Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Modernizacja prawa spadkowego na przykładzie prawa austriackiego : spojrzenie krytyczne

100%

Bokwa K. , Jarosz I.

Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia

|

2017

|

nr nr 3 Współczesne Wyzwania Prawa Prywatnego : prace studentów i doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego

12-24

XX

Artykuł omawia generalną reformę prawa spadkowego, która weszła w życie w Austrii w 2017 r. Krótko opisując genezę i charakterystyczne cechy austriackiej regulacji tej materii, autorzy przechodzą do omówienia kolejnych zmian w zakresie dziedziczenia ustawowego (w tym możliwości dziedziczenia przez konkubenta), zachowku oraz form testamentu. W dalszej części artykułu reformy ustawodawcy austriackiego odniesione są do stanu polskiego prawa spadkowego, jego zmian w ostatnich latach i postulatów w tym zakresie. W szczególności autorzy analizują podstawy dla wprowadzenia w polskim porządku prawnym instytucji dziedziczenia przez konkubenta (i jej podobieństw do już obecnego dziedziczenia pasierbów) oraz ustawowego zapisu dla bliskich opiekujących się zmarłym w ostatnich latach jego życia (Pflegevermächtnis). (abstrakt oryginalny)

EN

The text discusses the fundamental reform concerning the law of succession that has entered into force in Austria in 2017. Having shortly described the origins and characteristics of the Austrian regulation of this matter, the authors have examined the amendments with respect to statutory succession (including the newly introduced inheritance by a cohabitant), reserved portion of inheritance as well as forms of testaments. In the remaining part of the text the reforms effected by the Austrian lawmaker are related to the current state of Polish law of succession, its recent changes and various proposals made in this respect. In particular the authors have critically analysed the case for introducing in Polish law the inheritance by cohabitants (and its similarities to inheritance by stepchildren, already known to Polish law) as well as a statutory bequest for the benefit of relatives that had taken care of the decedent in the final years of his life (the Pflegevermächtnis). (original abstract)

2

Od szlacheckiego dziedziczenia ustawowego ku wolności testowania w Kodeksie Napoleona

100%

Bieda J. , Marciniak-Sikora A.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2012

|

tom LXXXVI (86)

11-29

EN

Nowadays, Polish law of succession generally accepts the principle of testamentary freedom, which means that each man is able to dispose of his property as he wishes by unilateral act called will. Nevertheless the testamentary freedom was not always recognized by Polish law as the main principle ruling the succession law in Poland. In the beginnings, Old-Polish law was not acquainted with inheritance of the property at all, as in Middle Ages everything that was owned by family as a whole, created one unit called niedział. Although the family members didn’t have any share in this integrated property, they had rights to all of it as a whole. This entitlement neither could be transferred nor inherited by other family members, but they gained ex lege the deceased’s right to integrated family property (niedział). This process did not affected substance of property. During the 13th century, family bonds were loosened, which effected in the appearance ofindividual property. This resulted in creating rules of intestacy regulating passing on property, titles, debs and obligation upon the death of an individual (succession ab intestato). Testament as a legal institution appeared at the turn of 12th and 13th century. Still, the Old- Polish customary laws related to family members rights to property tried to resist testamentary freedom. Not until 19th century were radical changes introduced in the area of succession law all over the Europe, including Poland. The Age of the Enlightenment spread the idea of unlimited right of ownership and that finally led to the acceptance of testamentary freedom.

3

Opodatkowanie spadków zagranicznych

100%

Małecka-Ziembińska E.

Przedsiębiorczość i Zarządzanie

|

2017

|

nr t. 18, z. 9, cz. 3 Transfery międzypokoleniowe : zarządzanie różnorodnością

43-57

XX

Celem artykułu jest zatem próba zidentyfikowania przyczyn braku systemowych uregulowań w kraju, zapobiegających dwukrotnemu opodatkowaniu spadków zagranicznych. Przyjęto przy tym hipotezę, że podstawową przesłanką braku tych regulacji w Polsce jest spersonalizowany charakter podatku od spadków i darowizn, umożliwiający osobom najbliższym uniknięcie tego podatku. W celu weryfikacji hipotezy w pierwszej kolejności przedstawiono zasady opodatkowania spadków zagranicznych w Polsce, a następnie analizie poddano regulacje prawne podstawowych elementów konstrukcyjnych podatku od spadków i darowizn oraz ich wpływ na znaczenie fiskalne tego podatku. W dalszej części opracowania uwagę skoncentrowano na problematyce umów o unikaniu podwójnego opodatkowania spadków oraz prowadzonej w tym zakresie polityki podatkowej Unii Europejskiej (UE). (fragment tekstu)

EN

This paper highlights the problem of missing systemic regulations preventing from double taxation of foreign inheritances. It investigates main causes related to this issue. Particularly, these were sought in law code settling some basic constituents of inheritance and gift tax in Poland and the tax fiscal impact on the local budgets. The study was additionally extended about an analysis of international deals counteracting the double taxation and a discussion about EU tax polices regarding this matter. Conducted research results explains a passive attitude of government for the preparing some systemic regulations related to inheritance and gift tax. It has roots in personalized nature of this tax allowing some closest relatives to avoid it and its relatively low impact on overall income of the local budgets. (original abstract)

4

Testament własnoręczny w świetle regulacji kodeksowej, poglądów doktryny i orzecznictwa Sądu Najwyższego

100%

Krawczyk M.

Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej. Administracja i Zarządzanie

|

2009

|

tom 7

|

nr nr 80

123-131

XX

Testament własnoręczny, zwany też testamentem holograficznym, to najprostsza forma testamentu przewidziana przez prawo. Spadkodawca może sporządzić taki testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Jednak te proste ustawowe wymagania dotyczące sporządzania testamentów własnoręcznych w praktyce rodzą wiele wątpliwości i problemów interpretacyjnych. (abstrakt oryginalny)

EN

An oligraphic testament, also called holographic will, is the simplest form of law testaments. Such testament can be hand-written by a devisor, signed by him and it should contain a date of its making. However, in practice these basic legal requirements of making oligraphic testaments raise many doubts and interpretative problems. (original abstract)

5

Wpływ nowelizacji art. 1015 § 2 k.c. na ilość postępowań o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia spadkowego - z uwzględnieniem praktyki Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu

100%

Rudnicki M.

Studia Prawnicze i Administracyjne

|

2015

|

nr nr 11 (1)

19-23

XX

W październiku 2015 r. w życie wejdzie długo oczekiwana nowelizacja prawa spadkowego. Wydaje się, że jej sztandarowym założeniem jest zastąpienie fikcji odrzucania spadku związanej z niezłożeniem oświadczenia spadkowego w terminie, fikcją jego przyjęcia z dobrodziejstwem inwentarza. Zmiana ta wpłynie na szereg instytucji prawnych, w tym instytucji prawa procesowego. Może ona między innymi wywrzeć wpływ na ilości postępowań o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku lub skutków prawnych niezłożenia takiego oświadczenia. Zadaniem niniejszego opracowania była próba podjęcia przewidywań co do tego wpływu w oparciu o dotychczasową praktykę jednego z wrocławskich sądów rejonowych. Co znamienne, wynik tejże analizy nie pozwolił na jednoznaczne uznanie wskazanej nowelizacji za stanowiącej choćby częściowe remedium na duże obłożenie wydziałów cywilnych. Wynik taki w praktyce będzie bowiem zależny od szeroko rozumianej efektywności wdrożonej regulacji. (abstrakt oryginalny)

EN

The long awaited amendment to the law on succession will enter into force in October 2015. It seems that its flagship idea is to replace the fiction of declining that is associated with the failure to file a declaration of succession within the given time limit, with the fiction of its acceptance with the benefit of inventory. The change will impact several institutions, the institution of procedural law being just one of them. Among other things, it can have its toll on the number of proceedings for approval to evade the legal consequences of the declaration of acceptance or rejection of the inheritance or legal consequences of the failure to file such a statement. The purpose of this study was to try to make predictions as to the impact based on the past practices of one of the district courts in Wrocław. Significantly enough, the outcome of the conducted analysis does not allow for an unambiguous recognition of the indicated amendment for constituting at least a partial remedy to the civil departments' work overload. In practice, the result will heavily depend on the efficiency of the implemented regulation. (original abstract)

6

Od szlacheckiego dziedziczenia ustawowego ku wolności testowania w Kodeksie Napoleona

100%

Bieda J. , Marciniak-Sikora A.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2012

|

tom 86

11-29

XX

Zagadnienie dotyczące swobody testowania, stanowiącej kluczowe zagadnienie prawa testamentowego, do dnia dzisiejszego nie doczekało się samodzielnej analizy i brak jest na ten temat publikacji o charakterze historycznoprawnym. Przedstawiane w niniejszym artykule rozważania mają więc na celu ukazanie ewolucji prawa polskiego skutkującej pojawieniem się zasady daleko idącej swobody rozporządzania majątkiem na wypadek śmierci oraz różne ograniczenia, jakim owa zasada podlegała na przestrzeni wieków.(fragment tekstu)

EN

Nowadays, Polish law of succession generally accepts the principle of testamentary freedom, which means that each man is able to dispose of his property as he wishes by unilateral act called will. Nevertheless the testamentary freedom was not always recognized by Polish law as the main principle ruling the succession law in Poland. In the beginnings, Old-Polish law was not acquainted with inheritance of the property at all, as in Middle Ages everything that was owned by family as a whole, created one unit called niedział. Although the family members didn't have any share in this integrated property, they had rights to all of it as a whole. This entitlement neither could be transferred nor inherited by other family members, but they gained ex lege the deceased's right to integrated family property (niedział). This process did not affected substance of property. During the 13th century, family bonds were loosened, which effected in the appearance ofindividual property. This resulted in creating rules of intestacy regulating passing on property, titles, debs and obligation upon the death of an individual (succession ab intestato). Testament as a legal institution appeared at the turn of 12th and 13th century. Still, the Old- Polish customary laws related to family members rights to property tried to resist testamentary freedom. Not until 19th century were radical changes introduced in the area of succession law all over the Europe, including Poland. The Age of the Enlightenment spread the idea of unlimited right of ownership and that finally led to the acceptance of testamentary freedom.(original abstract)

7

Brak zdolności prawnej osoby zmarłej w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych

75%

Szczęch N.

Problems of Economics and Law

|

2020

|

nr nr 5

1-12

XX

Cel: Przedstawienie orzecznictwa sądów administracyjnych obejmującego zagadnienie braku zdolności prawnej osoby zmarłej, które dotyczy decyzji administracyjnych skierowanych wobec takich osób. Jako decyzje wydane z rażącym naruszeniem prawa, są one obarczone wadą nieważności. Materiały i metody: Krytyczna analiza orzecznictwa sądów administracyjnych oraz literatury krajowej. Artykuł uwzględnia stan prawny na dzień 13 stycznia 2021 r. Wyniki: Usystematyzowano wiedzę z zakresu zagadnienia nieważności decyzji administracyjnych skierowanych do osoby zmarłej w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych. Scharakteryzowano problematykę decyzji administracyjnej nieważnej ale istniejącej, postępowania administracyjnego nieistniejącego i decyzji nieistniejących, doręczenie decyzji osobie zmarłej, doręczenie a skierowanie decyzji do osoby zmarłej, problem uczestnictwa spadkobierców w postępowaniu, skutki prawne w postaci nieważności lub wznowienia postępowania, nieważność przedmiotowych decyzji w całości lub w części. Wnioski: Wartość niniejszego opracowania polega na dokonaniu analizy orzecznictwa sądów administracyjnych dotyczącego decyzji skierowanych wobec osoby zmarłej i wskazanie punktów węzłowych tegoż orzecznictwa, co stanowi prawdopodobnie pierwszą tego typu publikację w literaturze przedmiotu. (abstrakt oryginalny)

EN

The article discuses lack of legal capacity of a deceased person in light of the jurisprudence of administrative courts in Poland. Critical analysis of said jurisprudence regarding administrative decisions addressed to a deceased person reveals some key points: such a decision is an existing administrative act, although it is void due to gross violation of the law; such violation does not occur if heirs of a deceased person have status of sides in the administrative proceedings; gross violation of the law is caused by regulating matters involving legal interest of the deceased, it does not occur if such a person is only named in the decision, without affecting their legal interest; gross violation of the law causes the decision to be void, so resumption of the proceedings is not possible; the whole decision is void unless legal interests of other sides of the proceedings are completely separated from the legal interest of a deceased person, then only a part of the decision which is addressed to a deceased person should be deemed as void. (original abstract)

8

Hadrian wobec dzieci żołnierzy - uwagi na tle Epistula hadriani de bonorum possesione liberis militium danda

75%

Świętoń A. , Tadajczyk K.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2019

|

tom 111

97-116

XX

Opracowanie poświęcone jest analizie przywileju nadanego żołnierzom armii rzymskiej przez cesarza Hadriana w odniesieniu do prawa dziedziczenia przez ich dzieci pochodzące ze związków pozamałżeńskich. Począwszy od I w. n.e., żołnierze służący w legionach nie mogli zawrzeć ważnego małżeństwa. Wprowadzenie takiego uregulowania tłumaczy się najczęściej troską o utrzymanie disciplina militaris. W konsekwencji związki żołnierzy posiadających obywatelstwo rzymskie z obywatelkami rzymskimi lub peregrynkami nie rodziły żadnych skutków prawnych, nawet mimo potencjalnego istnienia conubium pomiędzy partnerami. Dzieci pochodzące z takich związków (liberi illegitimi) nie wchodziły pod władzę swoich ojców ani nie nabywały praw spadkowych w jego rodzinie. Żołnierz mógł jedynie powołać do dziedziczenia pozamałżeńskie dziecko, mające status prawny Latyna lub peregryna, sporządzając testament żołnierski (testamentum militis). W liście wydanym w 119 r. n.e. cesarz Hadrian usunął tę niedogodność, pozwalając dziedziczyć żołnierskim liberi illegitimi także wówczas, gdy żołnierz nie pozostawił testamentu. Byli oni powoływani do spadkobrania w klasie unde cognati. Autorzy przybliżają okoliczności ogłoszenia przywileju i omawiają skutki, jakie wywołał on na gruncie rzymskiego prawa spadkowego.(abstrakt oryginalny)

EN

Starting from the 1st century AD, the marriages of Roman soldiers were banned in order to prevent the military discipline. In consequence the union between the soldiers and women (mostly peregrine but also Roman citizens) were legally ineffective. Effects of the ban were mainly referable to the private law. The most severe was the illegitimacy of the soldiers' offspring. Liberi illegitimi were not in the potestas of their fathers and had no inheritance rights. But in the case of soldiers' children the concession was made: soldier has a possibility to include the Latine or peregrine in his will (testamentum militis), so his child - as a son of peregrine women - could inherit ex testamento. However, it was not possible to inherit when the soldier died intestate. In his epistula issued in 119 AD emperor Hadrian allowed the soldiers's liberi illegitimi to inherit ab intestato. In the case of bonorum possessio they were appointed as a heirs among other cognates (unde cognati). The article presents the circumstances of issuing and legal effects of the epistula.(original abstract)

9

Zakres odpowiedzialności podatkowej spadkobierców i zapisobierców zwykłych - zarys problematyki

75%

Babiarz S.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2015

|

nr nr 74 O pojęciu odpowiedzialności z perspektywy zagadnień filozoficznoprawnych i wybranych dogmatyk prawniczych

189-199

XX

Niniejsze opracowanie stanowi wprowadzenie do legalnego modelu dziedziczenia spadkobiercy i zapisobiercy, prawa podatkowego. Autor przedstawia ten model odnoszący się do kontekstu normatywnego oraz interpretacji prawa, w tym sądu w tej sprawie. On wskazuje warunki, które muszą być spełnione, aby w sytuacji, w kwestii przestrzegania norm ochrony konstytucyjnego prawa własności i prawa spadkowego. (abstrakt oryginalny)

EN

This study provides an introduction to the legal succession model of heirs and legatees in tax law. The author presents this model referring to the normative context and the interpretation of law, including judicature in this matter. He indicates the conditions that must be met in order for the situation in question to comply with standards of the constitutional protection of property rights and inheritance law. (original abstract)

10

Dziedziczenie a nierówności społeczne

75%

Szukalski P.

Polityka Społeczna

|

2000

|

nr nr 1

18-23

XX

Nierówności związane z dziedziczeniem związane są z dwoma aspektami: nierównym traktowaniem potencjalnych spadkobierców przez konkretne jednostki oraz odmiennymi wzorcami przekazywania zgromadzonej za życia własności przez poszczególne warstwy społeczne. Obecnie, wraz z rozkwitem myśli neoklasycznej dominuje paradygmat oparty na uznaniu, iż świadome jednostki dokonują racjonalnych i perspektywicznych wyborów w sprawie procesu dziedziczenia.

11

Zapis windykacyjny jako nowa instytucja w polskim prawie spadkowym

75%

Chała P. K.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

nr Vol. 25, nr 2

11-24

XX

Od 23 października 2011 r. mamy do czynienia z nową instytucją prawa spadkowego, którą jest zapis windykacyjny (legatum per vindicationem). Nowelizacja z 18 marca 2011 r. (Dz.U., nr 85, poz. 458) wprowadziła zmiany w Kodeksie cywilnym i w kilku innych ustawach. Przedmiotem niniejszego artykułu będą rozważania głównie na temat zmian, jakie zaszły w IV księdze Kodeksu cywilnego pt. Spadki. Niniejszy artykuł został poświęcony takim zagadnieniom, jak: możliwość ustanowienia zapisu windykacyjnego, forma jego ustanowienia, zdolność do bycia zapisobiercą, zakres odpowiedzialności za długi spadkowe. Celem ustawodawcy było między innymi poszerzenie swobody testowania przez możliwość zapisania w testamencie określonej osobie konkretnego przedmiotu. Potrzeba wynikała z tendencji, jaka miała miejsce w praktyce przed nowelizacją. Wielu spadkodawców chciało pozostawiać po swojej śmierci konkretne przedmioty swojego majątku określonym osobom. Głównie czynili to przez sporządzanie zwykłych zapisów w testamentach, co jednak nie wypełniało intencji testatorów. Ustawodawca wyszedł naprzeciw temu zapotrzebowaniu. Od momentu nowelizacji mamy do czynienia z dwoma rodzajami zapisów: zwykłym i windykacyjnym. Oba zdecydowanie się od siebie różnią. Kwestia wykazania i omówienia tych różnic jest również przedmiotem niniejszego opracowania. (abstrakt oryginalny)

EN

Since 23rd October 2011 we have had a new inheritance law institution to reckon with, which is specific bequest (legatum per vindicationem). The amendment of 18th March 2011 introduced changes to the Polish Civil Code and a few other acts. Deliberations - mainly on the changes that were introduced to the Book 4 of the Polish Civil Code entitled Inherited estate - shall be the subject of this article, so it is mainly focused on issues such as: ability to establish a specific bequest, form of its establishment and capacity to be a legatee. Legislator's objective was, among others, to widen freedom of testing by the possibility to bequeath a specific item to the particular person in the will. This need was arising from the tendencies that practically took place before the amendment. Many testators wanted to bequeath their specific items to the particular people. They did that mainly by including simple entries in their wills and testaments, however this did not result in fulfilment of the testators' wills. Legislator responded to that need. Since the amendment we have had two kinds of bequests to reckon with: normal and specific, that differ widely. Demonstration and explanation of those differences will also be a subject of this article. (original abstract)

12

Prawnospadkowe konsekwencje popełnienia przestępstwa

75%

Haberko J. , Zawłocki R.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2014

|

nr nr 1

29-42

XX

Analiza popełnienia przestępstwa nie stanowi domeny prawników cywilistów i z reguły nie pojawia się w opracowaniach teoretycznoprawnych o takim charakterze. Prawo cywilne posługuje się raczej pojęciem deliktu, czyli czynu niedozwolonego i określa zasady odpowiedzialności odszkodowawczej w tym zakresie. Okoliczność w postaci popełnienia przestępstwa jest jednak niekiedy przywoływana w przepisach prawa cywilnego w kontekście wyłączenia pewnych uprawnień, które przysługiwałaby sprawcy czynu bądź służyły ochronie pewnego interesu osoby, w stosunku do której czyn przestępczy został popełniony.(fragment tekstu)

EN

This paper analyses the mutual relationship of the civil law and the criminal law provisions insofar as they pertain to the institutions of the law of succession that permit disinheritance of a person and adjudication of unworthiness to inherit as a result of a crime committed by that person. An attempt is made to answer the question whether the use of concepts typical of criminal law in civil law legislation has been made on purpose with the intention of referring the interpreter of the Civil Code provisions to the provisions of the Penal Code, or whether their use serves merely as a linguistic tool, imposing no such obligation. The premises for adjudicating unworthiness of an heir and disinheritance of an heir entitled to a legitim are analysed.(original abstract)

13

Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem w spadku

75%

Szczurowski T.

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

|

2018

|

nr nr 11

31-36

XX

Przedmiotem niniejszego artykułu jest problematyka prowadzenia przedsiębiorstwa po śmierci dotychczasowego przedsiębiorcy. Kwestia ta ma istotne znaczenie, gdy do spadku może być powołanych kilka osób, niemniej nie ma pomiędzy nimi zgody, kto powinien odziedziczyć przedsiębiorstwo. Zasady prowadzenia przedsiębiorstwa w okresie przejściowym, związanym z oczekiwaniem na dział spadku, zostały uregulowane w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzenie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (DzU 2018, poz. 1629), która w przeważającej mierze wejdzie w życie już w dniu 25 listopada 2018 r. W ustawie tej przewidziano możliwość ustanowienia zarządu sukcesyjnego dla przedsiębiorstwa w spadku, który z założenia ma charakter tymczasowym i może trwać do działu spadku, niemniej co do zasady nie dłużej niż przez 2 lata.(abstrakt oryginalny)

EN

The article describes new regulation about enterprise management after the entrepreneur's death, which is including in Act of 5.7.2018. It will be introduced into force at 25th November 2018.The aim of the act is functioning of the enterprise despite the entrepreneur's death. If s real problem where there is lots of heirs and for long time they cannot decide who shall inherit the enterprise. The author presents main rules of the Act. In view of this Act, the enterprise will be managed by succession manager, who is appointed by the entrepreneur or owners of the enterprise. He will run an enterprise on the owners' account, but the most important decisions must be accepted by the owners. The succession manager shall provide the enterprise until the partition of the estate, but not longer than two years.(original abstract)

14

Rachunki uśpione - analiza powdrożeniowa

75%

Lanc A.

Pieniądze i Więź

|

2016

|

nr nr 3(72)

69-74

XX

Artykuł dotyczy nowelizacji Prawa bankowego, ustawy o SKOK oraz ustawy o ewidencji ludności, dokonanej ustawą w dniu 09.10.2015r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (tzw. ustawa o "rachunkach uśpionych"). Autor opisuje niektóre spośród problemów związanych z wdrożeniem ustawy, wynikających z niejednoznacznych zapisów ustawy lub nieuzasadnionych obowiązków nakładanych na banki i kasy. W artykule przedstawiono także dane dotyczące skali pierwszych zapytań dotyczących "rachunków uśpionych" oraz postulaty de lege ferenda(abstrakt oryginalny)

EN

The article refers to the amendment of the Banking Law, the Law on Credit Unions and the Act on the census, by the act of 9th October 2015 amending the Act - Banking Law and some other acts (the so-called Law on "dormant accounts"). It describes some of the problems associated with the implementation of the act, resulting from its ambiguous provisions or unreasonable obligations imposed on banks and credit unions. The article also presents the data on the scale of the first inquiries concerning the "dormant accounts" and the de lege ferenda demands. (original abstract)

15

Wyrok Sądu Najwyższego z 18 listopada 2015 r. (III CSK 16/15) : odpowiedzialność odszkodowawcza za sporządzenie nieważnego testamentu alograficznego : glosa (aprobująca)

75%

Niedośpiał M.

Samorząd Terytorialny

|

2017

|

nr nr 11

80-86

XX

Przyjęcie przez osobę urzędową wymienioną w art. 951 § 1 k.c. oświadczenia ostatniej woli spadkodawcy bez jednoczesnej obecności dwóch świadków uzasadnia odpowiedzialność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego za wyrządzoną szkodę (art. 417 § 1 k.c.). (abstrakt oryginalny)

EN

The commentary discusses the liability for compensation for drawing up an invalid allographic will (Article 951 of the Civil Code), a notarial will (Article 950 of the Civil Code), a handwritten will (Article 949 of the Civil Code), an oral will (Article 952 of the Civil Code), a will on a ship (Article 953 of the Civil Code) and military wills (Article 954 of the Civil Code). These issues have not been covered to date in the literature or in the line of judgements of the Supreme Court. (original abstract)

16

Niegodność dziedziczenia

75%

Krawczyk M.

Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej. Administracja i Zarządzanie

|

2010

|

tom 11

|

nr nr 84

167-179

XX

Artykuł dotyczy instytucji prawa spadkowego, która pozwala wyłączyć od dziedziczenia osoby, które dopuściły się wobec spadkodawcy jednego z enumeratywnie wyliczonych przewinień. W oparciu o regulację kodeksową, poglądy doktryny oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego, omówiono istotę i funkcję instytucji niegodności dziedziczenia, poszczególne przesłanki orzeczenia niegodności oraz skutki prawne uznania spadkobiercy za niegodnego. Ponadto w artykule dokonano analizy zagadnienia związanego z przebaczeniem przez spadkodawcę niegodnemu spadkobiercy oraz wybranych aspektów procesowych związanych z charakteryzowaną instytucją. (abstrakt oryginalny)

EN

The article concerns the institution of the law of inheritance-finding a inheritor unworthy. People who committed at least one of enumerated offences against a devisor can be excluded from inheritance by this institution. The issuse, function and some prerequisites of the decision about the unworthiness to inherit as well as some legal consequences of finding a inheritor unworthy, have been all introduced in this article. The article concerns the institution of finding a inheritor unworthy on the basis of code regulations, doctrinal views and the Supreme Court's jurisdiction. What is more, the aspects connected with a condonation by a devisor of his inheritor have been analysed below. Finally, some chosen proceedings aspects connected with the institution of finding a inheritor unworthy have been presented in the article. (original abstract)

17

Wpływ adopcji na dziedziczenie testamentowe w prawie rzymskim

75%

Kuryłowicz M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2012

|

tom 59

|

nr nr 2

31-42

XX

Artykuł dotyczy konsekwencji, jakie adopcja wywierała na dziedziczenie testamentowe w prawie rzymskim. Autor pisze o wpływie adopcji na strukturę rzymskiej rodziny oraz przedstawia zasadnicze przemiany, jakie w prawie rzymskim pojawiły się na styku adopcji i prawa spadkowego.

EN

Adopting a child into a family (adoptio and adrogatio) and appointing a heir in one's will was a method of securing family continuity. On the other hand, an interesting question arises in this respect as to possible competition between adoption and adopted (arrogated) people and the will as well as the heir appointed in it. Two cases are relevant here as regards the effect of adoptio on the validity of a will: 1. the testator is adopted (arrogated) upon making up a will, or 2. the testator adopts (arrogates) another person into the agnatic family upon making up a will. In the first case, the will was no longer valid according to Roman civil law, but could remain in force in some cases on the basis of praetorian law. If the will was valid and the testator adopted (arrogated) a person into his family once the will had been made up, the legal situation was expressed by the principle of adoptio rumpit testamentum (or: adgnatione postumi rumpitur testamentum). The will became invalid. At the borderline of these principles and with concurring civil and praetorian laws many complex situations occurred, examined by Roman jurists. A growing tendency to pay more attention to natural kinship (cognation) could be observed, which lessened civil law effects and made inheriting easier. Changes in regard to adoption and inheritance law eventually precipitated Justinian's adoption reform (adoptio plena and minus plena). (original abstract)

18

Forma prawna pisemnego testamentu analfabety lub niemogącego się podpisać w prawie rzymskim

75%

Kursa S.

Ius Novum

|

2016

|

tom 10

|

nr nr 3

347-356

XX

Artykuł traktuje o testamencie niepotrafiącego pisać (analfabety) lub niemogącego się podpisać, wprowadzonym do obiegu prawnego na mocy konstytucji cesarza Teodozjusza II z 439 roku (Nov. 16,3). Autor zalicza go do testamentów szczególnych, ze względu na specyfikę testatora i dodatkowe wymogi formalne ad sollemnitatem. Zostały w nim przedstawione rzeczowe argumenty przemawiające za koniecznością rozróżnienia funkcji osoby przywołanej do złożenia podpisu (subscriptor) pod spisanym testamentem niepotrafiącego lub niemogącego się podpisać od funkcji, jakie pełnili świadkowie biorący udział w jego sporządzeniu. Wyjaśniono w nim także wkład cesarza Justyniana I w ewolucję tej formy testamentowej oraz oceniono jej walor w aspekcie poszanowania wartości swobody testowania i bezpieczeństwa obrotu prawnego. (abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses a will made by persons unable to write (illiterates) or incapable of signing, introduced into the legal system in the Constitution of Emperor Theodosius II of 439 (Nov. 16,3). The author includes it in the category of privileged wills due to the nature of the testator and the additional ad solemnitatem formal requirements. The article presents factual arguments for the need of distinguishing between the function of the person called to sign (subscriptor) under a written will in case the testator is illiterate or incapable of signing and the function of witnesses involved in the preparation of a will. The article also explains the contribution of Emperor Justinian I in the evolution of this form of a will and assesses its value in terms of respect for the value of testamentary freedom and the security of legal transactions. (original abstract)

19

Czy gmina powinna być spadkobiercą?

75%

Zdanukiewicz J.

Samorząd Terytorialny

|

2024

|

nr nr 1-2

98-106

XX

Artykuł porusza kwestię dziedziczenia ustawowego przez gminy w Polsce. Zaprezentowano w nim historyczne i współczesne rozwiązania prawne obowiązujące na gruncie krajowym. Rozważania prawne zostały poszerzone o aktualne dane finansowe pozyskane z raportu NIK. Ponadto zaproponowano wnioski de lege ferenda i omówiono rozwiązania obowiązujące w systemie prawa szwedzkiego. (abstrakt oryginalny)

EN

The article addresses the matter of statutory inheritance by municipalities in Poland. It presents historic and contemporary legal solutions which are in force domestically. Legal considerations have been expanded to include current financial data obtained from the Supreme Audit Office's report. Furthermore, it proposes de lege ferenda conclusions and discusses solutions that are applicable in the Swedish legal system. (original abstract)

20

O dopuszczalności antycypującego odrzucenia spadku w prawie polskim

75%

Jasiakiewicz T.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2021

|

nr nr 3

93-106

XX

W polskiej doktrynie i judykaturze dominuje pogląd, że po śmierci spadkodawcy, osobom dziedziczącym w drugiej i dalszej kolejności przysługuje uprawnienie do odrzucenia spadku, o ile osoby silniej powołane nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami. Stanowisko to jest niekorzystne dla osób słabiej powołanych do spadku. Wcześniejsze (antycypujące) odrzucenie spadku uznawane jest bowiem za nieważne jako dokonane pod warunkiem, że odrzucający spadek zostanie spadkobiercą (art. 1018 § 1 k.c.). W artykule podjęto próbę krytyki tego stanowiska. Zdaniem autora z chwilą śmierci spadkodawcy oświadczenie o odrzuceniu spadku może być złożone także przez osobę słabiej powołaną do spadku, a więc dziedziczącą w drugiej i dalszej kolejności. Skuteczność takiej czynności, z uwagi na obowiązywanie conditio iuris, jest jednak zawieszona do chwili, w której okaże się, że osoby silniej powołane do spadku nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami. Antycypujące odrzucenie spadku de lege lata jest zatem dopuszczalne. Wobec rozbieżności w doktrynie i jednoznacznego stanowiska judykatury w artykule w ramach uwag de lege ferenda zaproponowano wprowadzenie do Kodeksu cywilnego stosownego uregulowania na wzór § 1946 BGB. (abstrakt oryginalny)

EN

The prevailing view in the Polish doctrine and judicature is that after the death of the testator, the persons inheriting thereafter in the second and further sequence, have the right to reject the inheritance, as long as none of the persons appointed to inherit on a stronger basis wants to or can become an heir. This view is unfavourable for the persons appointed to the inheritance on a weaker basis. Earlier (anticipatory) rejection of the inheritance is assumed to be invalid, as performed under the condition that the person rejecting the inheritance would become the heir (Article 1018 § 1 of the Civil Code). This paper is the attempt to present criticism of such a view. In the opinion of the author, with the moment of the testator's death, the declaration on rejecting of the inheritance may be also made by the person appointed to the inheritance on a weaker basis, and thus inheriting in the second or further sequence. The effectiveness of such an act in law, due to the conditio iuris in force, is, however suspended until it turns out that the persons appointed to the inheritance on a stronger basis do not want to inherit or cannot become heirs. Thus, anticipatory rejection of the inheritance is admissible de lege lata. Given the discrepancies in the doctrine and unambiguous position of the judicature, the introduction of appropriate provisions into the Civil Code, similar to the regulation of § 1946 BGB, is suggested in the article within the de lege ferenda comments. (original abstract)