Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Regionalne zróżnicowanie cen zbóż w Polsce w latach 2010–2012

100%

Tłuczak A.

Zarządzanie i Finanse

|

2013

|

tom 3

|

nr 2

245-255

PL

Celem badań jest przedstawienie regionalnego zróżnicowania cen skupu produktów rolnych (w szczególności pszenicy i żyta) w Polsce w latach 2010–2012 oraz zbadanie występowania autokorelacji przestrzennej. Do badania przestrzennego zróżnicowania cen wykorzystano statystyki lokalne i globalne I Morana oraz dowiedziono, że w odniesieniu do cen skupu zbóż występuje autokorelacja przestrzenna i wskazano jej zróżnicowanie przestrzenne na terenie Polski.

2

Spatial Autocorrelation in the Analysis of the Land Property Market on the Example of Szczecin and Bydgoszcz

85%

Batóg B. , Foryś I. , Gaca R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2017

|

tom 3

|

nr 329

PL

Lokalizacja nieruchomości w przestrzeni jest jedną z najistotniejszych determinant jej wartości. Stałość w miejscu powoduje, iż nieruchomości każdego rodzaju pozostają pod wpływem czynników właściwych dla danego położenia w przestrzeni. Zarówno ustalenia planistyczne, dostęp do drogi publicznej, jak również ukształtowanie terenu czy warunki gruntowo‑wodne są cechami wpływającymi na wartość nieruchomości – podobnie jak sąsiedztwo innych nieruchomości o lepszych lub gorszych atrybutach. Wzajemne oddziaływanie nieruchomości jest szczególnie widoczne w preferencjach nabywców na rynku, a w efekcie przekłada się na ich cenę transakcyjną, cenę jednostkową oraz na ich wartość. Celem artykułu jest zbadanie wpływu wzajemnego położenia analizowanych nieruchomości na ich ceny i porównanie otrzymanych wyników dla Szczecina i Bydgoszczy. W analizie zastosowano statystykę I Morana oraz przestrzenne modele autoregresyjne. Wykorzystano dane dotyczące transakcji na rynku nieruchomości gruntowych niezabudowanych w 2014 roku w Szczecinie i Bydgoszczy.

EN

The location of the real estate is the most important determinant of its value. Location does not change, therefore the value of real estate strongly depends on factors specific to a given area within a city. Topography influencing a possibility of land development, territorial development, installations and road infrastructure as well as the neighbourhood have great influence over the price of the real estate. All these factors are connected with buyers’ preferences and with transactional price, unit price and value of the property. The aim of the paper is to analyse the influence of the relative position of the examined real estates on their prices; and comparison of results obtained for Szczecin and Bydgoszcz. In order to achieve this aim Moran’s I Statistic and spatial autoregressive model were applied. The data came from notarial deeds from registers of real estate prices and values concerning transactions on land ownerships on unbuilt land properties in 2014 in Szczecin and Bydgoszcz.

3

Spójność terytorialna gmin w Polsce pod względem rozwoju demograficznego oraz społeczno-ekonomicznego w latach 2005-2015 w ujęciu miar autokorelacji przestrzennej

80%

Gospodarowicz M.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

nr 529

95-108

PL

Spójność terytorialna odnosi się do zintegrowanego zarządzania przestrzenią, łagodzącego i zapobiegającego jej polaryzacji. Celem analizy była delimitacja zjawiska spójności terytorialnej pod względem rozwoju demograficznego oraz społeczno-ekonomicznego przy wykorzystaniu statystyki autokorelacji przestrzennej w celu identyfikacji klastrów – skupień gmin o podobnej charakterystyce oraz hot-spots – regionów o wartościach odstających od otoczenia. Badaniem objęto całą populację gmin w Polsce (2478) w latach 2005, 2010 i 2015. Wyniki wskazują na istnienie dodatniej i rosnącej autokorelacji przestrzennej dla miar rozwoju demograficznego i społeczno-gospodarczego w poszczególnych latach. Dla liczebności skupień lokalnych miar statystyki Morana cechami różnicującymi były rodzaj i typ ludnościowy gmin oraz położenie przestrzenne w ujęciu wojewódzkim. Spójność terytorialna, tj. zgodność w przyporządkowaniu do typu skupienia, została zidentyfikowana w niewielkiej części badanych jednostek.

EN

Territorial cohesion refers to integrated space management, mitigating and preventing its polarization. The aim of the analysis was to delimit the phenomenon of territorial cohesion in terms of demographic and socio-economic development using spatial autocorrelation statistics to identify clusters of municipalities with similar characteristics and hot spots ‒ regions with outliers in relation to the environment. The analysis covered the entire population of communes in Poland (2478), in 2005, 2010 and 2015. The results indicate the existence of positive and increasing spatial autocorrelation for the measures of demographic and socio-economic development in particular years. For the number of clusters of local Moran statistics, the differentiating features were the type and population of communes and the spatial location in voivodship. Territorial cohesion, ie. compliance in relation to the type of cluster has been identified in a small part of the surveyed units.

4

Identyfikacja korelacji pomiędzy parametrami opisującymi łupek miedzionośny na przykładzie wybranego fragmentu złoża LGOM

80%

Pactwa K.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

tom T. 70, nr 1

38--46

PL

Artykuł stanowi przykład zastosowania metod statystyki przestrzennej do identyfikacji korelacji pomiędzy parametrami charakteryzującymi warstwę litostratygraficzną. Badając zależność pomiędzy miąższością łupka miedzionośnego a średnią koncentracją w nim miedzi korzystano z dwóch metod: statystyki I Morana oraz analizy hot spot. Przedstawione w artykule wyniki są owocem prac wykonanych w ramach rozprawy doktorskiej [10].

EN

This paper is an example of spatial statistical methods application to identify the correlation between the parameters characterizing the lithostratigraphic layer. During the examination of the relationship between Kupferschiefer thickness and the average copper concentration two methods were applied: Moran's I statistics and hot spot analysis. The hereby presented results have been elaborated within the framework of a doctoral dissertation [10].

5

Wykorzystanie metody autokorelacji przestrzennej do analizy ubóstwa na obszarach wiejskich

80%

Kolodziejczak A. , Kossowski T.

Wiadomości Statystyczne

|

2016

|

tom 61

|

nr 10

6

Regionalne zróżnicowanie cen żywca w skupie w Polsce w latach 2005-2012

80%

Tłuczak A.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2014

|

nr 1(31)

EN

Agricultural production depends on natural and economic conditions. Weak environmental conditions could be compensated by using high technology, which requires capital. Agricultural prices should evolve in a similar way in regions with similar natural conditions, i.e. spatial autocorrelation should take place. The aim of this article is to present the spatial autocorrelation of animal for slaughter prices. Local and global I Moran’s statistics were used.

PL

Celem badań było przedstawienie regionalnego zróżnicowania cen skupu produktów rolnych (zwłaszcza bydła i trzody) w Polsce w latach 2005-2012 oraz identyfikacja występowania autokorelacji przestrzennej. Do badania przestrzennego zróżnicowania cen wykorzystano statystyki lokalne i globalne I Morana. Dowiedziono, że w odniesieniu do cen skupu żywca występuje autokorelacja przestrzenna oraz wskazano jej zróżnicowanie przestrzenne na terenie Polski.

7

The Spatial Autocorrelation Analysis For Transport Accessibility In Selected Regions Of The European Union

71%

Górniak J.

Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe

|

2016

|

tom 19

|

nr 5

25-42

PL

W związku z istotnymi różnicami społeczno-gospodarczymi pomiędzy regionami, poziom rozwoju transportu jest niejednolity. Według prawa Toblera (1970 r.) wskazać można, iż wszystkie obiekty są ze sobą powiązane, jednak obiekty bliższe są bardziej uzależnione od siebie niż obiekty położone dalej. Wówczas zidentyfikować można występowanie autokorelacji przestrzennej. Na przykładzie regionów europejskich można przykładowo ocenić, czy regiony przygraniczne, leżące na obszarach różnych krajów, wykazują względem siebie podobieństwo.Głównym celem niniejszego artykułu jest ocena oraz analiza występowania autokorelacji przestrzennej w ramach dostępności transportowej. Hipoteza ogólna brzmi następująco: pomiędzy regionami europejskimi występuje dodatnia autokorelacja przestrzenna w ramach problematyki dostępności transportowej. Podmiotami badania są wybrane regiony europejskie na poziomie NUTS 2. Do oceny występowania autokorelacji przestrzennej wykorzystano statystki klasyczne Morana.

EN

In view of the significant differences between the socio-economic regions, the level of development of transport is not homogenous. According to Tobler’s law (1970) we can point out that all objects are related to each other, but the ones located closer are more dependent on each other than those farther away. Then we can identify the occurrence of spatial autocorrelation. For example, the European regions can assess whether the border regions of different countries show a similarity to each other. The main purpose of this article is to assess and analyze the occurrence of spatial autocorrelation in connection with the transport accessibility (measured by density of a motorway network). The general hypothesis is: between European regions, there is a positive spatial autocorrelation in connection with the problems of transport accessibility. Research subjects are selected European regions at NUTS level 2. To evaluate the occurrence of spatial autocorrelation the classic Moran I statistic has been used.

8

Zastosowanie statystyki przestrzennej do analizy wynagrodzeń na poziomie powiatów

60%

Reklewski M.

Wiadomości Statystyczne

|

2022

|

tom 67

|

nr 01

9

Kradzieże w przestrzeni Łodzi

60%

Mordwa S. , Katedra Gospodarki Przestrzennej i Planowania Przestrzennego U. Ł.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2011

|

nr 11

EN

For the city of Łódź, like in the other polish cities, a typical phenomenon of crime offences is a domination of the thefts (larcenies) among the total number of crimes. Larceny-theft is not only the most common crime in Łódź, but it is the offense category which is very socially burdensome. Larceny-theft entails a variety of crimes characterized by the taking away of someone else's property. Examples of larceny-theft include pick-pocketing, residential thefts and car theft. The main aim of the paper is to show the spatial diversity of property offences in Łódź in the period of 2006–2009. The following issues are presented in the article: a) geographic distribution of thefts in local pattern in Łódź – fig. 1; b) spatial autocorrelation (which conducive to determining whether there are any local level relationships between chosen crime and place exist) – fig. 2; c) spatial regression of chosen crimes (for identifying spatial effects in the dependent variable, i.e. intensity of thefts, and among the independent (demographic) variables – fig. 3 and 4; d) daily and weekly rhythms of offences – fig. 5. The crime rates (number of crimes per 1 000 residents) committed in Łódź shows not clear spatial diversity. Some of them, i.e. pick-pocketing, have observable concentration in the central core of the city, but in case of car thefts, this trend does not work (fig. 5b versus 5c). Knowing the distribution of the crime risk for each part of the city such situation can be avoided by directing the police resources especially in these hot spots (identifying by analyzing of spatial autocorrelation). In case of the regression model, in which the number of larcenies-thefts was a dependent variable, population density and women participation in the local population was a significant enough. In case of crimes some long standing regularity concerning their daily and weekly schedule can be observed. As it shows the fig. 5, days most threatened of larcenies-thefts are Mondays till Fridays. The pickpocket’s works in the morning and in the evening, but more car thefts occurs by night.

PL

Kradzieże należą do grupy przestępstw przeciwko mieniu. Ich uciążliwość w przestrzeni miasta polega na ich powszechności i dokuczliwości społecznej wynikających ze znacznej liczby dokonywanych tego typu czynów. W tym artykule kradzieże rozpatrywane będą pod kątem dystrybucji przestrzennej, autokorelacji sektorów zagrożonych tymi czynami, regresji przestrzennej oraz zmienności w czasie.

10

Metody geostatystyczne w ekologii

60%

Kapusta P.

Wiadomości Ekologiczne

|

2004

|

tom 50

|

nr 3

171-194

11

Statystyka Morana w analizie rozkładu cen nieruchomości

60%

Kozioł-Kaczorek D.

Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych

|

2011

|

tom 12

|

nr 2

222-231

PL

W pracy przedstawiono sposób wykorzystania statystyki Morana do analizy rozkładu cen nieruchomości. Podstawowym zagadnieniem, rozważanym w niniejszej publikacji, jest rozkład cen w zależności od lokalizacji i techniki jego identyfikacji. Prezentowane podejście zostało zilustrowane na przykładzie analizy cen z wtórnego rynku nieruchomości z dzielnicy Praga Południe w Warszawie.

EN

In the paper a problem of the distribution of prices of the real estate market is considered. The paper contain metod for testing this distribution. This solution is Moran I. The presented method is illustrated by the example of data from the secondary property market in the Praga Pd. district of Warsaw.

12

Autokorelacja przestrzenna wykorzystania pozabudżetowych środków w gminach województwa małopolskiego

60%

Sikora J. , Szelag-Sikora A. , Cupial M.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2014

|

nr IV/2

PL

W pracy przedstawiono zastosowanie statystyki I Morana do wyznaczenia stopnia zależności przestrzennej. Dodatkowo pokazano możliwość zobrazowania rozkładu przestrzennego zainwestowanych środków finansowych w obiektach przestrzennych. Celem pracy było wyznaczenie zależności przestrzennych zmiennych diagnostycznych opisujących pozabudżetowe środki przeznaczone na inwestycje w województwie małopolskim na poziomie gmin. W tym celu wykorzystano dane z kwerend Urzędu Statystycznego. Rozkłady przestrzenne zmiennych zobrazowano w programie ArcView, a analizę przestrzenno-statystyczną wykonano w programie RCRAN. Analizę przeprowadzono na 182 gminach województwa małopolskiego. Na podstawie analizy wybranych zmiennych diagnostycznych można stwierdzić, że mogą one być bardzo przydatne w geografii ekonomicznej.

EN

The paper presents the application of Moran’s I statistics to show the grade of spatial autocorrelation statistic. An additional aim is to show the possibility of illustrating financial resources invested in the spatial objects. The main aim was to show the spatial autocorrelation measure based of diagnostic indicators describing the extra-budgetary funds for investment in the Malopolska province on community level. For this purpose, the data used for analysis were taken from the Central Statistical Office. Spatial autocorrelations of the indicators were illustrated in ArcView, statistical and spatial analysis were done in the R-CRAN. The analysis was carried on the 182 communes of Małopolska province. Based on diagnostic indicators analysis one can conclude that these measures are very useful in economic geography.

13

AUTOKORELACJA PRZESTRZENNA WYBRANYCH CHARAKTERYSTYK SPOŁECZNO-EKONOMICZNYCH

60%

Pośpiech E. , Mastalerz-Kodzis A.

Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych

|

2015

|

tom 16

|

nr 4

85-94

PL

W artykule poddano analizie wybrane charakterystyki społeczno-ekonomiczne pod względem zależności przestrzennych z uwzględnieniem podziału Polski na województwa i powiaty. W analizach tych wykorzystano miary autokorelacji przestrzennej (globalne oraz lokalne) umożliwiające odpowiednio zidentyfikowanie zależności przestrzennych danej charakterystyki w ramach całego badanego obszaru oraz w powiązaniu konkretnej lokalizacji z lokalizacjami sąsiednimi.

EN

Nowadays, a very important issue in analyzing economic and social phenomena is the localization. Therefore, in modern research spatial modeling become more and more popular. This approach can be used e.g. for demographic processes or real estate evaluation as well as unemployment, living standard or economic development. Spatial analyses can show significant impact of the spatial factor in explaining variation of the characteristics. The purpose of the paper is to study the spatial dependences of selected social and economic characteristics in Polish regions.

14

Rola kontekstu geograficznego w kształtowaniu się zachowań wyborczych mieszkańców Ukrainy

60%

Kavetskyy I.

Prace i Studia Geograficzne

|

2014

|

tom 54

15

Wykorzystanie metody DEA w przestrzenno-czasowej analizie efektywności inwestycji

60%

Ludwiczak B.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2014

|

nr 39

419-431

PL

Praca dotyczy zastosowania metody DEA (Data Envelopment Analysis) w przestrzenno- -czasowej analizie efektywności inwestycji. Przedmiotem analizy były nakłady i efekty inwe-stycji w poszczególnych województwach w Polsce, w okresie 2005–2010. W analizie wykorzy-stano dane publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Dla potrzeb oceny efektywności wybrano trzy rodzaje nakładów i dwa rodzaje efektów inwestycyjnych. W analizie efektywności wykorzystano, proponowaną w literaturze przedmiotu, wersję metody DEA zmodyfikowaną dla potrzeb analizy efektywności instytucji non profit. Chodziło o redukcję liczby obiektów ocenia-nych jako najlepsze. Rozszerzono zbiór analizowanych obiektów o wirtualny obiekt wzorcowy i analizowano efektywność z uwzględnieniem tego dodatkowego obiektu. Szacując efektywność inwestycji w poszczególnych województwach przyjęto, że punktem odniesienia dla niej jest efektywność wzorca. Pozwoliło to na znaczną redukcję procesu obliczeniowego. Rozważano różne wzorce. Szacowano wagi nakładów i efektów dla obiektu wzorcowego, a wartości wskaź-ników efektywności pozostałych obiektów wyznaczano w relacji do otrzymanego rozwiązania wzorcowego. Uzyskane wyniki potwierdziły zarzuty stawiane metodzie DEA dotyczące redun-dancji liczby obiektów ocenianych jako najlepsze. Przeprowadzono analizę autokorelacji przestrzennej otrzymanych wyników oceny efektyw-ności inwestycji dla poszczególnych województw w badanym okresie. W tym celu wykorzystano statystykę Morana. Otrzymane wyniki wskazują na przekształcanie się, wraz z upływem czasu, relacji przestrzennych w efektywności wykorzystania inwestycji z autokorelacji ujemnej na dodat-nią, tj. na tendencję do grupowania się województw w regiony o podobnym poziomie wykorzysta-nia nakładów inwestycyjnych (niższym lub wyższym).

EN

The subject of this work is the application of the DEA (Data Envelopment Analysis) method – spatial analysis of investment efficiency for certain period of time. The inputs and the effects of investment in voivodeships in Poland during the period 2005–2010 were examined. The analysis is based on the data published by the Central Statistical Office. Three types of inputs and two types of outputs were used to estimate the effectiveness of investment. The modified DEA method for non-profit institutions was applied. The main issue concerns on reduction of the number of the most effective objects. The method used in the article is deprived of that fault. The set of analyzed objects was extended and includes virtual reference object. There were esti-mated weight coefficients of the inputs and the outputs for the reference unit. The effectiveness of investment in voivodeships was estimated with this assumption. The results of the empirical inves-tigations confirmed that DEA method has a fault of redundancy i.e. it provides unnecessary num-ber of multiple effective solutions. The results of effectiveness of investment in voivodeships were analyzed. The spatial auto-correlation method was applied. Moran statistics was used to measure the degree of dependency among values of investment efficiency. The results of investigations indicate the transformation of the spatial relationships. The negative autocorrelation changes into positive. That suggests the tendency to cumulate units with the same level of efficiency.

16

Clustering analysis of the seismicity of Van Province and its surroundings via spatial autocorrelation techniques filters

60%

Perihanoglu G. M. , Bilginer Ö. , Akyel E.

Advances in Geodesy and Geoinformation

|

2022

|

tom Vol. 71, no. 2

art. no. e24, 2022

EN

Destructive aftershocks such as the M w 7.2 Van earthquake on October 23, 2011, and the Hoy (Iran) earthquake with M w 5.9 on February 23, 2020, occurred in the province of Van and its surroundings. In earthquake studies, the issue of examining the distribution and homogeneity of earthquake incidences with Geographic Information Systems (GIS) based via spatial autocorrelation techniques is frequently investigated. Van province and its surroundings are among the areas with high earthquake risk due to its location on the East Anatolian Compressive Tectonic Block. The aim of this study is to analyze the spatial patterns of earthquakes with magnitude M w 4 and above that occurred in the province of Van and its surroundings during the instrumental period and to determine to cluster. Spatial cluster analyses play an important role in examining the distribution of seismicity. The data used in the study have been taken from the database system of the Earthquake Department of the Republic of Turkey Ministry of Interior Disaster and Emergency Management Presidency. Moran’s I and Getis-Ord Gi methods from spatial autocorrelation techniques were preferred on the earthquake data set to be used in this research. It has aimed to determine the dangerous areas by testing the earthquake distributions in clustered regions via spatial autocorrelation techniques.

17

Zastosowanie statystyk przestrzennych w analizie dostępności do infrastruktury ICT w Polsce

60%

Miśkiewicz-Nawrocka M. , Zeug-Żebro2 K.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2015

|

tom 44 cz. 2

43-55

PL

Sektor technologii informacyjno-komunikacyjnych ICT stanowi bardzo ważny element w działalności gospodarczej. Jego rozwój pozwala zwiększyć wzrost gospodarczy, innowacyjność i konkurencyjność gospodarki, a także zatrudnienie. Infrastruktura ICT jest nierozerwalnie związana z dostępem do Internetu oraz możliwościami jego upowszechniania, tj. techniczną dostępnością łączy internetowych oraz kosztem dostępu do nich, kosztem sprzętu do obsługi Internetu. W opracowaniu została przeprowadzona analiza dostępności do technologii ICT w Polsce, z uwzględnieniem podziału na województwa, za pomocą statystyk przestrzennych. W badaniach wykorzystano dane pochodzące z banku danych lokalnych GUS.

EN

The ICT sector is a very important element in economic activity. Its development can boost economic growth, innovation and competitiveness of the economy and increase employment. The ICT infrastructure is inextricably linked to the Internet and the possibilities of its dissemination, ie. the technical availability and the cost of access to the Internet as well as the cost of Internet equipment. The paper presents an analysis of the accessibility of ICT in Poland using spatial statistics. The data used in the study come from the Local Data Bank of the Central Statistical Office. All calcula-tions and maps were made in the R CRAN.

18

The Convergence of Food Expenditures in the European Union Countries – a Spatio‑Temporal Approach

57%

Jankiewicz M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2019

|

tom 1

|

nr 340

91-106

PL

Artykuł prezentuje analizę konwergencji finalnych wydatków gospodarstw domowych na konsumpcję żywności w krajach Unii Europejskiej w latach 1999–2015, uwzględniając tendencje i zależności przestrzenne oraz przestrzenno‑czasowe. Celem badania jest sprawdzenie, czy aspekt zróżnicowania przestrzennego istotnie wpływa na proces konwergencji tych wydatków. Przedmiotem badania jest udział wydatków gospodarstw domowych na żywność w wydatkach ogółem tych gospodarstw w krajach europejskich. Przestrzenne i przestrzenno‑czasowe tendencje i zależności są badane z wykorzystaniem koncepcji modeli trendu przestrzennego i przestrzenno‑czasowego oraz autokorelacji przestrzennej. Modele β‑konwergencji dla danych panelowych (również w ujęciu przestrzennym) służą wyjaśnieniu procesu konwergencji wydatków na żywność. Rozważane są dwa podejścia do analizy konwergencji – konwergencja absolutna oraz konwergencja warunkowa. W przypadku tej drugiej modele są rozszerzone o działanie dodatkowych determinant analizowanego procesu – dochodu rozporządzalnego oraz poziomu cen żywności.

EN

The paper presents the analysis of the convergence of household final consumption expenditures on food in the European Union countries in the period of 1999–2015, considering spatial and spatio‑temporal tendencies and dependencies. The aim of this research is to verify whether space significantly influences the convergence of the considered process. The subject of the investigation is the share of household final consumption expenditures on food in total final consumption expenditures of European countries. Spatial and spatio‑temporal tendencies and dependencies are surveyed using the conception of spatial and spatio‑temporal trends and spatial autocorrelation. The convergence of the process is investigated with the use of β‑convergence models for panel data (also in the spatial terms). Absolute and conditional convergence approaches are applied. For the conditional approach, the models are expanded to incorporate the influence of additional determinants, including space, disposable income and the level of food prices.

19

The Demographic Situation and the Level of Unemployment in Poland in the Years 2002, 2008 and 2014

57%

Zeug-Żebro K. , Miśkiewicz-Nawrocka M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2018

|

tom 4

|

nr 336

71-85

PL

Zachodzące od lat osiemdziesiątych XX wieku zmiany demograficzne w Polsce uwidoczniają wyraźny proces starzenia się społeczeństwa, na który ogromny wpływ mają: rozrodczość, umieralność i migracja. Zjawisko to jest poważnym problemem demograficznym i społeczno‑ekonomicznym, gdyż może prowadzić do wielu niekorzystnych konsekwencji, takich jak zwiększenie wydatków ze środków publicznych, zmiana zasad funkcjonowania systemów zabezpieczenia społecznego, opieki zdrowotnej i szkolnictwa, zwiększenie popytu na usługi opiekuńcze, obniżenie świadczeń emerytalno‑rentowych oraz zasiłków socjalnych, wydłużenie wieku emerytalnego, wzrost stopy bezrobocia, masowa migracja zarobkowa. W artykule przeprowadzono analizę przestrzenną potencjału demograficznego oraz poziomu bezrobocia w Polsce. W celu weryfikacji hipotezy mówiącej, że proces starzenia się społeczeństwa negatywnie wpływa na poziom stopy bezrobocia, zbadano zależność między poziomem bezrobocia a potencjałem demograficznym Polski w latach 2002, 2008 i 2014.

EN

The demographic changes occurring in Poland since the 1980s clearly show the aging of the population on which fertility, mortality and migration have a huge impact. This phenomenon is a serious demographic and socio‑economic problem because it may lead to many adverse consequences, i.e. an increase in public expenditure, policy changes regarding the functioning of social security, health and education, increased demand for care services, a decrease in pension benefits and social benefits, the elongation of the retirement age, as well as an increase in unemployment and mass migration. In the study, we will carry out a spatial analysis of the demographic potential and the level of unemployment in Poland. In order to verify the hypothesis that the aging process of socjety negatively affects the level of unemployment, the relationship between the level of unemployment and the demographic potential in Poland in 2002, 2008 and 2014 will be examined.

20

Spatial Autocorrelation of Communes’ Income Potential in Selected Metropolitan Areas

57%

Kozera A. B. , Głowicka-Wołoszyn R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2017

|

tom 4

|

nr 330

PL

Własny potencjał dochodowy gmin stanowi nie tylko o ich poziomie samodzielności finansowej, ale przede wszystkim o zdolności danej JST do kreowania rozwoju lokalnego. W celu ulepszenia prowadzonej polityki rozwoju regionalnego, w identyfikacji poziomu własnego potencjału dochodowego JST należy brać pod uwagę nie tylko wewnętrzny potencjał poszczególnych gmin (m.in. demograficzny i gospodarczy), ale także uwzględnić ich lokalizację przestrzenną, a zwłaszcza oddziaływanie największych miast – metropolii. Celem artykułu jest ocena zjawiska autokorelacji przestrzennej w zakresie kształtowania się poziomu własnego potencjału dochodowego gmin w wybranych obszarach metropolitalnych – warszawskim, poznańskim, wrocławskim oraz krakowskim w 2014 roku. Badania empiryczne przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Lokalnych). Obliczenia wykonano w programie R z wykorzystaniem pakietów spdep, maptools i shapefiles.

EN

A commune’s own income potential, indicative of financial self‑sufficiency, underpins the ability of its government to foster local growth. Accurate recognition of the potential levels necessary for improvement of development policies requires that, apart from considering communes’ own potential, neighbouring communes’ potential should be taken into account, especially if the neighbours are large urban centres of substantial demographic and economic capacity. This article aims to examine spatial autocorrelation of income potential of metropolitan communes of Warsaw, Poznań, Wrocław, and Cracow metro areas in 2014. The study draws on data published by the Central Statistical Office in the Local Data Bank and uses the R programme packages, such as spdep, maptools, and shapefiles for calculations.