Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Spatial Autocorrelation in the Analysis of the Land Property Market on the Example of Szczecin and Bydgoszcz

100%

Batóg B. , Foryś I. , Gaca R.

|

2017

|

tom 3

|

nr 329

PL

Lokalizacja nieruchomości w przestrzeni jest jedną z najistotniejszych determinant jej wartości. Stałość w miejscu powoduje, iż nieruchomości każdego rodzaju pozostają pod wpływem czynników właściwych dla danego położenia w przestrzeni. Zarówno ustalenia planistyczne, dostęp do drogi publicznej, jak również ukształtowanie terenu czy warunki gruntowo‑wodne są cechami wpływającymi na wartość nieruchomości – podobnie jak sąsiedztwo innych nieruchomości o lepszych lub gorszych atrybutach. Wzajemne oddziaływanie nieruchomości jest szczególnie widoczne w preferencjach nabywców na rynku, a w efekcie przekłada się na ich cenę transakcyjną, cenę jednostkową oraz na ich wartość. Celem artykułu jest zbadanie wpływu wzajemnego położenia analizowanych nieruchomości na ich ceny i porównanie otrzymanych wyników dla Szczecina i Bydgoszczy. W analizie zastosowano statystykę I Morana oraz przestrzenne modele autoregresyjne. Wykorzystano dane dotyczące transakcji na rynku nieruchomości gruntowych niezabudowanych w 2014 roku w Szczecinie i Bydgoszczy.

EN

The location of the real estate is the most important determinant of its value. Location does not change, therefore the value of real estate strongly depends on factors specific to a given area within a city. Topography influencing a possibility of land development, territorial development, installations and road infrastructure as well as the neighbourhood have great influence over the price of the real estate. All these factors are connected with buyers’ preferences and with transactional price, unit price and value of the property. The aim of the paper is to analyse the influence of the relative position of the examined real estates on their prices; and comparison of results obtained for Szczecin and Bydgoszcz. In order to achieve this aim Moran’s I Statistic and spatial autoregressive model were applied. The data came from notarial deeds from registers of real estate prices and values concerning transactions on land ownerships on unbuilt land properties in 2014 in Szczecin and Bydgoszcz.

2

Spójność terytorialna gmin w Polsce pod względem rozwoju demograficznego oraz społeczno-ekonomicznego w latach 2005-2015 w ujęciu miar autokorelacji przestrzennej

94%

Gospodarowicz M.

|

nr 529

95-108

PL

Spójność terytorialna odnosi się do zintegrowanego zarządzania przestrzenią, łagodzącego i zapobiegającego jej polaryzacji. Celem analizy była delimitacja zjawiska spójności terytorialnej pod względem rozwoju demograficznego oraz społeczno-ekonomicznego przy wykorzystaniu statystyki autokorelacji przestrzennej w celu identyfikacji klastrów – skupień gmin o podobnej charakterystyce oraz hot-spots – regionów o wartościach odstających od otoczenia. Badaniem objęto całą populację gmin w Polsce (2478) w latach 2005, 2010 i 2015. Wyniki wskazują na istnienie dodatniej i rosnącej autokorelacji przestrzennej dla miar rozwoju demograficznego i społeczno-gospodarczego w poszczególnych latach. Dla liczebności skupień lokalnych miar statystyki Morana cechami różnicującymi były rodzaj i typ ludnościowy gmin oraz położenie przestrzenne w ujęciu wojewódzkim. Spójność terytorialna, tj. zgodność w przyporządkowaniu do typu skupienia, została zidentyfikowana w niewielkiej części badanych jednostek.

EN

Territorial cohesion refers to integrated space management, mitigating and preventing its polarization. The aim of the analysis was to delimit the phenomenon of territorial cohesion in terms of demographic and socio-economic development using spatial autocorrelation statistics to identify clusters of municipalities with similar characteristics and hot spots ‒ regions with outliers in relation to the environment. The analysis covered the entire population of communes in Poland (2478), in 2005, 2010 and 2015. The results indicate the existence of positive and increasing spatial autocorrelation for the measures of demographic and socio-economic development in particular years. For the number of clusters of local Moran statistics, the differentiating features were the type and population of communes and the spatial location in voivodship. Territorial cohesion, ie. compliance in relation to the type of cluster has been identified in a small part of the surveyed units.

3

Identyfikacja korelacji pomiędzy parametrami opisującymi łupek miedzionośny na przykładzie wybranego fragmentu złoża LGOM

94%

Pactwa K.

|

tom T. 70, nr 1

38--46

PL

Artykuł stanowi przykład zastosowania metod statystyki przestrzennej do identyfikacji korelacji pomiędzy parametrami charakteryzującymi warstwę litostratygraficzną. Badając zależność pomiędzy miąższością łupka miedzionośnego a średnią koncentracją w nim miedzi korzystano z dwóch metod: statystyki I Morana oraz analizy hot spot. Przedstawione w artykule wyniki są owocem prac wykonanych w ramach rozprawy doktorskiej [10].

EN

This paper is an example of spatial statistical methods application to identify the correlation between the parameters characterizing the lithostratigraphic layer. During the examination of the relationship between Kupferschiefer thickness and the average copper concentration two methods were applied: Moran's I statistics and hot spot analysis. The hereby presented results have been elaborated within the framework of a doctoral dissertation [10].

4

Wykorzystanie metody autokorelacji przestrzennej do analizy ubóstwa na obszarach wiejskich

94%

Kolodziejczak A. , Kossowski T.

|

tom 61

|

nr 10

5

Metody geostatystyczne w ekologii

71%

Kapusta P.

|

tom 50

|

nr 3

171-194

6

Kradzieże w przestrzeni Łodzi

71%

Mordwa S. , Katedra Gospodarki Przestrzennej i Planowania Przestrzennego U. Ł.

|

nr 11

EN

For the city of Łódź, like in the other polish cities, a typical phenomenon of crime offences is a domination of the thefts (larcenies) among the total number of crimes. Larceny-theft is not only the most common crime in Łódź, but it is the offense category which is very socially burdensome. Larceny-theft entails a variety of crimes characterized by the taking away of someone else's property. Examples of larceny-theft include pick-pocketing, residential thefts and car theft. The main aim of the paper is to show the spatial diversity of property offences in Łódź in the period of 2006–2009. The following issues are presented in the article: a) geographic distribution of thefts in local pattern in Łódź – fig. 1; b) spatial autocorrelation (which conducive to determining whether there are any local level relationships between chosen crime and place exist) – fig. 2; c) spatial regression of chosen crimes (for identifying spatial effects in the dependent variable, i.e. intensity of thefts, and among the independent (demographic) variables – fig. 3 and 4; d) daily and weekly rhythms of offences – fig. 5. The crime rates (number of crimes per 1 000 residents) committed in Łódź shows not clear spatial diversity. Some of them, i.e. pick-pocketing, have observable concentration in the central core of the city, but in case of car thefts, this trend does not work (fig. 5b versus 5c). Knowing the distribution of the crime risk for each part of the city such situation can be avoided by directing the police resources especially in these hot spots (identifying by analyzing of spatial autocorrelation). In case of the regression model, in which the number of larcenies-thefts was a dependent variable, population density and women participation in the local population was a significant enough. In case of crimes some long standing regularity concerning their daily and weekly schedule can be observed. As it shows the fig. 5, days most threatened of larcenies-thefts are Mondays till Fridays. The pickpocket’s works in the morning and in the evening, but more car thefts occurs by night.

PL

Kradzieże należą do grupy przestępstw przeciwko mieniu. Ich uciążliwość w przestrzeni miasta polega na ich powszechności i dokuczliwości społecznej wynikających ze znacznej liczby dokonywanych tego typu czynów. W tym artykule kradzieże rozpatrywane będą pod kątem dystrybucji przestrzennej, autokorelacji sektorów zagrożonych tymi czynami, regresji przestrzennej oraz zmienności w czasie.

7

Potencjał demograficzny a poziom rozwoju gospodarczego podregionów w Polsce w okresie 2004–2012

67%

Kłusek M.

|

nr 327

EN

The aim of the paper is space and temporal analysis of the demographic situation in Poland in the context of the country’s economic development. In the paper the taxonomic measure of development describing the demographic situation and the measure of economic development for the 66 sub-regions (NUTS-3) based on selected diagnostic variables in the period 2004–2012 were determined. In the paper there was made the analysis of spatial distributions of designated synthetic measures within the scope of identifying spatial trends and spatial autocorrelation. The results obtained for individual years of analyzed period were compared, conclusions were formulated and directions for further research were outlined.

PL

Celem artykułu jest przestrzenna i czasowa analiza sytuacji demograficznej w Polsce w kontekście rozwoju gospodarczego kraju. W artykule przeprowadzono badanie na podstawie wyznaczonych taksonomicznych mierników rozwoju opisujących sytuację demograficzną oraz rozwój gospodarczy dla 66 podregionów (NUTS-3) na podstawie wybranych zmiennych diagnostycznych w okresie 2004–2012. W pracy dokonano analizy przestrzennych rozkładów wyznaczonych miar syntetycznych w zakresie identyfikacji trendów przestrzennych i przestrzennej autokorelacji. Porównano wyniki otrzymane dla poszczególnych lat badanego okresu, sformułowano wnioski oraz nakreślono kierunki dalszych badań.

8

Spatial Autocorrelation of Communes’ Income Potential in Selected Metropolitan Areas

67%

Kozera A. B. , Głowicka-Wołoszyn R.

|

2017

|

tom 4

|

nr 330

PL

Własny potencjał dochodowy gmin stanowi nie tylko o ich poziomie samodzielności finansowej, ale przede wszystkim o zdolności danej JST do kreowania rozwoju lokalnego. W celu ulepszenia prowadzonej polityki rozwoju regionalnego, w identyfikacji poziomu własnego potencjału dochodowego JST należy brać pod uwagę nie tylko wewnętrzny potencjał poszczególnych gmin (m.in. demograficzny i gospodarczy), ale także uwzględnić ich lokalizację przestrzenną, a zwłaszcza oddziaływanie największych miast – metropolii. Celem artykułu jest ocena zjawiska autokorelacji przestrzennej w zakresie kształtowania się poziomu własnego potencjału dochodowego gmin w wybranych obszarach metropolitalnych – warszawskim, poznańskim, wrocławskim oraz krakowskim w 2014 roku. Badania empiryczne przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Lokalnych). Obliczenia wykonano w programie R z wykorzystaniem pakietów spdep, maptools i shapefiles.

EN

A commune’s own income potential, indicative of financial self‑sufficiency, underpins the ability of its government to foster local growth. Accurate recognition of the potential levels necessary for improvement of development policies requires that, apart from considering communes’ own potential, neighbouring communes’ potential should be taken into account, especially if the neighbours are large urban centres of substantial demographic and economic capacity. This article aims to examine spatial autocorrelation of income potential of metropolitan communes of Warsaw, Poznań, Wrocław, and Cracow metro areas in 2014. The study draws on data published by the Central Statistical Office in the Local Data Bank and uses the R programme packages, such as spdep, maptools, and shapefiles for calculations.

9

The Application of Spatial Analysis Methods in the Real Estate Market in South‑Eastern Poland

67%

Dejniak D.

|

tom 1

|

nr 333

PL

W artykule pokazano możliwości zastosowania metod analizy przestrzennej do badania rynku nieruchomości. Metody te zostały wykorzystane do zbadania zróżnicowania ceny 1 m2 nieruchomości mieszkaniowej w Polsce południowo‑wschodniej. Analizie poddano współczynniki korelacji globalnej i lokalnej Morana. Otrzymane wyniki zostały wzbogacone danymi makroekonomicznymi. Przeprowadzona analiza potwierdza opinię, że ceny nieruchomości mieszkalnych zależą od położenie przestrzennego. Natomiast oddziaływanie czynników makroekonomicznych na rynek nieruchomości może zostać zaburzone przez czynniki lokalne kształtujące popyt i podaż. Statystyki autokorelacji przestrzennej, które informują o rodzaju i sile zależności przestrzennej, umożliwiają poszerzenie tradycyjnie stosowanych miar, a tym samym mogą stać się podstawą decyzji biznesowych.

EN

The aim of the article is to apply the method of spatial analysis to research the real estate property market in south‑eastern Poland. The methods of spatial statistics will be used to model the space differences of prices per one square metre of dwelling surface located in districts of south‑eastern Poland and to investigate spatial autocorrelation. The databases will be presented in a graphical form. The results may be used to set the spatial regularities and relations. The methods presented may be applied while making strategic decisions.

10

The Demographic Situation and the Level of Unemployment in Poland in the Years 2002, 2008 and 2014

67%

Zeug-Żebro K. , Miśkiewicz-Nawrocka M.

|

tom 4

|

nr 336

71-85

PL

Zachodzące od lat osiemdziesiątych XX wieku zmiany demograficzne w Polsce uwidoczniają wyraźny proces starzenia się społeczeństwa, na który ogromny wpływ mają: rozrodczość, umieralność i migracja. Zjawisko to jest poważnym problemem demograficznym i społeczno‑ekonomicznym, gdyż może prowadzić do wielu niekorzystnych konsekwencji, takich jak zwiększenie wydatków ze środków publicznych, zmiana zasad funkcjonowania systemów zabezpieczenia społecznego, opieki zdrowotnej i szkolnictwa, zwiększenie popytu na usługi opiekuńcze, obniżenie świadczeń emerytalno‑rentowych oraz zasiłków socjalnych, wydłużenie wieku emerytalnego, wzrost stopy bezrobocia, masowa migracja zarobkowa. W artykule przeprowadzono analizę przestrzenną potencjału demograficznego oraz poziomu bezrobocia w Polsce. W celu weryfikacji hipotezy mówiącej, że proces starzenia się społeczeństwa negatywnie wpływa na poziom stopy bezrobocia, zbadano zależność między poziomem bezrobocia a potencjałem demograficznym Polski w latach 2002, 2008 i 2014.

EN

The demographic changes occurring in Poland since the 1980s clearly show the aging of the population on which fertility, mortality and migration have a huge impact. This phenomenon is a serious demographic and socio‑economic problem because it may lead to many adverse consequences, i.e. an increase in public expenditure, policy changes regarding the functioning of social security, health and education, increased demand for care services, a decrease in pension benefits and social benefits, the elongation of the retirement age, as well as an increase in unemployment and mass migration. In the study, we will carry out a spatial analysis of the demographic potential and the level of unemployment in Poland. In order to verify the hypothesis that the aging process of socjety negatively affects the level of unemployment, the relationship between the level of unemployment and the demographic potential in Poland in 2002, 2008 and 2014 will be examined.

11

Global scale integrated logistics performance analysis and its spillover effect

59%

Manavgat G. , Demirci A. , Korkmaz O. , Koluman A.

|

2023

|

tom Vol. 19, no. 2

245--262

EN

Background: Countries that are efficient in terms of logistics infrastructure have easy access to different markets in terms of production and foreign trade and thus achieve economic prosperity. In order to compare the performance of countries in logistics processes, there are international logistics indexes published by various organizations for different country categories. Each of these indexes is used to follow the performance of the logistics infrastructures of the countries and the logistics operations accordingly. Methods: The aim of this study is calculation and comparison of the integrated logistics performance of 101 countries with the ROC-based WASPAS method and the presence of spatial autocorrelation between the obtained integrated logistics performance values by using four different international logistics indexes (Logistics Performance Index (LPI) (2018), Liner Shipping Connectivity Index (LSCI) (2021), Enabling Trade Index (ETI) (2016), and Availability and Quality of Transport Infrastructures (AQTI) (2016)) data. Results: It has been determined that the top five countries with the highest integrated logistics performance are Singapore, Germany, China, Japan, England, and USA, respectively. On the other hand, Sierra Leone, Congo, Mauritania, Gabon, Liberia, and Madagascar are the weakest countries. Integrated logistics performance of a country is generally significantly affected by the logistics performance of the neighboring country, albeit limited. This is especially prevailing for USA, Canada, and Western Europe. Conclusion: For the global integrated logistics performance analysis, countries with strong production capacity and logistics infrastructure are in first place, and there is a positive spatial autocorrelation in terms of integrated logistics performance among some countries in Western Europe and the Americas.

12

Zastosowanie statystyki przestrzennej do analizy wynagrodzeń na poziomie powiatów

59%

Ręklewski M.

|

nr 1

38-56

EN

The spatial differentiation of salaries is the subject of many scientific studies, both theoretical and empirical. One of the factors determining remuneration in Poland is the structure and type of business activity, specific for a given region and depending on its poviats (counties) in terms of the level of the average gross monthly salary by means of spatial autocorrelation statistical methods. The analysed statistical data for 2010–2019 come from the Local Data Bank (Bank Danych Lokalnych – BDL) of Statistics Poland. Global and local measures were used in the analysis. The calculation of the global parameters of spatial autocorrelation was based on the I Moran and C Geary statistics, while the Ii Moran statistic, which belongs to local spatial indicators from the LISA group (Local Indicators of Spatial Association), was used to identify the local autocorrelation. The statistical significance of the global statistics was verified by means of a randomisation approach based on theoretical moments. The I Moran and C Geary global statistics indicated a significant (very weak or weak) and positive spatial autocorrelation between poviats in terms of the level of average gross monthly salaries in 2010–2019, which shows the existence of spatial poviat structures of similar values, i.e. clusters with high or low values of average salaries. The increase in I Moran’s statistics and the growth of the C Geary in the analysed period indicate a decrease in the differentiation of average monthly salaries between poviats, thus signifying an increase in the dependence of spatial autocorrelation. The analysis of the results of the obtained local statistics allowed the determination of clusters of similar poviats in Poland, e.g. Mazowiecki, Pomorski and Śląski. Furthermore, the results of the analysis indicated the presence of outlier poviats.

PL

Zróżnicowanie przestrzenne wynagrodzeń stanowi przedmiot wielu badań naukowych zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i empirycznym. Czynnikami determinującymi wysokość wynagrodzeń w Polsce są m.in. struktura i rodzaj działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwa, specyficzne dla danego regionu i zależne od jego lokalizacji. Celem badania omawianego w artykule jest identyfikacja zależności przestrzennych zachodzących pomiędzy powiatami pod względem poziomu przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto z zastosowaniem statystycznych metod autokorelacji przestrzennej. Analizowano dane statystyczne za lata 2010–2019 zaczerpnięte z Banku Danych Lokalnych GUS. Wykorzystano miary globalne i lokalne. Do obliczenia globalnych parametrów autokorelacji przestrzennej posłużyły statystyki I Morana i C Geary’ego, a do identyfikacji autokorelacji lokalnej – statystyka Ii Morana, należąca do lokalnych wskaźników przestrzennych z grupy LISA (Local Indicators of Spatial Association). Istotność statystyczną statystyk globalnych zweryfikowano przy wykorzystaniu podejścia randomizacyjnego opierającego się na momentach teoretycznych. Z globalnych statystyk I Morana i C Geary’ego wynika, że w badanym okresie pomiędzy powiatami występowała istotna (bardzo słaba lub słaba) dodatnia autokorelacja przestrzenna pod względem poziomu przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto. Świadczy ona o tym, że istnieją przestrzenne struktury powiatów o podobnych wartościach, a więc klastry charakteryzujące się wysokimi lub niskimi wartościami przeciętnej płacy. Wzrost wartości statystyki I Morana oraz spadek C Geary’ego w analizowanych latach wskazuje na zmniejszenie się zróżnicowania przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń pomiędzy powiatami, a tym samym na wzrost autokorelacji przestrzennej. Analiza otrzymanych statystyk lokalnych pozwoliła na wyróżnienie klastrów podobnych powiatów: mazowieckiego, pomorskiego i śląskiego, a także wskazała na występowanie powiatów odstających (ang. outliers).

13

Using indirect estimation with spatial autocorrelation in social surveys in Poland

59%

Klimanek T.

|

nr numer specjalny 1

155-172

EN

The article presents possible application of indirect estimation methods (including the method accounting for spatial correlation) to estimate some characteristics of labor market in the population of people aged 15 and over at the level of NUTS3 in Poland in 2008. This is a more detailed spatial aggregation of data compared with that found in publications of the Central Statistical Office based on Labour Force Survey results. The second aim of the article is to compare the precision measures of the direct estimator with those of the EBLUP estimator (empirical best linear unbiased predictor) and the EBLUPGREG_SPATIAL estimator (which takes into account spatial correlation).

PL

Artykuł przedstawia propozycję wykorzystania metod estymacji pośredniej (w tym także tej metody, która uwzględnia korelację przestrzenną) do oszacowania pewnych charakterystyk rynku pracy w populacji osób w wieku 15 lat i więcej w przekroju podregionów w Polsce w 2008 roku. Jest to bardziej szczegółowy poziom agregacji przestrzennej niż ten prezentowany w publikacjach Głównego Urzędu Statystycznego opartych na wynikach Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Drugim celem jest porównanie miar precyzji estymatora bezpośredniego z precyzją estymatora typu EBLUP (empirical best linear unbiased predictor) oraz estymatora typu EBLUPGREG_SPATIAL (uwzględniającego korelację przestrzenną).

14

Charakterystyka rozmieszczenia przestrzennego punktów poziomej osnowy szczegółowej

59%

Bielecka E. , Pokonieczny K. , Kamiński P.

|

tom T. 13, z. 3(69)

201--208

PL

Celem artykułu jest ocena stopnia zagęszczenia punktów poziomej szczegółowej osnowy oraz analiza, które z punktów są zlokalizowane w bliskim sąsiedztwie dróg, trakcji kolejowych i linii energetycznych i ze względu na możliwość zakłócenia sygnałów satelitarnych trudna będzie ich modernizacja przy pomocy technik GNSS. Za bliskie sąsiedztwo przyjęto odległość 100 m, co związane jest z dokładnością wykorzystanych danych o pokryciu terenu (VmapL2). Wyniki analizy odniesiono do obrębów geodezyjnych. Do oceny przestrzennego zróżnicowania rozmieszczenia punktów osnowy wykorzystano globalny i lokalny indeks I Morana. Z przeprowadzonych badań wynika, że liczba punktów osnowy jest uzależniona od użytkowania terenu, i największe zagęszczenie punktami osnowy występuje na terenach zabudowanych, przy czym niezależnie od stopnia zagospodarowania terenu ok. 70% punktów osnowy zostało zastabilizowanych w odległości nie większej niż 100 m od dróg. Analiza lokalnej autokorelacji przestrzennej umożliwiła wydzielenie kilku niewielkich skupisk obrębów zarówno o wartościach podobnych, jak i skrajnie różnych. Badania przeprowadzono dla powiatu łosickiego, zlokalizowanego we wschodniej części województwa mazowieckiego.

EN

This article aims to assess the degree of densification of geodetic control points of detailed horizontal network as well as to analyze which geodetic points are located in close proximity to roads, railway tracks and power lines. Location in proximity to the transportation network and energy supply facilities can disrupt satellite signals, and may hamper the modernization of geodetic control using GNSS techniques. The distance of 100 m was assumed as the close proximity; it depends on the accuracy of land use data used for the analysis (VmapL2). The results are related to geodetic sections, the smallest administration-geodetic units. To evaluate the spatial distribution of geodetic control points local Moran I Index was used. The study shows that the number of control points depends on land use, and the highest density of geodetic points occurs in urban areas. Irrespectively of land use, about 70% of the control points are located no further than 100 meters from roads. Analysis of local spatial autocorrelation enabled the separation of a few small clusters of geodetic sections both with similar, as well as extremely different values of geodetic control points densification. The study was conducted for the Łosice county, located in the eastern part of Mazowieckie voivodship.

15

Discrete geometric deviations of free-form surfaces as a spatial process

59%

Poniatowska M.

|

2010

|

tom Vol. 34, nr 4

73-85

EN

Coordinate measurements are the source of digital data in the form of coordinates of the measurement points with a discrete distribution on the measured surface. The geometric deviations of free-form surfaces are determined (at each point) as normal deviations of these points from the nominal surface (the CAD model). Different sources of errors in the manufacturing process result in deviations of different character, deterministic and random. Geometric deviations of 3D free-form surfaces may be treated as a spatial process, and spatial data analysis methods can be applied in order to conduct research on the relationships among them. The article presents a discussion on a spatial process of deviations, theoretic bases for testing spatial dependence of measurement data, as well as the results of tests on simulated geometric deviations involving testing their spatial autocorrelation with the use of the Moran's I statistics.

PL

Pomiary współrzędnościowe są źródłem danych cyfrowych - współrzędnych punktów pomiarowych o dyskretnym rozkładzie na mierzonej powierzchni. Odchyłki geometryczne powierzchni swobodnych wyznacza się w każdym punkcie jako odchyłki normalne tych punktów od powierzchni nominalnej (modelu CAD). Różne źródła błędów w procesie wytwarzania powodują powstawanie odchyłek o odmiennym charakterze, deterministycznym i losowym. Odchyłki geometryczne powierzchni swobodnych 3D można potraktować jako proces statystyczny przestrzenny. Stosować więc można metody analizy danych przestrzennych do badań zależności między nimi. Przedstawiono dyskusję nad modelem statystycznym odchyłek i podstawy teoretyczne ustalania przestrzennej zależności danych pomiarowych. Omówiono wyniki badań symulowanych odchyłek geometrycznych - określono ich przestrzenną autokorelację, stosując statystykę I Morana.

16

Regionalne zróżnicowanie cen żywca w skupie w Polsce w latach 2005-2012

59%

Tluczak A.

|

nr 01[31]

PL

Celem badań było przedstawienie regionalnego zróżnicowania cen skupu produktów rolnych (zwłaszcza bydła i trzody) w Polsce w latach 2005-2012 oraz identyfikacja występowania autokorelacji przestrzennej. Do badania przestrzennego zróżnicowania cen wykorzystano statystyki lokalne i globalne I Morana. Dowiedziono, że w odniesieniu do cen skupu żywca występuje autokorelacja przestrzenna oraz wskazano jej zróżnicowanie przestrzenne na terenie Polski.

EN

Agricultural production depends on natural and economic conditions. Weak environmental conditions could be compensated by using high technology, which requires capital. Agricultural prices should evolve in a similar way in regions with similar natural conditions, i.e. spatial autocorrelation should take place. The aim of this article is to present the spatial autocorrelation of animal for slaughter prices. Local and global I Moran’s statistics were used.

17

Oszacowanie wartości produktu krajowego brutto w polskich powiatach

59%

Ciołek D.

|

nr 3

55-87

EN

The aim of this article is to identify an optimal method for estimating gross domestic product at the regional level in Poland, specifically at level of counties. While various studies offer empirical analyses of the country’s economic growth and other economic processes, no official data is available on GDP at the level of counties in Poland. The article presents the results of research based on three alternative approaches that rely on GDP disaggregation from the level of sub-regions (NUTS-3) to the level of counties (NUTS-4). These methods have been validated by comparing the results obtained for the higher level of aggregation. It turned out that the best method of disaggregating GDP was to use the shares of municipality tax revenues from income tax and agricultural tax. The estimated values of GDP in the counties in 2003–2013 were used to calculate the rate of economic growth in the entire period as well as in the period before and after the global economic crisis. We also examined the spatial autocorrelation of GDP per capita in 2013. The time series of GDP at the county level in both constant and current prices generated as a result of the presented research can be used in other empirical analyses.

PL

Analizy empiryczne, przede wszystkim wzrostu gospodarczego, ale i innych procesów ekonomicznych, prowadzone są często przy wykorzystaniu produktu krajowego brutto (PKB). Jednak w badaniach na poziomie regionalnym, gdzie dla Polski jednostkami mogą być powiaty, które w najlepszy sposób odzwierciedlają obszary funkcjonalne, musimy się zmierzyć z brakiem oficjalnych danych o PKB. Głównym celem artykułu było zaproponowanie optymalnej metody oszacowania PKB w powiatach. Zaprezentowano wyniki uzyskane za pomocą trzech alternatywnych podejść, które polegały na rozszacowaniu PKB z poziomu podregionów na poziom powiatów, przy wykorzystaniu różnych zbiorów zmiennych skojarzonych. Przeprowadzono walidację tych metod, porównując rezultaty uzyskane dla wyższego poziomu agregacji. Okazało się, że najlepszą metodą dezagregacji PKB było zastosowanie udziałów przychodów podatkowych gmin z podatku PIT i z podatku rolnego. Oszacowane wartości PKB w powiatach w latach 2003–2013 posłużyły do oceny tempa wzrostu gospodarczego zarówno w całym okresie, jak i w latach przed ogólnoświatowym kryzysem gospodarczym oraz po rozpoczęciu kryzysu. Ponadto zbadano również przestrzenną koncentrację i przestrzenną autokorelację PKB per capita w roku 2013. Uzyskane wyniki poddano wstępnej interpretacji w kontekście modeli nowej geografii ekonomicznej (NEG). Szeregi czasowe PKB w powiatach zarówno w cenach stałych, jak i cenach bieżących wygenerowane w rezultacie zaprezentowanego badania, mogą być wykorzystane w innych analizach.

18

Przestrzenne zróżnicowanie sytuacji pokolenia 50 plus na rynku pracy z wykorzystaniem zmiennej syntetycznej

59%

Giemza D.

|

nr vol. 64, nr 5

65-84

PL

Zasadniczym celem opracowania jest porównanie sytuacji pokolenia 50 plus na rynku pracy w województwach Polski, a także identyfikacja zależności przestrzennych, łącznie (ogółem) oraz w ramach różnych obszarów (kategorii) charakteryzujących sytuację pokolenia 50 plus na rynku pracy. Badanie prowadzono zarówno w wymiarze przestrzennym, jak i czasowym, z wykorzystaniem zmiennej syntetycznej, co umożliwiało uzyskanie oceny z punktu widzenia kilku cech diagnostycznych, bowiem rynek pracy jest kategorią złożoną i stosowanie pojedynczych miar względnych mogłoby prowadzić do jednostronnej analizy. Na podstawie uzyskanych wartości zmiennych syntetycznych, za pomocą globalnej i lokalnej statystyki Morana, przeprowadzono identyfikację występowania autokorelacji przestrzennych.

EN

The chief purpose of this study is to compare and contrast the situation of the 50+ generation on the labour market in the voivodships of Poland and to identify spatial dependencies, both generally and in individual areas characterising the situation of this group on the labour market. The study was conducted both in the spatial and temporal dimension using the synthetic variable which allowed to obtain the evaluation on the basis of several diagnostic features; this is so as the labour market is a complex category and using singular relative gauges could lead to the analysis becoming skewed. The obtained synthetic variables were used to identify the occurrence of spatial autocorrelations with the global and local Moran’s I statistics.

19

Badania autokorelacji przestrzennej rozwoju infrastruktury technicznej obszarów wiejskich województwa świetokrzyskiego z wykorzystaniem statystyki I Morana

59%

Salamon J.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2008

|

nr 08

PL

Określono siłę i charakter autokorelacji przestrzennej wartości wskaźnika syntetycznego poziomu rozwoju wybranych elementów infrastruktury technicznej funkcjonującej na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Wartość wskaźnika syntetycznego określono na podstawie syntetycznej miary rozwoju Hellwiga. Przeprowadzone badania nie potwierdziły występowania autokorelacji przestrzennej w zakresie poziomu rozwoju infrastruktury.

EN

The strength and character of spatial auto-correlation of the value of synthetic level of development of selected technical infrastructure elements functioning in rural areas in the swiętokrzyskie province. The synthetic indicator value was determined on the basis of Hellwig synthetic development measure. The research did not confirm the occurrence of spatial autocorrelation concerning the level of infrastructure development.

20

Spatio‑temporal Modelling of the Influence of the Number of Business Entities in Selected Urban Centres on Unemployment in the Kujawsko‑Pomorskie Voivodeship

59%

Szulc E. , Jankiewicz M.

|

tom 4

|

nr 337

21-37

PL

Artykuł prezentuje analizę przestrzennych i czasowych tendencji i zależności dotyczących sytuacji na rynku pracy w województwie kujawsko‑pomorskim w układzie gmin w okresie 2004–2015. Celem badania jest sprawdzenie, czy – przy istniejących zależnościach – wzrost aktywności działalności gospodarczej przez zwiększenie liczby podmiotów gospodarczych w wybranych ośrodkach miejskich województwa, w których poziom bezrobocia jest wysoki, może obniżyć bezrobocie w całym województwie. Sytuacja na rynku pracy w poszczególnych gminach została oceniona na podstawie dwóch zmiennych, tj. udziału bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym oraz liczby podmiotów gospodarczych na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym. Z metodologicznego punktu widzenia wartości tych zmiennych traktuje się jako realizacje przestrzennych i przestrzenno‑czasowych procesów stochastycznych. Przestrzenne i przestrzenno‑czasowe tendencje i zależności zostały zbadane przy wykorzystaniu koncepcji trendu przestrzennego i przestrzenno‑czasowego oraz autokorelacji przestrzennej. Dodatkowo zostały oszacowane i zweryfikowane przestrzenne modele autoregresyjne poszczególnych procesów, a także przestrzenne modele zależności bezrobocia od liczby podmiotów gospodarczych w poszczególnych latach badanego okresu. Dokonano również specyfikacji przestrzenno‑czasowych modeli bezrobocia, w tym modelu uwzględniającego przesunięcia przestrzenne i opóźnienia czasowe rozważanej zależności. Modele te wykorzystano następnie do symulacji poziomu bezrobocia w województwie przy założeniu wzrostu liczby podmiotów gospodarczych w ustalonych ośrodkach miejskich.

EN

The paper presents the analysis of the spatial and spatio‑temporal tendencies and dependence in matters related to the situation in the labour market of the Kujawsko‑Pomorskie Voivodeship across municipalities in the period of 2004–2015. The aim of the investigation is to verify whether, in the presence of the dependence, investing (through a growing number of enterprises) in the development of selected urban centres with a high level of unemployment can significantly reduce the unemployment rate in the whole province. The assessment of the situation in the labour market for each of the municipalities is made with the use of two characteristics, i.e. the share of registered unemployed persons in the number of the working age population and the number of business entities per 10,000 working age population. From the methodological point of view, the values of the variables are treated as realisations of spatial and spatio‑temporal stochastic processes. The spatial and spatio‑temporal tendencies and dependence were investigated using the concept of spatial and spatio‑temporal trends and spatial autocorrelation. Additionally, spatial autoregressive models for individual processes and spatial models of the dependence of unemployment on the number of business entities, for each year of the investigated period, were estimated and verified. The specification of spatio‑temporal models of unemployment, including the model which takes into consideration spatial shifts and time lags of the dependence, was carried out. The models were used for simulating the level of unemployment in the province assuming some growth in the number of business entities in selected urban centres.