Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Działalność kolegiów do spraw wykroczeń w okresie obowiązywania stanu wojennego

100%

Łysko M.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2019

|

tom 112

EN

During the period of martial law (December 13, 1981 – December 30, 1982), the scope of competences of boards adjudicating on misdemeanours has significantly expanded. The decree on martial law established new facts regarding violations of martial law and increased penalties for a number of offenses. All cases of the most serious misdemeanours were resolved under an accelerated procedure, which did not secure the rights of the accused person. High fines subject to immediate conversion to substitute detention were ruled especially in cases of misdemeanours, to which the supervising boards adjudicating on misdemeanours the Ministry of Home Affairs attributed political character. Severe punishment of perpetrators of such offenses as participation in a strike action or participation in street demonstrations was aimed at intimidating the society and making citizens obey the communist authorities.

PL

W okresie obowiązywania stanu wojennego (13 grudnia 1981 r. – 31 grudnia 1982 r.) zakres kompetencji kolegiów do spraw wykroczeń uległ znacznemu rozszerzeniu. Dekret o stanie wojennym ustanowił nowe stany faktyczne wykroczeń polegających na naruszeniu rygorów stanu wojennego oraz podwyższył kary orzekane za szereg wykroczeń. Wszystkie sprawy o najpoważniejsze wykroczenia rozstrzygano w trybie postępowania przyśpieszonego. Tryb ten nie przewidywał gwarancji procesowych osoby obwinionej. Wysokie grzywny podlegające natychmiastowej zamianie na areszt zastępczy orzekano zwłaszcza w sprawach o wykroczenia, którym nadzorujące kolegia Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przypisywało charakter polityczny. Surowe karanie sprawców takich wykroczeń jak uczestnictwo w akcji strajkowej czy udział w demonstracjach ulicznych miało na celu zastraszanie społeczeństwa i utrzymanie obywateli w posłuchu wobec władzy komunistycznej.

2

Zbiórki publiczne na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego w świetle polityki wyznaniowej władz okresu gomułkowskiego

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2007

|

tom 5

157-173

EN

Władysław Gomułka was the First Secretary of the Communist Party in Poland betwe- en 1956 and 1970. There was a strong conflict between State and Catholic Church in these times. The Church was prosecuted and one of the elements of this prosecutions referred to public collection of money, which was forbidden outside churches. Persons who tried to collect money were sentenced by the administration and money was confiscated. Later the Church has developed more efficient ways of illegal collections and was successful in hi- ding the incomes coming from this source. The Church prepared big celebrations of 1 000 years of Polish Christianity in 1966. It was the biggest success of the Church in the 1960s.

3

Dokumenty archiwalne dotyczące orzecznictwa karno-administracyjnego w sprawach związanych z działalnością polskiego Kościoła rzymskokatolickiego w latach 1960–1961

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2007

|

tom 5

177-192

PL

Dokumenty archiwalne dotyczące orzecznictwa karno-administracyjnego w sprawach związanych z działalnością polskiego Kościoła rzymskokatolickiego w latach 1960–1961

4

Kronika Katedry Nauk Historycznoprawnych Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (lata 2005–2006)

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2007

|

tom 5

195-199

PL

Kronika Katedry Nauk Historycznoprawnych Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (lata 2005–2006)

5

Prawo wykroczeń Niemieckiej Republiki Demokratycznej

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2009

|

tom 7

121-140

EN

In 1949 the German Democratic Republic was established as a state. Petty offences’ law in this country was gradually changed and it differed from old German model, in which petty offences were regulated in criminal code. Petty offences were treated as acts of minimal social danger and in 1968 they were finally excluded from penal law and formed an independent group of offences against social order. These offences were treated as a violation of social discipline and they hit state’s administration and its planning functions. The jurisdiction in these matters was supposed to have only educational character, because penalties of arrest and of restricted liberty were eliminated. A big quantity of corrective measures was applied. The jurisdiction in these matters was transferred to the administrative organs, which activity was somehow connected with the committed petty offence. The procedure was of administrative character, there was no elements of principle of adversary trial system. In fact, these proceedings were of inquisitorial character. The courts of common law could not control these proceedings, you could only appeal to a higher instance of the administrative organ. After 1968, the new group of petty offences was created. It derived from former criminal code and consisted of several misdemeanors, which were nor longer treated as crimes (depenalization). From this time there were two groups of petty offences. Both of them characterized by minimal social danger and by punishment based on corrective measures. There were some differences, because the new group of offences was under jurisdiction of People’s Police (Volkspolizei) and of special civic courts. You could appeal to court in these cases, which belonged to second group. It reminded a little of the old German model of petty offences’ jurisdiction. Petty offences’ law in GDR was different from this kind of law in other socialist countries, because it was concentrated on corrective measures, not on the repression.

6

Kronika Katedry Nauk Historycznoprawnych Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (rok 2008)

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2009

|

tom 7

284-287

PL

Kronika Katedry Nauk Historycznoprawnych Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (rok 2008)

7

Orzecznictwo karno-administracyjne w walce z alkoholizmem w okresie gomułkowskim

100%

Łysko M.

Z Dziejów Prawa

|

2011

|

tom 4(12)

249-281

EN

The problem of alcoholism in a postwar Poland constituted a consequence of society demor- alization, caused by years of occupation and negligence of the communist authorities within the scope of an educational work with young people. Alcoholism grew into a social problem after taking over the power by Władysław Gomułka in 1956, who conducted an anti-alcohol campaign mainly by means of repressive methods. A criminal-administrative adjudication played an im- portant role in the policy of fighting with alcoholism. Hence, the anti-alcohol acts in the second half of the 1950s predicted strict penalties of arrest and fine for crimes committed under the in- fluence of the alcohol. A repression of the offenders of this type of crimes was tightly connected with an anti-hooligan campaign initiated by the authorities as the predominating majority of hooligan crimes lied in alcohol abuse. That is why the notion of an alcohol-hooligan offence was created for the use of the practices of a criminal-administrative adjudication, treating the state of intoxication as circumstances deciding upon a hooligan nature of the crime. As a result, the cases concerning crimes from the anti-alcohol act were dealt with in summarily, specially introduced in order to punish the hooligans severely. The hooligans were among others persons addicted to alcohol, arrested for a maximum period of time alcohol or given high fines in exchange for substitute custody. In relation to alcohol addicts custody practically played a role of a means of a solitary nature, the usage of which served the purpose of hiding lacks in a detoxification treat- ment of people addicted to alcohol. A criminal-administrative adjudication also served a repres- sion of people belonging to the so called social margin as the law did not predict the punishment for pathological cases such as prostitution, begging or vagrancy. Criminal-administrative bod- ies, on the basis of the construction of an alcohol-hooligan offence, inflicted the punishment of the main and substitute custody on people having no permanent place of residence and regular incomes. A criminal-administrative repression was used in a wide range by Gomułka’s authori- ties instead of making an attempt to prevent such social problems as drunkenness, prostitution, vagrancy or begging.

8

Operation of Retraining Minor Offences into Misdemeanours in the People’s Poland

100%

Łysko M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2020

|

tom 29

|

nr 5

EN

In the period of the People’s Poland (1944–1989), ruled by the communists, Poland was in the sphere of influence of the Soviet Union. The Act on the Transfer of Certain Minor Offences as Offences to Criminal-Administrative Jurisdiction, passed in 1966, gave the status of a misdemeanour to a large group of existing offences against property and acts detrimental to consumer interests. The purpose of transferring these offences as misdemeanours to the jurisdiction of penal-administrative colleges was to relieve the courts of the burden of dealing with cases of minor offences. The transfer operation was accompanied by the introduction of a number of solutions in the field of criminal law, which created conditions for a more flexible criminal policy in cases of misdemeanours. The Transfer Act was fully incorporated into the Code of Misdemeanours adopted in 1971, the specific part of which includes another group of misdemeanours resulting from the transformation of existing offences. The Transfer Act finally placed the law on misdemeanours in the area of criminal law in its broadest sense, which resulted in a departure from the concept of the misdemeanours law, developed during the Stalinist period, as one of the branches of administrative law.

PL

W okresie Polski Ludowej (1944–1989) rządzona przez komunistów Polska znajdowała się w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Uchwalona w 1966 r. ustawa o przekazaniu niektórych drobnych występków jako wykroczeń do orzecznictwa karno-administracyjnego nadawała rangę wykroczeń licznej grupie dotychczasowych występków przeciwko mieniu i czynów godzących w interesy konsumentów. Przekazanie tych występków jako wykroczeń do właściwości kolegiów karno-administracyjnych miało na celu odciążenie sądów od rozpatrywania spraw o drobne czyny karalne. Operacji przekazania towarzyszyło wprowadzenie do prawa wykroczeń szeregu rozwiązań z dziedziny prawa karnego, co stworzyło warunki dla prowadzenia bardziej elastycznej polityki karnej w sprawach o wykroczenia. Ustawa o przekazaniu została w całości uwzględniona w uchwalonym w 1971 r. Kodeksie wykroczeń, którego część szczególna zawiera kolejną grupę wykroczeń powstałych z przekształcenia dotychczasowych występków. Ustawa o przekazaniu ostatecznie uplasowała prawo wykroczeń w obszarze szeroko pojmowanego prawa karnego, co skutkowało odejściem od stworzonej w okresie stalinowskim koncepcji prawa wykroczeń jako jednej z gałęzi prawa administracyjnego.

9

Kronika Katedry Nauk Historyczno-Prawnych i Komparatystyki Prawniczej (rok 2013)

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2014

|

tom 13

|

nr 1

345-351

PL

Kronika Katedry Nauk Historyczno-Prawnych i Komparatystyki Prawniczej (rok 2013)

10

Kronika Katedry Nauk Historycznoprawnych Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (rok 2009)

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2010

|

tom 9

165-168

PL

Kronika Katedry Nauk Historycznoprawnych Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (rok 2009)

11

Ewolucja polskiego systemu prawa wykroczeń w XX w.

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2018

|

tom 17

|

nr 1

167-192

EN

When the Polish state regained its independence in November 1918, there were three different legal regulation on its territory which represented three types of law for minor offences that were dominant in Europe at that time: French, Austrian and German. The work of creating a uniform system of minor offences law in mid- war Poland, included some solutions similar to those of the German model. The codification of criminal administrative procedures of 1928, placed minor offences under the jurisdiction of state administration, however, it provided for court control over it. Codification of the Polish Minor Offences Law, which provided for typically repressive punishments of custody and a fine, was completed and issued in 1932. In 1951, the Communist regime that ruled Poland after World War II, introduced a completely new, compared with European standards, model of Minor Offences Law. Here, minor offences cases were delegated to a collective body with the participation of a social factor. Although the collective bodies’ proceedings were created on the basis of court proceedings, an appeal to the jury of a superior court was introduced as in the Austrian administrative model. Custody was replaced by a socialistic penitentiary work, which existed until 1958. In 1958, collective bodies were given the right to administer custody for more serious offences, which resulted in the restoration of court control over criminal administrative proceedings. The next step, showing a tendency to abandon the Austrian model, was the bill on passing some minor offences to criminal administrative proceedings which was passed in 1966. This bill initiated a division of criminal deeds into crimes and offences based on the monetary value of harm occasioned. A complex codification of the minor offences law, which took place in 1971, continued the process of expanding minor offences law with institutions of criminal law and criminal proceedings. However, in terms of structural composition, Polish minor offences law was typical of an administrative model. The fall of the Communist regime made it possible to introduce wide changes which fully adjusted minor offences jurisdiction to international standards. The reform of 1990 conferred a form of quasi-public courts, operating at criminal courts of the lowest level, on collective bodies. One of the consequences of connecting collective bodies with the system of common courts was the complete submission of minor offences legislation to court control. In 2001, all collective bodies were disbanded and, thereafter, minor offence cases were to be dealt with by criminal courts of the lowest level. The modern model of Polish jurisdiction on minor offences is similar to French solutions, however, material law does not refer to the French concept of treating minor offence as the lowest form of crime. The formal separation of crimes and minor offences, which is not typical of European solutions, stems from the mixed character of the Polish minor offences law wherein, crime refers to concepts originating from German countries, whereas the model of minor offences proceedings refers to French models.

PL

W momencie odzyskania przez państwo polskie niepodległości w listopadzie 1918 r. na jego obszarze obowiązywały regulacje byłych państw zaborczych, które reprezen- towały trzy dominujące w ówczesnej Europie systemy prawa wykroczeń: francuski, austriacki i niemiecki. W ramach prowadzonych w Polsce międzywojennej prac nad stworzeniem jednolitego systemu prawa wykroczeń przyjęto rozwiązania zbliżone do wzorca niemieckiego. Pochodząca z 1928 r. kodyfikacja postępowania karno-ad- ministracyjnego poddawała wykroczenia orzecznictwu organów administracji pań- stwowej, aczkolwiek przewidywała kontrolę sądową tego orzecznictwa. Jednolity system polskiego prawa wykroczeń uzupełniała wydana w 1932 r. kodyfikacja ma- terialnego prawa wykroczeń, która przewidywała typowo represyjne kary aresztu zasadniczego i grzywny. Rządzący Polską po II wojnie światowej komuniści stworzyli w 1951 r. zupełnie nowy na tle standardów europejskich model orzecznictwa w sprawach o wykroczenia. Rozstrzyganie spraw o wykroczenia powierzono organom kolegialnym orzekającym z udziałem czynnika społecznego. Wprawdzie postępowanie przed kolegiami zosta- ło ukształtowane na podstawie procedury sądowej, lecz wzorem wywodzącego się Austrii modelu administracyjnego wprowadzono odwołanie do kolegium drugiej in- stancji. W miejsce kary aresztu przewidziano socjalistyczną karę pracy poprawczej, która przetrwała do 1958 r. W 1958 r. kolegia zyskały prawo wymierzenia kary aresztu zasadniczego za niektóre poważniejsze wykroczenia, skutkiem czego było częściowe przywrócenie sądowej kontroli orzecznictwa karno-administracyjnego. Kolejnym wyrazem tendencji stop- niowego odchodzenia od modelu administracyjnego była uchwalona w 1966 r. usta- wa o przekazaniu niektórych drobnych przestępstw jako wykroczeń do orzecznictwa karno-administracyjnego. Ustawa zapoczątkowała trwający do dnia dzisiejszego proces podziału czynów kryminalnych na przestępstwa i wykroczenia w zależności od wartości przedmiotu lub wysokości szkody. Przeprowadzona w 1971 r. komple- ksowa kodyfikacja prawa wykroczeń kontynuowała proces dalszego wzbogacanie prawa wykroczeń instytucjami prawa karnego i procedury karnej. Jednakże pod względem ustrojowym system polskiego prawa wykroczeń posiadał cechy typowe dla modelu administracyjnego. Dopiero upadek systemu komunistycznego umożliwił przeprowadzenie daleko idących zmian modelowych, które w pełni dopasowały orzecznictwo w sprawach o wykroczenia do standardów międzynarodowych. Przeprowadzona w 1990 r. reforma nadała kolegiom charakter quasi-sądów społecznych, funkcjonujących przy sądach karnych najniższego szczebla. Konsekwencją powiązania kolegiów z systemem sądów powszechnych było całkowite poddanie orzecznictwa w sprawach o wykroczenia kontroli sądowej. W 2001 r. nastąpiła likwidacja kolegiów, skutkiem czego było powierzenie rozstrzygania spraw o wykroczenia sądom karnym najniższego szczebla. Współczesny polski model orzecznictwa w sprawach o wykroczenia funkcjonuje na podobieństwo rozwiązań francuskich, lecz w zakresie materialnego prawa nie nawiązuje do francuskiej koncepcji traktowania wykroczenia jako najniższej postaci przestępstwa. Typowe na tle europejskim formalne oddzielenie wykroczeń od przestępstw przesądza o mieszanym charakterze polskiego systemu prawa wykroczeń. Pod tym względem relacji wykroczenie – przestępstwo nawiązuje on do wywodzących się z krajów niemieckich koncepcji administracyjnych, podczas gdy model postępowania w sprawach o wykroczenia odpowiada wzorcom francuskim.

12

Projekt ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń z 1970 r. w ocenie uczestników dyskusji społecznej

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2016

|

tom 15

|

nr 1

181-203

EN

The draft law on magistrate courts for petty offences of 1970 was created within the framework of codification works on petty offence law in the Polish People’s Republic The fact of sustaining the dependence of magistrate courts of local structures of Home Affairs administration was criticised during public discussion over the draft. Representatives of academics, who participated in the discussion, called for placing magistrate courts by local bodies of state administration or even transforming them into special courts. They postulated depriving the Minister for Home Affairs of the right to establish general prin- ciples for criminal policy and granting the Supreme Court with the judicial supervision over case-law magistrate courts. Those postulates served as the basis for the political system reform of 1990, which placed magistrate courts for petty offences in the structures of the Ministry of Justice.

13

Kronika Katedry Nauk Historyczno-Prawnych i Komparatystyki Prawniczej Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (rok 2015)

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2016

|

tom 15

|

nr 1

409-413

PL

Kronika Katedry Nauk Historyczno-Prawnych i Komparatystyki Prawniczej Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (rok 2015)

14

Udział przedstawicieli nauki w pracach nad kodyfikacją materialnego prawa wykroczeń w Polsce Ludowej.

100%

Łysko M.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2015

|

tom 67

|

nr 1

129-167

PL

Artykuł porusza zagadnienie udziału przedstawicieli nauki w pracach nad kodyfi kacją materialnego prawa wykroczeń Polski Ludowej, które miały miejsce w latach 1960-1971. Autor skoncentrował się na najważniejszych jego zdaniem problemach poruszanych przez doktrynę w związku z prowadzonymi pracami kodyfi kacyjnymi. Sposób rozstrzygnięcia omówionych w niniejszym artykule zagadnień determinował nie tylko kształt podstawowych instytucji materialnego prawa wykroczeń, lecz także jego pozycję w systemie prawa Polski Ludowej.

15

Precedensy konstytucyjne obozu sanacyjnego w II Rzeczypospolitej Polskiej

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2022

|

tom 21

|

nr 2

177-201

EN

The publication aims to present the practise of application of the so called March Constitution (passed in march 1921 by the parliament of the Polish Second Republic), which come to power as a result of the coup d’état of May 1926. The Sanacja camp’s leader, Józef Pilsudski evaluated march constitution negatively, as it created parliamentary supremacy in state authority system. In the introduction to the publication, an amendment to the march constitution of 2 August 1926, which strengthened the competences of the executive authorities, was presented. The precedents were formally in line with the literal wording of the provisions of the March Constitution, but in practise they contradicted its fundamental principles. Precedents were the main weapon in the battle conducted by Józef Piłsudski against the Sejm, which was in opposition to the Sanation authorities. The practice of shortening parliamentary sessions would lead to a significant limitation of the Sejm’s activity in favour of law-making by the President’s decrees. The last of a series of constitutional precedents of the Sanacja camp was used to adopt a new constitution contrary to the provisions of the March Constitution. The April Constitution of 1935 officially confirmed the system of authoritarian rule of the Sanacja camp.

PL

Publikacja przedstawia praktykę stosowania uchwalonej w 1921 r. Konstytucji marcowej przez obóz sanacyjny, który przejął rządy w wyniku zamachu stanu z maja 1926 r. Przywódca obozu sanacyjnego Józef Piłsudski krytycznie oceniał Konstytucję marcową, gdyż wprowadzała ona faktyczną dominację parlamentu w systemie organów państwowych. Dlatego tytułem wstępu omówiono przeprowadzoną przez obóz sanacyjny w legalny sposób w sierpniu 1926 r. nowelizację obowiązującej Konstytucji, której celem było wzmocnienie kompetencji władzy wykonawczej. Dalszemu rozszerzeniu tych kompetencji w praktyce ustrojowej II Rzeczypospolitej Polskiej służyło stosowanie tzw. precedensów konstytucyjnych. Były one wprawdzie zgodne z literalnym brzmieniem przepisów obowiązującej Konstytucji, lecz stały w sprzeczności z jej podstawowymi zasadami. Precedensy były główną bronią w walce prowadzonej przez Marszałka Piłsudskiego z opozycyjnym wobec rządów sanacji Sejmem. W artykule przedstawiono sprzeczną z konstytucyjną zasadą rządów parlamentarno-gabinetowych praktykę powoływania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej rządów sanacyjnych, które funkcjonowały pomimo braku poparcia większości sejmowej. Kolejny zaprezentowany w artykule precedens konstytucyjny polegał na zgodnym z literalnym brzmieniem Konstytucji marcowej odraczaniu przez Prezydenta otwartych sesji sejmowych, a następnie ich przedwczesnego zamykania. Praktyka skracania sesji sejmowych doprowadzi do znacznego ograniczenia działalności prawotwórczej Sejmu na rzecz tworzenia prawa przez Prezydenta w drodze wydawania rozporządzeń z mocą ustawy. Ostatni z omówionych w artykule precedensów został wykorzystany przez sanację do przyjęcia w sposób częściowo sprzeczny z postanowieniami Konstytucji marcowej nowej ustawy zasadniczej. Konstytucja kwietniowa z 1935 r. oficjalnie utrwali system rządów autorytarnych obozu sanacyjnego.

16

Postępowanie nakazowe w sprawach o wykroczenia w Polsce Ludowej Charakterystyka modelu orzecznictwa karno-administracyjnego Polski Ludowej

100%

Łysko M.

Z Dziejów Prawa

|

2019

|

tom 12

835-861

EN

In spite of implementing in December 1951 in Polish People’s Republic the principle of collective adjudication with the participation of the social factor, the procedure of writ-of-pay- ment proceedings provided for the handling of petty offences without the participation of the de- fendant. The boards established at that time were adjudicating at the trial, while criminal orders were issued by the chairman of the board single-handedly. The basis for issuing a penal order was the information contained in the motions for punishment, which, given the fact that the law enforcement agencies did not carefully prepare these motions, led to the mechanical punishment of the defendants without examining the actual circumstances of the case. In the 1950s, writ-of- payment proceedings were used to a large extent to prevent the statute of limitations on adjudica- tion in cases which were not referred to the hearing before the board on time. It was common practice to issue penal orders in cases which, due to their gravity, should have been decided at the trial. After the problem of selection of motions for punishment under the order procedure had been resolved at the beginning of the 1960s, only minor offences were dealt with. Along with the gradual tightening of the repressive nature of Polish law on offences in the 1970s and 1980s, the significance of the writ-of-payment procedure decreased due to the possibility of imposing only small fines by way of a criminal injunction. The assumptions of the criminal policy adopted by the communist authorities in cases of misdemeanour were based on severe punishments imposed in order to combat the political opposition and intimidate the society.

DE

Das Strafbefehlsverfahren, in dem die Erledigung von geringfügigen Ord- nungswidrigkeiten ohne Beteiligung einer beschuldigten Person vorgesehen war, funktionierte in Volkspolen trotz der Einführung des Grundsatzes der Kollegialrechtsprechung unter Einbe- ziehung des sozialen Faktors im Dezember 1951. Die damals ins Leben gerufenen Kollegien ent- schieden in der Verhandlung, während die Strafbefehle allein vom Präsidenten des Kollegiums erteilt wurden. Die Grundlage für die Erteilung eines Strafbefehls bildeten die in den Straf- anträgen enthaltenen Informationen, was wegen der nachlässigen Vorbereitung dieser Anträge durch die Strafverfolgungsbehörden zur maschinellen Bestrafung der Beschuldigten führte, ohne die tatsächlichen Umstände des Falls zu prüfen. In den 1950er-Jahren wurde das Strafbefehls- verfahren in hohem Maße ausgenutzt, um der Verjährung in solchen Fällen vorzubeugen, die nicht rechtzeitig zur Verhandlung durch das Kollegium eingewiesen wurden. Es war eine gängige Praxis, Strafbefehle in denjenigen Fällen zu erteilen, die aufgrund ihrer besonderen Schwere vor Gericht geklärt werden sollten. Nachdem das Problem der Auswahl von Strafanträgen im Straf- befehlsverfahren zu Beginn der sechziger Jahre gemeistert worden war, wurden nur Straftaten von geringer Schwere entschieden. Mit der allmählichen Verschärfung des repressiven Charak- ters des polnischen Ordnungswidrigkeitenrechts nahm die Bedeutung des Strafbefehlsverfahrens in den siebziger und achtziger Jahren ab, weil es möglich war, nur geringe Geldstrafen durch Strafbefehle aufzuerlegen. Die durch die kommunistischen Behörden angenommenen Annah- men der Strafpolitik, die sich auf die Fälle von Ordnungswidrigkeiten bezogen, setzten nämlich strenge Strafen voraus, um die politische Opposition zu bekämpfen und die Gesellschaft einzu- schüchtern.

PL

Przewidujący załatwianie drobnych spraw o wykroczenia bez udziału osoby obwinionej tryb postępowania nakazowego funkcjonował w Polsce Ludowej pomimo wprowadzenia w grudniu 1951 r. zasady kolegialnego orzekania z udziałem czynnika społecznego. Powołane wówczas do życia kolegia orzekały na rozprawie, podczas gdy nakazy karne były wydawane jednoosobowo przez przewodniczącego kolegium. Podstawę wydania nakazu karnego stanowiły informacje zawarte we wnioskach o ukaranie, co wobec niestarannego sporządzania tych wniosków przez organy ścigania prowadziło do mechanicznego karania obwinionych bez zbadania faktycznych okoliczności sprawy. W dekadzie lat pięćdziesiątych postępowanie nakazowe było stosowane w szerokim zakresie celem zapobieżenia przedawnieniu orzekania w sprawach, które nie zostały w terminie skierowane na rozprawę przed kolegium. Powszechną praktyką było wydawanie nakazów karnych w sprawach, które z uwagi na ciężar gatunkowy powinny być rozstrzygnięte na rozprawie. Po opanowaniu na początku lat sześćdziesiątych problemu selekcji wniosków o ukaranie w trybie nakazowym załatwiano wyłącznie wykroczenia o niewielkim ciężarze gatunkowym. Wraz ze stopniowym zaostrzaniem represyjności polskiego prawa wykroczeń w dekadzie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych znaczenie trybu nakazowego malało z uwagi na możliwość nakładania nakazem karnym wyłącznie niewysokich grzywien. Przyjęte przez władze komunistyczne założenia polityki karnej w sprawach o wykroczenia zakładały bowiem orzekanie surowych kar celem zwalczania opozycji politycznej i zastraszania społeczeństwa.

17

Jerzy Migdał, Polski system penitencjarny lat 1944–1956, Wyd. Arche, gdańsk 2007, 279 stron.

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2009

|

tom 8

293-297

PL

Jerzy Migdał, Polski system penitencjarny lat 1944–1956, Wyd. Arche, gdańsk 2007, 279 stron.

18

Orzecznictwo karno-administracyjne w zakresie dostaw obowiązkowych płodów rolnych w Polsce Ludowej

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2009

|

tom 8

189-221

EN

The compulsory delivery of agriculture products in Poland was introduced in 1951. The Communist government wanted to control agriculture production in this way. The shortages of food in towns caused big political problems and the communists tried to control farmers by the administrative and penal repression. In 1952 boards judging petty offences were established and they punished farmers by fines. They were high, especially for richer farmers “kulaks”, but for all groups of farmers they were severe. The efficiency of these fines was not very high, because farmers did not want to pay. Then the authori- ties introduced an arrest as a substitutive penalty, if the farmer didn’t pay the fine. This penalty gave good results – farmers started fulfilling the deliveries, but the system was very repressive. In 1955, when first syndromes of post-Stalin thaw started, the system became less repressive. In 1956 the range of the compulsory delivery was reduced and economic measures were applied to those, who didn’t fulfill the duty. They were abolished in 1971.

19

Zasady obsady personalnej kolegiów karno-administracyjnych Polski Ludowej

100%

Łysko M.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2013

|

tom 12

321-351

EN

In December 1951 the collective model of judging petty oﬀences in Poland was introdu- ced. The boards judging petty oﬀences, with non-professionals as their members, were situated as branch of local administration. The candidates to these boards were propo- sed by the state’s enterprises and by the local societies, the members were elected by the local administration – so called “rady narodowe” (people’s councils). After the political crisis of 1956 this model was strongly criticized and non-professional members were singled as the most important reason of low level of judgments. In 1958 additional new requirement was introduced: the chairmen of the boards and their deputies had to get the university degree in legal science. The election of new members in the 60’s changed the situation and the professionals partially replaced the “social lay participants” in this kind of administration of justice. The leading positions in the boards were transferred to members of the security apparatus. As a result, the bureaucratic factor was playing the dominant role in the boards judging petty oﬀences in the communist Poland.

20

Kształtowanie się ustroju kolegiów orzekających w Polsce Ludowej (1952-1956)

100%

Łysko M.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2012

|

tom 64

|

nr 2

249-276

EN

In December 1951, a collegiate model of adjudicating on petty offences was introduced in Poland. The adjudicating boards were established at the local organs of state administration and included a member of the public sitting in them. Those organs drew lists of candidates for members of the adjudicating boards, who were appointed by work places (factories, plants, etc.) and social organisations. The lists were mechanically approved by national councils. It was only in 1955 when candidates were appointed based on their relevant skills and background. However, in very small units of administration (gromada), members of the adjudicating boards lacked basic administrative experience and often committed gross violations of law. Consequently, at the turn of 1956, the common opinion demanded liquidation of the penal-administrative adjudication power of adjudicating boards in gromadas.