Przegląd znormalizowanych metod badania migracji z materiałów mających kontakt z wodą do spożycia

• Autorzy: Świetlik Ryszard

Identyfikatory

DOI

10.15199/17.2023.1.3

Warianty tytułu

EN

Review of standardized methods for testing migration from materials that come into contact with water intended for human consumption

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Materiały stosowane w instalacjach, służących do pobierania, uzdatniania, magazynowania lub dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, mogą w rożny sposób i w różnym stopniu wpływać na jej jakość. Wymagana prawnie kontrola analityczna substancji migrujących z materiałów, używanych do budowy i serwisowania tych instalacji, powinna zapobiegać uwalnianiu do wody zanieczyszczeń w stopniu wyższym, niż jest to konieczne, z uwagi na przewidziane zastosowanie określonego materiału. Globalny rynek materiałów i wyrobów wymaga, aby nie były to dowolne metody, lecz metody ujęte w międzynarodowych normach. Aby przybliżyć tę tematykę, zwłaszcza od strony wykonawczej, dokonano przeglądu europejskich norm badań i pomiarów w zakresie oceny wpływu migracji z materiałów instalacyjnych na jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, które w ostatniej dekadzie zostały wprowadzone do zbioru Polskich Norm. Podstawowe znaczenie ma czteroczęściowa norma PN-EN 12873, dotycząca badania migracji z materiałów organicznych lub szklistych, materiałów innych niż metalowe i cementowe; żywic jonowymiennych i adsorpcyjnych oraz z membran przeznaczonych do uzdatniania wody. Całość przeglądu uzupełnia omówienie znormalizowanych metod badania migracji z produkowanych fabrycznie wyrobów cementowych, z powierzchni powłok zawierających warstwę niklu, oraz metody oznaczania resztkowego ołowiu na powierzchni stopów miedzi.

EN

The materials used in installations for drawing, treatment, storage and distribution of water intended for human consumption may affect its quality in different ways and varying degrees. The legally required migration analytical control of substances migrating from the materials used for construction and servicing of those installations should prevent contamination of water at levels that are higher than necessary in view of the intended purpose of application of a given material. The global market for materials and products requires that these are not any test methods, but methods described by international standards. In order to bring the subject closer, especially from the practical side, the European Standards for testing and measurement in the field of assessment of the impact of migration from hydraulic installation materials on the quality of water intended for human consumption were reviewed. The standards have been introduced into the set of Polish Standards in the last decade. The basic importance can be attributed to a four-part PN-EN 12873 standard concerning migration tests from organic or glassy materials, materials other than non-metallic and non-cementitious site-applied materials; ion exchange and adsorbent resins and water treatment membranes. The review is supplemented with a discussion of standardized methods to determine the migration of substances from factory-made cementitious products, from nickel layers or coatings containing nickel as well as a test method to determine the residual lead on the surface of test specimens made from lead-containing copper alloys.

Słowa kluczowe

PL

woda do spożycia; migracja; wymywanie zanieczyszczeń; hydrauliczne materiały instalacyjne; znormalizowane metody badań

EN

drinking water; water system materials; migration; contaminant leaching; standardized test methods

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gaz, Woda i Technika Sanitarna
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 1
• Strony: 15--21
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Świetlik Ryszard

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Katedra Inżynierii i Chemii Środowiska, 26-600 Radom, ul. Bolesława Chrobrego 27

Bibliografia

• [1] Berend K., Trouwborst T. 1999. "Cement-mortar pipes as a source of aluminium". Journal of American Water Works Association, 91(7): 93-100.
• [2] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz.U.UE.L.2020.435.1.
• [3] Dyrektywa Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez Iudzi. Dz.U. L 330 z 5.12.1998, s. 32.
• [4] Kowalska B., Guz Ł., Musz-Pomorska A., Widomski M. K. 2016. „Próba oceny wpływu rur wodociągowych z tworzyw sztucznych na wybrane właściwości organoleptyczne wody". Ochrona Środowiska, 38(1): 53-56.
• [5] Lei I-L., Ng D-Q., Sable S. S., Lin Y-P. 2018. „Evaluation of lead release potential of new premise plumbing materials". Environmental Science and Pollution Research, 25: 27971-27981.
• [6] Miyoshi T., Simazaki D., Tokuyasu M., Masuda T., Akiba M. 2022. „Metal leaching test of commercially available faucets in the Japanese market in 2016-2020". Journal of Water and Health, 20(7): 1112-1125.
• [7] Mohammadi A., Doharadaran S., Schmidt T. C., Malakootian M., Spitz J. 2022. „Emerging contaminants migration from pipes used in drinking water distribution systems: a review of the scientific literature". Environmental Science and Pollution Research, 29: 75134-75160.
• [8] Musz A., Kowalska B., Widomski M. K. 2015. „Wpływ materiału rur polietylenowych na jakość wody". Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 1: 2-6.
• [9] PN-EN 12873-1:2014 Wpływ materiałów na wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Wpływ spowodowany migracją. Część 1: Metoda badania produktów wykonywanych przez producenta z materiałów organicznych lub szklistych (porcelana/emalia) lub zawierających te składniki.
• [10] PN-EN 12873-2:2022 Wpływ materiałów na wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Wpływ spowodowany migracji. Część 2: Metoda badania materiałów innych niż metalowe i cementowe stosowanych na budowie.
• [11] PN-EN 12873-3:2019 Wpływ materiałów na wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Wpływ spowodowany migracją. Część 3: Metoda badania żywic jonowymiennych i adsorpcyjnych.
• [12] PN-EN 12873-4:2022 Wpływ materiałów na wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Wpływ spowodowany migracją. Część 4: Metoda badania membran do uzdatniania wody.
• [13] PN-EN 14944-3:2008 Wplyw wyrobow cementowych na wode przezna-czonq do spoZycia przez ludzi. Metody badan. Czek 3: Migracja suhstancji z produkowanych fabrycznie wyrobow cementowych.
• [14] PN-EN 15664-2:2010 Wpływ materiałów metalowych na wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Ocena wymywania metalu na stanowisku badawczym w warunkach dynamicznych. Cz. 2: Wody do badań.
• [15] PN-EN 16057:2012 Wpływ materiałów metalowych na wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Oznaczanie resztkowego ołowiu (Pb) na powierzchni. Metoda ekstrakcyjna.
• [16] PN-EN 16058:2012 Wpływ materiałów metalowych na wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Badanie dynamiczne do oceny powierzchni powłok zawierających warstwę niklu. Badanie metodą długoterminową.
• [17] PN-EN ISO 3696:1999 Woda stosowana w laboratoriach analitycznych. Wymagania i metody badań.
• [18] PN-EN ISO 28764:2016 Emalie szkliste i porcelanowe. Przygotowanie próbek do badań emalii na blachach stalowych, aluminiowych oraz na żeliwie.
• [19] PN-ISO 8288:2002 Jakość wody. Oznaczanie kobaltu, niklu, miedzi, cynku, kadmu i ołowiu. Metody atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w płomieniu.
• [20] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jako-wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz. U. 2017 poi,. 2294.
• [21] Umweltbundesamt GmbH. 2017. „Study on materials in contact with drinking water". Final Report, dostęp: 17.11.2022. https://www.ecocae.it/ wp-content/uploads/2020/06/Study-on-materials-in-contact-with-drinking-water.pdf.
• [22] Wallard A. J. 2002. „The CIPM's Mutual Recognition Arrangement and how BIPM Assesses The Future Challenges for World Metrology", dostęp 02.12.2022. https://www.cenam.mx/memorias/descarga/simposio%202002/doctos/pl001.pdf.
• [23] Wąsowski J., Kowalski D., Kowalska B., Kwietniewski M., Zawilska M. 2012. „Badania zmian jakości wody w przewodach wodociągowych z wykładziną cementową". Ochrona Środowiska, 34(1): 5353-58.
• [24] Whelton A. J., Nguyen T. 2013. „Contaminant Migration From Polymeric Pipes Used in Buried Potable Water Distribution Systems: A Review". Critical Reviews in Environmental Science and Technology, 43(7): 679-751.
• [25] Zhang L., Liu S., Liu W. 2014. „Investigation of organic matter migrating from polymeric pipes into drinking water under different flow manners", Processes Impacts, Environmental Science Processes & Impacts, 16: 280-290.
• [26] Zietz B. P., Richter K., Laß J., Suchenwirth R., Huppmann R. 2015. „Release of metals from different sections of domestic drinking water installations". Water Quality Exposure and Health, 7: 193-204.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).