Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Państwo narodowe czy zjednoczona Europa w dyskursie parlamentarzystów Ligi Polskich Rodzin

100%

Płoski M.

Przegląd Sejmowy

|

2018

|

nr 1(144)

89–111

XX

This article is an attempt to present national and European thought in the discourse of parliamentarians of the League of Polish Families in relation to two important processes of contemporary times, namely the Poland’s transformation and its integration with European structures. The data for the research are divided into the several spheres of social reality: politics, economy, culture, technology (production) and consumption. In particular spheres antinomies could be noticed, becoming the subject of the research study, because of the political controversy. Analytical material is cognitively interesting because of the contrary views in relation to other political opponents. The League of Polish Families used, in its rhetoric, Eurosceptic views as a weapon to fi ght its political adversaries.

2

Myslet a mluvit "jako by"

84%

Koťátko P.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2020

|

tom 68

|

nr 3

323-344

EN

The paper starts with the distinction between (i) the as if mode as a parameter identified by philosophical analysis in the structure of thought acts and (ii) the as if mode as a refuge that a philosophical system resorts to in order to avoid consequences of its intrinsic contradictions. Examples of (i) are found in Kant’s ethics and aesthetics, while a prominent example of (ii) is discovered in Kant’s transcendental dialectics. A parallel is then drawn with well-known theories of 20th century analytical philosophy, where the as if mode could serve as an equally straightforward (and equally illusory) solution of analogical problems: problems caused by the fact that the theory requires and at the same time prohibits certain moves. In the second part, this function of the as if mode within philosophical systems is compared with everyday life situations, where the as if mode serves as a medium in which the distance between the actual and desirable states of affairs can be overbridged. The third part focuses on the role of the as if mode in narrative fiction. Even this sphere provides space for fundamental contradictions of the kind discussed in the first part. What is essentially different are their destructive consequences within theoretical systems (calling for „solutions“ in the as if mode) and their positive potential within narrative fiction where they can play a constructive role.

CS

V první části stati se zaměříme na rozdíl mezi modem jako by jako významným parametrem, který filosofická analýza odhaluje ve struktuře myšlenkových postojů či aktů, a modem jako by jako útočištěm, do nějž se filosofický systém uchyluje v krizových situacích: v situacích, kdy si chod systému vynucuje tahy, které jsou podle jeho vlastních kritérií nepřípustné. Toto přepínání do modu jako by, jeho důvody a jeho neúčinnost (jako východiska z krize) budeme sledovat v Kantově transcendentální dialektice. Krátce poukážeme na analogické problémy v teoriích prominentních analytických filosofů 20. století, které vybízejí ke stejně přímočarému (a stejně iluzornímu) řešení. V další kapitole povedeme paralelu mezi touto funkcí modu jako by na půdě teoretických systémů a jednou z rolí modu jako by v reálném životě: jako by v ní plní funkci média, v němž se má překlenout rozpor mezi skutečným a žádoucím stavem věcí. Na závěr vymezíme roli a dosah modu jako by ve fungování narativní fikce. I tato sféra, jak uvidíme, otevírá prostor pro fundamentální rozpory stejného druhu, jaké nás zajímaly v první části stati. Co se podstatně liší, jsou jejich důsledky na půdě teorie (kde mají destruktivní dopad a volají po „řešení“ v modu jako by) a na půdě narativní fikce (kde mohou působit jako produktivní princip).

DE

Im ersten Teil der vorliegenden Abhandlung befassen wir uns mit dem Unterschied zwischen dem Als-ob-Modus als wichtigem Parameter, den die philosophische Analyse in der Struktur von Denkakten aufdeckt, und dem Als-ob-Modus als Zuflucht, die ein philosophisches System in Krisensituationen aufsucht, d. h. in Situationen, in denen das Funktionieren des Systems Maßnahmen erfordert, die nach den systemeigenen Kriterien unzulässig sind. Dieses Umschalten in den Als-ob-Modus, die Gründe dafür und seine Wirkungslosigkeit (als Ausweg aus der Krise) verfolgen wir anhand von Kants transzendentaler Dialektik. Dabei verweisen wir kurz auf ein vergleichbares Problem in den Theorien prominenter analytischer Philosophen des 20. Jahrhunderts, die zu einer ebenso direkten (wie illusorischen) Lösung auffordern. Im weiteren Kapitel ziehen wir Parallelen zwischen dieser Funktion des Als-ob-Modus auf dem Boden theoretischer Systeme und einer der Rollen des Als-ob-Modus in alltäglichen Situationen: das Als-ob spielt hier die Rolle des Mediums, in dem der Widerspruch zwischen dem wirklichen und dem erwünschten Stand der Dinge überbrückt werden soll. Abschließend umreißen wir die Rolle und die Reichweite des Als-ob-Modus im Wirken der narrativen Fiktion. Auch diese Sphäre öffnet den Raum für gleichartige fundamentale Widersprüche, die uns im ersten Teil der Abhandlung interessierten. Der wesentliche Unterschied besteht in den Folgen auf dem Boden der Theorie (die hier destruktiv sind und nach einer „Lösung“ im Als-ob-Modus rufen) und auf dem Boden der narrativen Fiktion (wo sie als produktives Prinzip wirken können).

3

O čem se nedá mluvit, o tom se musí zpívat : Příspěvek k wittgensteinovské estetice

84%

Kolman V.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2015

|

tom 63

|

nr 5

649-666

EN

This article deals with the proposal, by the early-Wittgenstein, that we avoid antinomies by excluding talk about talk. Given that such a policy is in its very character controversial, we consider whether antimonies might not be better dealt with by a shift from the sphere of epistemology to that of aesthetics. To this end we develop some of the principles of Wittgensteinian aesthetics, taking in the whole of Wittgenstein’s work, both early and late, and its roots in German idealism. Key themes are an analogy between Hegel’s and Wittgenstein’s (later) approach to contradiction, and an analysis of Hegel’s thesis according to which beauty is the sensuous manifestation of truth.

DE

Der Artikel befasst sich mit dem Vorschlag des frühen Wittgenstein, Antinomien durch ein Verbot des Sprechens über die Sprache zu vermeiden. In Anbetracht dessen, dass ein solches Verbot von seinem Wesen her ebenfalls strittig ist, wird die Möglichkeit in Erwägung gezogen, ob Antinomien nicht adäquater durch einen Übergang vom epistemischen in den ästhetischen Bereich angegangen werden konnten. Zu diesem Zweck werden im Kontext des Gesamtwerks Wittgensteins, d. h. sowohl des Früh- als auch des Spätwerks, sowie hinsichtlich von Wittgensteins Wurzeln im deutschen Idealismus, bestimmte Grundsatze der Ästhetik Wittgensteins entwickelt. Dabei zeigt sich die entscheidende Bedeutung der Analogie der Ansätze Hegels und des (späteren) Wittgensteins hinsichtlich dieser Streitfrage sowie die Analyse der These Hegels, der gemäß die Schönheit die Sinnesmanifestation der Wahrheit ist.

4

O pojęciu antynomii idei prawa Gustawa Radbrucha

84%

Szyler B.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2021

|

nr 4(29)

82-90

EN

The main purpose of the paper is to analyse the notion of antinomies of the idea of law developed in Gustav Radbruch’s philosophy. In the first part of the paper, I analyse the most detailed explication of the notion of antinomy contained in part of Radbruch’s Philosophy of Law. I emphasize which elements, according to Radbruch, constitute the idea of law and what are the sources of their antinomianism. I indicate what elements constitute, in Radbruch's opinion, the idea of law and what, in his opinion, the sources of their antinomianism are. In the second part of the paper, I focus on a general reconstruction of the notion of antinomy. I refer to the use of this notion in the history of philosophy and logic, in particular to one of the most important philosophical uses of antinomy in Immanuel Kant's Critique of Pure Reason. The analysis carried out allows me to recognize the specificity of the notion of antinomy used by Radbruch and to see its distinctiveness in comparison with Kantian antinomies. Looking at the antinomies of the idea of law from a broader philosophical perspective allows me to criticize the inadequacy of the conceptual net adopted by Radbruch, and to justify their reinterpretation independently of what has been discussed in the literature so far.

PL

Celem artykułu jest analiza pojęcia antynomii idei prawa, które stanowi element siatki pojęciowej filozofii Gustawa Radbrucha. W pierwszej części artykułu analizuję najbardziej szczegółową eksplikację tego pojęcia, którą G. Radbruch zawarł we fragmencie Filozofii Prawa. Wskazuję jakie elementy składają się zdaniem G. Radbrucha na ideę prawa oraz jakie są jego zdaniem źródła ich antynomiczności. Drugą część artykułu poświęcam na ogólną rekonstrukcję pojęcia antynomii poprzez odwołanie do wykorzystanie tego pojęcia w historii filozofii i logiki, a szczególności do jednego z najważniejszych filozoficznych zastosowań antynomii w Krytyce czystego rozumu Immanuela Kanta. Przeprowadzona analiza pozwala na dostrzeżenie specyfiki pojęcia antynomii, którym posługuje się G. Radbruch i dostrzeżenie jego odmienności w porównaniu do antynomii kantowskich. Spojrzenie na antynomie idei prawa z szerszej perspektywy filozoficznej pozwala na krytykę niedoskonałości siatki pojęciowej przyjmowanej przez G. Radbrucha i niezależne od dotychczas występujących w literaturze uzasadnienie ich reinterpretacji.

5

Antynomie europejskiej modernizacji. Uwagi na marginesie lektury prac Jürgena Habermasa, Clausa Offe i Wolfganga Streecka

67%

Kassner M.

Przegląd Socjologiczny

|

2015

|

tom LXIV (64)

|

nr 2

113-130

PL

Integracja europejska jest często postrzegana na wzór liniowego postępu zmierzającego do stworzenia coraz ściślejszego związku między narodami Europy. W tym artykule dowodzę, że powinniśmy analizować integrację europejską w kategoriach procesu napędzanego przez wewnętrzne sprzeczności i nierzadko prowadzącego do rezultatów odmiennych od oczekiwań jej głównych architektów. Odwołując się do prac niemieckich socjologów – J. Habermasa, C. Offe i W. Streecka – diagnozuję obecny kryzys Unii Europejskiej jako wynikający ze sprzecznych logik integracji politycznej, ekonomicznej i kulturowej. Te sprzeczności i antynomie zmuszają nas, jak sądzę, do ponownego postawienia pytania o to, jaki powinien być realistyczny cel polityki europejskiej.

EN

European integration is very often conceived as form of linear progress, aimed at ever closer union. In this article I argue that European modernization should be rather conceptualized as a process driven by inner contradictions and producing consequences that are often different from those expected by its main architects. Drawing on recent work of J. Habermas, C. Offe and W. Streeck, I diagnose the current crisis in EU politics as a result of the conflicting logics of political, cultural and economic integration. I believe these antinomies and contradictions force us to rethink once again what we take to be the realistic goal of European politics.

6

Na duchowych rozdrożach. „Nie-dualistyczne” podejście do zagadnień duchowych w prozie Olgi Tokarczuk

67%

Mikołejko Z.

Slavia Meridionalis

|

2020

|

tom 20

EN

On Spiritual Crossroads: A “Non-Dualist” Approach to Spiritual Issues in the Prose of Olga TokarczukThe author attempts to reconstruct the spiritual structure that emerges from the literary work of Olga Tokarczuk. In his opinion, the direct context of this structure is a sense of a crisis or even the twilight of contemporary Western culture. For this reason, Tokarczuk seeks a paradoxical synthesis of antinomies which are tearing the modern world apart and which grow out of radically different intellectual, religious and civilisational traditions. Above all, she aims to combine the rational and empirical tradition of the European Enlightenment with prophetic and messianic currents, as well as elements of folk magic. For Tokarczuk, what has become a model of such a fusion is eighteenth-century Podolia, a region in the eastern borderlands of the Polish–Lithuanian Commonwealth, where numerous forms of Jewish and Christian mysticism and messianism were born in stormy historical circumstances. Na duchowych rozdrożach. „Nie-dualistyczne” podejście do zagadnień duchowych w prozie Olgi TokarczukAutor podejmuje – z perspektywy religioznawczej oraz filozoficznej – próbę rekonstrukcji struktury duchowej, która wyłania się z literackiej twórczości Olgi Tokarczuk. W jego przekonaniu bezpośredni kontekst owej konstrukcji stanowi poczucie kryzysu, a nawet zmierzchu dzisiejszej kultury Zachodu. Z tego względu Tokarczuk zmierza ku paradoksalnej syntezie antynomii rozdzierających współczesny świat, które wyrastają z radykalnie odmiennych tradycji intelektualnych, religijnych i cywilizacyjnych. Przede wszystkim Tokarczuk chodzi o zespolenie racjonalnej i empirycznej tradycji europejskiego oświecenia z nurtami profetycznymi i mesjańskimi, jak również elementami ludowej magii. Wzorem takiego rodzaju fuzji stało się dla pisarki osiemnastowieczne Podole – kraina położona na wschodnich rubieżach Rzeczpospolitej Obojga Narodów, gdzie w burzliwych okolicznościach rodziły się liczne formy mistycyzmu żydowskiego i chrześcijańskiego.

7

Верш Яна Чыквiна “Даўно нежывы бацька полем iдзе”: моўныя i сэнсавыя перакрыжаваннi

67%

Машчэнская Л.

Białorutenistyka Białostocka

|

2017

|

tom 9

PL

W artykule omówiono treść komunikatywno-pragmatyczną i kulturoznawczą wiersza Jana Czykwina „Dawno umarły ojciec polem idzie”. Przedmiotem badania są różne rodzaje antynomii, środki stylotwórcze, struktura tekstowa i znaczeniowa, organiczna więź z przypowieścią o siewcy (Łk 8, 5–15), sztuka staroruska i synergiczny obraz świata antropologii chrześcijańskiej.

EN

The author of the article discusses communicative-pragmatic and cultural information in the poem “Dauno nezhyvy batska polem idze” by Jan Chykvin. The following problems are analyzed: types of antinomy, style-forming devices, textual structure and meaning, organic link with the Parable of the Sower, Old Ruthenian art and synergic image of the world in Christian anthropology.