Maritime safety in the approach of L. von Bertalanffy’s general system theory

• Autorzy: Zięcina Marcin , Sokołowski Wojciech , Ficoń Krzysztof

Identyfikatory

DOI

10.37055/slw/163233

Warianty tytułu

PL

Bezpieczeństwo morskie w ujęciu ogólnej teorii systemów L. von Bertalanffy`ego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents an original concept of maritime safety modeling using the tool apparatus of L. von Bertalanffy’s general systems theory. In the introduction, the methodological assumptions of the general systems theory were formulated, which was used to build a formalized model of the maritime security system, including all the basic structures of the system topology, i.e. separated components, basic relations between these elements and the specification of the system environment. Using the tool apparatus of the general systems theory by L. von Bertalanffy in the modeled Maritime Security System, the basic elements of the system approach were distinguished, i.e. the concept of a set, structural elements, system relations, external environment and system inputs and outputs. The main research thesis is that maritime security, which is a kind of open system, can be interpreted on the basis of general systems theory, which provides effective research tools for a broader look at the application side of maritime safety. The basis of this thesis is the assumption that maritime security can be interpreted as a praxeological system of action that functions in a specific holistic environment, constantly exchanging information, energy and matter with it, thanks to which the entropy (disorder) of the system remains in a certain (safe) equilibrium. Finally, a brief analysis of the controversy surrounding a universal systems approach with regard to application in the social sciences and humanities was conducted.

PL

W artykule przedstawiono autorską koncepcję modelowania bezpieczeństwa morskiego z wykorzystaniem aparatury ogólnej teorii systemów L. von Bertalanffy’ego. We wstępie sformułowano założenia metodologiczne ogólnej teorii systemów, które posłużyły do zbudowania sformalizowanego modelu systemu bezpieczeństwa morskiego, uwzględniającego wszystkie podstawowe struktury topologii systemu, tj. specyfikację środowiska systemowego. Wykorzystując aparat narzędziowy ogólnej teorii systemów L. von Bertalanffy’ego w modelowanym Systemie Bezpieczeństwa Morskiego wyróżniono podstawowe elementy podejścia systemowego, tj. pojęcie zbioru, elementy strukturalne, relacje systemowe, otoczenie zewnętrzne i wejścia systemowe oraz wyjścia. Główną tezą badawczą jest to, że bezpieczeństwo morskie, które jest swego rodzaju systemem otwartym, może być interpretowane w oparciu o ogólną teorię systemów, która dostarcza skutecznych narzędzi badawczych dla szerszego spojrzenia na aplikacyjną stronę bezpieczeństwa morskiego. Podstawą tej tezy jest założenie, iż bezpieczeństwo morskie można interpretować jako prakseologiczny system działania funkcjonujący w określonym holistycznym środowisku, stale wymieniający z nim informacje, energię i materię, dzięki czemu entropia (nieporządek) systemu pozostaje w pewnej (bezpiecznej) równowadze. Na koniec dokonano krótkiej analizy kontrowersji wokół uniwersalnego podejścia systemowego w odniesieniu do zastosowań w naukach społecznych i humanistycznych.

Słowa kluczowe

EN

system; elements; relationships; maritime safety; external environment

PL

system; elementy; relacje; bezpieczeństwo morskie; środowisko zewnętrzne

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Systemy Logistyczne Wojsk
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 57, no. 2
• Strony: 101--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., wz.

Twórcy

autor

Zięcina Marcin

• Polish Naval Academy, Faculty of Command and Naval Operations, Support Demartament, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-0669-7051

autor

Sokołowski Wojciech

• Polish Naval Academy, Faculty of Command and Naval Operations, Support Demartament, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-5377-4961

autor

Ficoń Krzysztof

• Polish Naval Academy, Faculty of Command and Naval Operations, Support Departament, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-9153-474X

Bibliografia

• [1] Białoszewski, H., 1972. Koncepcja systemu społecznego w socjologii, "Studia Socjologiczne", 3-4/1972.
• [2] Bojarski, W., 1984. Podstawy analizy i inżynierii systemów. Warszawa: Wyd. PWN.
• [3] Bubnicki, Z., 1993. Podstawy informatycznych systemów zarządzania. Wrocław: Wyd. PW.
• [4] Ficoń, K., 2007. Inżynieria zarządzania kryzysowego. Warszawa: BEL Studio.
• [5] Ficoń, K., 2009. Model identyfikacyjny sektora polskiej gospodarki morskiej. Gdańsk: Wyd. Instytut Morski.
• [6] Gasparski, W., 1987. Teoria systemów, (in:) Filozofia a nauka. Warszawa-Kraków-Wrocław: PAN Ossolineum.
• [7] Gomółka, Z., 2000. Cybernetyka w zarządzaniu. Modelowanie cybernetyczne a sterowanie systemami. Warszawa: AW Placet.
• [8] Gościński, J., 1968. Elementy cybernetyki w zarządzaniu. Warszawa: Wyd. PWN.
• [9] Hall, A., 1968. Podstawy techniki systemów. Warszawa: Wyd. PWN.
• [10] Kempisty, M., 1973. Mały słownik cybernetyczny. Warszawa: Wyd. WP
• [11] Klir, G.J., 1976. Ogólna teoria systemów. Warszawa: WN-T.
• [12] Koźmińska, A., 1976. Analiza systemowa organizacji. Warszawa: PWE.
• [13] Leksykon naukowo-techniczny. 1984. Warszawa: WN-T.
• [14] Hao, M., Nie, Y., 2022. Hazard identification, risk assessment and management of industrial system: Process safety in mining industry and hazardous factors. China Safety Sci. J. 20 (4), 83-87, https://doi.org/10.1016/j.ssci.2022.105863.
• [15] Maracz, T., 1983. Ujęcie sytuacyjne (in:) Współczesne teorie organizacji (ed.) Koźmiński A.K. Warszawa: Wyd. PWN.
• [16] Młynarski, S., 1981. Elementy teorii systemów i cybernetyki. Warszawa: Wyd. PWN.
• [17] Pietraś, Z.J., 1986. Podstawy teorii stosunków międzynarodowych. Lublin: Wyd. UMCS.
• [18] Płoski, Z., 2003. Słownik informatyczny. Warszawa: Wyd. Europa.
• [19] Rawson, A., Brito, M., Sabeur, Z., Tran-Thanh, L., 2021. A machine learning approach for monitoring ship safety in extreme weather events, https://doi.org/10.1016/j.ssci.2021.105336.
• [20] Sienkiewicz, P. (red), 2015. Inżynieria systemów bezpieczeństwa. Warszawa: PWE.
• [21] Sienkiewicz, P., 1994. Elementy cybernetyki w zarządzaniu. Warszawa: Wyd. PWN.
• [22] Sienkiewicz, P., 1983. Inżynieria systemów. Warszawa: MON.
• [23] Stoner, J., Wankel, Ch., 1994. Kierowanie. Warszawa: PWE.
• [24] Crisis Management Act of 26 April 2007. Official Journal 2007 No. 89 item 590.
• [25] von Bertalanffy, L., 1984. Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania. Warszawa: Wyd. PWN.
• [26] Wang, B., Wang, Y., Yan, F., Zhao, W., 2022. Safety intelligence toward safety management in a big-data environment: A general model and its application in urban safety management, https:// doi.org/10.1016/j.ssci.2022.105840.
• [27] Weinberg, W., 1979. Myślenie systemowe. Warszawa: Wyd. PWN.
• [28] Wiener, N., 1979. Cybernetyka, czyli sterowanie i komunikacja w zwierzęciu i maszynie. Warszawa: Wyd. PWN.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).