Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zapiski z notatnika Wandy Błeńskiej (1911-2014)

100%

Błeńska W.

Acta Medicorum Polonorum

|

2020

|

tom 10

|

nr 1

135-137

PL

Wanda Błeńska (1911-2014), absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego, była w latach 1951-1983 lekarzem naczelnym, a następnie do 1993 roku konsultantem, ośrodka dla trędowatych prowadzonym przez siostry franciszkanki w Buluba i Nyenga w Ugandzie. Nawiązała współpracę z niemieckimi lekarzami i WHO, co pozwoliło jej przekształcić ten ośrodek w nowoczesną placówkę leczenia trądu za pomocą terapii skojarzonej. Jej zapiski udostępniła rodzina dr W. Błeńskiej.

EN

In 1951-1993, Wanda Błeńska (1911-2014), a graduate from the Medical Faculty, the University of Poznan, was the chief physician, and in the following years a consultant of the center for lepers run by the Franciscan Sisters in Buluba and Nyenga, Uganda. Błeńska cooperated with German doctors and WHO, which allowed her to transform the center into a modern leprosy treatment facility offering multi-drug therapy. Her notes come were made available by the family of Dr. W. Błeńska.

2

Albert Schweitzer. Stulecie szpitala w Lambarene (Gabon)

100%

GAERTNER H. , STELCER B. , WISSEL E.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2013

|

tom 76/1

46-50

PL

Autorzy przedstawiają działalność i osiągnięcia Alberta Schweitzera w ich głównych dziedzinach — muzyki i muzykologii, filozofii i teologii oraz medycyny i szpitalnictwa. Następnie opisują kolejne szpitale Schweitzera w gabońskiej miejscowości Lambarene w stuleciu 1913–2013.

EN

The authors discuss the activities and achievements of Albert Schweitzer in their principal fields — music and musicology, philosophy and theology as well as medicine and hospital management. Further they describe the successive Schweitzer’s hospitals in the locality of Lambarene (Gabon) during the century 1913–2013.

3

Wanda Błeńska i jej wkład w walkę z trądem jako chorobą stygmatyzującą

84%

Chomentowska E. , Polak A.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2019

|

tom 82

72-80

PL

Dzieje trądu to historia wykluczenia i stygmatyzacji. Osoby dotknięte tę chorobą były traktowane jako nieczyste. Do XIX wieku w tłumaczeniu choroby opierano się na edukacji religijnej. Piętnowano ich, rozdzielano mężczyzn od kobiet, poddawano rytuałom oczyszczania. Drobnoustroje z rodziny Mycobacteriaceae zarażają tylko ludzi, co utrudniało prowadzenie laboratoryjnych i klinicznych badań nad tę chorobą w XX wieku. Trąd nadal występuje w Indiach, w Azji Południowo- Wschodniej, Afryce Równikowej, Ameryce Południowej.. Wanda Błeńska była pierwszą dyplomowaną lekarką, która podjęła się organizowania ośrodka leczenia trądu w Ugandzie. Dzięki jej staraniom w latach 1951-1993 wieś dla trędowatych w Bulubie (Uganda), która od 1934 r. była miejscem izolacji trędowatych i opieki nad nimi prowadzonej przez Małe Siostry Św. Franciszka, została przekształcona w ośrodek szkolenia i badań nad leczeniem trądu. Dr Błeńska zaczęła współpracować z rządem Ugandy i przyczyniła się do zmian w państwowym systemie opieki zdrowotnej dla trędowatych oraz stworzenia sieci stacji leczenia oraz edukacji społecznej. Celem niniejszej pracy jest analiza wkładu Wandy Błeńskiej w zmianę podejścia do tej choroby i stworzenia, który pozwolił wyjść z historycznie ugruntowanych idei zamkniętych leprozoriów. Takie podejście przyczyniło się do spadku liczby zachorowań i zmiany kulturowych zachowań stygmatyzujących zarażonych.

EN

Leprosy is a serious contagious disease that stigmatizes the sick and often causes them to be excluded from society. A systematic struggle against it was only started in the nineteenth century, when it was possible to determine its causes. The short genesis of leprosy is to be only a brief introduction to the presentation of the character dr. Wanda Błeńska (1911-2014). This first Polish Catholic non-missionary doctor made a significant contribution to the development of assistance for lepers, mainly in Africa. In the years 1951–1993 she ran a leprosy treatment center in the village of Buluba in Uganda, where she created a system of care for patients with this disease. Thanks to her efforts, the village for lepers in Buluba, which from 1934 was a place of isolation and care provided by the Little Sisters of St. Francis, was transformed into a center for training and research on the treatment of leprosy. Dr. Błeńska began to cooperate with the Uganda government and contributed to changes in the state health care system for lepers and the creation of a leprosy treatment network throughout the country. The purpose of this presentation is therefore to show not only her scientific path, but her work and initiatives (i.e. the use of modern pharmacology, center development, holistic approach to patients and others) undertaken to improve health care. Thanks to her actions, public health education and prophylaxis of leprosy became available to thousands of people and changed the approach to this disease, and leprosy treatment in Uganda received a new “face”. In 1994 one of the buildings of the St. Francis hospital complex in Buluba was named after Dr. Wanda Błeńska (The Wanda Blenska Training Centre)

4

Nowe leki przeciwtrądowe

84%

Nowak K. , Suryło P.

Wiadomości Chemiczne

|

2008

|

tom [Z] 62, 5-6

513-531

EN

Leprosy is a chronic infectious disease caused by the bacterium Mycobacterium leprae which has been plaguing mankind for ages. The first effective medicine to treat that illness was dapsone (1946) and it has been used until now [1]. Since then, there has been developed only one more new drug, clofazimine (1), which is, together with dapsone, listed as medicine used to cure leprosy (J 04 BA). The other drugs which are currently employed in leprosy therapy used to be utilised in treatment of other bacterial diseases. Clofazimine (1) was first synthesised in 1954 and has marked antibacterial and anti-inflammatory effects [2-8]. The method of preparation of clofazimine (1) consists of two stages (Scheme 1) [9, 10]. Minocycline (3) is a semisynthetic antibiotic of the tetracycline group with the mycobactericidal activity, obtained by chemical modification of tetracycline derivatives [11-13]. The substrates to synthesise minocycline are the metabolism products of S. aureofaciens or S. psammoticus - 6-demethyltetracycline (4a) or 7-chloro-6-demethyltetracycline (4b) [14-16]. 6-Demethyl-6-deoxyteracycline (5) is obtained as a result of reduction of compounds 4a and 4b, which may be transformed in several ways into minocycline (3) (Scheme 2, 3, 4) [17-30]. Amongst the macrolide antibiotics also the semisynthetic derivatives of erythromycin A, such as clarithromycin (15), azitromycin (16) and telithromycin (17) show some anti-leprosy features [12, 26, 32, 33]. Telithromycin (17) was introduced to medicine in 1995 and belongs to the group of ketolides, the latest generation of macrolides [12, 39, 40-45]. Following the in vitro and in vivo research it has been stated that the fluoroquinolones demonstrate mycobactericidal activity (Table 1) [47-51]. The World Health Organisation (WHO) recommends the use of fluoroquinolones in the multidrug therapy (MDT) together with other chemotherapeutics [108-113]. Rifampicin (26), a drug from the ansamycin antibiotic group, turned out to be an extremely effective weapon against leprosy [72, 73]. It is produced by chemical modification of a fermentation product of S. mediterranei [31, 74]. Rifampicin derivatives rifapentine (27) and rifabutin (28) are manifesting strong reactivity against Mycobacterium leprae, sometimes even surpassing rifampicin (26) (Table 2) [31, 72]. In the treatment of leprosy it is important to cure not only the causes but also the effects of the disease. That is why a wide range of complementary drugs is introduced. Especially steroids such as prednisolone (30), prednisone (31), dexamethasone (32) and fusidic acid (34) are important. The enumerated above steroids have strong anti-inflammatory effects as well as prevent nerve damage leading to smaller and lesser disability [2, 85]. Dexamethasone (32) is particularly efficient in conjunction with azathioprine (33) [90]. In the case of fusidic acid (34) it has been proved that it reveals weak bacteriostatic activity against the Gram-positive bacteria, including Mycobacterium leprae [7, 26]. Leprosy treatment involves the use of huge doses of bactericidal and bacteriostatic drugs what may lead to a life-threatening shock. In such circumstances, the most valuable medicine seems to be thalidomide (35) [82, 102-105]. WHO has prepared some programmes of leprosy treatment, recommending a diversion from a single drug to multidrug therapy (MDT). Implementation of the MDT therapy brings about numerous advantages such as economic advantages, shortening of treatment time and particular drug resistance prevention [7, 11, 107-109]. Leprosy, despite the tiny number of effective medicines, is totally curable. There have been continuous signals about utilising common and popular antibacterial drugs in leprosy treatment. Yet, it should be taken into consideration, that all action taken against that disease is limited to fighting bacteria but not preventing transmission.

5

Epidemie, zarazy i ich patroni. Początki kultu Świętego Rocha w Europie

84%

Ossowski Z.

Studia Pelplińskie

|

2021

|

tom 55

205-232

EN

This paper presents the vibrant veneration to St Rocco in the time of pestilence. The most ancient evidence comes from 10th-century Via Francigena, a pilgrim route from Montpellier to Rome. Along the road in urban areas such as Voghera or Piacenza there were churches and shrines dedicated to St Rocco. The temples were endowed with reliquaries, paintings and statues. Numerous fraternities grew in St Rocco’s places in worship and thanks to their members, mostly merchants, traders, printers and clergy (both secular and religious) the fame of the saint crossed from Northern Italy to the other side of the Alps. The article is based on primary sources.

PL

Artykuł prezentuje dynamiczny rozwój kultu św. Rocha w obliczu zarazy. Najstarsze lokalizacje kultu świętego Rocha przebiegają wzdłuż drogi Via Francigena, istniejącej już od X wieku, jako stary szlak pielgrzymi wiodący do Rzymu z rodzinnej miejscowości Rocha – Montpellier. To wzdłuż tej drogi, w położonych przy niej miastach rodzą się początki kultu tego świętego. Takie miasta jak: Voghera, Piacezna obfitują w najstarsze świadectwa kultu, do których zalicza się: kościoły i kaplice pw. św. Rocha, a w nich: relikwiarze, obrazy, rzeźby, jak również powstające przy tych ośrodkach rozliczne bractwa, dzięki którym, jak również dzięki kupcom, handlarzom, drukarzom, duchownym – świeckim i zakonnym, ów kult rozszerzył się z północnych Włoch aż na drugą stronę Alp. W tekście wykorzystano literaturę źródłową.

6

Zapobieganie zagrożeniom epidemiologicznym na przestrzeni wieków

84%

Lisiecki A.

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

|

2016

|

nr 1(18)

PL

W artykule omówiono działania podejmowane w celu zapobiegania zagrożeniom epidemiologicznym na przestrzeni wieków. Jako narzędzia wykorzystano metodę analizy literatury przedmiotu. Cykliczne mutacje istniejących patogenów jak i powstawanie nowych mogących powodować zakażenie u ludzi, zwierząt czy roślin wymuszają ciągłą zdolność do adaptacji istniejących lub tworzenia nowych rozwiązań, służących efektywnej walce z tym zjawiskiem. W pracy przedstawiono na wybranych przykładach przebieg, opis ochrony ludności oraz zmianę podejścia do chorób zakaźnych wraz z rozwojem medycyny w kraju i na świecie

EN

The article discusses the actions taken to prevent epidemiological risks over the centuries. A method of reference books analysis was used as a tool. Cyclic mutations of existing pathogens, and the emergence of the new ones that could cause infections in humans, animals or plants, impose a continuous ability to adapt exisiting solutions or to create new ones that help fight the above mentioned phenomenon efficiently. The work presents the process, description of civil protection and change in the approach to infectious diseases together with the development of medicine in the country and all over the world in the selected examples.

7

Leki przeciwtrądowe

84%

Nowak K. , Suryło P.

Wiadomości Chemiczne

|

2006

|

tom [Z] 60, 3-4

257-278

EN

Leprosy is a chronic infectious disease, that is caused by a bacillus of Mycobacterium leprae. It was considered to be an incurable disease for ages. Nowadays leprosy is a vanishing disease although you can meet it principally in the tropical zone countries. Since times immemorial, the natural origin preparations had been involved under the leprosy treatment. One of them was chaulmoogra, the oil isolated from seeds of: Hydnocarpus kurzii, the gorli tree - Oncoba echinata and Carpotroche brasiliensis plant. The main components of the chaulmoogra oil are triglicerides of hydnocarpic acid, chaulmoogric acid as well as gorlic. In 1921 year, ethyl esters of named above acids were applied successfuUy in the leprosy treatment. Other natural origin components also reveal leprostatic effectiveness. There are derivatives of boswelin acid which have been found in the Boswelia serrata plant. The first and effectively applied antileprosy drug up today, occured Dapsone, which was intro-duced in the leprosy therapy in 1946 year. This medicine has appeared comparatively little toxic, inexpensive and effective at all forms of leprosy. A great number of Dapsone derivatives have been received lately. Most of them have been introduced to the therapy of leprosy and other bacterial diseases. The next group of derivatives of Dapsone composes the ones, with substitutions in the phenyl ring 15. Such combinations are received in result of a multistage synthesis. There have been still lasting experiments above receiving new active sulfones in relation to bacillus of Mycobacterium leprae. Among sulfones not being derivatives of Dapsone Promizole has been found and applied in the leprosy therapy. Except sulfones, sulfonamides are also employed in the leprosy therapy, in spite that theirs activity in relation to Mycobacterium leprae is smali. After all, Sulfomethoxazole gives good therapeutic results in connection with Trimethoprim. These connections are being utilised in a multidrug, antileprosy therapy. There are a few methods of receiving of Sulfomethoxazole and Trimethoprim. The derivatives of Trimethoprim, Brodimoprim and Epiroprimhave been received by the Swiss. Hoffmann-La-Roche Ltd Company and they are likely to be used in the multidrug antileprosy therapy. It has been taken an advantage in the leprosy treatment of using derivatives of thiocarbamide -Tiambutazyne and Thiocarlide. However the need to engage them in large doses is the basie defect of these medicines. Tiambutozyne has being received as a result of the p-amine-N,N--dimethylaniline reaction witch p-propoxyphenylisothiocyanate, however Thiocarlide synthesis depends on the 4-(3-methylbutoxy)aniline reaction with carbon disuflide. There are also some amides e.g. Ethionamide, Prothionamide as well as Pyrazinamide which produce a good antileprosy influence. These medicines have found the application mainly in the tuberculosis treatment, though in the antileprosy therapy either. Still, the experiments on new effective working antileprosy combinations have been carrying out. According to results, good antileprous proprieties have characterized the derivatives of thiazolidine and thiocarbamide. Searching for new antileprosy medicines have still been led in the sulfons and sulfonamides groups. A number of new medicines has entered the therapy of leprosy at present and among others there are chiefly ansamycin, chinolones and ketholides antibioties. However Dapsone has still been fulfilling the most important part 6, which for over of 60 years continually has been determining the basie antileprosy medicine.

8

Praca lekarska dr Wandy Błeńskiej jako przykład holistycznego podejścia do pacjenta

67%

Rehlis N.

Annales Missiologici Posnanienses

|

2015

|

nr 20

45-52

EN

The World Health Organization defines health as ‘a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity.’ This definition promotes holistic approach towards patients. New discoveries and developments in medical science, lead to breaking up medicine into narrow specialities. New generation of health workers needs role models that are able to enhance the status of medical profession and to oppose negative consequences of fragmentation of medicine and commercialization in health sector. The author of the article proposed Dr Wanda Blenska – doctor of leprosy patients from Uganda - as a role model of holistic approach in medicine. Doctor Wanda Blenska took efforts to understand her leprosy patients and support them in all their needs. Her service not only included treatment of ‘leprosy’ as infectious disease, but also physical and psychological rehabilitation of patients, orthopaedic and cosmetic surgery, or even changing the patient’s environment to ensure their highest possible physical, mental and social well-being. Doctor Wanda Blenska left a message to the new generation of doctors: first of all, medical profession is a vocation; care for patients should be motivated by desire to relief the patients’ suffering and not only by own financial benefits; doctors should see a human being in every patient and respect and treat them in a holistic way.

PL

Światowa Organizacja Zdrowia definiuje zdrowie jako nie tylko brak choroby czy kalectwa, lecz stan kompletego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu. Definicja ta promuje holistyczne podejście do zdrowia pacjenta. Rozwój nauk medycznych sprzyja fragmentalizacji medycyny. Nowe pokolenia lekarzy potrzebują wzorców, które potrafią podnieść rangę zawodu lekarza i przeciwstawić się negatywnym trendom związanym z fragmentalizacją medycyny oraz komercjalizacją w sektorze zdrowia. Za wzorzec podejścia holistycznego zaproponowano dotkor Wandę Błeńską, lekarkę trędowatych z Ugandy. Doktor Błeńska starała się zrozumieć chorych na trąd i pomagać im na wszystkich płaszczyznach. Jej praca obejmowała nie tylko leczenie trądu jako choroby zakaźnej, ale także rehabilitację, zabiegi operacyjne poprawiające wygląd i sprawność chorych oraz wpływ na otaczające środowisko w celu zapewnienia pacjentom jak najwyższych możliwych standardów zdrowia. Doktor Błeńska zostawiła młodym pokoleniom lekarzy przesłanie, że zawód lekarza to przede wszystkim powołanie, a troska o pacjenta powinna wypływać z chęci pomocy choremu, a nie z oczekiwania zysku, oraz że w każdym pacjencie należy widzieć człowieka i traktować go podmiotowo i holistycznie.

9

Trąd i jego postrzeganie na przestrzeni dziejów

67%

Jelonek M. , Gadzińska J. , Gadziński J.

Annales Missiologici Posnanienses

|

2015

|

nr 20

71-88

PL

Artykuł podejmuje temat trądu i jego postrzegania na przestrzeni dziejów. Autorzy podejmują próbę całościowego ujęcia tematyki związanej z tą chorobą i zwracają uwagę na różne jej aspekty – poza kwestiami zdrowotnymi opisują również konsekwencje psychiczne oraz duchowe. Punktem wyjścia jest opis samej choroby, w tym jej przyczyn oraz skutków medycznych. W dalszej kolejności przedstawiono historię trądu. Przegląd rozpoczęto od opisów zawartych w Piśmie Świętym (zarówno w Starym jak i Nowym Testamencie), a następnie przejrzano się sytuacji chorych w okresie średniowiecza i wiekach późniejszych. Nieco miejsca poświecono również dziełu pomocy osobom dotkniętym trądem. Fragmenty te ukazują ogrom cierpień fizycznych oraz psychicznych (wynikających m.in. z odrzucenia przez społeczeństwa), których na przestrzeni wieków doświadczały osoby chore. Na zakończenie zaprezentowano obecny poziom zagrożenia trądem na świecie. Przytoczone dane pokazują, że choroba ta pozostaje znaczącym problemem w niektórych rejonach na świecie (zwłaszcza w krajach rozwijających się). W efekcie problem cierpienia i odrzucenia z powodu trądu pozostaje aktualny także w XXI wieku.

10

Geneza chrześcijańskiej posługi hospicyjnej

67%

Leśniewski K.

Vox Patrum

|

2017

|

tom 67

289-301

EN

Hospice care to terminally ill people was originated due to a sensitivity to the personal dignity of man. Christianity brought a special contribution to the care of terminally ill people in the history of the world. Institutionalized Christian hospice care was started in the second half of the fourth century. The first hospices were founded in the Byzantine Empire and were destined for people suffering from leprosy. In the article there are stated the facts relating to the biblical foundations of the theology of diakonia and examples of the involvement of the hierarchy in the creation of hospitals according to the principles of Christian ethics. The Author underlines that the first Christian hospices have been an integral part of monasteries.

11

Ojciec i lekarz Adam Wiśniewski – jego praca na rzecz trędowatych w Indiach

59%

Grzybowski A. , Charzewski K.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2018

|

tom 81

37-46

PL

Streszczenie: Trąd nadal stanowi duży problem we współczesnym świecie. Zwłaszcza w krajach trzeciego świata. Ojciec Adam Wiśniewski (1913-1987) ukończył medycynę w 1947 roku w Poznaniu. Na początku lat 60. rozpoczął swoją życiową misję, podróżując do Indii. Założył centrum Jeevodaya, wspierające chorych na trąd ludzi w różnych aspektach życia, w tym w opiece zdrowotnej.

EN

Leprosy constitutes still a big problem in modern world, especially in third world countries. Father Adam Wiśniewski (1913-1987), graduated medicine in 1947 in Poznan. In early 60’ he started his life mission by traveling to India. He founded a Jeevodaya center, supporting lepromatous people in different aspects of life, including health care.