Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rec.: Jana Marková, "Religiöse Konzepte im tschechischen nationalen Diskurs (1860–1885)", Georg Olms Verlag, Hildesheim – Zürich – New York 2016, 371 ss.

100%

Pawlas S.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2018

|

tom 53

EN

Review: Jana Marková, Religiöse Konzepte im tschechischen nationalen Diskurs (1860–1885), Georg Olms Verlag, Hildesheim – Zürich – New York 2016, 371 pp.The article reviews a book, which analyzes a portion of Czech national discourse of the second half of the 19th century, looking into the vocabulary it used to express concepts characteristic of the discourse of religion. The research material is constituted by the Czech texts from the period, concerning mostly two events of great importance to the Czech national movement. One of the events was the 1868 laying of the foundation stone for the National Theatre in Prague; the other – the 1873 centennial of the lexicographer, writer and linguist Josef Jungmann. Rec.: Jana Marková, Religiöse Konzepte im tschechischen nationalen Diskurs (1860–1885), Georg Olms Verlag, Hildesheim – Zürich – New York 2016, 371 ss.Artykuł stanowi recenzję książki, w której przedstawiono analizę tekstów będących częścią czeskiego dyskursu narodowego drugiej połowy XIX wieku pod kątem zawartego w nim słownictwa, które wyraża pojęcia charakterystyczne dla dyskursu religijnego. Materiału badawczego dostarczają pochodzące z epoki czeskojęzyczne teksty, które dotyczą głównie dwóch wydarzeń o doniosłym znaczeniu dla czeskiego ruchu narodowego. Pierwszym z nich jest uroczyście obchodzona ceremonia położenia w 1868 roku kamienia węgielnego pod budowę gmachu Teatru Narodowego w Pradze, drugim – przypadający w 1873 roku jubileusz stulecia urodzin leksykografa, pisarza i językoznawcy Josefa Jungmanna.

2

Stosunek polityków Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1919 roku wobec Cerkwi prawosławnej

88%

Kucy A.

Białostockie Teki Historyczne

|

2015

|

tom Białostockie Teki Historyczne, 2015, tom 13

EN

In the third period of Ukrainian prerevolutionary statehood, called Directorate, national groups took over the authority. As a result of various events, in February 1919 Symon Petlura became the leader of the republic. One of the most revolutionary decisions of the Directorate consisted in adoption of the act of autocephaly of the Ukrainian Orthodox Church. Although the episcopate of the Ukrainian Orthodox Church boycotted this act, the Directorate strived hard to execute its resolutions. One of the most important Directorate’s actions was sending to Constantinople a representative of O. Łotocki’s government, with the mission of gaining the ecumenical patriarch’s – Germanos V’s support. A fast collapse of the new authority made it impossible for the Ukrainian nationals to achieve the main objective – the autocephaly of the Church.

3

Centralne Zrzeszenie Nauczycieli Czeskich na Śląsku [Ústřední spolek českých učitelů ve Slezsku] w latach 1894–1918

88%

Bogus M. , Spyra J.

Historica: revue pro historii a příbuzné vědy (Historica: Review in history and related sciences)

|

2018

|

tom 9

|

nr 1

18-32

EN

Over the course of the 1800s, schools played a vital role in the process of shaping modern associations. They prepared the upcoming generations for life in a world that changed more and more rapidly, and was an important means for passing down ways and patterns of behaviour, which were required by political and societal elites. The way in which this information was related to students – in other words, the attitude of the teachers – was also significant. Teachers in the Austrian Empire (and after 1867, in Austria-Hungary) started to organise themselves in the latter half of the 19th century, and in Austrian Silesia, a similar process started in 1868. The first local and unambiguously Czech teachers’ association was founded in 1882, followed by several others. Their representative body, the Central Association of Czech Teachers, was established in 1894.

4

Przeobrażenia społeczne w Gdyni po 1939 roku w świetle „biegu życia” działaczy i sympatyków obozu narodowego

75%

Turek W.

Polish Biographical Studies

|

2015

|

nr 3

73-98

PL

W 1939 r. Gdynia stanowiła jeden z największych ośrodków skupiających zwolenników Stronnictwa Narodowego. Po wybuchu wojny, w zmienionych okolicznościach, zintegrowane wokół narodowo-katolickiej tożsamości środowisko mieszczańskie nie przestało istnieć z dnia na dzień. Dzięki zastosowaniu metody biograficznej można ustalić jego dalsze losy: środowisko działaczy i zwolenników SN nie uległo trwałej dezintegracji w latach 1939–1945, natomiast odrodziło się po 1945 r. Dezintegracja środowiska przedwojennego mieszczaństwa w Gdyni nastąpiła dopiero w latach 1946–1949. Rządzący komuniści zastosowali szereg działań represyjnych nie tylko wobec osób podejmujących antyrządową działalność, ale również w odniesieniu do grup zawodowych i społecznych (lekarzy, adwokatów, kupców, właścicieli nieruchomości) uznanych za „reakcyjne”. Analiza prób statystycznych wykazała, że aresztowania, wysiedlenia, dyskryminacja i nieformalne działania, doprowadziły do likwidacji sektora prywatnego w handlu oraz dezintegracji środowiska stanowiącego przed wojną zaplecze „endecji”. W ujęciu socjologicznym opisane przeobrażenia społeczne miały ważne konsekwencje: po pierwsze przerwana została ciągłość rozwoju mieszczaństwa o konserwatywnym światopoglądzie; po drugie dezintegracja „endeckiego” mieszczaństwa oznaczała przerwanie możliwości symbiozy lokalnej tożsamości kaszubskiej z ogólnopolską tożsamością zbiorową. Rozeszły się drogi dwóch grup społecznych: miejscowych Kaszubów i nowych gdynian.

EN

In 1939 Gdynia was one of the biggest centres gathering supporters of the National Camp (Endecja). After the outbreak of the Second World War, in changed circumstances, the burgher community integrated around the concept of national Catholic identity did not cease to exist in a day. Thanks to the application of the biographical method, it is possible to establish its later history: the community of the National Party activists and supporters was not permanently disintegrated in years 1939–1945 but revived itself after 1945. Final disintegration of Gdynia pre-war burgher community did not take place earlier than in years 1946–1949. Ruling communists employed a wide variety of repressive measures not only against the persons undertaking anti- -government activity, but also against professional and social groups treated as „reactionary” (doctors, lawyers, traders, real property owners). Analysis of the statistical samples revealed that arrests, displacements, discrimination and non-formal actions led to liquidation of the private sector in trade, and disintegration of the community being the base for the Endecja in the pre-war period. From sociological standpoint, described social transformations bore serious consequences: firstly, the continuity of development of the conservative burger community was disrupted; secondly, disintegration of the Endecja burgher community meant the failure in possible symbiosis of local, Kashubian identity with national, collective identity. The ways of two social groups: local Kashubians and new Gdynia inhabitants separated.

5

Wychowanie samorządowe w myśli politycznej Narodowej demokracji 1918-1939

75%

Dutkiewicz G.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2010

|

tom R. 51 nr 181A

87-98

PL

W niniejszej publikacji koncepcje wychowania samorządowego w myśli politycznej Narodowej Demokracji,gdzie samorząd terytorialny postrzegany był przede wszystkim jako instytucja wychowania społecznego a naród i państwo narodowe stanowiło główne kategorie programowe obozu demokratów. Zaprezentowane stanowiska i poglądy wybranych działaczy związanych z ruchem narodowym, doceniająznaczenie edukacji w samorządzie i jej wpływ na walkę o władze. Metody i środki wychowawcze używane w celu realizacji zamierzonych działań, potwierdzają sprawność polityczną obozu w sferze upowszechniaenia nowych wzorców osobowych. kreowanie i ochrona polskiej kultury, pozwalały Narodowej demokracji zbudować określony system wartości oraz pożądany model obywatela

EN

In this publication, the concepts of education of local government in the political thought of the National Democracy, where the local government was seen primarily as an institution of social education and the nation and the nation-state was the main categories of software Democrat camp. Viewpoints presented some activists associated with the national movement, doceniająznaczenie education in local government and its impact on the struggle for authority. The methods and educational resources used to implement the intended action, confirm the efficiency of the political camp in the area upowszechniaenia new role models. creation and protection of Polish culture, democracy allowed to build a National system of values and set the desired model citizen

6

Polska polityka historyczna w ocenie współczesnego ruchu narodowego

75%

Radomski G.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2023

|

tom 78

29-43

PL

Celem artykułu jest analiza myśli politycznej współczesnego ruchu narodowego w zakresie polityki historycznej. Główna hipoteza badawcza zakłada, iż ruch narodowy propaguje własną wizję polityki historycznej. Odpowiednio modelowana polityka historyczna ma przede wszystkim kształtować tożsamość narodową oraz ułatwić określenie granic wspólnoty narodowej. Z tej perspektywy oceniano przedsięwzięcia podejmowane przez inne podmioty polityczne działające w Polsce. Zarzucano im często prowadzenie antynarodowych działań. Liberałów krytykowano za pomijanie historii i akceptowanie jej krytycznej postaci, natomiast konserwatystom zarzucono brak zdolności organizacyjnych oraz uległość wobec konkurencyjnych modeli polityki historycznej kształtowanych przez inne narody. Stąd wynikał ofensywny charakter dyskursu i usprawiedliwianie dla posługiwania się językiem defaworyzacji czy wręcz wrogości i nienawiści. Interes narodowy, pozostający główną kategorią myśli politycznej, często stawał się argumentem uniemożliwiającym polemikę lub dyskusję. Nie unikano też prób przemilczania niewygodnych wydarzeń historycznych czy też zmiany ich sensu. Dyferencjacja ugrupowań narodowych ułatwiała dyskusję wewnątrz samego środowiska, natomiast w obrębie polskiej myśli politycznej praktycznie nie odegrało ono samodzielnej roli, wzmacniając przekaz związany z konserwatywnym modelem polityki historycznej, a w sferze politycznej wspomagając niejednokrotnie działania Prawa i Sprawiedliwości. Dostrzegając jednak użyteczność polityki historycznej, podkreślano, iż nie stanowi ona działania typu doraźnego politycznego eventu, ale oznacza długofalową pracę polityczną.

EN

The aim of this article is to analyse the political thought of the contemporary National Movement in terms of politics of history. The main research hypothesis assumes that the National Movement promotes its own vision of politics of history. The properly shaped politics of history is primarily intended to shape national identity and facilitate the definition of boundaries of the national community. The actions taken by other political entities operating in Poland were assessed from this perspective. They were often accused of conducting anti-national activities. Liberals were criticised for ignoring history and accepting its critical form, while conservatives were accused of lacking organisational capacity and being submissive to competing models of the politics of history shaped by other nations. Hence the offensive character and the justification for using the language of disfavour or even hostility and hatred. The national interest, remaining the main category of political thought, often became an argument that made polemic or discussion impossible. Attempts to pass over uncomfortable historical events or to shift meanings were not avoided either. The differentiation of national groups facilitated discussion within the milieu, but it practically did not play an independent role within Polish political thought, reinforcing the message associated with the conservative model of politics of history and, in the political sphere, often supporting the activities of Law and Justice. Recognising the usefulness of politics of history, however, it was emphasised that it is not a short-term political event-type activity but a long-term political work.

7

Nacjonalistyczne koncepcje wychowania we współczesnej myśli narodowo-radykalnej

63%

Figiel D.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2012

|

nr 2

EN

National upbringing is concentrated around 20th century national concepts and often adopts radical approaches. Nationalism, which in its essence is an ideological movement, today is perceived in a very negative way: by putting people at its forefront, it emphasizes their autonomy. Polish nationalism is grounded in religion, more specifically, in Christianity with its traditionalist foundation. Today, Polish nationalism, as a national movement, balances between the national and the radical. One of its most established national formations is the National Rebirth of Poland, which presents its views, including national upbringing, in the journal "Szczerbiec". Its postulates are based on the Third Way theory. In this paper, I focus on the 20th century concepts of national education and the reception of those concepts in the contemporary national movement. My main aim is to present contemporary views about the formation of national education which does not identify itself with notions such as racism, anti-Semitism or ethnical, racial or national hatred. I also present nationalism as an idea, an ideology aimed at unification, preservation of tradition and the development of an individual, rather than the pursuit of alienation and the reinforcement of antagonistic attitudes leading to hatred. Nationalism traditionally carries a negative connotation associated with Nazi and fascist ideologies. However, nowadays it adopts a very different attitude: it advocates social movement and cultural exchange of experience, and thusis now called by some the "last bastion of hope". Therefore, it becomes necessary to cast new positive light on nationalism and its aspirations, and refrain from perceiving it as a destructive movement.

8

„Jaka szkoła, taki nauczyciel”, czyli narodowościowe konteksty pracy nauczyciela ludowego w Galicji drugiej połowy XIX i początku XX wieku

63%

Varanytsya A.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2015

|

nr 5

235-244

PL

The profession of country teacher is examined in the context of the demands of the nationalist movement during an escalation of relations between Poland and Ukraine in Galicia in the second part of the 19th century and the beginning of the 20th. Teachers in country schools, as the lowest link in intellectual structure, were obliged to participatate in the nationalist movement, andfulfill the function of intermediaries between the broad social strata and the country'e intellectual elite. These responsibilities often contradicted the educational role of a teacher, compelling him to seek a compromise between national and professional requirements. The teacher’s choice in favour of national duties often became a source of conflict between the school administration and the province's authorities.

9

Úloha pelasgického tématu při konstruování mýtu o původu albánského národa

51%

Křepinský M.

Slovanský přehled: historická revue pro dějiny střední, východní a jihovýchodní Evropy (Slavonic Review: Review for Central, Eastern and Southeastern European history)

|

2021

|

tom 107

|

nr 1

169-200

EN

This study discusses the perspective of influential representatives of the Albanian national movement on the origin of their nation and the role of the Pelasgian theme from the second half of the 19th century until 1912. Five personalities from the Albanian national movement who had written key texts on historical subjects and other works in which the ethnogenesis of the Albanians is mentioned were chosen for the study of this issue. The authors selected include Girolamo de Rada, Pashko Vasa, Naim Frashëri, Sami Frashëri and Thimi Mitko. On the basis of the content analysis of their works, which include poetry as well as prose, the construction and structure of the earliest phase of national history is described in detail with reference to authors who used the Pelasgian origin thesis for the Albanians from Conrad Malte-Brun and Johann Georg von Hahn. The works of these pioneers in the field of Albanian studies can be described as the main source of inspiration and information in the texts analyzed. During the process of forming the narrative of the national origin Malte-Brun’s and Hahn’s works stood in for the missing medieval and early modern Albanian historiography. The study also describes the use of Albanian language as an important element of the argument about the Albanians’ Pelasgian origin and the perspective of the above-mentioned personalities on the origin of the endonym “shqiptar”.

10

Dyskurs nacjonalistyczny w Polsce – główne idee

51%

Wrzosek T.

Journal of Modern Science

|

2015

|

nr 3(26)

349-362

EN

Th is paper concerns Polish nationalist discourse. Th e author tries to describe the most important features of this discourse in a synthetic way taking into account a historical perspective. He claims that if it comes to its key elements, the structure of the discourse is constant despite changeable socio-political circumstances. Only less relevant elements like means used by nationalists in order to achieve their main goal which is the power change. Th e author of this paper formulates its conclusions on the basis of analysis of texts published on the websites associated with nationalist movement. Th e authors of analyzed texts are former members and leaders of Młodzież Wszechpolska which is among the most infl uential Polish nationalist organizations. Th erefore, their point of view can be consider as an adequate representative for Polish nationalist ideology in general.

PL

Artykuł dotyczy polskiego dyskursu nacjonalistycznego. Autor podejmuje w nim próbę syntetycznego opisania najważniejszych cech tego dyskursu w perspektywie historycznej. Twierdzi, że zasadnicza struktura polskiego dyskursu nacjonalistycznego jest trwała, pomimo zmieniających się okoliczności społecznych i politycznych. Zmienne są w nim tylko elementy drugoplanowe, takie jak środki działania, mające służyć osiągnięciu założonych celów, z których głównym jest zdobycie władzy. Autor wyciąga swoje wnioski na podstawie analizy tekstów publikowanych na stronach internetowych związanych z organizacjami nacjonalistycznymi. Autorzy analizowanych tekstów są byłymi działaczami lub liderami jednej z nacjonalistycznych organizacji – Młodzieży Wszechpolskiej, a zatem ich poglądy stanowią adekwatną reprezentację ideologii nacjonalistycznej.

11

Myśl polityczna polskiego konspiracyjnego ruchu narodowego w czasie II wojny światowej

38%

Kurzawa P.

Świat Idei i Polityki

|

2017

|

nr 16

324-354

PL

Narodowcy byli jednym z liczniejszych polskich ruchów politycznych w trakcie II wojny światowej. Czynnie angażując się w walkę z okupantem, ponieśli dotkliwe straty, jednak nie przeszkodziło im to w stworzeniu znacznego dorobku z dziedziny myśli politycznej. Celem artykułu jest zaprezentowanie myśli politycznej polskiego ruchu narodowego w latach II wojny światowej. Zastosowane zostały metody historyczne, jakościowe oraz metoda porównawcza. Całość została podzielona na części, w których autor zajmuje się takimi zagadnieniami z myśli politycznej, jak: cele wojenne Polski, wizja granic państwa, stosunek do mniejszości narodowych, wizja ustroju politycznego, wizja gospodarki, wizja bezpieczeństwa kraju oraz oświata i wychowanie. Artykuł ma ukazać, jak bogaty jest dorobek tamtych pokoleń.

EN

Nationalists were one of the numerous Polish political movements during World War II. Actively engaging in the fight against the occupying forces, they suffered heavy losses, but does not prevent them in the creation of significant heritage in the field of political thought. The aim of the article is to present the political thought of Polish national movement during the Second World War. Historical, qualitative and comparative methods were used. The whole has been divided into several parts,, in which author examines the with issues of political thought as: Polish war aims, vision of state borders, ratio to national minorities, vision of the political system, economic vision, vision of national security, education and upbringing. The whole article has to show how rich the heritage of those generations.