Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 4263

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 214 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Local government
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 214 next fast forward last
XX
Od 1 stycznia 2010 roku mogą być tworzone samorządowe zakłady budżetowe, ale znacząco ograniczono uprawnienia organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.) w zakresie ich tworzenia lub przekształcania. Ograniczenia mają aspekt podmiotowy oraz przedmiotowy. Celem opracowania jest analiza i ocena ustawodawstwa, orzecznictwa sądów i regionalnych izb obrachunkowych, a także dorobku doktryny prawa samorządu terytorialnego i prawa finansów publicznych dotyczących zakresu władztwa organów stanowiących j.s.t. w sferze tworzenia, przekształcania, łączenia oraz likwidowania samorządowych zakładów budżetowych. Pozytywnie zweryfikowano hipotezę, że ustawodawca, wprowadzając podmiotowe i przedmiotowe ograniczenia w tworzeniu samorządowych zakładów budżetowych, pozostawił jednocześnie szeroki zakres swobody wyboru organom stanowiącym j.s.t. między formą gospodarki parabudżetowej (samorządowy zakład budżetowy) a formą gospodarki w pełni pozabudżetowej (spółka komunalna). W ten sposób dopuszcza realizację określonych zadań publicznych według reguł obowiązujących w sektorze finansów publicznych albo według zasad charakterystycznych dla sektora prywatnego. W opracowaniu zastosowano metodę dogmatycznoprawną (jako metodę podstawową) oraz uzupełniająco metodę empiryczno-analityczną (w szczególności w odniesieniu do dorobku orzeczniczego sądów i regionalnych izb obrachunkowych).(abstrakt oryginalny)
EN
Starting from January 1, 2010, self-government budgetary establishments may be created, but the powers of the bodies of local self-government units (units) have been significantly reduced in terms of their creation or transformation. The restrictions are of a subjective and objective nature. The aim of the study is to analyze and evaluate legislation, court decisions and regional accounting chambers, as well as the achievements of the doctrine of the law of local self-government and the law of public finances regarding the scope of the authority of the organs constituting the municipality, with regards to creation, transformation, merger and liquidation of self-government budgetary establishments. The hypothesis was positively verified that the legislator, introducing subjective and objective limitations in the creation of self-government budgetary establishments, left at the same time a wide range of freedom of choice to the authorities between the form of a parabudget economy (local government budget plant) and the form of a fully off-budget economy (municipal company). In this way, it allows the implementation of specific public tasks according to the rules in force in the public finance sector or according to the principles characteristic of the private sector. The paper uses the dogmatic method (as a basic method) and, additionally, the empirical and analytical method (in particular with reference to the jurisprudence of the courts and regional chambers of auditors). (original abstract)
XX
Istota kapitału pracującego uwidacznia się już na początku rozważań o finansach podmiotów gospodarczych, gdy definiuje się cel zarządzania finansami. Powszechnie cele działalności przedsiębiorstwa określa się w dwóch płaszczyznach: w horyzoncie długoterminowym i krótkoterminowym. W długim okresie celem działalności przedsiębiorstwa jest maksymalizowanie jego wartości rynkowej, w tym majątku właścicieli. W krótkim horyzoncie zarządzania najważniejszym celem działalności przedsiębiorstwa jest utrzymanie płynności płatniczej, czyli zdolności do bieżącego regulowania zobowiązań.(fragment tekstu)
EN
Flexibility of conditions in which boroughs function has had its influence on the choice of finance management methods, especially the Hąuidity management methods. Net working capital is a synthetic economic category allowing to assess the liąuidity level. There are three possible states of working capital: positive, negative and zero. The positive working capital encourages to keep liąuidity under control. Empirical research on working capital in four boroughs of the country Wałcz district has clearly indicated its positive state and a good liąuidity level.(original abstract)
XX
Wprowadzane zmiany w przepisach prawnych narzucających na samorządy obowiązek realizacji dodatkowych zadań oraz pogarszająca się sytuacja gospodarcza zarówno na świecie, jak i w kraju powodują, że nowego znaczenia nabiera pytanie o zdolność absorpcyjną jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do środków pomocowych Unii Europejskiej. Mając na uwadze, że możliwości pozyskiwania środków pomocowych w znacznej mierze uzależnione są od sytuacji finansowej jednostek, w artykule została podjęta próba oceny zdolności zaabsorbowania dotacji unijnych przez JST na przykładzie gmin z województwa podlaskiego. Dokonano także próby oceny wpływu zmian w sposobie obliczania limitów deficytu samorządu - reguł ustawowych na zdolność absorpcyjną tych jednostek.(abstrakt oryginalny)
EN
Changes in the provisions imposing additional duties on self-government entities as well as the worsening economic situation both in the world and in Poland bring a new meaning to the issue of self-government entities' absorption capacity. The article is an attempt to evaluate the capacity of self-government entities to absorb EU subsidies taking account of the fact that the possibilities of acquiring aid funds largely depend on the financial standing of the entities. The research has been carried out in communes of Podlaskie Voivodeship. The article is also an attempt to evaluate the influence of the changes in the statutory rules related to calculating budget deficit on the absorption capacity of these entities(original abstract)
XX
Poprawa stanu zagospodarowania infrastrukturalnego stała się jednym z priorytetów polityki władz lokalnych w reaktywowanym po 1989 roku samorządzie terytorialnym. Wieloletnie zaniedbania spowodowały, że rozwój infrastruktury nie nadążał za rozwojem gospodarczym i wzrostem zamożności mieszkańców. Niezbędne są decyzje przeciwdziałające dekapitalizacji majątku komunalnego, którego dysponentem są zakłady użyteczności publicznej, służącego zaspokajaniu popytu na usługi komunalne. Niektóre niedobory ilościowe w wyposażeniu infrastrukturalnym wywołane są nie tylko dużym rozproszeniem sieci osadniczej utrudniającym budowę urządzeń sieciowych, ale także nadmiernym zużyciem technicznym i ekonomicznym urządzeń komunalnych. Wpływ na skalę potrzeb infrastrukturalnych wywierają również zmiany wielkości populacji, zmiany struktury zatrudnienia oraz cech socjoekonomicznych i demograficznych regionalnych i lokalnych społeczności, a także pojawienie się nowych potrzeb. Zasygnalizowane problemy szczególnie widoczne stały się w miastach, a więc w organizmach o wielofunkcyjnej strukturze społeczno-gospodarczej, koncentrujących potencjał społeczny i gospodarczy regionu. Ich rozwój oraz wzrost zamożności mieszkańców zaczął stwarzać zwiększone zapotrzebowanie na infrastrukturę komunalną. Efektem transformacji gospodarki i decentralizacji zadań publicznych jest to, że władze lokalne przestają być biernymi realizatorami polityki władz centralnych, a stają się aktywnymi i niezbędnymi partnerami gospodarczych i politycznych przemian.(fragment tekstu)
XX
Celem artykułu jest identyfikacja kluczowych wyzwań stojących przed jednostkami samorządu terytorialnego jako beneficjentami środków pomocowych Unii Europejskiej w nowej perspektywie finansowej 2014-2020, przede wszystkim w kontekście ich stabilności finansowej oraz wprowadzonych w ostatnich latach zmian odnoszących się do ich dochodów budżetowych. Autorka zakłada, że w systemie finansów lokalnych istnieją cztery kluczowe komponenty przesądzające o stabilności finansowej (fiskalnej) jednostek samorządu terytorialnego (gmin, powiatów i województw samorządowych), rzutujące na zdolności absorpcyjne tych jednostek jako beneficjentów środków unijnych. Są to: dochody budżetowe, wydatki budżetowe, osiągane wyniki (ogólne i operacyjne) oraz zadłużenie. W artykule szczególny akcent położono zwłaszcza na pierwszą z wymienionych kategorii, próbując powiązać ten wątek z zagadnieniami stabilności finansowej jednostek sektora finansów publicznych, a także kwestią specyfiki nowej perspektywy finansowej UE. Podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, dlaczego ta perspektywa jest znacznie trudniejsza dla beneficjentów samorządowych od poprzedniej, tj. dotyczącej lat 2007-2013.(abstrakt autora)
EN
The aim of the article is to identify the key challenges facing local government units as beneficiaries of European Union funds in the new financial perspective 2014-2020, especially in the context of their financial stability and changes relating to their budget revenues introduced in recent years. The author assumes that in the system oflocal finances there are four key components which determine financial (fiscal) stability of local government units (gminas, poviats and voivodeships), projecting on the absorption capacity of these units as beneficiaries of EU funds. These are budget revenues, budget expenditures, results achieved (general and operational) and debt. In the article, special emphasis is placed particularly on the first of these categories, trying to link this topic with issues of financial stability of units of the public finance sector, as well as the issue of the specificity of the new EU financial perspective. An attempt was made to answer the question of why this perspective is much more difficult for the beneficiaries oflocal governments from the previous one, i.e. relating to the years 2007-2013. (author's abstract)
XX
Artykuł omawia wprowadzenie rzeczywistego samorządu lokalnego w Bułgarii po transformacji systemu politycznego zapoczątkowanego w 1990 r.
XX
Samorząd lokalny w Danii, w porównaniu z innymi krajami europejskimi, posiada bardzo duży zakres samodzielności. Artykuł prezentuje podstawowe informacje o funkcjonowaniu duńskiego samorządu.
XX
Artykuł podejmuje problematykę ewolucji samorządu terytorialnego pod wpływem koncepcji współrządzenia lokalnego i rządzenia sieciowego. Jego celem jest wskazanie zmian w samorządzie terytorialnym w zakresie: funkcji, sposobów świadczenia usług publicznych i relacji z obywatelami. Wyniki badań pokazują, że polskie gminy powiązane są licznymi, funkcjonalnymi relacjami z aktorami zewnętrznymi. Jednak liderzy lokalni nie akceptują sytuacji sieci w lokalnej polityce publicznej.(abstrakt oryginalny)
EN
The article takes the issue of local government evolution under the influence of local governance and networked governance conceptions. Its purpose is to determine the changes in local government in respect of: functions, methods to provide the public services and relationships with citizens. Research shows that Polish municipalities have numerous functional relations with external parties. Still, local leaders do not accept network in the local policy.(original abstract)
XX
Przedmiotem niniejszego opracowania są rozważania w zakresie finansowych uwarunkowań rozwoju samorządów terytorialnych państw Grupy Wyszehradzkiej. W szczególności dotyczą one wskaźnikowej analizy i oceny operacyjnej oraz całkowitej zdolności do rozwoju samorządów terytorialnych, a także struktury i dynamiki dochodów i wydatków budżetowych w Polsce na tle samorządów Czech, Słowacji oraz Węgier. Okres badawczy obejmuje lata 2004-2011.(abstrakt oryginalny)
EN
The present study shows scientific investigations of financial preconditions for the development of local self-governments in the countries of the Visegrád Group. The main focus of the investigations was on the analysis and evaluation of both operational and overall capability to develop local governments and the structure and dynamics of budget revenues and expenditures in Poland as compared to local governments in the Czech Republic, Slovakia and Hungary. The research period covered the years 2004-2011.(original abstract)
11
Content available remote Kontrola zarządcza a identyfikacja ryzyka w jednostkach samorządu terytorialnego
80%
XX
Koncepcja nowego zarządzania publicznego oraz regulacje prawne zmieniły spojrzenie na problem zarządzania ryzykiem w jednostkach samorządu terytorialnego. W jednostkach tych zarządzanie ryzykiem jest procesem, w którym następuje jego identyfikacja, pomiar, kontrola i audyt w celu ograniczenia i zabezpieczenia przed ewentualnymi skutkami. Kontrola zarządcza dokonuje analizy operacji i działań jednostki w stosunku do jej celów i identyfikuje związane z tym ryzyko. Jest też istotnym i koniecznym instrumentem do oceny zarządzania finansami jednostek. Pozwala ocenić jakość ewidencji zdarzeń, a także identyfikować i wskazywać kierunki zarządzania ryzykiem.(abstrakt oryginalny)
EN
The concept of new public management and new law regulations have changed the view on the problem of risk management in local government units. In local government units the risk management is a process where the risk's identification, measurement, control and audit take place. Managerial control is aimed to analyse operations and actions of the unit in relation to its goals and to identify related risk. Managerial control is a key and necessary tool of evaluation of local government units' finance. It enables to evaluate the quality of records and to identify and indicate the directions of risk management.(original abstract)
XX
Celem niniejszego artykułu jest próba oceny wybranych priorytetowych działań realizowanych w latach 1999--2004 przez władze samorządu województwa pomorskiego pierwszej i częściowo drugiej kadencji. Przykładowe przedsięwzięcia i obszary interwencji mieszczą się w tzw. priorytecie II Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego. Niniejsze opracowanie jest próbą opisu i oceny tej polityki. Czy przedsięwzięcia te wpłynęły na wzrost konkurencyjności gospodarki regionu? Zadanie to jest trudne, ze względu na to, że strategia rozwoju województwa pomorskiego zawiera jedynie ogólne zapisy dotyczące monitoringu jej realizacji (Gorzelak, Jałowiecki 2001, s. 51). Do 2004 roku władze samorządowe nie zdecydowały się na opracowanie systemu monitorowania strategii. Zgodnie ze strategią, do 2010 roku region pomorski ma wykorzystać szansę tkwiącą w jego potencjale rozwojowym. Pesymistyczny scenariusz rozwoju regionu zakłada jego peryferyzację, optymistyczny zaś- wzrost konkurencyjności gospodarki regionu, napływ inwestycji, kapitału oraz zasobów ludzkich. (abstrakt oryginalny)
EN
The article attempts to assess the development policy of the self-government authorities of Pomorskie region. Since the third level of territorial self-government has been established upon the state reform of territorial administration, one may ask how the intra-regional policy develops in Poland. The self-government of the region has been bound by the law to draw up a document specifying the trends of the region development - a strategy of the region. The strategy provisions constitute a good point of reference for the assessment of the undertakings within the development policy taken on by the regional authorities. The assessment of the development policy in the years 1999-2004 corresponds to the first term of office and a half of the term of office of the regional authorities elected during an election. The article covers many aspects and concentrates on the description of the selected undertakings with the aim to create a regional innovation system, to support medium and small business, to create regional capital market, to develop farming and operation of the special economic zones. The author makes an attempt to show that the regional self-government, giving as an example the Pomorskie region self-government, tries to create its own development policy in compliance with the strategy in the circumstances of stiff standards imposed by the central authorities. (original abstract)
XX
Artykuł stanowi próbę podsumowania dorobku reaktywowanego w 1990 r. w Polsce samorządu terytorialnego, a poruszone w nim zagadnienia dotyczą jego rozwoju i funkcjonowania od wprowadzenia w 1808 r. reformy ustroju miast pruskich. Stanowi ona wzorzec organizacyjny współczesnych jednostek samorządu terytorialnego w Europie. Szczególne miejsce w artykule poświęcono też funkcjonowaniu samorządu polskiego w latach 90. XX wieku i na początku XXI wieku, poprzedzających akces Polski do Unii Europejskiej. Szczegółowo omówiona została kwestia wykorzystania przez samorządy środków przedakcesyjnych oraz dostępnych po 2004 r. funduszy, które w sposób zasadniczy wpłynęły na inwestycje infrastrukturalne w polskich gminach, powiatach i województwach. Artykuł na podstawie dostępnych raportów prezentuje też ocenę dokonań samorządu terytorialnego w Polsce na przestrzeni trzydziestu lat, jego osiągnięcia i porażki. Autor odnosi się również do możliwości wykorzystania tego dorobku przez samorządy państw sąsiednich aspirujących do członkostwa w Unii Europejskiej, głównie Ukrainy.(abstrakt oryginalny)
EN
The article is an attempt to summarise the achievements of local government in Poland reactivated in 1990, and the topics discussed in the article focus on development and functioning since 1808 Prussian urban reform, which is the organisational model for contemporary local government units in Europe. Much of the article is also devoted to the functioning of Polish local governments in the 1990s and early 2000s, preceding Poland's accession to the European Union. The issue of the use of pre-accession funds and funds available after 2004 by local governments, which had a significant impact on infrastructure investments in Polish communes, districts and voivodship, was discussed in detail. On the basis of available reports, the article also presents an assessment of the achievements of local government in Poland over thirty years, with its successes and failures. The author also refers to the possibility of using this legacy by local governments of neighbouring countries aspiring to EU membership, mainly Ukraine. (original abstract)
XX
Celem artykułu jest przedstawienie uregulowań prawnych w zakresie samorządu terytorialnego w Księstwie Liechtensteinu. W części wstępnej autor zapoznaje czytelnika z danymi geograficzno-administracyjnymi Księstwa Liechtensteinu oraz z systemem sprawowania władzy w tym państwie. Omawiając organizację samorządu terytorialnego, autor poddaje szczegółowej analizie organy gmin pod względem ich struktury i zasad funkcjonowania. W dalszej części tekstu analizuje kompetencje naczelnika gminy w świetle aktów prawnych, kolejno poświęca uwagę instytucji komisji kontrolnej, a następnie przedstawia gospodarkę finansową gmin. (abstrakt oryginalny)
EN
The objective of the article is to present the legal regulations on territorial self-government in the Principality of Liechtenstein. In the introductory part, the author familiarizes the reader with the geographical and administrative data of the Principality of Liechtenstein and the system of governance in that country. While discussing the organization of territorial self-government, the author conducts a detailed analysis of the authorities of the municipalities in terms of their structure and principles of operation. Later, he analyses the powers of the head of the municipality in the light of the legal acts, after which he describes the audit commission and then he presents the financial management of the municipalities. (original abstract)
XX
Przedsiębiorczość w Polsce napotyka szereg barier rozwojowych. Do najbardziej znaczących barier zalicza się: ograniczenia w dostępie do poszczególnych rodzajów zasobów; mało przejrzysty system podatkowy; intelektualny potencjał przedsiębiorców; brak kapitału własnego na założenie przedsiębiorstwa, jego rozwój i wdrażanie systemów jakości i zarządzania; problemy z uzyskaniem zewnętrznego finansowania; niskie nakłady inwestycyjne; ograniczony dostęp do badań i innowacji, wysoko zamortyzowany majątek trwały przy braku środków na modernizację techniczną; niski stan rozwoju instytucji otoczenia biznesu oraz szarą strefę. W regionach zmarginalizowanych dodatkowo występują bariery związane ze specyfiką tych regionów, tzn. niski poziom rozwoju ekonomicznego, niskie dochody społeczeństwa przekładające się na niski popyt, zły stan infrastruktury (komunikacyjnej i edukacyjnej i in.), patologie społeczne, nasilone procesy migracji oraz brak skłonności do przedsiębiorczości społeczności lokalnych. Dlatego też szczególnie ważna jest rola władz samorządowych w tworzeniu sprzyjającego klimatu dla biznesu funkcjonującego w tych regionach. Kreowanie przedsiębiorczości wymaga obecności sprawnie funkcjonujących instytucji wspierających rozwój działalności gospodarczej oraz właściwie prowadzonej polityki informacyjnej i promocyjnej. (fragment tekstu)
EN
The creation of entrepreneurship in marginalized regions is particularly important due to the necessity to stimulate development in these regions. However, it is also difficult due to additional obstacles connected with the regions` specific features, i.e. the low level of economic development, low income of the inhabitants which is reflected in low demand, poor infrastructure (transport, educational, etc.), social pathologies, increased migration processes and the lack of entrepreneurship in the local communities. Hence, local authorities play a significant role in creating the environment that supports businesses which function in these regions. The creation of entrepreneurship requires the existence of effectively functioning institutions that facilitate business development as well as a properly conducted information and publicity campaign. This paper aims to present factors that impact on the development of regional entrepreneurship and the range of actual support provided to entrepreneurs by local authorities. The presented conclusions are based on the author's own case-study research carried out among the owners of SMEs functioning in marginalized regions. (fragment of text)
XX
Na przełomie XX i XIX wieku wprowadzono do masowej produkcji bardzo wiele rodzajów mikrosystemów o niewielkich rozmiarach i przystępnej cenie. Jest to początek przejścia od fazy eksperymentalnej do fazy społecznie użytecznej wykorzystania mikrosystemów. Ich wpływ na nasz świat staje się coraz bardziej odczuwalny. Dziś każdy samochód jest wyposażony w szereg mikrosystemów będących mikromechanizmami czy też mikroczujnikami, takich jak np. czujniki parkowania lub czujniki zapiętych pasów. Stają się one częścią urządzeń codziennego użytku, pozwalając na zwiększenie bezpieczeństwa (np. czujniki dotyku i ruchu w żelazkach) i użyteczności (np. bezobsługowe odkurzacze). Wysokie koszty opracowania prototypu są w przypadku masowej produkcji rekompensowane przez niskie ceny mikroczujników, które przy dużych, hurtowych zamówieniach mogą spaść poniżej 1 EUR. Tam, gdzie krąg odbiorców jest stosunkowo wąski, a ich zasoby finansowe niezbyt duże, wdrażanie technologii opartych na mikroczujnikach jest bardzo ograniczone. Wynika to z wysokich kosztów opracowania rozwiązania rozkładającego się na niewielką liczbę sprzedanych egzemplarzy produktu. Problem ten pojawia się w przypadku osób niepełnosprawnych, stanowiących dość wąskie grono odbiorców, których potrzeby zależą od rodzaju niepełnosprawności.(fragment tekstu)
EN
This paper presents the concept of an information system for blind people in local government buildings. Information provided should be relevant to the blind people, and therefore should be not only the official information about the government documents, but also the information about the building objects. Such a system would increase the independence of people who are blind to doing official matters.(original abstract)
17
Content available remote Samorząd terytorialny w ekonomii instytucjonalne
80%
XX
Celem artykułu jest próba spojrzenia na współczesny samorząd terytorialny z punktu widzenia ekonomii instytucjonalnej. Ze względu na wielowymiarowość poruszanych kwestii artykuł stanowi jedynie przyczynek do dyskusji.
EN
The institutional economics focuses on understanding the role of human-made institutions in shaping economic behaviour. On the other hand, new institutional economics is a very different creature politically, but still focuses on the role of institutions in reducing transaction costs. In this context, the main goal of this article is an attempt to formulate the local government unit as the institution e.g. institution of civil society, institutions of local or regional development. Simultaneously, the authors concentrated on the definition of the institution. (original abstract)
XX
Scharakteryzowano Strategiczną Kartę Wyników oraz zwrócono uwagę na mapę strategii, jako narzędzie wspomagające opracowywanie Karty Wyników przez jednostki samorządu terytorialnego.
XX
Artykuł stanowi przyczynek do badań nad funkcjonowaniem samorządu terytorialnego. Uwaga skoncentrowana zostanie na zagadnieniach związanych z procesem planowania inwestycji. (fragment tekstu)
XX
Pandemie są uważane za nieprzewidywalne wydarzenia w historii. Zagadnienia ich kontroli i oddziaływania mają wymiar gospodarczy, społeczny, geopolityczny i ideologiczny. W niniejszym artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób Lesotho zareagowało na pandemię COVID-19, jakie czynniki utrudniały wdrożenie reakcji na pandemię i łagodzenie jej skutków na poziomie lokalnym oraz w jaki sposób można poprawić przygotowanie władz lokalnych na wypadek naturalnych katastrof. W celu analizy tych zagadnień przeprowadzono badanie typu desk research wsparte wirtualnymi konsultacjami z zainteresowanymi podmiotami. Analiza wykazała brak decentralizacji administracyjnej i finansowej w Lesotho, co miało szkodliwe konsekwencje dla reakcji na COVID-19 i łagodzenia skutków pandemii.(abstrakt oryginalny)
EN
Pandemics are deemed accidents of history. Their control and impacts span over economic, social, geopolitical and ideological considerations. This paper attempts to answer how Lesotho responded to the COVID-19 pandemic, which factors hindered lo****cal-level implementation of COVID-19 response and mitigation, and how the kingdom's local government disaster preparedness can be improved. A desktop study supported by virtual consultations with relevant players was conducted to gain insight for this study. Content and thematic analysis established a lack of administrative and financial decentralization in Lesotho, which had detrimental implications for COVID-19 response and mitigation.(original abstract)
first rewind previous Strona / 214 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.