Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Cross-species amplification of microsatellite markers in the invasive spiny-cheek crayfish [Orconectes limosus]: assessment and application

100%

Hulak M. , Kaspar V. , Kozak P. , Buric M. , Filipova L. , Petrusek A.

Journal of Applied Genetics

|

2010

|

tom 51

|

nr 1

73-78

EN

The North American spiny-cheek crayfish, Orconectes limosus (Cambaridae), endangered in its native range, is a widespread invasive species in European waters and conservationally important carrier of crayfish plague. However, its population structure is poorly known, and no informative genetic markers for the species are available. We tested cross-species transfer of microsatellite loci to spiny-cheek crayfish from 5 other crayfish species. Variability of 10 successfully amplifying loci derived from 4 species was then tested in 60 individuals of O. limosus originating from 3 natural populations: the river Danube at Bogyiszló in Hungary, a pond in Starý Klíčov, and the brook Černovický, both in the Czech Republic. The allele number within the populations ranged from 4 to 10 alleles per locus, while heterozygosity levels varied from 0.650 to 0.900 for Ho and from 0.660 to 0.890 for He. No linkage disequilibrium and no null alleles were detected. The selected markers are useful for assessing population structure, intraspecific variation, and paternity studies in spiny-cheek crayfish.

2

Detection of Aphanomyces astaci in spiny-cheek crayfish from selected water reservoirs of north-western Poland

100%

Adamkowska N. , Kielpinska J. , Panicz R. , Smietana P.

Medycyna Weterynaryjna

|

2018

|

tom 74

|

nr 06

EN

Aphanomyces astaci is a fungus-like oomycete agent responsible for an illness called crayfish plague, reaching 100% mortality in infected animals. Therefore, the aim of the work was to detect and estimate the rate of infection of spiny-cheek crayfish (Orconectes limosus) by A. astaci in selected water reservoirs of north-western Poland, as this crayfish is described as a main cause of crayfish plague. The material for the study were 54 spinycheek crayfish individuals from 3 sites in Poland: Trzebiocha River, Lake Sominko and Lake Dąbie. A total of 162 samples (muscle samples were taken from abdomen, legs and carapace) were taken and used for DNA extraction followed by PCR and bidirectional sequencing of 5.8S ribosomal RNA gene. The electrophoretic separation of the PCR products confirmed the presence of A. astaci in 17 samples (Trzebiocha River and Lake Dąbie). Lake Sominko proved to be a zone free of the investigated pathogen. The collected information on the presence or absence of A. astaci in the investigated reservoirs might be used for restocking purposes.

3

Morphometrics, fecundity, density, and feeding intensity of the spinycheek crayfish, Orconectes limosus (Raf.) in natural conditions

100%

Chybowski L.

Archives of Polish Fisheries

|

2007

|

tom 15

|

nr 3

EN

The subject of the study was three populations of spinycheek crayfish, Orconectes limosus (Raf.) from lakes Staw Płociczno, Dgał Wielki, and Hańcza. The aspects of the spinycheek crayfish studied were the morphometric characters of females and males, individual absolute fecundity, sex ratio, size structure, density, biomass, and feeding intensity in an annual cycle. It was determined that the body proportions of males in forms I and II differed significantly, while the body proportions of female spinycheek crayfish were similar to those of form II males but different from the body proportions of form I males. The crayfish investigated in the current study had a lower individual absolute fecundity than did spinycheek crayfish of the same body weights from other Polish basins. The crayfish daily food ration exhibited a very strong relationship with the stomach fullness index and water temperature. The empirical formula of this relationship (ln Rd P = 0.397 + 0.094 t + 0.614 ln If) permitted estimating the daily food ration. The crayfish fed most intensely from the May to October period, during which they consumed in excess of 80% of their annual ration. The primary dietary component of the spinycheek crayfish was plant matter. Annually, the crayfish population consumed barely 0.27% of the wet weight of the aquatic vegetation in its range of occurrence.

PL

Obiektem badań były trzy populacje raka pręgowatego Orconectes limosus (Raf.) z jezior: Staw Plociczno, Dgał Wielki i Hańcza. Materiały zbierano w latach 1999-2003. Średnia długość ciała (TL) samic i samców (w formach I i II) raków pręgowatych była najmniejsza w jeziorze Staw Płociczno (odpowiednio: 75,3, 78,3, 68,1 mm), a największa - w Dgale Wielkim (odpowiednio: 95,7, 95,8, 75,5 mm). W Dgale Wielkim złowiono również raka o rekordowej, dotychczas nierejestrowanej długości ciała - 130 mm. Analiza proporcji ciała raków pręgowatych wykazała istnienie niewielkich, istotnych statystycznie różnic pomiędzy badanymi populacjami raków pręgowatych (tab. 6). Na ogół proporcje ciała samców w formie II są zbliżone do proporcji ciała samic, a proporcje ciała samców w formie I zdecydowanie się różnią od proporcji samic i samców w formie II. Samice i samce raków pręgowatych charakteryzują się istotnie statystycznie odmiennymi proporcjami ciała niż raki sygnałowe Pacifastacus leniusculus Dana, błotne Astacus leptodactylus Esch, i szlachetne Astacus astacus (L.) (tab. 19-20). Masa ciała raków jest skorelowana z długością całkowitą i długością głowotułowia. U badanych raków pręgowatych związek ten najlepiej opisywały równania potęgowe (tab. 7-8). Samce w formie I przy takich samych wymiarach ciała osiągają na ogół większą masę niż samice i samce w formie II (rys. 19). Natomiast masa ciała samic raków pręgowatych przy takich samych wymiarach jest niższa niż samic raków szlachetnych i sygnałowych, a zbliżona do masy samic raków błotnych (tab. 21, rys. 20). Samce raka pręgowatego w formie I przy takich samych wymiarach ciała mają niższą masę niż samce raków szlachetnych i sygnałowych i prawie identyczną z samcami raków błotnych. Natomiast samce raków pręgowatych w formie II - osiągają masę najniższą (tab. 21, rys. 21). Szczypce samców w formie I są większe niż samców w formie II i samic (tab. 10-11, rys. 22). Średni udział samic w łownej części populacji raków pręgowatych wynosił 40,9%, gdy połowy prowadzono żakiem ramowym i 45,2%, gdy połowy prowadzono włóczkiem. Średnia długość ciała raków łowionych żakiem (80,5 mm) była istotnie statystycznie wyższa niż średnia długość ciała osobników (75,2 mm) łowionych włóczkiem. Wśród raków łowionych żakiem ramowym dominowały o długości całkowitej ciała od 81 do 90 mm (rys. 9), a u raków łowionych włóczkiem - od 71 do 80 mm (rys. 10). Indywidualna płodność absolutna raków pręgowatych w jeziorze Staw Płociczno wahała się od 56 do 431 jaj, a w jeziorze Dgał Wielki - od 138 do 926 jaj. Średnia indywidualna płodność absolutna samic raka pręgowatego z jeziora Staw Płociczno wynosiła 247 jaj i była istotnie statystycznie niższa niż samic z jeziora Dgał Wielki (499 jaj). Biomasa łownej części populacji raków pręgowatych w jeziorze Staw Płociczno wynosiła 32,3 kg ha-1 powierzchni zasiedlanej przez raki. Wskaźnik napełnienia żołądków treścią pokarmową wykazywał dużą zmienność zarówno w cyklu rocznym, jak i dobowym. Najniższy średni wskaźnik napełnienia żołądków stwierdzono w najniższej temperaturze wody, w marcu, a najwyższy - w najwyższej temperaturze wody, w lipcu. Stwierdzono istotny statystycznie związek tego wskaźnika z temperaturą wody. Dobowa zmienność wskaźników napełnienia żołądków związana jest z dobową zmiennością aktywności raków. Wskaźniki napełnienia żołądków badanych raków pręgowatych, najczęściej osiągały maksimum nocą, a minimum w porze dziennej (rys. 14), co wskazuje, że odżywiały się one głównie wieczorem i nocą. Czas ewakuacji pokarmu z żołądków zmieniał się w ciągu roku i wahał od 15,7 godzin w lipcu, gdy temperatura wody wynosiła 19,8°C, do 393,6 godzin w marcu, gdy temperatura wody wynosiła 3,2°C (tab. 14). Czas ten wykazywał silny, ujemny i istotny statystycznie, związek z temperaturą wody. Związek ten miał charakter wykładniczy i był dobrze dopasowany do danych empirycznych. Dobowe racje pokarmu raków pręgowatych w jeziorze Staw Płociczno wykazywały dużą zmienność w cyklu rocznym. Racje dobowe wyliczone metodą Kogan i Thorpego, były najwyższe w maju (odpowiednio: 55,5 i 28,2%o mokrej masy ciała) i wrześniu (odpowiednio: 63,0 i 36,l%o mokrej masy ciała) (tab. 15). Natomiast wyliczone metodą Bajkova oraz Elliota i Perssona były najwyższe w czerwcu (odpowiednio: 11,4 i 39,3%o mokrej masy ciała) i lipcu (odpowiednio: 17,4 i 38,4%o mokrej masy ciała). W sierpniu, w okresie masowego linienia raków, racje dobowe ulegały obniżeniu, a we wrześniu -ponownemu wzrostowi. Takiej zmienności nie zanotowano w racji dobowej liczonej metodą Winberga (tab. 15), gdyż racja dobowa wyliczona tą metodą zależy wyłącznie od temperatury wody. Porównując dobowe racje pokarmu, obliczone zastosowanymi metodami, należy wskazać metodę Elliotta i Perssona jako najbardziej przydatną do potrzeb obliczania racji dobowej u raków pręgowatych. Metoda ta zakłada wykładniczy charakter czasu ewakuacji, czyli taki, jaki stwierdzono w niniejszej pracy dla raków pręgowatych oraz uwzględnia rzeczywistą, dobową zmienność wskaźników napełnienia. Wadą tej metody jest jej bardzo duża czaso - i pracochłonność. Racje dobowe były skorelowane zarówno ze średniodobowym wskaźnikiem napełnienia żołądków, jak i temperaturą wody. Pozwoliło to na stworzenie wzorów empirycznych umożliwiających prognozowanie racji dobowych na podstawie prostych pomiarów. Racje dobowe można dość dokładnie prognozować na podstawie samego wskaźnika napełnienia żołądków (RdP = 1,483 If 1'238; SE = 1,60, R2(%) = 74,5, P = 0,0013), dużo dokładniej - na podstawie temperatury wody (RdP = 0,567 t1'383, SE = 1,27, R2(%) = 93,2, P < 0,0001) i bardzo dokładnie - na podstawie obu tych czynników naraz (ln RdP = 0,397 + 0,094 t + 0,614 ln If, SE = 0,11, R2(%) = 98,7, P < 0,0001). Równanie pozwalające na prognozowanie racji dobowej na podstawie wskaźnika napełnienia żołądków i temperatury wody było bardzo dobrze dopasowane do danych empirycznych (rys. 15). Można więc przyjąć, że prognozowanie racji dobowej na podstawie wskaźnika napełnienia i temperatury wody jest dokładne i znacznie upraszcza obliczanie racji dobowej u raków pręgowatych. Roczna racja pokarmu raków pręgowatych wyliczona na podstawie danych uzyskanych metodą Elliotta i Perssona, wynosiła 638% mokrej masy ciała. Wyniki uzyskane za pomocą innych metod były bardzo rozbieżne i wynosiły od 173% mokrej masy ciała obliczonej metodą Bajkova do 1117% mokrej masy ciała - metodą Kogan (tab. 16). Raki pręgowate w jeziorze Staw Płociczno odżywiały się intensywnie od maja do października, zjadając w tym czasie ponad 80% racji rocznej obliczonej metodą Elliotta i Perssona. Odżywiały się przede wszystkim pokarmem roślinnym. Średni wagowy udział pokarmu roślinnego wynosił 84,8%, a zwierzęcego - 15,2%. W poszczególnych miesiącach udział pokarmu roślinnego zmieniał się, jednak nigdy nie spadał poniżej 50% (tab. 17). Rocznie populacja raków spożywała 20,6 g m2 pokarmu, w tym 17,5 g m2 pokarmu roślinnego. Stanowiło to zaledwie 0,27% mokrej masy roślinności wodnej, znajdującej się w strefie bytowania raków. Skład pokarmu i roczny rytm odżywiania się raków pręgowatych zaprzecza twierdzeniu o wyjadaniu ikry przez raki. W żołądkach badanych raków nie stwierdzono ikry ryb, chociaż próby raków pobierano w trakcie rozrodu okonia, płoci, leszcza i wzdręgi.

4

Determination of the rate of growth of spiny-cheek crayfish, in lake Woswin on the basis of exuviae using polymodal length-frequency distribution analysis

100%

Smietana P.

Advances in Agricultural Sciences

|

2008

|

tom 11

5

Histological analysis of the annual cycle of gonad development in the male spin-cheek crayfish Orconectes limosus Raf.

100%

Chybowski L. , Juchno D.

Archives of Polish Fisheries

|

2002

|

tom 10

|

nr 2

EN

Histological analyses were conducted of the annual cycle of male gonads of spiny-cheek crayfish Orconectes limosus Raf. Although changes in the male gonads throughout the year are clearly evident, they are not uniform in all males. Spiny-cheek crayfish mate mainly in the autumn from September to November. After mating, the gonads of male crayfish can be divided into two groups according to their histological structure. In the first group there is an abundance of sperm in the gonads, while the testicular tubules in the second group are either empty or contain a small amount of sperm. This division remains until May. In May, the histological picture of the gonads is uniform, and there are either very few or no tubules containing sperm. In June O. limosus males occur in two forms. The histological pictures of first- and second-form male gonads do not differ. However, beginning in July and also in August and September, the gonads of first- and second-form males do differ. First-form male crayfish gonads contain more sperm than those of second-form males. From October onwards, all of the males are first-form, and primarily spermatids and sperm are visible in the gonads. The possibility that the spiny-cheek crayfish mates twice annually, once in autumn and again in spring, is discussed based on changes observed in the histological picture of the gonads.

PL

Gonady samców raka O. limosus pobierano w comiesięcznych odstępach, od września 1999 do sierpnia 2000 roku. Celem pracy było zaobserwowanie zmian zachodzących w obrazie histologicznym gonad raka O. limosus w cyklu rocznym. Dojrzałe płciowo samce raka pręgowatego (Orconectes limosus Raf.) w ciągu roku występują w dwóch formach, różniących się wyglądem odnóży kopulacyjnych (I para odnóży odwłokowych). Forma I umożliwia samcowi przeniesienie nasienia do woreczka nasiennego samicy podczas parzenia się. Natomiast budowa odnóży w formie II uniemożliwia przeniesienie nasienia. Dojrzałe płciowo samce raka O. limosus występują w II formie latem, po wiosennej wylince (od maja - czerwca do sierpnia - września). We wrześniu obraz histologiczny gonad tych dwóch form samców różnił się. Gonada samców występujących w I formie wypełniona była przede wszystkim późnymi stadiami spermatogenezy: spermatydami i plemnikami (fot. 3), natomiast gonada samców występujących w II formie wypełniona była wczesnymi stadiami spermatogenezy: spermatogoniami i spermatocytami (fot. 2). W czerwcu kanaliki gonady I jak i II formy samców wypełnione były jedynie wczesnymi stadiami spermatogenezy (fot. 9). Na podstawie analizy histologicznej gonad spróbowano odpowiedzieć na pytanie czy rak pręgowaty może parzyć się także wiosną. Wiadomo, że rak O. limosus, podobnie jak inne gatunki raków występujących w Polsce parzy się jesienią. Z przeanalizowanego materiału wynika, że u części samców, wiosną, w kanalikach gonady pozostaje jeszcze sporo plemników (fot. 7). Te osobniki mogły przystąpić do wiosennego parzenia się. W drugiej grupie samców gonada zawierała jedynie wczesne stadia spermatogenezy (fot. 6), co zdecydowanie wyklucza możliwość przekazywania nasienia samicy.

6

Estimated population abundance of catchable signal crayfish [Pacifastacus leniusculus [Dana]] and spiny-cheek crayfish [Orconectes limosus [Raf.]] in lake Pobledzie [Northeastern Poland]

100%

Krzywosz T. , Ulikowski D. , Traczuk P.

Archives of Polish Fisheries

|

2006

|

tom 14

|

nr 1

EN

In 2004, monitoring catches were performed on signal crayfish, Pacifastacus leniusculus (Dana) and spiny-cheek crayfish, Orconectes limosus (Raf.), in order to estimate the abundance of the catchable populations in Lake Pobłędzie (northeastern Poland). Catches were performed using 58 Evo traps along a part of lake with an area of 1.65 ha. In catches conducted on September 6 and 7, a total of 479 specimens of signal crayfish and 29 spiny-cheek crayfish were caught, marked, and released. After twelve days, repeat catches were conducted during which 476 specimens of signal crayfish, including 66 marked specimens, and 36 specimens of spiny-cheek, including 5 marked specimens, were caught. The average total length of the caught signal crayfish was 11.7 ± 1.06 cm (7.6 - 15.0 cm), while that of the spiny-cheek species was 9.3 ± 0.65 cm (7.5 - 10.7 cm). The average catchable population abundance per unit of studied surface area was calculated at 2094 specimens ha⁻¹ for signal crayfish and 127 specimens ha⁻¹ for spiny-cheek crayfish. Taking into consideration that this method underestimates the population abundance of crayfish from the lower size classes, it is estimated that the actual catchable population abundance in Lake Pobłędzie might be higher by about 25%.

PL

W 2004 roku w jeziorze Poblędzie zasiedlanym przez raka sygnałowego, Pacifastacus leniusculus i raka pręgowatego, Orconectes limosus, przeprowadzono znakowanie i powtórne połowy, w celu oszacowania wielkości populacji łownej raków metodą Petersena. Połowy prowadzono na wyznaczonej powierzchni kontrolnej o wielkości 1,65 ha, przy użyciu 58 szt. pułapek typu „Evo”. Średnia długość ciała raków sygnałowych wynosiła 11,7 ±1,1 cm (7,6 - 15,0 cm), a raków pręgowatych 9,3 ± 0,65 cm (7,5 - 10,7 cm) (tab. 1). Rozkład wielkościowy wskazuje, że raki sygnałowe o długości do 11,0 cm były mniej licznie reprezentowane w połowach niż mogłoby to wynikać z ich spodziewanego udziału w populacji naturalnej (tab. 2). Wyliczona ze wzoru Petersena liczebność populacji łownej przypadającej na jednostkę badanej powierzchni jeziora wyniosła około 2094 szt. ha⁻¹ raka sygnałowego i 127 szt. ha⁻¹ raka pręgowatego. Zważywszy na duże prawdopodobieństwo niedoszacowania udziału raków sygnałowych o wielkości do 11,0 cm, przyjmuje się, że rzeczywista wielkość populacji łownej tego gatunku może być wyższa o około 25%. Stosunkowo niewielka ilość raka pręgowatego w jeziorze Poblędzie jest efektem obserwowanego od 2004 r. gwałtownego spadku jego liczebności. Od 2002 r. zjawisko to jest obserwowane również w wielu innych wodach Polski, co może wskazywać, że przyczyną jest specyficzna dla tego gatunku choroba zakaźna.

7

Bioaccumulation of DDT and its metabolites in the Miedzyodrze ecosystem, Poland

80%

Tomza-Marciniak A. , Witczak A.

Polish Journal of Environmental Studies

|

2009

|

tom 18

|

nr 3

467-474

EN

The aim of this study was to estimate the degree of DDT and its metabolite bioaccumulation (biotasediment accumulation factor, BSAF and biota-water accumulation factor, BCF) in certain aquatic biota collected from the lower Oder River. The study comprised surface water and sediments, as well as soft tissue of compressed river mussel (Anodonta complanata) and certain organs of roach (Rutilus rutilus) and spinycheek crayfish (Orconectes limosus). Regarding a 30-year-old ban on DDT use in Poland, relatively low concentrations of the compound were expected. DDT and its metabolites were detected in all the examined samples. ΣDDT levels in water and sediments averaged 0.157 ± 0.068 µg/dm³ and 11.478 ± 2.292 µg/kg d.w., respectively. Roach organs contained higher levels of these compounds than crayfish and bivalves. DDT was accumulated mainly in the liver and gonads (45.823 ± 9.845 and 19.815 ± 4.854 µg ΣDDT/kg w.w., respectively). In roach organs p,p’ DDE predominated. BSAF values for p,p’ DDE and p,p’ DDD in the liver and p,p’ DDE in the gonads exceeded the predicted theoretical value (2.4). In water and sediment samples from several sites, the DDT/DDE ratio was higher than 1, which indicated fresh input of DDT in the studied area or inhibition of its breakdown.

8

The spiny-cheek crayfish Orconectes limosus (Rafinesque, 1817) as an inhabitant of the Baltic Sea - experimental evidences for its invasion of brackish waters

80%

Jaszczolt J. , Szaniawska A.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2011

|

tom 40

|

nr 3

9

Histological analyses of gonad development in female spin-cheek crayfish Orconectes limosus Raf.

80%

Juchno D. , Chybowski L.

Archives of Polish Fisheries

|

2003

|

tom 11

|

nr 1

EN

Histological analyses were preformed to investigate the annual cycle of the ovaries of female spiny-cheek crayfish Orconectes limosus Raf. (Crustacea). In May, the crayfish ovaries were filled mainly with oocytes in the initial stage of development (previtellogenic oocytes). The histological picture of the ovaries indicated the presence of empty follicles and mature oocytes undergoing resorption. In the summer months, the volume of the oocytes gradually increased and surplus substances material began to be synthesized (phase I or endogenous vitellogenesis). The histological picture of the ovaries in August was varied; some of them contained previtellogenic and vitellogenic oocytes in phase I, while others contained mainly oocytes in phase II of vitellogenesis when the cytoplasm fills with yolk and lipid globules. In fall, winter and spring the ovaries of crayfish O. limosus were filled mainly with oocytes in phase II of vitellogenesis; these were gradually increasing in volume. The annual gonadosomatic index (GSI) was calculated in the range of 0.41 to 5.83. The percentage of previtellogenic to vitellogenic oocytes prior to spawning was 23:77, and following spawning it was 70:30.

PL

Celem pracy było zaobserwowanie zmian zachodzących w obrazie histologicznym jajnika raka O. limosus w cyklu rocznym. Gonady samic raka O. limosus pobierano w comiesięcznych odstępach, od września 1999 do kwietnia 2001 roku. W maju jajniki raków wypełnione były głównie oocytami prewitelogenicznymi (wczesna faza wzrostu oocytów) (fot. 1). W obrazie histologicznym występowały również puste otoczki folikularne i dojrzałe oocyty w trakcie resorpcji. W miesiącach letnich stopniowo zwiększała się objętość oocytów, które rozpoczynają syntezę materiałów zapasowych (witelogeneza I lub endogeniczna) (fot. 3). W sierpniu obraz histologiczny jajników był niejednorodny. U części badanych samic gonady wypełnione były oocytami prewitelogenicznymi i witelogenicznymi I (fot. 5). U drugiej grupy samic w gonadzie znajdowały się głównie oocyty witelogeniczne II, których cytoplazma wypełniona była kulami żółtka i kroplami lipidowymi (fot. 6). Oocyty witelogeniczne II są komórkami w fazie witelogenezy egzo- genicznej, w czasie której prekursory tworzącego się żółtka, witelogeniny, wytwarzane są w wątrobotrzustce, a następnie przekazywane z krwi do oocytu. Jesienią, zimą i wiosną jajniki raków O. limosus wypełnione były głównie oocytami witelogenicznymi II, które stopniowo zwiększały swoją objętość (fot. 8, 9,10). Najwyższa wartość współczynnika GSI - 5,83 występuje w marcu, przed złożeniem jaj, a najniższa - 0,41, w czerwcu, po złożeniu jaj (rys. 1). Największy udział procentowy oocytów prewitelogenicznych w jajniku (do 70%), stanowiących zapas komórek płciowych na następny sezon rozrodczy jest latem, po złożeniu jaj. Natomiast zimą i wiosną, przed złożeniem jaj, udział oocytów prewitelogenicznych wyraźnie spada (do 23%) na korzyść wysokiego udziału w jajniku (do 77%) oocytów witelogenicznych (faza intensywnego wzrostu) (rys. 2).

10

Evaluation of changes in the abundance of three catchable crayfish species in lake Pobledzie [Northern Poland]

80%

Krzywosz T.

Archives of Polish Fisheries

|

2006

|

tom 14

|

nr 1

EN

The aim of the study was to learn about the character and dynamics of changes in the abundance of the catchable population of the signal crayfish, Pacifastacus leniusculus (Dana), the spiny-cheek crayfish, Orconectes limosus (Raf.), and the noble crayfish, Astacus astacus (L.), that all inhabit Lake Pobłędzie (northern Poland). During the study period of 1996 - 2005, the effectivity of crayfish catches conducted with Evo traps in the lake rose from 1.30 to 5.67 specimens trap⁻¹ night⁻¹. This indicates that crayfish abundance increased progressively. The noble crayfish was observed only in the 1999 - 2002 period and succumbed to growing pressure from both of the American species. Studies have excluded the existence of the crayfish “plague” caused by Aphanomyces astaci Schikora. The abundance of the signal crayfish, which was introduced in 1992, increased throughout the study period. The abundance of the spiny - cheek crayfish rose from 1999 to 2002. Although a slight decrease was noted in 2003, not until 2004 was a rapid decline noted in this species. A similarly dramatic decline has been noted since 2002 in the abundance of spiny-cheek crayfish in many other Polish waters. This was probably the result of an outbreak of an infectious disease particular to this species. The catch effectivity of signal crayfish (99.5% share of catches) in 2005 was 5.00 specimens trap⁻¹ night⁻¹ and was higher than the catch effectivity achieved with this species in Californian and Swedish lakes.

PL

Celem badań było poznanie charakteru i dynamiki zmian liczebności populacji łownych raka sygnałowego, Pacifastacus leniusculus (Dana), raka pręgowatego, Orconectes limosus (Raf.) i raka szlachetnego, Astacus astacus (L.), współbytujących w jeziorze Pobłędzie. Połowy kontrolne raków, przy użyciu pułapek typu „Ewo”, prowadzono w latach 1996 - 2005 (tab. 1). Przyjęto, że efektywność połowu mierzona ilością złowionych raków na pułapkę w ciągu nocy może być przybliżoną miarą ich zagęszczenia. Rak pręgowaty do 2002 r. powiększał swoją liczebność, a jego udział w połowach ogólnych sięgał 19,6%. W 2004 r. w jeziorze nastąpił gwałtowny spadek liczebności raka pręgowatego, pogłębiony jeszcze w 2005 r. (rys. 1), co zakłóciło obserwacje wzajemnej konkurencji pomiędzy dwoma amerykańskimi gatunkami. Rak sygnałowy znalazł w jeziorze dobre warunki i stale powiększał swoją liczebność (rys. 2). W 2005 r. jego udział w połowach ogólnych wynosił 95,5%, a efektywność połowów - 5,0 osobników pułapka⁻¹ noc⁻¹ i była wyższa od notowanej dla tego gatunku w jeziorach kalifornijskich i szwedzkich. Rak szlachetny występował w latach 1999 - 2002, a jego maksymalny udział w połowach ogólnych sięgnął 5,2%. Nie sprostał on konkurencji dwóch ekspansywnych gatunków amerykańskich. Badania występujących raków nie wykazały nosicielstwa „dżumy" raczej.