Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zakaz handlu w niedziele jako przejaw pozytywnej interwencji państwa w rynek. Ujęcie personalistyczne

100%

Drobny P.

Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym

|

2019

|

tom 22

|

nr 4

37-57

EN

The article is an attempt to look at the relationship between the state and the market on the example of the prohibition of trade on Sunday through the prism of the personalistic economy. The article has a metaeconomic character. Its aim is to show that state intervention in the market mechanism in the form of the prohibition of trade on Sunday is not aimed at trade as an economic activity, but is a natural consequence of the community-forming function of the state. In the first part, the author presents a personalistic approach to the state and the market as well as relations between them. In turn, in the second part, he describes the essence of the Sunday dispute in the context of a personalistic approach to the market and shows that state intervention, consisting in protecting Sunday from being limited to the seventh working day, protects it against rationalization and marketization, i.e. its derealization.

2

Válečné hospodářské centrály - instrument státního intervencionismu : pojem, jeho vymezení a obsah

100%

Sedláček P.

Historica: revue pro historii a příbuzné vědy (Historica: Review in history and related sciences)

|

2019

|

tom 10

|

nr 2

122-139

EN

The study deals with the definition of the term “Kriegswirtschaftszentralen” (“War Economic Headquarters”), as organizations active during the First World War in Cisleithania. It notices the usage of the term “centrála” and “ústředna” respectively in Czech, and “die Zentrale” in German in naming a special type of war economic organizations and mentions its characteristics. It studies the usage of this term in daily press and literature of the period. Furthermore, the article analyses the usage of this term in the works of historians while pointing out the inaccurate and equivocal nature of its contemporary use which leads to many errors and misconceptions. In conclusion, the author of this study proposes a more accurate labelling of war economic organizations in Cisleithania, its individual types, and the definition of the term “Kriegswirtschaftszentralen”

3

Globalne i europejskie determinanty WPR

72%

Kulawik J.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej

|

2015

|

nr 4(345)

38-58

XX

The paper, primarily, aims at presentation of the selected global and intra- European determinants of planning, running, updating and reforming the Common Agricultural Policy (CAP) of the European Union. These determinants form a dynamic system of interactions of complementary (synergies), but also contradictory (substitutability) character, with the addition of intrinsic dilemmas of the CAP, which are typical for each sectoral economic policy. Such a broad outlook is justified by the deepening interdependencies in the modern world and the significance of the EU as the largest economic player on the global scale. The CAP is continually at interest of other countries as a source of inspiration but also a precautionary tale as it comes to the undesired effects of widespread state interventionism. The paper is a cross-sectional study – though having some features of meta-analysis – which synthesises the works of other researchers and own thoughts of the author. All these deliberations led to the conclusion that the CAP – for years appealing to the paradigms of sustainability and multifunctionality of agriculture – bears features of a rather modern utilitarian construct oriented at the future. However, its strong dependence on subsidies makes it a rather unattractive proposal for most of the developing countries, even hindering the process of solving serious development problems. Furthermore, agricultural subsidies deform competition in the international agri-food markets. They also weaken the motivation of the EU farmers to try to improve their competitive position by entrepreneurial behaviours, implementation of innovations, sound cost monitoring and adequate and flexible operating, financial and risk-management strategies.

4

Nowoczesny plan rozwoju gospodarczo-społecznego II Rzeczypospolitej – Centralny Okręg Przemysłowy (COP)

72%

Chyra-Rolicz Z.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2021

|

nr 68

132-144

EN

This paper focuses our attention on the plan for the Central Industrial Region (COP) for the economic and social activity of the undeveloped rural South-East regions of the II Republic of Poland, it was extremely innovative for its time. COP was initialized with joint industrial development, urbanization and the establishment of many new enterprises of military industry, which have brought about improved chances for a better life and civilized progress for the inhabitants of the region. It was a good example of a planned economy, and served to strengthen the state, alleviating poverty and social conflicts, presenting chances for the aspirations of citizens. It integrated various partners: state and local administration, state and private enterprises, co-operatives. The role of the cooperatives (mainly consumer, agricultural trade, housing, banking) in this plan, are less well[1]known, but nevertheless it is worth noting the many good examples demonstrated by these units. The paper is based on a historical analysis of the literature, scientific workshops and contemporary co-operative journalism. COP was a good example of the policy of state interventionism. The realization of this project was interrupted during the Second World War. The Nazi occupiers used the industrial base to achieve their military goals. Even in these circumstances, the co-operative’s network was developed, serving the everyday needs of Polish society and forming a basis for a Resistance Movement. The project had a precursory character, thereby allowing sufficient scope for the development of the social economy (today known as the social market economy), acting to preserve the various needs of the environment, what is specified today as its goals. After the war, industrial development was continued in the form of a socialist centrally planned economy, in the new area of the People’s Republic of Poland.

PL

Celem artykułu jest przypomnienie nowatorskiego w okresie międzywojennym planu utworzenia Centralnego Okręgu Przemysłowego, służącego aktywizacji gospodarczej i społecznej słabo rozwiniętych rolniczych terenów Polski południowo-wschodniej. Rozwój gospodarczy tych terenów połączony został z urbanizacją i tworzeniem przemysłu obronnego, powstawaniem wielu nowych przedsiębiorstw i spółdzielni, dających ludności pracę i szansę awansu cywilizacyjnego. Stanowił dobry przykład realizacji gospodarki planowej, służącej wzmocnieniu państwa, łagodzeniu skutków biedy i konfliktów społecznych, umożliwiającego urzeczywistnienie aspiracji obywateli. Realizacja tego planu umożliwiła współpracę wielu różnych partnerów: administracji państwowej, samorządowej, przedsiębiorstw państwowych i prywatnych oraz spółdzielni różnych typów (spożywców, rolniczo-handlowych, mieszkaniowych, banków) i inicjatywy prywatnej. Przedstawiony tu został mniej dotąd znany wkład spółdzielczości w realizację tego planu. Podano wiele przykładów inwestycji spółdzielczych: tworzenia zakładów przetwórczych i zakładania nowych spółdzielni w środo[1]wisku małomiasteczkowym i wiejskim. W artykule zastosowano metodę analityczno-historyczną, kwerendy źródłowe i dostępne opracowania. Budowa COP to udany przykład interwencjonizmu państwowego w okresie wychodzenia z wielkiego kryzysu gospodarczego. Jego realizację przerwała II wojna światowa, a okupanci hitlerowscy wykorzystywali powstającą bazę przemysłową dla swoich celów wojennych. Rozbudowywana sieć spółdzielni służyła potrzebom polskiego społeczeństwa i była oparciem dla ruchu oporu. Do inwestycji COP nawiązywano w Polsce Ludowej i kontynuowano je w socjalistycznej gospodarce planowej, chociaż w nowym kształcie powojennej Polski, bez Kresów Wschodnich wcielonych do ZSRR. Prekursorski charakter tej koncepcji otwierał szerokie pole dla gospodarki społecznej (dziś nazywanej społeczną gospodarką rynkową), działającej dla zaspokojenia różnorodnych po[1]trzeb swego środowiska, co jest współcześnie wskazywane jako jej cele.

5

Wyobraźnia ekonomiczna Polaków (Krzysztof Zagórski, Andrzej K. Koźmiński, Witold Morawski, Katarzyna Piotrowska, Gavin Rae, Marta Strumińska-Kutra. Postawy ekonomiczne w czasach niepewności. Ekonomiczna wyobraźnia Polaków 2012–2014)

72%

Gorlach K. , Wierzba-Kubat M.

Studia Socjologiczne

|

2016

|

nr 1(220)

251-268

PL

Recenzowane opracowanie jest efektem badań podjętych przez zespół autorski w Polsce. Dotyczy ono zagadnień związanych z problematyką kryzysu i niepewności ekonomicznej, postaw i zachowań w stosunku do gospodarki, stosunku Polaków do sektora publicznego i interwencjonizmu państwowego, jak również zasad sprawiedliwości społecznej. Ponadto autorzy skupili się na badaniu postaw wobec społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, stosunku do prowadzenia prywatnej przedsiębiorczości oraz stosunku do demokracji i gospodarki rynkowej. W eseju recenzyjnym stwierdzono, że jakkolwiek ustalenia poszczególnych autorów jawią się jako ważne i interesujące charakterystyki obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej w Polsce, to jednak brak uogólnionych konkluzji wynikających z braku ogólnego schematu analitycznego prowadzi do obniżonej oceny całego opracowania.

EN

The reviewed volume is a result of research undertaken by a group of authors in Poland. The volume focuses the issues of economic crisis and uncertainty, attitudes and behaviours toward economy, as well as attitudes towards public sector and state interventionism and basic principles of social justice. Moreover, the authors focus on the research concerning corporate social responsibility and attitudes towards private entrepreneurship as well as democracy and market economy. In the review essay we claim that despite the importance of particular research results which seem to be important and interesting as characteristics of the current socio-economic situation in Poland, the lack of generalized conclusions resulting from a general analytical scheme, leads to a lowered evaluation of the whole work.

6

Niedoskonałości rynku w opinii menedżerów hoteli z województw dolnośląskiego i opolskiego

72%

Puciato D.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2022

|

tom 66

|

nr 2

117-129

EN

The aim of the article is to identify the main market failures in the opinion of hotel managers from the Lower Silesian and Opole voivodeships. Research for work was carried out in 2020. Four research methods were used: literature review, document analysis, deduction, and a diagnostic survey. The analysis of the research results showed that information asymmetry, too wide access of customers to public services, periodic shortages on the market of specific products or services and market monopolization are the main problems of the hotel markets reported by the respondents. Control of the quality and prices of services and products, subsidies to enterprises and preferential conditions for foreign capital are the most frequently indicated methods of state interference in the hotel market. The assessment of the degree of state intervention made by the respondents was not related to the organizational and functional features of their hotels.

PL

Celem artykułu jest identyfikacja głównych niedoskonałości rynku w opinii menedżerów hoteli z województw dolnośląskiego i opolskiego. Badania przeprowadzono w 2020 roku, wykorzystując cztery metody badawcze: przegląd piśmiennictwa, analizę dokumentów, dedukcję oraz sondaż diagnostyczny - technikę ankietowania. Analiza uzyskanych wyników wykazała, że asymetria informacji, zbyt szeroki dostęp klientów do usług publicznych, okresowe braki na rynku określonych produktów lub usług oraz monopolizacja rynku to główne problemy rynków hotelowych zgłaszane przez badanych. Kontrola jakości oraz cen usług i produktów, dotacje dla przedsiębiorstw i preferencyjne warunki dla kapitału zagranicznego to najczęściej wskazywane przez respondentów sposoby ingerencji państwa w rynek hotelowy. Ocena stopnia interwencjonizmu państwowego dokonana przez respondentów nie wiązała się z cechami organizacyjno-funkcjonalnymi ich hoteli. Słowa kluczowe: rynek hotelowy, zawodność rynku, interwencjonizm państwowy, województwo dolnośląskie, województwo opolskie.

7

Liberalizm gospodarczy w opinii współczesnych badaczy francuskich

58%

Skodlarski J.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2015

|

tom XCVII

341-351

PL

Kryzysy ekonomiczne w latach 1991–1992 i w 1997–1998, a zwłaszcza kryzys w 2008 roku sprowokowały ekonomistów i polityków do refleksji na temat rynku i roli państwa w gospodarce. Coraz częściej podważano wiarę w liberalny rynek. Niektórzy ekonomiści opowiadają się za rozszerzeniem interwencjonizmu państwowego. Inni zaś twierdzą, że państwo psuje gospodarkę, bo rządzi polityka, a nie ekonomiczna wiedza. Kryzysy ekonomiczne, nasilająca się globalizacja w gospodarce światowej oraz zagrożenia ekologiczne sprawiły, że w pierwszej dekadzie XXI w. duże zainteresowanie problematyką współczesnego liberalizmu przejawiało francuskie środowisko naukowe. Interesujący punkt widzenia na tę kwestię przedstawił filozof Jean Claude Micheà. Główną jego tezę można streścić następująco. Liberalizm współczesny powinien być jednością, łączącą liberalizm ekonomiczny z osiągnięciami kultury i historii oraz z elementami religii. Czynnikiem centralnym, według niego, powinien być liberalizm ekonomiczny. Odmienne stanowisko prezentują profesorowie ekonomii Morice Niveau i Yves Crozet. Krytykują oni wolny rynek jako niesprawiedliwy społecznie. Inni autorzy francuscy, tacy jak Andrè Gauthier i Odile Castel, bardzo krytycznie odnoszą się do liberalnej globalizacji. Z kolei Yves Carsalade jest zwolennikiem interwencjonizmu państwowego, a Philippe Norel wskazuje na wolny rynek jako główny czynnik rozwoju gospodarczego.

EN

Economic crises in 1991–1992 and 1997–1998 and particularly in 2008 provoked economists and politicians to reflection about the role of state in economy. They more often undermine faith in liberal market. Some of the economists advocate for state interventionism. Others claim that state could spoil the economy because „it is politics that rules” not economic knowledge. Economic crises, globalization of world economy and environmental hazards made French scientific milieu more interested in problems of modern liberalism in first decade of XXI century. Jean Claude Micheà presented interesting point of view on this issue. According to him modern liberalism should be one combining economic liberalism with achievements of culture, history and religion. Nevertheless economic liberalism should be the central point. The opposite point of view is presented by professors of economics Morice Niveau and Yves Crozet. They criticize free market as socially unjust. Other French authors as Andre Gauthier and Odile Castel are very critical of liberal globalization. Yves Carsalade is supporter of state interventionism. Philippe Norel appoints free market as a main factor of economic development.

8

Polish state policy on industry between 1918 and 2018

58%

Dwilewicz Ł.

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace

|

2018

|

nr 3 (35)

61-80

PL

Artykuł zajmuje się polską polityką przemysłową i rozwojem przemysłu w Polsce w trakcie ostatniego stulecia. W okresie międzywojennym zwrot w kierunku aktywnej polityki państwa nastąpił w latach pełnienia funkcji wicepremiera przez Eugeniusza Kwiatkowskiego. Jednak najbardziej intensywna industrializacja finansowana przez państwo miała miejsce w okresie rządów komunistycznych, szczególnie w trzech dekadach między 1948 i 1978 r. Radykalną zmianę przyniosła transformacja systemowa. Porzuceniu starych dogmatów związanych z systemem gospodarki centralnie kierowanej towarzyszyła tendencja do restrukturyzacji przemysłu, powszechna w krajach rozwiniętych już od lat 70. XX w. Pomimo silnego spadku zatrudnienia w przemyśle, restrukturyzację można uznać za udaną, szczególnie jeżeli spojrzy się przez pryzmat konkurencyjności międzynarodowej.

EN

The paper deals with the Polish industrial policies and the development of Polish industry during the last hundred years. In the interwar period, the turn towards the state’s active policy in the industry took place under Deputy Prime Minister Eugeniusz Kwiatkowski. The most intensive state-sponsored industrialization took place. However, under the communist rule, especially the three decades between 1948 and 1978 the situation changed radically along with the systemic transformation. The end of communist-era dogmas associated with central planning was accompanied by a universal tendency towards industrial restructuring, lasting in developed countries since the 1970s. Despite heavy losses in industrial employment, the restructuring process can be viewed as successful, especially in terms of international competitiveness.

9

Mechanizm cyklu koniunkturalnego a „nakręcanie” koniunktury gospodarczej. Doświadczenia lat trzydziestych w XX wieku

51%

Klimiuk Z.

Roczniki Ekonomii i Zarządzania

|

2011

|

tom 3(39)

49-110

EN

The article analyzes the mechanism of „giving impetus” to economy that was used in the 1930s (the period of the Great Depression). The mechanism was worked out on the level of the theory of economy at the end of the 1920s and the beginning of the 1930s and in a sense was an alternative and a complement for J. M. Keynes’ theory. Representatives of the Austrian School played a significant part in working out this conception. In „giving impetus” to economy a great significance was attached not only to public spending financed by the budget deficit, but also to properly carried out monetary policy. In Poland elements of this conception were used in 1936-1939, when „giving impetus” was closely connected with E. Kwiatkowski, the then Minister of State Treasury, and Deputy Prime Minister responsible for economy, and with the major economic project carried out in that time, that is the Central Industrial Region.

10

„Niepotrzebni muszą odejść”, czyli widmo bezrobocia 1956–1957

51%

Kochanowski J.

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

|

2016

|

nr 14

EN

The “thaw” which was brought up by the year 1955 evidenced a fact, concealed from the late 1940s, that unemployment could exist also in socialist countries. From the mid-1955 the problem was no longer a taboo subject, and in 1956–1957 it even became a topic of open discussions. And although unemployment of the second half of the fifties was often compared to that before the war, some distinct differences were evident. First of all, there was no a uniform system of support for the unemployed which would provide, for example legal, systematic unemployment compensations. There were also some striking regional differences, for instance Upper Silesia (Górny Śląsk) was facing an acute shortage of labour force, while numerous regions of Central and Eastern Poland, especially small towns and rural areas, had unemployment of structural character (the purpose of the so-called “intervention found” of 1956–1958 was, among others, to create new jobs in backward regions). Contrary to that before the war, unemployment of the 1950s did not affect mainly men and (qualified) workers, but women in the first place and employees with low qualifications. The shared features were the lack of jobs for intellectuals and for young people who were just entering the labour market. A characteristic trait of the “thaw” unemployment was also the necessity to employ many repatriates from the USSR, redundant civil workers of the state administration, functionaries of the security services, the party apparatus and (non-)commissioned officers of the Polish Army. An endemic phenomenon in the scale of the whole post-war period was a temporary return to the idea of legal labour emigration.

PL

Artykuł omawia kwestie bezrobocia, będącego w latach 1956–1957 istotnym i szeroko komentowanym problemem. Tekst skupia się na specyfice i uwarunkowaniach polskiego bezrobocia okresu odwilży (szczególnie w porównaniu z podobnym zjawiskiem w II RP), antagonizmach wpływających na obraz rynku pracy lat 1956–1957 (np. zatrudnianie kobiet, chłoporobotnicy), rozkładzie geograficznym, zwłaszcza sytuacji na peryferiach (głównie w miasteczkach) i próbie jej poprawy przez władze (tzw. fundusz interwencyjny), „bezrobotnych specjalnej troski”, czyli redukowanych urzędnikach administracji państwowej, funkcjonariuszach bezpieczeństwa, aparatu partyjnego i (pod)oficerach Wojska Polskiego. Omówiona została też kwestia legalnej emigracji zarobkowej.

11

THE NORMATIVE ROLE OF THE CENTRAL BANK ON THE MONEY MARKET IN POLAND

44%

Gwoździewicz S. , Prokopowicz D.

International Journal of Legal Studies (IJOLS)

|

2017

|

nr 2(2)

191-208

PL

Rynek finansowy w Polsce tworzą instytucje i zasady obrotu rynkowego uregulowane normatywami prawnymi ustaw i rozporządzeń określanych regulacjami prawa finansowego. Głównym segmentem podmiotowym rynku finansowego w Polsce jest system bankowy, który wzorem modelu zachodniej bankowości został w 1989 roku ukształtowany w strukturze dwuszczeblowej z podziałem na bankowość centralną i komercyjną. Główną instytucją rynku międzybankowego i pośrednio także całego rynku finansowego jest bank centralny. Bank centralny stosując instrumenty finansowe polityki pieniężnej reguluje ilość pieniądza w gospodarcze narodowej. Do tych instrumentów zalicza się wpływ na wysokość stóp procentowych na rynku międzybankowym, operacje otwartego rynku, operacje kredytowodepozytowe oraz kształtowanie rezerwy obowiązkowej banków komercyjnych. Stosowanie i funkcjonowanie tych instrumentów polityki pieniężnej jest ściśle uregulowane prawnie. Mimo tego, że rynek finansowy tak jak i inne rynki zbudowany jest według klasycznego modelu mechanizmu rynkowego, w którym współgrają ze sobą dwie strony rynku, tj. popyt i podaż a przedmiotem obrotu jest pieniądz w formie gotówkowej lub zawarty w różnych instrumentach finansowych to jednak jest to rynek szczególnie zinstytucjonalizowany i uregulowany prawnie

EN

The financial market in Poland consists of institutions and rules of market trading regulated by legal norms defined by financial law regulations. The main element of the banking sector in Poland is the banking system. It was structured in 1989 in a two-tier structure with a division into central and commercial banking modelled after the western banking model. The central bank is the main institution of the banking market and indirectly also of the entire financial market. It regulates the amount of money in the national economy using monetary policy instruments. These instruments include the impact on interest rates on the banking market, open market operations, lending and deposit operations and the shape of the reserve requirement of commercial banks. The application and functioning of these monetary policy instruments is strictly regulated by law. Despite the fact that the financial market, like other markets, is built according to the classic model of the market mechanism, in which two sides of the market interact, i.e. demand and supply, and the subject of trading is money in cash or contained in various financial instruments, this market is a particularly institutionalized and regulated market.