Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zbliżenie na biedronkę. Konwicki, Mach i ujęcie z niebyłej adaptacji

100%

Kaniecki P.

Kwartalnik Filmowy

|

2022

|

nr 118 Jedno ujęcie

42-57

PL

Przedmiotem artykułu jest podobieństwo motywu biedronki w scenariuszu (autorstwa Tadeusza Konwickiego, Jerzego Kawalerowicza i Wilhelma Macha) niezrealizowanego filmu o wyprawach kosmicznych Witaj, Ziemio (1959) oraz bliźniaczego motywu w powieści Wniebowstąpienie (1967) Konwickiego. Autor wykazuje, że motyw ten stanowi jedynie nieświadomej reminiscencji, ale został wprowadzony przez pisarza do tekstu powieści z rozmysłem i w konkretnych celach, które zostają tu zrekonstruowane. Omawia znaczenia figury biedronki w maszynopisie scenariusza oraz sensy, które nawiązanie to wnosi do Wniebowstąpienia. Przedstawia również komplikacje z zakresu teorii literatury ujawniające się przy opisie tego nawiązania. Wynikają one z tego, że tekst, do którego Konwicki się odwołał, nie funkcjonuje w obiegu (zatem trudno mówić o aluzji literackiej, skoro odbiorcy nie mogli wiedzieć, że motyw jest aluzją). Problemy te spiętrza jeszcze milczenie pisarza na temat scenariusza – nie opowiadał o nim ani nawet nie sugerował jego związków z Wniebowstąpieniem. Autor próbuje więc dociec, jakie mogły być intencje Konwickiego i jak podobieństwa obu motywów można wpisać w kategorie teoretycznoliterackie.

EN

The article discusses the similarity between the motif of the ladybug in the screenplay (by Tadeusz Konwicki, Jerzy Kawalerowicz, and Wilhelm Mach) of an unrealized film about space expeditions, Witaj, Ziemio [Welcome, Earth] (1959), and the twin motif from Kowicki’s novel Wniebowstąpienie [Ascension] (1967). The author shows that the appearance of the ladybug is not just an unconscious reminiscence, but the motif was deliberately introduced by Konwicki into the text of the novel, for specific purposes that are reconstructed here. He discusses the meanings of the motif in the screenplay’s typescript, and the contribution of this reference to the meanings of Ascension. He also presents the literary-theoretical complications that arise in describing the reference, which result from the fact that the text evoked by Konwicki is not in circulation; it is difficult to speak of a literary allusion if the readers did not understand that the motif is an allusion. These complications are compounded by the writer’s silence about the script – he did not talk about it or even hint at its connection to Ascension. The author tries to find out what Konwicki’s intentions might have been and how the similarities between the two motifs can be put into literary-theoretical categories.

2

Plansze komiksowe w kolekcji muzeum historycznego (na przykładzie zbiorów Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN)

100%

Kaniecki P.

|

2019

|

nr 12, Historia publiczna

91-107

XX

The essay deals with collecting original examples of comic book art by historical museums—it puts forward arguments for building such collections. These arguments have their source in the Polish Act on Museums—such objects may represent key values indicated in the Act: historical, artistic and scholarly. The nature of comic book panels and their value as potential exhibits and research material is well illustrated by the example of a collection of original panels from the comic book titled Achtung Zelig! The Second War by Krzysztof Gawronkiewicz (drawings) and Krystian Rosenberg/Rosiński (script). The panels held in the POLIN Museum of the History of Polish Jews collection are being analysed as a record of subsequent changes implemented in the course of the creative process (variants). It turns out that some of the changes can be interpreted as auto-censorship, which might have something to do with the social debate on the subject of Polish-Jewish relations that was ripe in the 1990s. Thus, these objects can indeed serve as a testament to the social history at the turn of the twenty-first century, which further justifies including them into a museum collection.

3

Komiks undergroundowy i animacje. Rozmowa z Krzysztofem Ostrowskim

100%

Kaniecki P.

Kwartalnik Filmowy

|

2021

|

nr 114 Zanieczyszczenie, brud, skaza

179-192

PL

W wywiadzie Krzysztof Ostrowski, artysta komiksowy, realizator teledysków i twórca filmu dokumentalnego z animowanymi wstawkami Łódź 1993-2001, komentuje techniczne oraz artystyczne inspiracje wykorzystane w swoich teledyskach i komiksach. Wywodzi je przede wszystkim z komiksu awangardowego. Jego zdaniem komiks i animacja, jako medium oparte na klatkach kluczowych, są bliskimi sobie mediami.

EN

An interview with Krzysztof Ostrowski, a comics artist, director of music videos, and author of a documentary film with animated parts: Łódź 1993-2001, Ostrowski comments on the artistic shape of his music videos and comics. He derives it from underground comics. In his opinion, comics and animation – as a medium based on keyframes – are close to each other.

4

Ludzie spotkani w Polsce. Nowela filmowa Preparat 09 Tadeusza Konwickiego i Wiktora Woroszylskiego (1948)

100%

Kaniecki P.

Kwartalnik Filmowy

|

2019

|

nr 107 Podróż, (E)migracja, pielgrzymka

215-232

PL

Artykuł jest omówieniem nieznanego dotąd rękopisu noweli filmowej (która była pierwszą, znacznie różniącą się od kolejnych wersją scenariusza do filmu zrealizowanego w 1955 jako "Kariera"). Rękopis, mimo że wyprzedza ramy chronologiczne realizmu socrealistycznego w Polsce (1949-1955), zawiera wiele elementów pozwalających uznać go za bardzo pokrewny utworom epoki. Za pomocą środków podobnych do tych z przyszłych tekstów socrealistycznych pokazuje zarówno pracowników Urzędu Bezpieczeństwa (bohaterów pozytywnych), jak i wrogów komunizmu, podobnie ujmuje temat pracy, jak również tworzy optymistyczną wizję Polski. Ma też podobne do tekstów socrealistycznych elementy kompozycyjne. Stanowi jeden z przykładów potwierdzających wskazania historyków kultury tego okresu, że symptomy zwrotu ku socrealizmowi widoczne są przed oficjalną, państwową inauguracją nurtu w Polsce. Nowela filmowa należy więc do grupy utworów, których istnienie kwestionuje wyobrażenie o socrealizmie jako nurcie wyłącznie narzuconym administracyjnie artystom.

EN

The article is a discussion of a hitherto unknown manuscript of a film novel, which was the first – significantly different from the next – version of the script for the film made in 1955 as Career. The manuscript, despite being ahead of the chronological framework of socialist realism in Poland (1949-1955), contains many elements that allow it to be considered very related to the works of the era. Using means similar to those of future socialist realist texts, it shows both employees of the Office of Security (positive heroes) and enemies of communism, similarly grasps the topic of work, as well as creates an optimistic vision of Poland. It also has composition elements similar to socialist realist texts. It is one of the examples confirming the indications of cultural historians of this period that the symptoms of a shift to socialist realism are visible before the official, state inauguration of the current in Poland. The film novel in question therefore belongs to a group of works whose existence questions the idea of socialist realism as a trend exclusively imposed on artists administratively.