Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Filozoficzne ramy i przesłanki zróżnicowania podejścia interpretacjonistycznego

100%

Bachryj-Krzywaźnia M.

Wrocławskie Studia Politologiczne

|

2016

|

tom 21

7-23

EN

The interpretive approach seems to be one of those umbrella terms that cover a multitude of extremely diversified research strategiesAt first sight they seem to have nothing in common except the blurred term interpretation and skepticism about naturalism in social sciences. Nonetheless they have solid common philosophical underpinnings that constitute the peculiarity as well as pluralism of the interpretationist approachThe first one — apriorism — defines its ontology, the second one — anti-Cartesianism — specifies epistemology. Both create distinctiveness toward the objective and empirical standards of scientific investigation that deserve to be called not a mere approach but a paradigm.

2

Neokrytyczna gnoseologia szkoły marburskiej Ujęcie Paula Natorpa

100%

Musioł A. A.

Folia Philosophica

|

2014

|

tom 32

PL

The paper presents epistemological project of philosophy by Paul Natorp in the context of Marburg School of neo-Kantianism. I take into account not only intellectual atmosphere of the department of philosophy at the University of Marburg, but also its influence on the character of Natorp’s works, changing characteristics of his presuppositions-hypotheses and the way of argumentation for them. Paying attention to strong influence of Immanuel Kant, and especially his transcendental logic, I disclose the differences emerging between Natorp’s programme of philosophy and the rules of neo-Kantianism set originally by Hermann Cohen.

3

The methodology of the Austrian school of economics: The present state of knowledge

100%

Wiśniewski J. B.

Ekonomia. Wrocław Economic Review

|

2014

|

tom 20

|

nr 1

39 - 54

EN

This paper is an attempt to systematize the methodological insights and contributions of the Austrian School of Economics and present them in their most up-to-date elaboration, thereby building on the earlier literature on the subject. It aims to improve on the publications listed above in two aspects. First, it takes into account the most recent conceptual developments that address some of the common misunderstandings of the Austrian methodological position, as well as some of its more insightful contemporary criticisms. Second, it organizes the presentation of the relevant material around several clearly specifi ed methodological dimensions, while, in contrast to most of the abovementioned literature, keeping the description of the historical background behind the development of the Austrian method to an absolute minimum, as well as leaving out the non-methodological differences between the ASE and its intellectual rivals, thus aiming to make the presentation in question maximally focused and thematically unified.

4

Ludwig von Mises as a Philosopher of Science. Towards Epistemological Foundations of Praxeology

84%

Slenzok N.

Konteksty Społeczne

|

2014

|

tom 2

|

nr 1

EN

Presented paper highlights the methodological approach towards economic science elaborated by one of the most influential proponents of the Austrian School of Economics, Ludwig von Mises. Since author's main attempt was to consider Mises as a philosopher, his contributions to methodology are described with a special regard to their philosophical, particularly epistemologicalfoundations. An image ofMises that emergesfrom the article is the one of a profound thinker who came up with a truly wide-ranging thought, covering issues such as the proper method of economics, methodological monism and pluralism, an autonomy of the humane sciences as well as their epistemological status, and - finally - classical problems of western philosophy, namely the questions of the sources and limits of human knowledge, realism and idealism, determinism and indeterminism, the existence of a free will, and the body-mind problem. Even though Mises declared himself to be just an economist and many philosophical remarks are given in his works merely as hints, it seems as if he was fully aware of the complex matters which the economic science relies upon. In terms of the methodology of humane sciences, primarily economics, Mises invented a new understanding of the a priori method: the system of claims logically derived from the self-evident action axiom that has become a starting point of the contemporary Austrian School of economic analysis ever since. Having taken the position of a methodological dualism, he introduced the distinction between the realms of natural and humane sciences, which was the reason for his sharply critical assessment of the neopositivist ideal of an unified science. In the field offundamental questions ofphilosophy, Mises appears to be supportivefor Kantian trancscendentalism, nonetheless authorfinds his standpoint modified around a couple ofinnovationsfollowingfrom the Misesian praxeology, for instance a theory of a priori forms as tools of action or the hypothesis of their evolutionary genesis. In author's opinion, it makes Mises a so called "activist kantian".

PL

Prezentowany artykuł naświetla metodologiczne podejście do nauki ekonomii rozwinięte przez jednego z najbardziej wpływowych przedstawicieli austriackiej szkoły ekonomicznej Ludwiga von Misesa. Ponieważ głównym zamysłem autora było dokonanie charakterystyki Misesa jako filozofa, jego wkład w dziedzinę metodologii zostały opisany ze szczególnym uwzględnieniem fundamentów filozoficznych (w szczególności: epistemologicznych), z których wyrasta. Z artykułu wyłania się obraz głębokiego myśliciela, który pozostawił po sobie myśl autentycznie wielowątkową, obejmującą zagadnienia takie jak: właściwa metoda ekonomii, metodologiczny monizm i pluralizm, autonomia nauk o człowieku oraz ich epistemologiczny status i wreszcie - klasyczne problemy filozofii Zachodu, a mianowicie pytania o źródła i granice ludzkiej wiedzy, realizm i idealizm, determinizm i indeterminizm, istnienie wolnej woli czy problem ciało-umysł. Mimo że sam Mises uważał się jedynie za ekonomistę i wiele spośród sformułowanych przezeń uwag filozoficznych przybiera w jego dziełach postać zaledwie sugestii, wydaje się on w pełni świadom skomplikowanej filozoficznie materii, na której wspiera się nauka ekonomii. W zakresie metodologii nauk humanistycznych, w szczególności ekonomii, Mises wypracował nowe rozumienie metody apriorycznej jako systemu twierdzeń logicznie wyprowadzanych z oczywistego aksjomatu działania, który stał się odtąd punktem wyjścia dla analizy ekonomicznej prowadzonej w ramach szkoły austriackiej. Zająwszy stanowisko metodologicznego dualizmu, Mises wprowadził wyraźne rozróżnienie pomiędzy domenami nauk przyrodniczych i ekonomicznych, z czym wiązała się jego ostro krytyczna recepcja neopozytywistycznego ideału nauki zunifikowanej. W odniesieniu do fundamentalnych problemów filozofii, Mises prezentuje się jako zwolennik kantowskiego transcendentalizmu. Niemniej jednak autor artykułu uznaje jego stanowisko za zmodyfikowane w oparciu o kilka innowacji wywodzących się z prakseologii. Na przykład rozumienie apriorycznych form jako narzędzi działania czy też hipoteza o ich ewolucyjnej genezie. W opinii autora daje to podstawę do scharakteryzowania Misesa jako „aktywistycznego kantysty".

5

Criticism of classical pragmatism: the unknown origins of Czesław Znamierowski’s theory and philosophy of law

71%

Dybowski M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2020

|

tom 82

|

nr 1

25-39

EN

The article presents the key ideas of Czesław Znamierowski’s 1911 doctoral dissertation on the concept of truth in pragmatism (Der Wahrheitsbegriff im Pragmatismus), thus far not discussed in the literature, and the impact it had on some of his later ideas in the philosophy and theory of law. His polemic against pragmatism reinforced his later views on science and logic, and in particular on the problem of the truth-value of sentences. This founding insight of Znamierowski’s anti-psychologism in the philosophy of law, namely the independence of logic from mental states, provides a deeper explanation of a dualism in his theory of the legal norm: the ascription of both truth-value and validity, mutually independent, to legal norms. When analysed with regard to Znamierowski’s epistemological oscillation between empiricism and apriorism, Wahrheitsbegriff may also enable a better understanding of the origins of his objectivist social ontology and of such legal-theoretical concepts as ‘construction norm’ and ‘thetic act’.

PL

Artykuł przedstawia kluczowe idee rozprawy doktorskiej Czesława Znamierowskiego z 1911 r. na temat pojęcia prawdy w pragmatyzmie (Der Wahrheitsbegriff im Pragmatismus), dotychczas nieomawiane w literaturze, oraz wpływ, jaki wywarły na niektóre z jego późniejszych idei w filozofii i teorii prawa. Polemika z pragmatyzmem umocniła jego późniejsze poglądy na naukę i logikę, a zwłaszcza na problem logicznej wartości zdań. Ten fundamentalny wgląd w antypsychologizm Znamierowskiego, tj. niezależność logiki od stanów, dostarcza głębszego wyjaśnienie dualizmu w jego teorii norm prawnych, którym przypisywał zarówno prawdziwość, jak i obowiązywanie, niezależne od siebie. Analiza Wahrheitsbegriff pod kątem epistemologicznego zawieszenia Znamierowskiego między empiryzmem a aprioryzmem może również pomóc w lepszym zrozumieniu źródeł jego obiektywistycznej ontologii społecznej oraz takich pojęć prawnoteoretycznych, jak „norma konstrukcyjna” i „akt tetyczny”.

6

On physicists’ attitudes towards philosophy

67%

Łukasik A.

Filozofia i Nauka

|

2020

|

tom 8

7

Kantovské nuance Popperovy rané teorie poznání:

59%

Paitlová J.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2020

|

tom 68

|

nr 5

717-735

EN

The paper puts forth an interpretation of Popper’s early theory of knowledge that is found in the work Die beiden Grundprobleme der Erkenntnistheorie. It mainly, however, focuses on his original and surprisingly detailed interpretations of Kant’s transcendental idealism. Popper is inspired by Kant in many things: he, for example, makes use of Kant’s transcendental method of inquiry and also the discovery that all knowledge of reality lies in the existence of laws. At the same time, however, he criticizes Kant because of the circular reasoning of transcendental idealism by means of transcendental deduction, which additionally leads Popper to exchange the epistemological and psychological aspects of knowledge. Although Popper distinguishes between the theory of knowledge and the psychology of knowledge, he does not recognize formal apriorism in the epistemological sense but only genetic apriorism in the cognitive psychological sense. Popper’s interpretation of Kant is not however free from certain misunderstandings as it ignores the difference between “pure natural science” and “empirical physics.”.

CS

Stať se zaměřuje na výklad Popperovy rané teorie poznání v díle Die beiden Grundprobleme der Erkenntnistheorie. Soustředí se přitom především na jeho originální a překvapivě podrobné interpretace Kantova transcendentálního idealismu. Popper se nechává Kantem v mnohém inspirovat: využívá například jeho transcendentální způsob tázání a také myšlenku, že každé poznání skutečnosti spočívá v existenci zákonitostí. Zároveň Kanta na druhé straně kritizuje kvůli kruhovému zdůvodnění transcendentálního idealismu prostřednictvím transcendentální dedukce, jež navíc Poppera dovádí až ke kritice zaměňování epistemologických a psychologických aspektů poznání u Kanta. Popper totiž rozlišuje teorii poznání a psychologii poznání, přičemž neuznává formální apriorismus v epistemologickém smyslu, nýbrž pouze genetický apriorismus ve smyslu kognitivně psychologickém. Popperova interpretace Kanta nicméně není prosta určitých nedorozumění, především opomíjí rozdíl mezi „čistou přírodní vědou“ a „empirickou fyzikou“.