Rewitalizacja kamieniołomu skał jurajskich w Wieluniu w celu wykorzystania jego walorów geologicznych, geoturystycznych i rekreacyjnych

• Autorzy: Antczak J. , Krzeczyńska M. , Wierzbowski A. , Woźniak P.

Warianty tytułu

EN

Revitalization of the Jurassic rock quarry at Wieluń for its geological, geotourist and recreation values development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kamieniołom Kowalskiego w Wieluniu jest jednym z ważniejszych obiektów poeksploatacyjnych w pasie Jury Polskiej pod względem potencjału naukowego i edukacyjnego. Można w nim zobaczyć rzadko dostępne na powierzchni skały z pogranicza jury środkowej i górnej, które formowały się w morskim środowisku około 165 -160 mln lat temu. Kamieniołom ten odegrał też istotne znaczenie w historii kształtowania się miasta, bowiem właśnie stąd pochodził charakterystyczny twardy, żółty kamień (geza), z którego powstały jego najstarsze, średniowieczne budowle. Przemysłowej eksploatacji w kamieniołomie Kowalskiego zaprzestano w latach 60. XX w. Walory przyrodnicze kamieniołomu oraz jego położenie dały początek idei stworzenia w nim parku łączącego rekreację z interdyscyplinarną i interaktywną edukacją wysuwającą na pierwszy plan zagadnienia geologiczne. Projekt zmierza do ukazania Wielunia, jako północnych „wrót” Jury Polskiej, atrakcyjnego turystyczne regionu pomiędzy Wieluniem, Częstochową, a Krakowem.

EN

The Kowalski’s quarry at Wieluń is one of the most important post-exploited objects in the Polish Jura area both from its scientific and educational potentials. It shows the rocks rarely accessible on the surface from the transition of the Middle and Upper Jurassic which originated about 165-155 millions of years ago in sea environment. The quarry played an important role in development of Wieluń because it yielded the characteristic hard yellow-coloured rock (geizas) being the rough material for construction of the town. The industrial exploitation in the quarry was checked in sixties of the twenty century. The natural value of the quarry and its location gave the assumption for its treatment as a place for the future park foundation where the interdisciplinary and interactive education with special attention to geology could be realized. The project is aimed at accentuation of the position of the Wieluń Town as the northern “gate” of the Polish Jura – the attractive touring region.

Słowa kluczowe

PL

kamieniołom; geza; rewitalizacja; zagospodarowanie obszarów poprzemysłowych; jura środkowa

EN

quarry; geiza; revitalization; development of industrial areas; Middle Jurassic

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 26
• Strony: 37--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 3 poz., ryc., fot.

Twórcy

autor

Antczak J.

• Urząd miasta i gminy Wieluń, Wieluń, Polska

autor

Krzeczyńska M.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, Polska

autor

Wierzbowski A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, Polska

autor

Woźniak P.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Giżejewska M., 1981: Stratigraphy of the Callovian in the Wieluń Upland. Acta Geologica Polonica, 31, 1-2: 15-32.
• Premik J., 1924: Warstwy glaukonitowe i kordatowe w Wieluniu i Lipiu. Sprawozdania Państwowego Instytutu Geologicznego, 2, 3-4: 359-373.
• Szynkiewicz A., 2014: Jura Wieluńska, wycieczki geologiczne: 1-68. Gmina Wieluń, Wieluń 2014.