyczy dziedzictwo kulturowego miasta Jarosławia. Jarosław jest średniowiecznym ośrodkiem miejskim, lokowanym po raz zapewne w roku 1323 i powtórnie około 50 lat później przez księcia Władysława Opolczyka. Obecnie ośrodek leży w granicach województwa podkarpackiego i jest siedzibą powiatu oraz gminy. W artykule skupiono się na dwóch grupach problemowych: pierwsza dotyczy historii Jarosławia i jego zabytków, druga współczesnego wizerunku miasta. Trudno jest analizować każde z tych zagadnień osobno, nie biorąc pod uwagi specyfiki regionu, w którym miasto jest położone. Obecnie, choć jego rola w skali kraju jest niewielka, to w województwie podkarpackim Jarosław jest postrzegany jako ważny ośrodek gospodarczy i kulturalno-oświatowy. Współczesny wizerunek miasta wiąże się nierozerwalnie z materialnym zasobem dziedzictwa kulturowego – jego zabytkami architektury i urbanistyki, a także walorami turystycznymi.

Słowa kluczowe

EN

Jarosław; monuments of architecture; urban planning; cultural identity; heritage; conservation

PL

Jarosław; zabytek architektury; zabytek urbanistyki; tożsamość kulturowa; ochrona konserwatorska

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 70
• Strony: 64--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., il.

Twórcy

autor

Kobylarczyk Justyna

• Faculty of Architecture, Cracow University of Technology

• https://orcid.org/0000-0002-3358-3762

autor

Hryniewicz Małgorzata

• Faculty of Architecture, Cracow University of Technology

• https://orcid.org/0000-0002-8034-1520

autor

Krupa Michał

• Faculty of Architecture, Cracow University of Technology

• https://orcid.org/0000-0002-2199-0598

autor

Mamedov Alirza

• Faculty of Urban and Spatial Planning, Kyiv National University of Construction and Architecture

• https://orcid.org/0000-0003-4703-2694

autor

Marchwiński Janusz

• University of Ecology and Management in Warsaw

• https://orcid.org//0000-0003-3897-3580

Bibliografia

• Secondary sources / Opracowania
• 1. Berdecka Anna, Nowe lokacje miast królewskich w Małopolsce w latach 1333–1370: chronologia i rozmieszczenie, “Przegląd Historyczny” 1974, vol. 65, No. 4, 1974, p. 593–624.
• 2. Borowiejska-Birkenmajer Maria, Jarosław. Główne przemiany urbanistyczne do końca wieku XV, “RSMJ” 1976, vol. IX, p. 14–37.
• 3. Fitta-Spelina Agnieszka, Jarosław. Uwagi o historii rozwoju przestrzennego miasta (X–XV wiek), “Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie” 2017, vol. 45, p. 483–496.
• 4. Fitta-Spelina Agnieszka, W poszukiwaniu utraconego blasku. Szanse i zagrożenia rewitalizacji Jarosławia, “Przestrzeń i Forma” 2013, No. 19, p. 315–328.
• 5. Fitta-Spelina Agnieszka, Wpływ czynników miastotwórczych na rozwój miasta. Analiza porównawcza Jarosławia i Przemyśla do roku 1772, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2019, No. 58, p. 7–14.
• 6. Fitta-Spelina Agnieszka, Jarosław – ślady wielokulturowości. Część I, “Przestrzeń i Forma” 2013, No. 19, p. 315–328.
• 7. Gottfried Kazimierz, Jarosław. Dzieje miasta od jego początków do 1939 roku, Jarosław 2019.
• 8. Gosztyła Marek, Socha Anna, Przemiany przestrzenne oraz architektoniczne wzgórza św. Mikołaja w Jarosławiu, “Wiadomości konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2011, No. 29, p. 42–58.
• 9. Gosztyła Marek, Jandziś Katarzyna, Problematyka współczesnych funkcji w zabytkowych byłych żydowskich domach modlitw na przykładzie „dużej” synagogi w Jarosławiu, “Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury – JCEEA” 2014, vol. XXXI, b. 61(1/14).
• 10. Kadłuczka Andrzej, Idea zrównoważonego rozwoju a problemy ochrony dziedzictwa kulturowego na przykładzie Florencji i Krakowa, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2008, No. 23, p. 7–16.
• 11. Kieferling Krystyna, Pieczęcie i herby miasta Jarosławia, “Materiały i Studia Muzealne” 1982, vol. V. Kieferling Krystyna, Jarosław do roku 1387, “RSMJ” 2004, vol. XV, p. 11–22.
• 12. Kieferling Krystyna, Jarosław w czasach Anny Ostrogskiej (1594–1635), Jarosław 2008.
• 13. Kobylarczyk Justyna, The revitalization needs of Jarosław, “Architectus” 2009, vol. 25–26, No. 1–2, p. 53–58.
• 14. Kobylarczyk Justyna, Jakość środowiska mieszkaniowego w strefie centralnej Jarosławia, Kraków, 2009.
• 15. Kobylarczyk Justyna, Kuśnierz-Krupa Dominika, Jakość środowiska mieszkaniowego a dziedzictwo kulturowe na przykładzie wybranych miast województwa podkarpackiego, Kraków 2018.
• 16. Kus Józef, Przywilej lokacyjny miasta Jarosławia z 1375 roku, Jarosław 1995.
• 17. Kuśnierz-Krupa Dominika, Kobylarczyk Justyna, Lisińska-Kuśnierz Małgorzata, Krupa Michał, Kuśnierz Kazimierz, Typology of medieval urban layouts in historic Lesser Poland and their protection, “Planning Perspectives” 2021, vol. 36, No. 4, p. 847–857.
• 18. Makara Jakub, Dzieje parafii jarosławskiej, Jarosław 1936. Orłowicz Mieczysław, Jarosław jego przeszłość i zabytki, Lwów–Warszawa 1921.
• 19. Sas-Zubrzycki Jan, Miasto Jarosław i jego zabytki, Kraków 1903. Siarczyński Franciszek, Wiadomość historyczna i statystyczna o mieście Jarosławiu, Lwów 1928.
• 20. Sokołowska Monika, Studia nad kształtem jarosławskiej kamienicy przyrynkowej, “Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie” 2017, vol. 45, p. 541–556.
• 21. Steinberg Mojżesz, Żydzi w Jarosławiu od czasów najdawniejszych do połowy XIX wieku, Jarosław 1933.
• 22. Tobiasz Lidia, Synagogi – żydowskie dziedzictwo kulturowe na Podkarpaciu, doctoral dissertation prepared at the Faculty of Architecture of the Cracow University ofTechnology, Kraków 2019.
• 23. Wondaś Andrzej, Szkice do dziejów miasta Jarosławia, vol. II, Jarosław 1936.
• 24. Wondaś Andrzej, Szkice do dziejów miasta Jarosławia. Szkic uzupełniający, Jarosław 1938.
• 25. Wondaś Andrzej, Lechickie Jarosławia początki, “RSMJ” 1947, vol. I, p. 9–28.
• 26. Wodaś Andrzej, Najstarszy widok Jarosławia, “RSMJ”1962, vol. III, p.11–16.
• 27. Zielonko-Jung Katarzyna, Marchwiński Janusz, Environmental aspects of building development in urban spaces, [in:] Innovative challenges of construction technique. Scientific problems in construction, ed. L. Czarnecki, 63. KILiW PAN and KN PZiTB Scientific Conference Krynica Zdrój 2017, p. 127–142.
• 28. Zimna-Kawecka Karolina, Kuśnierz-Krupa Dominika, Krupa Michał, Heritage of (non-) existing cities – on the Polish examples of medieval Świecie and Renaissance Krasiczyn, “Muzeológia a kultúrne dedičstvo = Museology and cultural heritage” 2021, vol. 9, No. 3, p. 65–92.
• Electronic sources / Żródła elektroniczne
• 29. Rejestr Zabytków Województwa Podkarpackiego, http://bip.wuozprzemysl.pl/index.php?id=230&id2=128 (accessed on: 10 X 2021).
• 30. Kuś Mieczysław, Ratusz, 2014, https://zabytek.pl/pl/obiekty/jaroslaw-ratusz (accessed on: 10 X 2021).
• 31. Transforming Our World: The 2030 Agenda for Global Action, A/RES/70/1, Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, https:// www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/70/1&Lang=E (accessed on 10 X 2021).
• 32. Polski Komitet ds. UNESCO, Cele Zrównoważonego Rozwoju i towarzyszące im zadania, https://www.unesco.pl/unesco/cele-i-zadania-zrownowazonego--rozwoju/ (accessed on 10 X 2021).