Współczesne losy zapomnianej studni w Opolu, unikatowego zabytku zasługującego na ochronę i konserwację

• Autorzy: Bajno Dariusz , Ojdana Joanna

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK67WISLICA

Warianty tytułu

EN

Contemporary fate of a forgotten well in Opole, a unique monument that deserves for protection and conservation

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Obecnie nadal zdarzają się sytuacje sprzyjające odkrywaniu cennych obiektów historycznych, zagubionych pośród historycznej oraz nowej zabudowy miast. Przykładem takiego odkrycia może być odnalezienie w centrum Opola ponad 200-letniej studni. Nie jest do dziś dokładnie znana historia powstania studni i budynku, w którym się znajduje. W latach sześćdziesiątych XX wieku, przy okazji porządkowania jednej z piwnic nieistniejącego już obiektu pochodzącego z przełomu XVIII i XIX wieku, odnaleziono naczynie ze srebrnymi monetami. Ponad 50 lat później, z inicjatywy pasjonatów historii miasta Opola, podjęto próbę przywrócenia tego unikatowego obiektu do życia, lecz zamierzenie to zrealizowano dopiero na przełomie lat 2018 i 2019. W artykule omówiono proces rewitalizacji pozostałości budowli, w której odnaleziono studnię, zaproponowane rozwiązania o charakterze ratunkowo-naprawczym oraz przebieg prac związanych z oczyszczeniem i nadbudowaniem studni.

EN

At present, there are still situations which favor the discovery of valuable historical objects, lost among the historical and new buildings of the cities. An example of such a discovery can be the finding of an over 200-yearold well in the center of the old town of Opole. The exact history of the well and the building in which it is located is still unknown. In the 1960s, while cleaning one of the cellars of a currently non-existent building, dating from the turn of the eighteenth and nineteenth centuries, a vessel with silver coins was found. More than fifty years later, on the initiative of enthusiasts of the history of the city of Opole, an attempt was made to bring this unique structure back to life, but this intention was realized only at the turn of 2018 and 2019. This paper presents the process of revitalization of the remains of the building in which the well was found, the proposed rescue and repair solutions and the course of works related to the cleaning and vertical extension of the well.

Słowa kluczowe

PL

rewitalizacja; obiekty zabytkowe; studnia; zawilgocenie; izolacje

EN

revitalization; historic buildings; well; damp; insulation

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 67
• Strony: 129--142
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Bajno Dariusz

• Wydziału Budownictwa Architektury i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000-0001-7664-8653

autor

Ojdana Joanna

• Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu

• https://orcid.org/0000-0003-3088-6802

Bibliografia

• Archiwalia / Archive materials
• 1. Archiwum Państwowe w Opolu, Zespół 45/450/0 Muzeum Okręgowe Śląska Opolskiego w Opolu, seria: 126 Plany roczne – dział archeologii, jednostka 188: Plan pracy i sprawozdanie roczne działu archeologii za 1966.
• 2. Archiwum Państwowe w Opolu, Zespół 45/450/0 Muzeum Okręgowe Śląska Opolskiego w Opolu, seria: 141 Sprawozdania roczne Muzeum, jednostka 87: Sprawozdania za lata 1966–1967.
• Opracowania / Secondary sources
• 3. Bajno Dariusz, Rewitalizacja konstrukcji w obiektach zabytkowych, Bydgoszcz 2013.
• 4. Datowanie radiowęglowe prof. dr hab. Marek Krąpiec (AGH Kraków) – Badania przeprowadzone na zlecenie Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, Kraków 2012.
• 5. Filipczyk Joanna, Matuszczyk Ewa, Muzeum w Opolu 1900−2010, „Opolski Rocznik Muzealny” 2011, t. 18, cz. 1.
• 6. Jasieńko Jerzy, Matkowski Zygmunt, Zasolenie i zawilgocenie murów ceglanych w obiektach zabytkowych – diagnostyka, metodyka badań, techniki rehabilitacji, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2003, nr 14.
• 7. Kaczmarek Ryszard, Górny Śląsk podczas II wojny światowej, Katowice 2006.
• 8. Majkowska-Szajer Dorota, Ważne, bo własne. O rodzinnym obiegu dziedzictwa, „Zarządzanie w Kulturze” 2014, z. 4.
• 9. Nijakowski Lech, Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Warszawa 2008.
• 10. Pobóg-Lenartowicz Anna, Od opola do Opola. Popularna historia miasta, Opole 2017.
• 11. Sowina Urszula, Woda i ludzie w mieście późnośredniowiecznym i wczesnonowożytnym. Ziemie polskie z Europą w tle, Warszawa 2009.
• 12. Stawiski Bohdan, Specyficzne problemy naprawy murów w obiektach uszkodzonych w wyniku powodzi, Ustroń 1999.
• 13. Tajemnica kamienicy przy ul. Krawieckiej 13 w Opolu. Informator wystawy stałej Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, scenariusz i tekst E. Matuszczyk-Rychlik, projekt plastyczny B. Trabuć, druk ulotny.
• 14. Tajemnica kamienicy przy ul. Krawieckiej 13 w Opolu. Wystawa stała Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, scenariusz E. Matuszczyk-Rychlik, projekt plastyczny B. Trabuć. Von Ahlfen Hans, Walka o Śląsk 1944/1945, Wrocław 2009.
• Akty prawne / Legal acts
• 15. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Dz.U. 2019, poz. 1065, z późn. zm. Ustawa z 7 lipca 1994 Prawo budowlane, Dz.U. 2020, poz. 1333, 2127, 2320; 2021, poz. 11, 234, 282.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• 16. Światło na sztukę – ochrona i rozwój infrastruktury obiektów Muzeum Śląska Opolskiego oraz Teatru im. Jana Kochanowskiego celem poprawienia odbioru i zwiększenia dostępności opolskiej oferty kulturalnej, poddziałanie 5.3.1 Dziedzictwo kulturowe i kultura RPO WO 2014–2020, Lider projektu Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, https://
• 17. www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjq9sy7293vAhWo_7sIHcTjAkEQFjAAegQIAxAD&url=https%3A%2F%2Frpo.opolskie.pl%2Fpcontent%2Fuploads%2FLista_projektow_ocenionych_5_3_1.docx&usg=AOvVaw1osXYTvO4h2ZlGDIyUEfF9
• Publikacje prasowe / Press publications
• 18. Tajemnice opolskich podziemi, „Poglądy” 1966, nr 1, 15 IV 1966.
• Projekty / Projects
• 19. Projekt budowlany przebudowy piwnicy z historyczną studnią w Opolu przy ul. św. Wojciecha 13, na działkach nr 71/1 i 71/2 km. 44, obręb Opole, sporządzony przez Biuro Projektowe Budownictwa Ogólnego „Opolprojekt” Opole (Gawryś Jarosław, Bajno Dariusz) w marcu 2013.
• Inne / Others
• 20. Materiały Izoserwis, 47-100 Racibórz ul. Starowiejska 97.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).