Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rak piersi w ciąży

100%

Karczmarek-Borowska B. , Golon K.

Medical Review

|

2014

|

nr 2

182-189

PL

Rak piersi w ciąży to nowotwór rozpoznany w okresie do pierwszego roku po zakończeniu ciąży lub w okresie laktacji. Wpływ ciąży na proces nowotworowy nie jest do końca wyjaśniony. Rozpoznanie choroby opiera się na podstawie badań wykonywanych standardowo jak u kobiet niebędących w ciąży, z wyjątkiem stosowania technik obrazowania promieniowaniem jonizującym oraz rezygnacji z użycia kontrastu. Leczenie nowotworu przebiega podobnie jak u innych pacjentek, lecz zaleca się mastektomię dopiero po ukończeniu pierwszego trymestru ciąży. Nie zaleca się leczenia oszczędzającego z powodu przeciwwskazań do radioterapii uzupełniającej w trakcie trwania ciąży. Na podstawie badań wykazano, że bezpieczne są schematy chemioterapii oparte na antracyklinach oraz cyklofosfamidzie. Inne cytostatyki oraz hormonoterapia są przeciwwskazane z powodu poważnych uszkodzeń płodu. Leczenie wspomagające w postaci leków przeciwwymiotnych, przeciwbólowych jest dopuszczalne, jednak pod pewnymi warunkami. Po zakończeniu ciąży nie jest zalecane karmienie piersią podczas stosowania chemioterapii, leczenia biologicznego oraz hormonoterapii, ponieważ wiele leków przenika do mleka matki. Nie ustalono ostatecznie wpływu ciąży na rokowanie raka piersi. Ponieważ zmiany gruczołu piersiowego podczas ciąży i karmienia traktowane są jako fizjologiczne, zdarza się, że opóźnienie diagnozy sięga nawet 7 miesięcy. Uważa się, że przerwanie ciąży nie poprawia wyników leczenia. Kolejną ciążę można rozważać po około 3 latach od zakończenia leczenia przeciwnowotworowego, po wykluczeniu wznowy choroby oraz przerzutów odległych.

EN

Breast cancer in pregnancy is a neoplasm diagnosed during the first year postpartum or during lactation. Effect of pregnancy on the neoplastic process is not fully understood. The diagnosis is based on the tests performed as in case of non-pregnant women with the exception of the use of ionizing radiation imaging techniques and use of contrast agent. The course of cancer treatment is the same as for other patients, but mastectomy is recommended after the first trimester of pregnancy. Conservative treatment is not recommend due to contraindications for radiotherapy during pregnancy. The studies have demonstrated that chemotherapy regimens based on anthracycline and cyclophosphamide are safe. Other cytotoxic drugs and hormonal therapy are contraindicated because of severe damage to the fetus. Adjunctive therapy in the form of antiemetics, analgesics is permitted, but under certain conditions. Breast-feeding after labour is not recommended during chemotherapy, hormonal therapy and biological therapy, because many drugs are excreted into breast milk. Definite effect of pregnancy on breast cancer prognosis has not been established. Since changes in the mammary gland during pregnancy and lactation are considered as physiological, it happens that diagnosis is delayed even up to 7 months. It is believed that abortion does not improve treatment results. Another pregnancy can be considered only after 3 years when anticancer treatment is finished, cancer relapse and distant metastases are ruled out.

2

Akceptacja choroby nowotworowej u kobiet po mastektomii

100%

Pawlik M. , Karczmarek-Borowska B.

Medical Review

|

2013

|

nr 2

203–211

PL

Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet zarówno w Polsce jak i na świecie. Nowotwór spośród wszystkich chorób, odbierany jest przez kobiety jako bardzo silne przeżycie traumatyczne. Celem niniejszej pracy była ocena stopnia akceptacji choroby nowotworowej przez kobiety po mastektomii. Badaniu poddano 54 pacjentki po mastektomii, średnia wieku 57,2 lat. W badaniach posłużono się ankietą składającą się z pytań dotyczących danych demograficznych i skali AIS. W momencie rozpoznania 92,59% kobiet nie zaakceptowało choroby. W chwili obecnej u 75,93% stwierdzono akceptację raka piersi. Badane czują się zarówno potrzebne (42,59%) jak i niezależne od innych (31,48%). Ponad połowa pacjentek (53,70%) nie odczuwa, że jest ciężarem dla innych, a 44,44% uważa się za pełnowartościowe kobiety. Za samowystarczalne uważa się 27,78% ogółu badanych kobiet. Niski poziom akceptacji miało 10/54 kobiet. Wysoki poziom akceptacji zaobserwowano u co drugiej ankietowanej. Na poziom akceptacji nie wpływał wiek, miejsce zamieszkania i stopień wykształcenia badanych. Upływający czas od zabiegu operacyjnego miał wyraźny wpływ na akceptację choroby (p < 0,001). Wysoki poziom akceptacji miały kobiety, które pogodziły się z chorobą do 2 lat po operacji.

EN

Aim. Breast cancer is the most common malignancy in women, both in Poland and worldwide. Unlike other diseases, cancer is perceived by women as a very severe trauma. The aim of this study was to assess the degree of cancer acceptance among women after mastectomy. Material and method. The study involved 54 patients after mastectomy, the mean age of 57.2 years. The study used a questionnaire consisting of questions and AIS scale. Results. At diagnosis, 92.59% of women did not accept the disease and at the moment of the study 75.93% did. Tested women felt both needed (42.59%) and independent from others (31.48%). More than a half of patients (53.70%) did not feel a burden to others and 44.44% considered themselves high-value women. 27.78% of the whole group stated they were self-sufficient. The low level of acceptance was observed in 10 out of 54 women. A half of women declared high level of acceptance. Age, place of residence and education of respondents did not influence the level of acceptance. The time from the surgery had a clear impact on the acceptance of the disease (p < 0.001). Conclusion. Very good level of acceptance was observed in women who got used to the fact they had cancer up to 2 years after surgery.

3

Epidemiological analysis of morbidity and mortality from breast cancer including screening in Podkarpackie voivodeship in the years 1999–2010

80%

Grądalska-Lampart M. , Karczmarek-Borowska B. , Stryjkowska A.

Medical Review

|

2013

|

nr 1

106–118

EN

Introduction: In Pokarpackie voivodeship a continuous increase in morbidity and mortality from breast cancer in women is observed. In the years 1999-2010 a 56% increase in morbidity and 4,8% increase in mortality was reported. The aim of the study was to assess the trends in morbidity and mortality from breast cancer in women in Podkarpackie voivodeship in the years 1999-2010. Materials and methods: 6 851 breast cancer cases and 2 627 deaths from breast cancer in women were analysed. Crude morbidity and mortality rates, standardized morbidity and mortality rates, structure rates and the participation of breast cancer cases detected in the screening programme were formulated. Results: In 2010 an increase in breast cancer cases by 235 of newly diagnosed cases was observed in Podkarpackie voivodeship, in comparison with 1999. Crude and standardized rates of morbidity showed a rising tendency from 38,5/100 000 (standardized rate 28,6/100 000) in 1999 to 60,2/100 000 (standardized rate 39,4/100 000) in 2010. Mortality rates remained stable from 19,2/100 000 in 1999 to 20,2/100 000 in 2010. Standardized mortality rates showed a subtle decrease from 13,3/100 000 in 1999 to 11,5/100 000 in 2010. High differentiation in morbidity and mortality from breast cancer was observed in 2010 in the districts of Podkarpackie voivodeship. Morbidity rates ranged between 25,4-132,9/100 000, whereas mortality rates ranged between 0,0-44,4/100 000. The percentage share of breast cancer cases detected in the screening program in 2006-2010 increased by 19,5%. Conclusions: In the years 1999-2010 the morbidity and mortality rates were lower in Podkarpackie voivodeship in comparison with the same rates for Poland in the same time. In the districts of Podkarpackie voivodeship in 2010 the highest value of the morbidity rate in Lesko District was 5-fold higher than the value found in Tarnobrzeg District, whereas the mortality rate in Strzyżów District was 44-fold higher in comparison with Bieszczady District. The percentage share of breast cancer cases detected in the screening programme increased in the years 2006-2010 from 3,7% to 23,2%.

PL

Wstęp: W województwie podkarpackim obserwuje się stały wzrost zachorowań i zgonów na raka piersi u kobiet. W latach 1999-2010 zanotowano 56% przyrost zachorowań oraz wzrost zgonów o 4,8%. Celem pracy była ocena trendów zachorowalności i umieralności na raka piersi u kobiet w województwie podkarpackim w latach 1999-2010. Materiał i metody: Analizie poddano 6 851 zachorowań i 2 627 zgonów z powodu nowotworu złośliwego piersi. Zostały opracowane współczynniki surowe zachorowalności i umieralności, współczynniki standaryzowane zachorowalności i umieralności, wskaźniki struktury oraz udział wykrytych raków piersi w programie skryningowym. Wyniki: W 2010 roku w województwie podkarpackim zanotowano, w porównaniu do 1999 roku, wzrost rozpoznań na raka piersi u kobiet o 235 nowych przypadków. Współczynniki surowe i standaryzowane zachorowalności wykazały trend rosnący, od 38,5/100 000 (standaryzowany 28,6/100 000) w 1999 roku do 60,2/100 000 (standaryzowany 39,4/100 000) w 2010 roku. Umieralność utrzymuje się na stałym poziomie od 19,2/100 000 w 1999 roku do 20,2/100 000 w 2010 roku. Współczynniki standaryzowane umieralności zanotowały natomiast niewielki spadek z 13,3/100 000 w 1999 roku do 11,5/100 000 w 2010 roku. Zaobserwowano również duże zróżnicowanie zachorowalności i umieralności w powiatach województwa podkarpackiego w 2010 roku. Współczynniki zachorowalności wahały się w przedziale 25,4-132,9/100 000, natomiast współczynniki umieralności 0,0-44,4/100 000. Udział procentowy raków piersi wykrytych w programie przesiewowym w latach 2006–2010 wzrósł o 19,5%. Wnioski: W latach 1999–2010 w województwie podkarpackim współczynniki zachorowalności i umieralności przyjmowały wartości niższe niż współczynniki w tym samym czasie dla Polski. W powiatach województwa podkarpackiego w 2010 roku największa wartość współczynnika zachorowalności w powiecie leskim była 5-krotnie wyższa od wartości współczynnika w powiecie tarnobrzeskim, natomiast współczynnik umieralności w powiecie strzyżowskim był 44-krotnie wyższy niż w powiecie bieszczadzkim. Udział raków piersi wykrytych w skryningu wzrósł w latach 2006–2010 z 3,7% do 23,2%.

4

Żylne cewniki centralne a powikłania

80%

Nicpoń J. , Karczmarek-Borowska B. , Pelc M. , Freygant K.

Medical Review

|

2014

|

nr 1

97-106

PL

Stały dostęp dożylny ma ogromne znaczenie w leczeniu chorych onkologicznych, którzy poddawani są długotrwałej chemioterapii. Współczesna medycyna nie mogłaby istnieć bez stałego i pewnego dostępu dożylnego. W wielu oddziałach stosuje się rutynowo centralne dostępy żylne typu „port”, które pozwalają choremu na swobodne poruszanie się bez obawy o przypadkowe usunięcie cewnika. Port dożylny składa się ze zbiorniczka z silikonową membraną, która może być wielokrotnie nakłuwana oraz cienkościennego cewnika wewnątrznaczyniowego. Port stanowi niezaprzeczalne udogodnienie dla chorych i może spełniać swoją rolę przez wiele miesięcy, a nawet lat. Szczególnie w onkologii konieczność zapewnienia takiego trwałego dostępu naczyniowego jest istotnym elementem prowadzenia terapii, ze względu na silnie drażniące działanie wielu cytostatyków. Celem pracy jest przedstawienie obecnych standardów oraz zaleceń zastosowania portu dożylnego, a także najczęściej występujących powikłań, wczesnych i późnych związanych z obecnością centralnego cewnika żylnego. Na podstawie przeglądupiśmiennictwa autorzy przedstawili ryzyko wystąpienia typowych powikłań dla kaniulacji żył centralnych, mechanizm i czynniki wpływające na przebieg powikłań związanych z użytkowaniem portów dożylnych. Powikłania są nieodłączną częścią wszelkich zabiegów medycznych, dlatego niezbędne jest ich poznanie oraz opanowanie odpowiednich metod postępowania terapeutycznego i profilaktyki. Zastosowanie portów zyskuje coraz większą popularność w polskiej onkologii. W związku z tym lekarze powinni szczególnie znać zalety i typowe powikłania dotyczące portów naczyniowych. Większość powikłań wynika z niedostosowania się do procedur, braku odpowiedniego nadzoru, niedbałości lub po prostu niedostatecznej wiedzy.

EN

Permanent venous line access is of a great importance in the treatment of oncological patients who are undergoing long-term chemotherapy. Modern medicine could not exist without a regular and reliable venous line access. In many departments central venous line (venous port systems), which allows a patient to move freely without fear of accidental removal of a catheter are used routinely. Venous port system consists of a reservoir compartment with a silicone membrane - septum, which can be repeatedly punctured, and a thin-walled intravascular catheter. A port is an undeniable convenience for patients and can fulfill its role for many months or even years. Especially in oncology the need to ensure permanent vascular line access is an essential part of the therapy due to severe irritation caused by many cytostatics. The aim of this study is to present the current standards and guidelines concerning intravenous port system and the most common early and late complications caused by the presence of central venous catheter. Based on a review of the bibliographical data, the authors presented therisk of common complications of central venous cannulation, the mechanism and the factors influencing the complications associated with the use of venous ports. Complications are an integral part of any medical treatment, therefore it is essential to understand their mechanism and learn appropriate methods of treatment and prevention. The use of ports is becoming increasingly popular in Polish oncology. Therefore, physicians should be familiar with advantages and common complications of the use of venous ports. Most of the complications result from the failure to comply with procedures, lack of adequate supervision, negligence or simply insufficient knowledge.

5

Aktywność fiyczna kobiet po mastektomii

80%

Karczmarek-Borowska B. , Czaja E. , Golon K.

Medical Review

|

2015

|

nr 3

223-231

PL

Wstęp. Aktywność fiyczna ma ogromne znaczenie w przebiegu leczenia jak i w rokowaniu chorych na raka piersi, może zapobiegać powikłaniom jak i przyczyniać się do poprawy jakości życia. Badania zostały przeprowadzone w Mieleckim Klubie Amazonek. Materiał i metoda. Badaniem objęto 60 kobiet w wieku od 30 do 68 roku życia (średnia wieku 53,6 lat). Do przeprowadzenia badania użyto ankiety własnego autorstwa oraz Międzynarodowego Kwestionariusza Aktywności Fizycznej (IPAQ). Najliczniejszą grupę wśród badanych stanowiły kobiety po 50 roku życia (58,3%). Większość badanej grupy stanowiły kobiety zamężne 58,3%. 70% badanych kobiet mieszkało w mieście. Najmniejszą grupę stanowiły kobiety z wykształ- ceniem podstawowym 15%, zaś największą stanowiły kobiety z wykształceniem średnim (58,3%). 56,7% badanej grupy stanowiły kobiety niepracujące. Wyniki. Dzięki aktywności fiycznej 76,7% badanych lepiej się czuje, ponadto 55% kobiet uważa, że ma więcej energii oraz lepszą kondycję. Połowa badanych uważa, że aktywność fiyczna ma istotne znaczenie w zapobieganiu raka piersi i innych chorób nowotworowych. Według dużej liczby badanych, aktywność fiyczna bardzo pomogła im w powrocie do zdrowia po zabiegu operacyjnym. Wnioski. Z przeprowadzonych badań wynika, że zdecydowanie bardziej aktywne były panie młodsze (poniżej 50 lat). Nieznacznie częściej średnia ogólna aktywność badanych była większa wśród pań mieszkających na wsi. Średnia aktywność zawodowa badanych zwiększała się wraz ze wzrostem poziomu ich wykształcenia. Średnia aktywność badanych pod względem przemieszczania się największa była wśród kobiet z wykształceniem średnim, nieco mniejsza wśród kobiet w wykształceniem wyższym i najmniejsza wśród kobiet z wykształceniem podstawowym.

EN

Introduction. Physical activity is very important in course of treatment as well as prognosis of patients with breast cancer and can prevent complications and help to improve the quality of life. The study was conducted in the Amazon Club in Mielec. Material and method. The study included 60 women aged 30 up to 68 (mean age 53.6 years). It was conducted by means of the author’s questionnaire and the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ). The largest group among the respondents were women over 50 years of age (58.3%). The majority of the study group 58.3% were married women. 70% of the subjects were the residents of the city. The smallest group consisted of women with primary education - 15%, and most were women with secondary education (58.3%). 56.7% of the study group were women not professionally active. Results. Thanks to physical activity 76.7% of the respondents felt better, also 55% of the women noticed more energy and better wellbeing. A half of the respondents believed that physical activity is important in preventing breast cancer and other cancers. According to a large number of the respondents, physical activity really facilitated their regaining of health after surgery. Conclusions. The study showed that younger women (under 50 years) were more active. The women living in rural areas presented slightly higher mean general activity level. The average professional activity of the respondents increased with increasing level of their education. Mean activity of the subjects in terms of movement was the greatest among women with secondary education, slightly less among women with higher education and the smallest among women with primary education.

6

Chłoniak złośliwy czy choroba Kikuchi-Fujimoto – opis przypadku

80%

Syrek-Kaplita K. , Karczmarek-Borowska B. , Sałek A. , Fudali L.

Medical Review

|

2013

|

nr 2

257–263

PL

Pacjentka lat 70, została skierowana do Ośrodka Onkologicznego z podejrzeniem chłoniaka złośliwego. Po wykonaniu badań i ponownej ocenie preparatów histopatologicznych rozpoznano chorobę Kikuchi- Fujimoto. Następnie chora została przekazana pod opiekę Poradni Reumatologicznej. Choroba Kikuchi- Fujimoto znana jako histiocytarne, martwicze zapalenie węzłów chłonnych bez nacieków granulocytarnych jest limfadenopatią o nieznanej etiologii. Po raz pierwszy została opisana w 1972 roku w Japonii, przez niezależnych badaczy Kikuchi i Fujimoto. Podczas diagnostyki pod uwagę bierze się choroby infekcyjne, autoimmunologiczne, nowotworowe- głównie rozrosty układu chłonnego lub przerzuty guzów litych. Podstawą rozpoznania jest potwierdzenie cech klinicznych oraz histopatologicznych. W terapii stosuje się leczenie objawowe, ale w większości przypadków zmiany ulegają samoistnej regresji.

EN

The case is a 70-year-old female patient, who was directed to the Oncology Center with suspected malignant lymphoma. The evaluation and histopathological reexamination suggested Kikuchi-Fujimoto disease. The patient was then referred to a Rheumatology Clinic. The Kikuchi-Fujimoto disease or histiocytic, necrotizing lymphadenitis without granulocytic infiltration is a lymphadenopathy of unknown etiology. It was first described in Japan by independent researchers Kikuchi and Fujimoto in 1972. During the diagnostic workup infectious, autoimmune, or neoplastic diseases are taken into consideration. The diagnosis is confirmed both by clinical and histopathological features of the disease. Symptomatic treatment is administered, but the changes regress spontaneously in most cases.

7

Poziom wiedzy kobiet z terenów wiejskich na temat raka piersi

80%

Karczmarek-Borowska B. , Stryjkowska A. , Grądalska-Lampart M. , Grybel M.

Medical Review

|

2013

|

nr 3

298–310

PL

Celem pracy była ocena wiedzy kobiet mieszkających na terenach wiejskich na temat profilaktyki, czynników ryzyka, objawów klinicznych oraz badań przesiewowych w raku piersi, w zależności od wieku i wykształcenia. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w grupie 80 kobiet, zamieszkałych na wsi w województwie małopolskim. W badaniu wykorzystywano autorskie kwestionariusze ankietowe. Wyniki: Nie wykazano istotnych statystycznie różnic pomiędzy wiekiem i wykształceniem a znajomością czynników ryzyka, objawów klinicznych i badań przesiewowych w raku piersi. 93,75% respondentek zaznaczyło czynniki genetyczne jako czynnik ryzyka. 86,25% kobiet uważa, że obecność twardych, bezbolesnych guzków stanowi objaw raka piersi. 90% kobiet wskazało mammografię jako podstawowe badanie przesiewowe. Zaobserwowano istotną statystycznie różnicę dotyczącą znajomości badania mammograficznego (p=0,004) oraz wieku rozpoczęcia wykonywania badania przesiewowego w grupach wiekowych (p=0,008). Kobiety powyżej 50. roku życia zdecydowanie częściej zaznaczały właściwe odpowiedzi. Kobiety z wyższym wykształceniem prezentują większą wiedzę w zakresie samobadania piersi (p=0,058). 78,75% kobiet wskazało jako źródło wiedzy na temat raka piersi media, a 27% ankietowanych wiedzę uzyskaną od lekarzy. Wnioski: Znajomość czynników ryzyka zachorowania na raka piersi oraz wiedzy na temat profilaktyki jest niewystarczająca. Największe znaczenie w propagowaniu wiedzy na temat raka piersi według badanych kobiet mają media.

EN

The aim of this study was to evaluate the level of knowledge on prevention, risk factors, symptoms and screening for breast cancer among women living in rural areas, depending on their age and education. Material and Methods: The study was conducted in a group of 80 women living in rural areas of the Małopolska province and was based on the original questionnaire survey. Results: There were no statistically significant differences between age and education, and knowledge of risk factors, clinical symptoms and screening for breast cancer. 93.75% of the respondents indicated genetic factors as a risk factor. 86.25% of the women believe that the presence of hard, painless nodules is a symptom of breast cancer. 90% of the women indicated mammography as the primary screening test. There was a statistically significant difference in the knowledge of mammography (p = 0.004) and the age of commencement of this form of screening in the age groups (p = 0.008). The women over the age of 50 indicated much more appropriate response. The women with higher education represent greater knowledge on breast self-examination (p = 0.058). 78.75% of women identified media as the major source of information about breast cancer and 27% of respondents indicated doctors as their source of medical knowledge. Conclusions: Knowledge of risk factors for breast cancer and knowledge of prevention is insufficient. The mass media are seen as the main source of information about breast cancer.