Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wytrzymałość na ścinanie stref kontaktów warstw w górotworze złóż węgla brunatnego

100%

Kaczmarczyk R. , Woźniak H. , Borecka A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Budownictwo

|

2006

|

tom Z. 28, t. 1

147-154

PL

W polskich kopalniach węgla brunatnego, rejestruje się setki osuwisk, powstałych zarówno na zboczach stałych jak i eksploatowanych, które mają związek z powierzchniami strukturalnymi w górotworze. W artykule przedstawiono parametry wytrzymałości na ścinanie głównych powierzchni strukturalnych występujących w górotworze kopalń węgla brunatnego "Turów" i "Bełchatów" oraz charakterystykę czynników mających istotny wpływ na parametry geotechniczne stref kontaktów warstw występujących w górotworze złóż węgla brunatnego.

EN

In the Polish Open Pit Mine hundreds of landslides have been recorded from both the exploitation walls and the permanent slopes. These landslides are related to the presence of structural surfaces within the geological formations. The paper presents parameters of shear strength of main structural surfaces. There is also include characterization of factors having a essential influence of geotechnical parameters of contacts zone of strata occurring in geological formations of the "Turów" and "Bełchatów" brown-coal deposits.

2

Geosozologiczne uwarunkowania dla strategii i wyboru technologii zagospodarowania złóż węgla brunatnego rejonu legnickiego

75%

Kudełko J. , Nowak J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2007

|

tom nr 1

67-86

PL

W artykule zaprezentowano złoża węgla brunatnego zlokalizowane w okolicy Legnicy. Przedstawiono wyniki analizy geosozologicznej wykonanej dla wytypowanej partii obszaru objętego złożem a przewidzianej do rozpoczęcia eksploatacji. Z analizy tej wynikły warunki dla opracowania strategii zagospodarowania złóż oraz wyboru technologii. Omówiono dotychczasowe koncepcje rozwiązań technologicznych i spełniające wymagania uzyskane z analizy geosozologicznej. Preferowane technologie to podziemne wybieranie węgla oraz podziemna gazyfikacja. Zaproponowano również składowanie odpadów flotacyjnych w pustkach poeksploatacyjnych.

EN

The paper presents lignite deposit located close to Legnica. Results of geoenvironmental analyze made for selected part of deposit area for prospective extraction, are presented. The results of analyze determined the conditions for developing strategy of deposit management and for selecting the technology. To date technological Solutions, meeting the geoenvironmental requirements are described. Preferred technologies are: underground mining and underground gasification. Storing the flotation tailing in the post-mining spaces was proposed as well.

3

Prognoza zasięgu leja depresji dla odkrywki węgla brunatnego Mąkoszyn–Grochowiska KWB "Konin" S.A.

75%

Szczepiński J. , Straburzyńska-Janiszewska R.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

tom nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

671--684

PL

Dla oceny rozwoju leja depresyjnego oraz wielkości dopływu wód podziemnych do systemu odwodnienia projektowanej odkrywki węgla brunatnego Mąkoszyn-Grochowiska KWB „Konin” S.A. zbudowano pięciowarstwowy, trójwymiarowy model matematyczny o powierzchni 1293 km2. Na modelu określono przepływ wód podziemnych w rejonie złoża w warunkach quasi-naturalnych (2008), bezpośrednio przed uruchomieniem odwadniania złoża (2021) oraz w trakcie jego odwadniania (2029, 2034, 2039, 2044). Rezultaty wskazują, że dopływ wód podziemnych do projektowanej odkrywki wyniesie od około 40 do 60 m3/min. Rozwój leja depresji będzie następował we wszystkich kierunkach, obejmując swym zasięgiem Noteć wraz z jej dopływami oraz pobliskie jeziora. Całkowity obszar objęty lejem depresji w kompleksie wodonośnym czwartorzędowym górnym wyniesie 130 km2, a w kompleksie wodonośnym neogeńsko-paleogeńsko-mezozoicznym 390 km2. Na skutek obniżania się zwierciadła wód podziemnych infiltracja efektywna wzrośnie z 1,83 dm3/s•km2 (dla całego obszaru badań) do maksymalnie 3,18 dm3/s•km2 w obszarze leja depresji (2029). Prognozowany średni moduł infiltracji w leju depresji odkrywki Mąkoszyn-Grochowiska wyniesie 3,18 dm3/s•km2, co stanowi 18,6% średniej wielkości opadów atmosferycznych.

EN

To assess the development of the cone of depression and the groundwater inflow to the proposed opencast lignite mine Mąkoszyn-Grochowiska KWB „Konin“, 3-D, five-layered mathematical model with area of 1293 km2 has been constructed. The model identified groundwater flow under quasi-natural condition (2008), immediately before starting the dewatering of the deposit (2021) and during the dewatering (2029, 2034, 2039, 2044) The results indicate that groundwater inflow into the proposed open pit mine will be from about 40 to 60 m3/min. The cone of depression will develop in all directions, covering Notec River and its tributaries as well as nearby lakes. The total area covered by the upper Quaternary series of aquifers will reach 130 km2, and by the Neogene-Paleogene-Mesozoic series of aquifers 390 km2. As a result of the groundwater table lowering the effective infiltration will rise from 1.83 dm3/s•km2 (for the whole studied area) to maximum 4.14 dm3/s•km2 in the cone of depression (2029). The average infiltration ratio in the Makoszyn-Grochowiska cone of depression will account for 3.18 dm3/s•km2 and will reach 18.6% of the average precipitation ratio.

4

Prognoza rozwoju leja depresji i dopływów do Kopalni Węgla Brunatnego Konin z uwzględnieniem projektowanych odkrywek Tomisławice i Ościsłowo

75%

Fiszer J. , Derkowska-Sitarz M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

tom nr 442 Hydrogeologia z. 11

37--41

PL

Model hydrogeologiczny opracowany dla Kopalni Węgla Brunatnego Konin obejmuje blisko 2000 km2. Jest to niestacjonarny trójwymiarowy model 5-warstwowy, zbudowany z wykorzystaniem programu Visual Modflow. Kalibracji modelu dokonano na podstawie pomiarów piezometrycznych zwierciadła wody i wielkości rejestrowanych dopływów dla stanów z grudnia 2007 i marca 2009 r. Na tej podstawie wykonano obliczenia prognostyczne określające rozwój leja depresji, wypełnianie wodą wyrobisk poeksploatacyjnych oraz zmiany wielkości dopływów do końca 2037 r. Uwzględniono przy tym nowo projektowane odkrywki: O/Tomisławice i O/Ościsłowo.

EN

Hydrogeological model developed for KWB Konin covers approximately 2000 km2. This is the unsteady three-dimensional model of 5-layer, built using Visual Modflow. Model calibration was based on measurements of piezometric water table and volume of recorded inflows on state of XII 2007 and III 2009. On this basis were defining prognostic calculations: the development of depression cone, fill with water the reservoirs after excavation and changes in the size of inflows to the end of 2037. Into account was taken newly designed open pits: O/Tomisławice and O/Ościsłowo.

5

Główne czynniki przemawiające za zagospodarowaniem złóż z rejonu Nadodrza

75%

Kasztelewicz Z. , Klich J. , Zajączkowski M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

tom Nr 137 (17)

27-37

PL

Artykuł ma na celu sygnalizację wybranych problemów dotyczących zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz konieczności zagospodarowania nowych złóż węgla brunatnego. Pokazane zostały możliwości wydobycia węgla brunatnego na obecnych złożach oraz przedstawiono krajową bazę zasobową tego surowca. Przedstawiono także główne czynniki przemawiające za zagospodarowaniem złóż z rejonu Nadodrza. Na zakończenie artykułu pokazano negatywny scenariusz z rozwojem polskiej energetyki, gdzie przy założeniu braku inwestycji w węgiel brunatny i kamienny znacznie wzrośnie import węgla kamiennego do naszego kraju.

EN

The article's goal is to signal chosen problems concerning energy security of Poland and the need for using new lignite deposits. The possibilities of exploitation on current deposit are shown, together with domestic resource base of lignite. The main factors supporting the use of Odra Basin's lignite deposits are depicted. In the end the negative scenario for Polish energy sector is shown. It assumes that when no new investments in lignite and hard coal sectors are made, Poland's import of the latter increases significantly.

6

Analiza rozwoju leja depresji odkrywki węgla brunatnego Tomisławice w latach 2009–2019 i jego wpływu na stosunki gruntowo-wodne Pojezierza Kujawskiego

63%

Przybyłek J.

Przegląd Geologiczny

|

2022

|

tom Vol. 70, nr 7

527--542

EN

The Tomisławice lignite deposit is located in the Kujawy Lakeland (central Poland), on the water- shed between the Noteć River (including Gopło Lake) and the Zgłowiączka River (including Lake Głuszyńskie) catchment areas. The dewatering began in January 2009. In June 2011, the lignite seam was uncovered. The deposit was formed in a local Mesozoic depression within a tectonic structure, copmosed of Upper Cretaceous fractured marls. The average thickness of the lignite seam is about 7 m. All the boundaries of the Tomis³awice deposit are ero- sional. The top of the lignite seam, which is lowered to the north is at the average depth of between 38.3 m and 46.8 m. In the study area of the Kujawy Lakeland, groundwater with mineralization of up to 1g/dm 3 occurs down to a depth of 200 m in the Quaternary, Neogene-Paleogene, Cretaceous and Jurassic aquifers in the SE part of the area. The paper provides an analysis of the mine dewatering impact on aquifers within the cone of depression, over 270 kmsup>2 in area, and the mine water drainage rate up to 90 m3 /min. It is based on the data from the monitoring of the soil and water environment from 2008–2019 (groundwater, lakes). The analysis showed a particular mine dewatering impact of the developmnent of the Upper Cretaceous aquifer on the large-scale cone of depression around the Tomis³awice open pit mine. The described situation caused the mass drying up of farm wells and wetlands over a distance of up to 9 km from the open pit. The groundwater level on the moraine plateau has been almost completely drained and only to a small extent can it be periodically restored after longer periods of heavy rainfall.

7

The mineral character and geomechanical properties of the transitional rocks from the mesozoic – neogene contact zone in the Bełchatów lignite deposit

63%

Pękala A.

Journal of Sustainable Mining

|

2014

|

tom Vol. 13, iss. 1

10--14

EN

Purpose Beginning more than 30 years ago, opencast lignite mining in the "Bełchatów" area is an important source of accompany-ing minerals. Lignite mining in the "Bełchatów" mine yields, on average, more than 35 million tonnes per annum and re-quires removing more than 110 million cubic meters of overburden. Therefore the mine outside of the main mineral ex-ploitation of lignite, leads to a large-scale economy of accompanying minerals. Part of the minerals are present in the overburden and are exposed on the slopes of the opencast mine; these minerals are selectively exploited in the event of the absence of recipients stored on anthropogenic deposits. The object of this mineralogical-geochemical study is a group of transitional rocks such as opoka-rocks, gaize and marls exposed when contact occurs between Neogene sediments and Mesozoic basement rocks in the "Bełchatów" lignite deposit. In the case of these rocks, during preliminary geological research carried out on the mine, doubt often appear as to their explicit petrographic character and hence their practical use. Advanced mineralogical methods allow mistakes in their identification to be avoided and a geomechanical study indi-cates possible direction of their practical use. Methods The heterogeneous petrographic character of the examined rocks required the use of a broad research spectrum. The fol-lowing microscopes were used in the framework of the mineralogical research: Polarizing Olimpus BX51 and electron (SEM) FEI Quanta 200FEG equipped with an X-ray spectrometer (EDX Genesis) and backscattered electron detector (BSE). In addition, observations were carried out using a cathodoluminescence apparatus, the Cambridge Image Tech-nolgy Ltd CCL 8200 mk3 model, and a polarizing microscope, type Nikon Optiphot 2. Determination of the phase compo-sition (qualitative and quantitative) was made using X-ray diffraction and utilizing the powder method of Debye-Sherrer. An X-ray diffractometer, a Philips PW 3020 X'PERT, was also used in the study. Analyses by Fourier transmission infra-red spectroscopy were performed using the production apparatus BIO-RAD, model FTS 165, equipped with a package of programs for the digital processing of results. The chemical composition was determined by atomic absorption spectrosco-py (AAS) using a spectrophotometer Philips PU 9100Xi Camera SX-100 and atomic emission spectroscopy with induc-tively coupled plasma (ICP AES) using spectrometer 40 PLASMA. The geomechanical properties were determined in accordance with the following standards: open and total porosity (PN-EN 1936:2001) compressive strength in air – dried state (PN-EN 1926:2001), bulk density and density (PN-EN 1936:2001), relative humidity (PN-EN 1925:2001); absorba-bility of stone material (PN-EN 13755:2002) and abrasion on the face of Boehme (PN-84/B-04111). Results Mineralogical-petrographic studies of the transitional rocks showed that the dominant component was SiO2 which was presented in the form of opal type A and CT, chalcedony, quartz and microquartz. In addition, it was found that the rocks studied had been covered by secondary mineralization processes. The observations carried out showed that these rocks underwent primary silicification and decalcination processes, which contributed to the diverse petrographic nature of the rocks studied and secondarily experienced a change in their physico-mechanical properties. The silification process was the result of diagenetic processes taking place within the Neogene argillaceous rocks occurring when a sub-coal series is situated in the immediate vicinity of the bedrock. There was a release of extruded silica-rich water from the clays during the mechanical compaction process. Some amounts of silica may also be derived from plagioclase dissolution and the transformation of terrigenous material, mainly grains of potassium feldspar. The precipitation of silica from porous solutions occurred most when coinciding with the presence of carbonic acid formed by the decomposition of organic substances of vegetable origin. Practical implications The studies carried out have a significant practical implication, as the transitional sediments from the "Bełchatów" lignite deposit can be used in the production of building materials. Originality/ value Against the background of a number of published papers on the rocks accompanying lignite seams there is a lack of the mineralogical-petrographic studies of the transitional sediments in the Mesozoic-Neogene contact zone in the "Bełchatów" lignite deposit taking into account the aspect of raw materials. This paper has been produced to fill the void in this area.

8

Geostatystyczna estymacja parametrów jakości węgla brunatnego w polu Bełchatów wykorzystująca znajomość zmienności lokalnej

63%

Bartuś T. , Słomka T.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2009

|

tom T. 25, z. 2

5-22

PL

Złoże węgla brunatnego Bełchatów położone jest w centralnej Polsce w rowie tektonicznym Kleszczowa. Przedmiotem badań była lokalna, horyzontalna zmienność wybranych parametrów złożowych, przeanalizowana geostatystycznie za pomocą semiwariogramów. Podstawę badań stanowiły wyniki specjalnie wykonanego opróbowania niewielkiego fragmentu złoża (pola doświadczalnego o rozmiarach poziomych 8 x 8 m), położonego w centralnej części pola Bełchatów. W pobranych próbach węgla oznaczono: zawartość wilgoci całkowitej, zawartość popiołu, wartość opałową i zawartość siarki całkowitej w stanach roboczych. Uzyskane opisy zmienności wymienionych parametrów w lokalnej skali obserwacji wykorzystano do geostatystycznego modelowania ich struktury zmienności w większej, regionalnej skali obserwacji odpowiadającej jednorodnym geologicznie obszarom pola Bełchatów (A1 i C). Umożliwiło to zmodyfikowanie postaci modeli regionalnych przez doprecyzowanie ich przebiegu szczególnie w zakresie niewielkich odległości, mniejszych od minimalnego rozstawu między punktami rozpoznania. Przeprowadzone procedury weryfikacyjne nie ujawniły jednak znaczącej poprawy estymacji parametrów w punktach złoża przy zastosowaniu zmodyfikowanych modeli wykorzystujących informację o zmienności lokalnej parametrów węgla w stosunku do modeli opartych wyłącznie na danych rutynowego opróbowania złoża. W związku z dużą różnorodnością zaburzeń występujących w złożu Bełchatów oraz tym, że badania lokalnej, poziomej zmienności parametrów węgla ograniczono do jednego, izolowanego fragmentu złoża (pole doświadczalne), otrzymanych wyników nie należy ekstrapolować na całe pole Bełchatów. Poziomy lokalnej zmienności badanych parametrów mogą się różnić w zależności od rejonu i analizowanego poziomu stratygraficznego. Z powyższych względów, prezentowane wyniki należy traktować w sposób przyczynkowy i wymagający przeprowadzenia dodatkowych badań zmienności lokalnej w innych częściach pola Bełchatów.

EN

Bełchatów lignite deposit is located in the central part of Poland into the tectonic Kleszczów graben. The theme of research was local, horizontal variability of the chosen deposit parameters, geostatisticaly analysed by semivariograms. The base for the researches was results of the specially sampling of the small part the deposit (experimental area with horizontal size 8 x 8 m) located in the central part of Bełchatów deposit. The lignite samples has been annalysed regarding moisture, ash content, calorific value and sulfur content in the as received state. Obtained locale scale variability descriptions of the lignite parameters has been used to the geostatistical modeling variability structures into the bigger, regional parts of the Bełchatów deposit (geologicaly homogeneous areas A1 and C). This enabled us to modify the regional models by specifying semivariograms, especially in small range, smaller than the minimum range between deposit identification grid. Executed analysis didn't reveal any significant improvement of the modeling quality which uses local variability information of the lignite parameters towards the classic modeling which is based on geostatistical regional models extrapolation. With reference to huge variability of perturbance in the Bełchatów deposit and fact that the local horizontal lignite parameters variability research was reduced to the one isolated part of the deposit (experimental area), received results cannot be extrapolated to the whole Bełchatów area. The levels of the local variability of researched parameters can depends on analysed area and stratigraphics horisonts. For this reason presentated results should be treated in contributory way and some confirmation research should be done in the other parts of the Bełchatów area.

9

Aktualne problemy odwadniania złóż węgla brunatnego w Wielkopolsce

63%

Przybyłek J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

tom R. 59, nr 2

5--14

PL

Na tle zarysowanej problematyki odwodnień odkrywkowych kopalń węgla brunatnego w Wielkopolsce wskazano na ich zagrożenia w stosunku do środowiska gruntowo-wodnego, w tym systemów hydrogeologicznych i powiązanych z nimi systemów jeziornych. Przedstawiono sytuację w rejonie odkrywek KWB Konin, która się ukształtowała pod wpływem presji hydrodynamicznej odwodnień górniczych w latach 1957 - 2015 na obszarze południowo-wschodniej części Pojezierza Gnieźnieńskiego. Jako studium przypadku przywołano opracowaną prognozę wpływu odwodnienia o/Jóźwin IIB i projektowanej o/Ościsłowo na dalszą degradację jezior w Powidzkim Parku Krajobrazowym (Obszar NATURA 2000) w przypadku kontynuacji eksploatacji węgla brunatnego do 2034 r. Wskazano na konieczność pilnych działań ratunkowych przez zasilanie jezior wodą ze studziennego odwodnienia odkrywek.

EN

In the scope of the lignite open cast mine dewatering issue, which are located in Wielkopolska region, main threats related to soils and groundwater were pointed out including interactions between hydrogeological and surface water systems. It is presented general overview of the conditions in the vicinity of the KWB Konin open cast mines as a result of hydrodynamic pressure due to mine dewatering in time period 1957 – 2015 in the south-eastern part of the Gniezno Lakeland. As a case study it is presented the prognosis of influence of the mine Jóźwin IIB dewatering system and projected mine Ościsłowo on the lakes desiccation in Powidzkie Landscape Park (Nature 2000 site) in case of further exploitation of lignite up to ear 2034. The necessity of urgent mitigation measures is pointed out through the groundwater transfer from the mines dewatering wells system to lakes.

10

An investigation of the effects of moderator variables on the lower heating value estimation of lignite deposits in Turkey

63%

Aksoy M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2023

|

tom T. 39, z. 3

199--216

EN

Turkey has 19.3 billion tons of lignite reserves and the vast majority of these Neogene lignite deposits are preferred for use in thermal power plants due to their low calorific value. The calorific value of lignite used in thermal power plants for electricity generation must be kept under constant control. In the control of calorific value, the estimation of the lower and higher heating values (LHV and HHV) of lignite is of great importance. In the literature, there are many studies that establish a relationship between the heating values of coal and proximate and ultimate analysis variables. In the studies dealing with proximate analysis data, it is observed that although the coefficients of the obtained multiple linear regression models (MRM) are statistically insignificant, these models are used to predict heating values because of the meaningful correlation coefficient. In this study, it is investigated whether moderator variables are effective on LHV estimation with proximate analysis data collected from forty-one lignite basins in different regions of Turkey, and a moderator variable analysis (MVA) model is developed to be used for the prediction of LHV. As a result of the study, it is found that the proposed MVA model is in accordance with observation values (coefficient of determination R2 = 0.951), and absolute and standard errors are also small. Therefore, it is concluded that the use of MVA to estimate the LHV of Turkey’s lignite is found to be more statistically meaningful.

PL

Turcja posiada 19,3 mld ton zasobów węgla brunatnego, a zdecydowana większość tych neogeńskich złóż węgla brunatnego jest preferowana do wykorzystania w elektrowniach cieplnych ze względu na ich niską wartość opałową. Wartość opałowa węgla brunatnego wykorzystywanego w elektrowniach ciepłowniczych do produkcji energii elektrycznej musi być stale kontrolowana. W procesie kontroli wartości opałowej bardzo ważne jest oszacowanie wartości opałowej i ciepła spalania węgla brunatnego. W literaturze istnieje wiele badań, które ustalają związek między wartościami opałowymi węgla a zmiennymi analizy przybliżonej (technicznej) i końcowej. W badaniach dotyczących danych analizy technicznej zaobserwowano, że chociaż współczynniki uzyskanych modeli wielokrotnej regresji liniowej (MRM) są statystycznie nieistotne, modele te są wykorzystywane do przewidywania wartości opałowych ze względu na znaczący współczynnik korelacji. W niniejszym artykule zbadano, czy zmienne moderatora są skuteczne w szacowaniu wartości opałowej (LHV) na podstawie danych z analizy technicznej zebranych z czterdziestu jeden zagłębi węgla brunatnego w różnych regionach Turcji, a także opracowano model analizy zmiennych moderatora (MVA), który ma być wykorzystywany do przewidywania LHV. W wyniku badań stwierdzono, że proponowany model MVA jest zgodny z wartościami obserwacji (współczynnik determinacji R2 = 0,951), a błędy bezwzględne i standardowe są również niewielkie. W związku z tym stwierdzono, że wykorzystanie MVA do oszacowania LHV tureckiego węgla brunatnego jest statystycznie uzasadnione.

11

Opoka ze złoża węgla brunatnego "Bełchatów" a możliwości jej praktycznego wykorzystania

63%

Hycnar E. , Pękala A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2011

|

tom z. 58, nr 2

57-65

PL

Górnictwo węgla brunatnego, z uwagi na odkrywkowy charakter eksploatacji, dostarcza wielu odmian kopalin skalnych i ceramicznych. Istnieje jednak problem związany z utylizacją niektórych kopalin, wynikający z braku rozpoznania możliwości ich praktycznego zastosowania. Przedmiotem prezentowanych badań są opoki występujące w złożu węgla brunatnego "Bełchatów". W pracy przedstawiono ich charakterystykę mineralogiczno-petrograficzną oraz właściwości fizyko-mechaniczne. Pozwala to ocenić kopaliny jako interesujące pod względem surowcowym.

EN

The mining of lignite with attention on opencast character of exploitation delivers many changes of rocky and ceramic materials. Connected with utilization of some of them problem exists to today, resulting with lack of recognition of possibility their practical use. The opokas occuring in the lignite deposit "Bełchatów" are the object of presented studies. In study was showed detailed mineralogical-petrographic analysis. Mineral and chemical composition as well as physical-mechanical properties of these rocks seem to be interesting under raw material regard.

12

Obszary Natura 2000 a złoża węgla brunatnego w Dorzeczu Odry

63%

Ptak M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

tom Nr 138 (18)

12-22

PL

Artykuł przedstawia aktualny stan wyznaczania sieci obszarów Natury 2000 w Polsce z zaznaczeniem złóż węgla brunatnego występujących w Dorzeczu Odry, które zlokalizowane są w obszarach naturowych. Ponadto artykuł przedstawia najnowsze regulacje prawne w tym zakresie oraz wskazuje na problemy jakie towarzyszą w poszukiwaniu metody oceny możliwości prowadzenia odkrywkowej działalności w obszarach naturowych.

EN

The article presents the current state of setting Nature 2000 areas in Poland together with lignite deposits in Odra Basin located in these areas. The most recent law regulations are presented. Furthermore, problems that come with assessment of mining activity in Nature 2000 areas are emphasized.

13

Zmienność przepływów pieniężnych jako miara ryzyka produkcji energii z węgla brunatnego

63%

Jurdziak L. , Woźniak J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

tom Nr 138 (18)

102-111

PL

Artykuł składa się z czterech części obejmujących tj. wprowadzenie, opis metodyki badań, analizę rezultatów i wnioski. Głównym przesłaniem jest konieczność optymalizacji wspólnych działań kopalni węgla brunatnego i elektrowni oraz opracowanie metodyki szacowania korzyści z integracji pionowej tych podmiotów w warunkach niepewności i ryzyka w zintegrowanym środowisku programowym.

EN

The paper consists of four parts containing introduction, description of research methodology, analysis of results and conclusions. Main idea is the necessity of joint activity optimization of a lignite mine and a power station and working out the methodology of benefits of vertical integration estimation in conditions of uncertainty and risk in integrated software environment.

14

Planowana kopalnia odkrywkowa na złożu węgla brunatnego „Oczkowice” zagrożeniem dla gospodarki wodnej i środowiska południowo-zachodniej Wielkopolski

63%

Przybyłek J. , Dąbrowski S.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

tom Vol. 65, nr 11/1

1000--1008

EN

The "Oczkowice” brown coal deposit composed of Neogene sediments was documented between 2011-2014 in SouthWest of Wielkopolska region. The lignite deposit, located between Miejska Górka and Krobia communities, occur 110-140 m below the surface. The designed open-pit mining requires the Quaternary and the Neogene-Paleogene aquifers to be drained and depleted up to the depth of 115-165 m for at least 50 years. The article is based on a hydrogeological expert report (Dąbrowski et al., 2015) and presents both analytical and model calculations as well as potential risks to the environment and water management of south-western Wielkopolska region. According to the expert estimation, the initial output resulting from draining of sector I would reach 4930 m3/h (81.7 m3/min). Thereafter, it would be reduced to 3520 m3/h (58.7 m3/min) at the end of sector I mining. The radius of depression cone of the Quaternary structures would be up to 3-10 km far away from the open-pit but it would be widespread by ca. 20-25 km in the Neogene-Paleogene basins. According to the calculations the groundwater losses caused by the "Oczkowice” open-pit draining would attain 59% resources of the Quaternary structures and 92% of the Neogene-Paleogene basins in the Gostyński district and 45% and 62%, respectively, in the Rawicki district. Reducing the piezometric pressure of the Neogene-Paleogene basins would result in increasing the chloride water ascension of the underlying basement and consequently its discharge to rivers.

15

Anizotropia zmienności głównych parametrów jakości węgla brunatnego w polu Bełchatów

51%

Bartuś T.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2012

|

tom T. 28, z. 2

5-29

PL

Złoże węgla brunatnego Bełchatów położone jest w centralnej Polsce w rowie tektonicznym Kleszczowa. Jest podzielone na szereg części, którym odpowiadają pola górnicze: Kamieńsk (wschodnia część złoża), Bełchatów (centralna część złoża) i Szczerców (zachodnia część złoża). Obszarem prezentowanych badań było pole Bełchatów. Przedmiotem badań była zależność lokalnej, regionalnej i generalnej, horyzontalnej zmienności wybranych parametrów technologiczno-chemicznych węgla w stanie roboczym (wilgoci całkowitej, zawartości popiołu i zawartości siarki całkowitej), w funkcji kierunku obserwacji. Zastosowano geostatystyczny opis zmienności parametrów złożowych za pomocą semiwariogramów. Badania, które były prowadzone w różnych skalach obserwacji (od zmienności lokalnej w obrębie tzw. pola doświadczalnego o rozmiarach 8 x 8 m, w wydzielonych większych jednorodnych częściach pola Bełchatów - tzw. obszarach, aż po analizy generalne w skali całego pola górniczego). Wykazały one istnienie wyraźnej anizotropii zmienności parametrów węgla. Struktura anizotropii obserwowana w skalach regionalnej i globalnej nawiązuje do przebiegu struktury bełchatowskiej. Szczegółowe badania wskazują na zróżnicowany poziom anizotropii obserwowany w różnych obszarach pola Bełchatów. Nie udało się udowodnić zależności zmienności poziomu anizotropii zawartości popiołu i siarki całkowitej od środowisk sedymentacji pokładu głównego węgla w różnych częściach pola Bełchatów. Oba badane parametry cechują się silnym bądź średnim poziomem anizotropii w badanych obszarach. Anizotropia ujawnia się także w skali lokalnej. Badania wykazały, że w skali regionalnej przeważa anizotropia typu zonalnego. W skali całego złoża, zawartość siarki całkowitej wykazywała anizotropię typu zonalnego, a zawartość popiołu - typu geometrycznego.

EN

Bełchatów lignite deposit is located in the central part of Poland in the tectonic Kleszczów graben. It is divided into several parts, which aremining fields: Kamieńsk area (eastern part of the deposit), Bełchatów area (central part of the deposit) and Szczerców area (western part of the deposit). The subject of this study was the Bełchatów area. The main issue of the investigations was the dependence of local,regional and global, horizontal variability of selected lignite qualitative parameters (moisture, ash content, calorific value and sulfur content in the as received state) is a function of viewing direction. There was applied the geostatistical analysis of the lignite variability parameters with use of semivariograms. The researches which were conducted at different scales of observation: in the locale scale - in small field size 8 x 8 m called experimental area (local analysis), in larger homogeneous separated parts of the Belchatow area (regional analysis) and in the whole Bełchatów area scale (general analysis). The results proved the visible anisotropy of variability mine lignite parametres. Anisotropy structure observed in regional and global scale is connected with tectonic structure of the Bełchatów Graben. The detailed studies show the variated level of anisotropy observed in different areas of Bełchatów field. However, no dependence of the relative level of ash and total sulfur content anisotropy on the environment of sedimentation of the main coal deposit in different parts of the Bełchatów field has been observed. Both parameters characterize with strong or medium anisotropy level in examined fields. Moreover, anisotropy is also visible in the local scale. Conducted researches confirmed the thesis that zonal anisotropy is prevalent kind of anisotropy in the regional scale. In the range of the whole deposit the total sulfur content showed zonal anisotropy, whereas the ash content revealed geometric anisotropy.

16

The influence of siliceous mineral phases on the mechanical properties of transitional rocks in the Belchatow lignite deposit

51%

Pękala A.

Archives of Civil Engineering

|

2015

|

tom Vol. 61, nr 4

47--58

EN

The transitional siliceous rocks from the Belchatow lignite deposit belong to the deposits with heterogeneous petrographic composition. The research allows us to identify among others, opoka-rocks and gaizes. The mineralogical-chemical analysis proves that the main ingredients of the studied rocks commonly used as building material are minerals of the SiO2 group. Laboratory tests show that the nature of siliceous mineral phases has several effects on the geomechanical parameters of the studied transitional rocks. They are a reduction in water content and rock porosity, which leads to the transition of opal type A to opal type crystobalit and trydymit and then to quartz or microquartz. Their density and strength parameters are increased.

PL

Przedmiotem prezentowanych badań mineralogiczno – geomechnicznych jest grupa skał przejściowych tj. opoki i gezy, odsłaniających się na kontakcie osadów neogeńskich z utworami podłoża mezozoicznego w złożu Bełchatów. Badania mineralogiczno – chemiczne dowiodły, że głównym składnikiem omawianych skał będących często materiałem budowlanym, są minerały z grupy SiO2. Badania laboratoryjne wykazały, że charakter krzemionkowych faz mineralnych wpływa niejednokrotnie na cechy geomechaniczne badanych utworów przejściowych. W efekcie przejścia opalu – A w opal crystobalitowo – trydymitowy a następnie w chalcedon czy kwarc dochodzi do zmniejszenia w skałach zawartości wody czy porowatości. Wzrasta zaś ich gęstość oraz parametry wytrzymałościowe.