Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ein polonistischer Sprach-, Stil- und Kulturforscher für den Adressaten aus dem deutschsprachigen Raum. Was kann man am Werk von Stanisław Gajda entdecken?

100%

Bilut-Homplewicz Z.

Stylistyka

|

2016

|

tom 25

91-107

EN

Cross-disciplinary transfer of knowledge appears to be one of the vital processes and an important task to undertake. This article shows that the transfer in the field of broadly understood stylistics, textology and language communication in the light of Polish studies does exist within the boundaries of the Slavic cultural circle. This has been happening thanks to, among others, initiatives by Professor Stanis³aw Gajda, one of the prominent figures of the Polish language and literature science. The first part outlines professor Gajda’s academic profile, focusing on the most prominent output and forms of academic activities, the second part, consequently introduces the Professor’s selected ideas and thoughts, with comments and interpreta- tions intended specifically for the German-speaking audience. Three works, covering complex academic problems, have been given special attention as representatives of the Author’s research: Presti¿ a jêzyk [Prestige and Language] (2010), Styl jako humanis- tyczna struktura tekstu [Style as the Humanistic Structure of a Text] (1983) and Teoria stylu i stylistyka [The Style Theory and Stylistics] (2013). In all these works the thoughts expressed by the Author are truly inspiring: he takes into account apparently distant approaches and leads the reader to find for them a common goal, through integrating different areas. The first dissertation deals with the complex understanding of discourse in the Polish language studies, connects the notion of prestige functioning in various academic disciplines with the theory of discourse and presents it in a multi-faceted manner, inspiring discussions about other discourse categories. The most prominent notion of the second work cited above, that is “style as a humanistic structure of a text” has already earned the status of canonical in stylistics. The Author claims that the notion of humanistic structure with reference to any text remains valid, and consequently, the style is an unalienable feature of a text, then the humanistic structure of a text is a natural result of this reasoning. This implication seems obvious, though professor Gajda’s approach seems influential in terms of various context of style research. In the third work the Author stresses that the main objective of the theory of style as an academic discipline is to create a comprehensive idea of a style, encompassing references to various traditions and directions of study.

2

Kontrastive Textologie – eine kritische Perspektive

100%

Bilut-Homplewicz Z.

Studia Germanica Gedanensia

|

2015

|

nr 33

179-190

EN

Contrastive textology as a separate area of study originated in 1980s, being a conglomerate of various approaches, however, with its development, comparison of parallel texts has dominated the discipline. This article demonstrates a critical approach, aimed at revisiting earlier assumptions and broadening the area of interest. The critical perspective also entails the author’s view on other linguists’ interpretations. She presents them in a succinct form, comments on them and polemicizes with some.

PL

Tekstologia kontrastywna z perspektywy krytycznej Tekstologia kontrastywna jako kierunek, którego początek przypada na lata osiemdziesiąte, jest konglomeratem różnych podejść badawczych, z czasem jednak na znaczeniu zyskało w nim przede wszystkim porównanie tekstów równoległych. Artykuł ukazuje krytyczne ujęcia badawcze w ramach tego kierunku, mające na celu rewizję wcześniejszych założeń oraz poszerzenie spektrum zainteresowań. Perspektywa krytyczna oznacza tu również podejście samej autorki do krytycznych spojrzeń innych lingwistów, przedstawia je ona w lapidarny sposób, komentuje, a z niektórymi z nich przeprowadza polemikę.

3

Waldemar Czachur , DISKURSIVE WELTBILDER IM KONTRAST. LINGUISTISCHE KONZEPTION UND METHODE DER KONTRASTIVEN DISKURSANALYSE DEUTSCHER UND POLNISCHER MEDIEN, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut, 2011, 310 s.

100%

Bilut-Homplewicz Z.

Stylistyka

|

2014

|

tom 23

509-515

4

Zu Stellung und Traditionen der Medienlinguistik im polnischen und deutschsprachigen Forschungsraum anhand programmatischer Aufsätze zur Entstehung der Disziplin

100%

Bilut-Homplewicz Z.

Stylistyka

|

2023

|

tom 32

83-101

EN

Even the youngest disciplines of academic research have a history. The emergence of a specific discipline, even the most modern one, like medialinguistics, does not happen in a scholarly vacuum and specific traditions always play an importantrole there. This article aims to characterise the programme articles of two leading authors dealing with medialinguistics in the Polish- and German-speaking research area, Mediolingwistyka. Theory Methodology. Idea (2014) by Bogusław Skowronek and Hartmut Stöckl’s Zu Status und Methodik eines (noch) emergenten Forschungsfeldes (2012). It is worth noting that Stöckl’s dissertation has been translated into Polish twice and was published in 2015. These articles can undoubtedly be consideredrepresentative as they constitute a clear caesura in the development of the new discipline and have become a point of reference for a wide range of researchers. The analysis includes a reflection on the way of referring to various research trends thathave had an impact on the constitution of medialinguistics; it also emphasises the relationship between the discipline and the research tradition. It is then interesting to explore the way these authors show the emergence of medialinguistics and how theymark its centres of gravity. It also seems important to refer to certain approaches and methodological assumptions characteristic of both areas.

5

Kontrastywność rozumiana inaczej – germanistyczna lingwistyka tekstu z perspektywy badań polonistycznych

100%

Bilut-Homplewicz Z.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

tom 62

|

nr 8: Lingwistyka Korpusowa i Translatoryka

13-25

EN

Contrastive studies (within German studies) were earlier understood as the comparison of the systems of two or more languages and, after a pragmatic turn, gradually the areas of text and discourse were introduced. The present article presents yet another type of contrasytive studies, i.e. interlinguistic contrastive studies—from the perspective of Polish text linguistics the crucial problems within the equivalent dicipline in German studies are introduced and discussed.

PL

(Germanistyczne) badania kontrastywne rozumiane były wcześniej jako porównywanie systemów dwóch lub większej liczby języków, a następnie po zwrocie pragmatycznym zaczęto włączać do nich stopniowo również płaszczyznę tekstu oraz dyskursu. Niniejszy artykuł prezentuje jeszcze jeden rodzaj kontrastywności, tzw. kontrastywność interlingwistyczną – z perspektywy polonistycznej lingwistyki tekstu ukazano najistotniejsze problemy analogicznej dyscypliny w kręgu badań germanistycznych.

6

Perspektivität bei der Charakterisierung einer linguistischen Disziplin. Zu einigen nicht nur terminologischen Unterschieden in der germanistischen und polonistischen Textlinguistik

100%

Bilut-Homplewicz Z.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2012

|

nr 20

19-33

EN

The paper shows the relevance of contrastive perspective not only for linguistic research but also, above all, for linguistic disciplines operating and evolving in different geographical areas. The latter platform of comparison is here called interlinguistic contrastivity. The point of reference for the discussion is text linguistics in German and Polish language studies. The focus is mainly on terminological differences with respect to the name of the discipline and concerning the research in the field of text type studies (Textsortenlehre). It is, moreover, pointed out that the first phase of development of the discipline in question, identified in text linguistics in German language studies, has no exact counterpart in Polish language research. The source of these differences is primarily research tradition and dissimilar attitude towards structuralism.

7

O profesorze Heinzu-Helmucie Lügerze

63%

Bilut-Homplewicz Z. , Czachur W.

tekst i dyskurs - text und diskurs

|

2021

|

nr 15

37-59

PL

Jako redaktorzy i redakcja czasopisma "tekst i dyskurs – text und diskurs" w przedstawionej tu rozmowie, którą poświęcamy prof. Heinzowi-Helmutowi Lügerowi obchodzącemu jubileusz, chcemy kilku osobom związanym z nim na polu naukowym dać możliwość wypowiedzenia się o kontaktach naukowych i osobistych, które ich z nim łączą.

8

Über Prof. Dr. Heinz-Helmut Lüger

63%

Bilut-Homplewicz Z. , Czachur W.

tekst i dyskurs - text und diskurs

|

2021

|

nr 15

9-36

DE

Als Herausgeber und Redaktion der Zeitschrift "tekst i dyskurs – text und diskurs" wollen wir mit dem hier vorgestellten Gespräch, das Professor Heinz- Helmut Lüger als Jubilar gewidmet ist, einigen mit ihm in wissenschaftlicher Hinsicht verbundenen Personen die Gelegenheit bieten, sich zu ihren wissenschaftlichen und menschlichen Kontakten mit ihm zu äußern.

9

Zwei polonistische ‚Cicerone‘ durch die polnische Stilistik: Anmerkungen aus germanistischer Perspektive

63%

Bilut-Homplewicz Z. , Hanus A.

Studia Germanica Gedanensia

|

2016

|

nr 35

145-155

EN

This article presents two publications in the area of Polish stylistics, which are considered representative of this field of study and embracing the latest developmental tendencies: Przewodnik po stylistyce polskiej [A Guide to Polish Stylistics, 1995, ed. Stanisław Gajda], and Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny [A Guide to Polish Stylistics. Styles in the Contemporary Polish Language, 2013, ed. Ewa Malinowska, Jolanta Nocoń and Urszula Żydek-Bednarczuk]. This works shows the development and the specific features of the Polish language stylistic research, as well as the most important qualities of the aforementioned publications. In the final part of their article, the Authors make an attempt to shed light on the phenomena, problems and directions presented in both publications in the perspective of the German language linguistics studies.

PL

Dwa polonistyczne ‚cicerone‘ po stylistyce polskiej: Kilka uwag z perspektywy germanistycznej Artykuł przedstawia dwie publikacje z zakresu stylistyki polonistycznej, uznane za reprezentatywne dla tej dziedziny i prezentujące jej najważniejsze tendencje rozwojowe: Przewodnik po stylistyce polskiej (1995, red. Stanisław Gajda) i Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny (2013, red. Ewa Malinowska, Jolanta Nocoń / Urszula Żydek-Bednarczuk). Praca ukazuje rozwój oraz specyfikę polonistycznych badań nad stylem, zaprezentowano także najważniejsze cechy charakterystyczne wymienionych publikacji. W ostatniej części tekstu autorki podejmują próbę naświetlenia z perspektywy germanistycznej zjawisk, problemów oraz kierunków rozwoju dyscypliny dyskutowanych w artykułach obu tomów.

10

Stil, Diskurs und ihre relationale Positionierung – Anmerkungen zu zwei Vademekums der polonistischen Stilistik aus germanistischer Sicht

63%

Bilut-Homplewicz Z. , Hanus A.

Studia Germanica Gedanensia

|

2016

|

nr 35

156-167

EN

Recently, the number of bilingual or even multilingual contrastive text and discourse analyses has been on the rise in Europe. Attempts are being made to grasp the common features as well as dissimilarities in terms of several specific linguistic phenomena, often demonstrated against the broader background of social and cultural contexts. However, contrastive analyses encompassing two parallel linguistic disciplines in two different fields of study are still in the initial phase. The authors of this article carry out the contrastive analysis of the selected aspects of the Polish and the German linguistics. In this context, the analysis of relative positioning of style and discourse, as presented in the two fundamental publications on Polish stylistics from the German linguistics perspective seems to be the most interesting one. Reciprocal references between style and discourse are also discussed against the background of cognitive traditions in the two areas of study. The authors also bring up a question to what extent the two aforementioned guides to the Polish style, widely considered to be representative, embark on fundamental questions on style as such as well as some notions in the field of stylistics and research traditions in the given field.

PL

Styl, dyskurs i ich pozycjonowanie – uwagi na temat dwóch podstawowych dzieł z zakresu stylistyki polonistycznej z perspektywy badań germanistycznych Praca jest kontynuacją zamieszczonego w tym zeszycie artykułu pt. „Zwei polonistische ‚Cicerone’ durch die polnische Stilistik: Anmerkungen aus germanistischer Perspektive“. Wielojęzykowych analiz kontrastywnych z zakresu badań nad tekstem i dyskursem na gruncie europejskim stale przybywa. Podejmowane są próby uchwycenia cech wspólnych, ale i różnic dotyczących poszczególnych zjawisk językowych ukazywanych często na szerszym tle społecznym i kulturowym. Jednakże analizy kontrastywne obejmujące dwie analogiczne dyscypliny lingwistyczne w różnych obszarach badawczych znajdują się nadal jeszcze w początkowej fazie rozwoju. W niniejszym artykule autorki poddają analizie kontrastywnej wybrane aspekty lingwistyki polonistycznej i germanistycznej. Szczególnie interesujące w tym kontekście wydaje się przeanalizowanie relacyjnego pozycjonowania stylu i dyskursu w dwóch podstawowych publikacjach polonistycznych z zakresu badań nad stylem z perspektywy badań germanistycznych oraz przedyskutowanie i objaśnienie tła wzajemnych odniesień obu wymienionych kategorii z uwzględnieniem tradycji poznawczych tych obszarów badawczych. W pracy autorki skupiają się ponadto na próbie znalezienia odpowiedzi na pytanie, na ile wymienione dwa przewodniki z zakresu badań nad stylem, określane przez polonistów jako reprezentatywne, podejmują fundamentalne kwestie pojęcia stylu, a także zagadnienia z zakresu stylistyki, historii badań nad stylem oraz tradycji badawczych tej dyscypliny.

11

Lingwistyka tekstu w Niemczech na tle polonistycznych badań tekstologicznych - kontrastywność interlingwistyczna

63%

Bilut-Homplewicz Z.

Stylistyka

|

2010

|

tom 19

293-410

12

Łukasz Kumięga , RECHTEXTREMISTISCHER DISKURS IN DEUTSCHLAND, Frankfurt a. M.: Peter Lang Edition, 2013, 268 s.

63%

Bilut-Homplewicz Z.

Stylistyka

|

2014

|

tom 23

503-508

13

Zwischen Bachtin und Beipackzettel: Polonistische Textsortenlinguistik, übersetzt für deutschsprachige Adressaten

51%

Bilut-Homplewicz Z. , Hanus A. , Szwed I.

|

nr 1

PL

It is a commonly acknowledged fact that sharing knowledge is a fundamental prerequisite for cooperation between individual researchers, as well as between academic written cultures, whose research traditions may be divergent. Even in the case of academic circles enjoying geographical proximity like Polish and German ones, mutual contact may be hindered by a language barrier. The aim of this article is to demonstrate that the translation of Bożena Witosz’s work Linguistic Genology constituted a rich source of academic cognition. The authors highlight challenges and problems they had encounter in translating this monograph, in which, like in most Polish genological works, numerous references to Bachtin’s ideas may be found. In this context, questions about optimal solutions in conveying academic Polish-German terminological differences arise. Another challenge represented the issue of adjusting the message for the final reader, whose point of reference are functional and academic texts in German philological research.

14

Informationen und Berichte

51%

Bilut-Homplewicz Z. , Byczkiewicz A. , Gajewska A. , Księżyk F.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2007

275-287

PL

„Terra grammatica: Ideen – Methoden – Modelle“. Obrzycko, 27.-29.9.2006 „Verbalisierung und Visualisierung der Erinnerung. Literatur und Medien in Österreich“. Polnisch-österreichisches Germanistentreffen,Łódź, 27.9.-30.9.2006 „Die Architektur der Weiblichkeit. Die Identitätskonstruktionen in der zeitgenössischen Literatur der österreichischen Autorinnen.“Internationale Konferenz in Poznań, 19.-20.4.2007 „Germanistische Wahrnehmungen der Multimedialität, Multilingualität und Multikulturalität“. Internationale wissenschaftlicheTagung des Verbandes Polnischer Germanisten. Opole, 11.-13.5.2007

15

Kontrowersje wokół analizy dyskursu

51%

Heinemann W. , Bilut-Homplewicz Z. , Smykała M.

Stylistyka

|

2012

|

tom 21

287-318

EN

The starting point o f this contribution is the assumption that there is an overall uncertainty about the use o f the term discourse in various disciplines. The author presents different ways of understanding discourse in philosophy (primarily by Habermas and Foucault). The core part of the paper discusses the heterogeneous linguistic concepts of discourse, starting from the idea o f discourse as a simple conversation through Critical DiscourseAnalysis and institutionalised interai rons up to textology-based concept of discourse. Particular attention is devoted to the use o f the notion o f discourse in sociology (and its related disciplines such as historiography, political science and media stuaies). When describing the concepts o f discourse in various disciplines the author draws attention to the vaned methods o f discourse analysis applied there, including the universal model byWamke/Spitzmiiller. The finał section identifies and critically discusses problem areas in discourse studies. The paper also postulates that the current the fascination with Foucault should be abandoned wlien circumscribing the scope of discourse studies in favour of strwing for pragmatic and communicative adeąuacy.

16

Zastosowania dorobku metodologicznego Marii Wojtak w badaniach genologicznych i kontrastywnych w obszarze germanistycznym

51%

Bilut-Homplewicz Z. , Hanus A. , Mac A.

Studia Medioznawcze

|

2023

|

nr 1

55-69

EN

The aim of the study is to confront and present the use of selected achievements of Maria Wojtak in the field of genre pattern and genological analyses in German and contrastive studies. Research methods: The catalog of concepts and research instruments developed by Maria Wojtak are juxtaposed with similar approaches and methodological proposals characteristic of German studies and discussed in terms of their divergence, common properties, and the possibility of their creative use by combining individual concepts in methodological proposals. Results and conclusions: The contrasting view of concepts stemming from two different linguistic traditions makes it possible to elucidate the phenomena described in the paper from different perspectives, which, on the one hand, appears as a challenge regarding the research process, but, on the other, may indicate new directions of exploration, trigger inspiration or research impulses leading to creative methodological reflection. Originality/cognitive value: The paper is a contribution to the discussion on the importance of contrastive analysis in the scope of two research areas––Polish and German studies. It points out similarities and differences in the methodology of genological concepts and their application, it familiarizes the Readers with the study of the above-mentioned literary cultures, inspiring further research in this area.

PL

Cel: Opracowanie ma na celu skonfrontowanie i ukazanie wykorzystania wybranych dokonań Marii Wojtak w zakresie opisu kategorii wzorca gatunkowego i analiz genologicznych w pracach germanistycznych i kontrastywnych. Metodologia: Wypracowany przez Autorkę katalog pojęć i instrumentarium badawcze zostaną zestawione z podobnymi ujęciami i propozycjami metodologicznymi charakterystycznymi dla podejść germanistycznych oraz przedyskutowane pod kątem ich rozbieżności, własności wspólnych oraz możliwości twórczego posłużenia się nimi, poprzez połączenie poszczególnych koncepcji w propozycjach metodologicznych. Wyniki i wnioski: Kontrastywne spojrzenie na koncepcje wyrosłe z dwóch odmiennych tradycji lingwistycznych pozwala z różnych perspektyw naświetlać opisywane w artykule zjawiska, co z jednej strony jawi się jako wyzwanie dotyczące postępowania badawczego, ale z drugiej może wskazać nowe kierunki eksploracji, wyzwolić inspiracje czy też impulsy badawcze prowadzące do twórczej refleksji metodologicznej. Wartość poznawcza: Artykuł jest przyczynkiem do dyskusji dotyczącej znaczenia badań kontrastywnych w zakresie dwóch obszarów badawczych, polonistycznego i germanistycznego, wskazuje na podobieństwa i różnice w metodologii koncepcji genologicznych oraz ich zastosowania, zapoznaje czytelników z badaniami wyżej wymienionych kultur piśmienniczych, inspirując do prowadzenia dalszych badań w tym zakresie.

17

Koncepcje genologiczne w badaniach Marii Wojtak oraz w ujęciach germanistycznych

51%

Bilut-Homplewicz Z. , Hanus A. , Mac A.

Studia Medioznawcze

|

2023

|

nr 1

42-54

EN

The aim of the paper is to compare the approaches to genology in Polish studies (primarily in the studies of Maria Wojtak) and in German studies from the German-speaking linguistic area, as well as to emphasize the existing meeting points and observable differences resulting from the various developmental paths of Polish and German genology. The considerations mainly focus on Maria Wojtak’s genological conception as presented in her monographs Press Genres (2004) and Introduction to Genology (2019), which are representative of Polish linguistic genology. Research methods: This contrastive paper is intended as an overview and provides an exploratory synthesis of approaches in the two aforementioned research areas. It presents genological concepts in Polish studies (with particular emphasis on Maria Wojtak’s works) and German studies and points out their similarities and differences. Results and conclusions: By comparing the theoretical reflection on the genre formation of texts in the two analyzed literary cultures, it is possible to notice a differentiation in terms of divergent accentuation and different research contexts, with a focus on individualism in the Polish approaches, the evolutionary nature of research in German studies and the specificity of the contrastive textology developing in German genology. Originality/cognitive value: The paper clarifies essential differences and similarities between Polish (mainly on the example of Maria Wojtak’s concepts) and German genology. It inspires research cooperation between Polish and German genologists and cross-cultural genological research.

PL

Celem artykułu jest porównanie ujęć genologicznych w badaniach polonistycznych (tu przede wszystkim w badaniach Marii Wojtak) i w pracach germanistycznych pochodzących z niemieckojęzycznego obszaru językowego oraz zaakcentowanie istniejących punktów stycznych i dających się zaobserwować różnic wynikających z odmiennych dróg rozwojowych genologii polonistycznej i germanistycznej. Rozważania koncentrują się głównie na genologicznej koncepcji Marii Wojtak, przedstawionej w jej monografiach Gatunki prasowe (2004) oraz Wprowadzenie do genologii (2019), które są reprezentatywne dla lingwistycznej genologii polonistycznej. Metodologia: Artykuł o profilu kontrastywnym ma charakter przeglądowy i zawiera syntezę badawczą podejść w obu wymienionych obszarach badawczych. Prezentuje koncepcje genologiczne w badaniach polonistycznych (ze szczególnym uwzględnieniem badań Marii Wojtak) i germanistycznych oraz wskazuje na płaszczyzny dla nich wspólne i je różniące. Wyniki i wnioski: Na podstawie porównania teoretycznej refleksji nad gatunkowym ukształtowaniem tekstów w obu analizowanych kulturach piśmienniczych można zauważyć przede wszystkim zróżnicowanie dotyczące odmiennego rozłożenia akcentów i inny kontekst badań, przy czym na plan pierwszy wysuwa się indywidualizm w podejściach polonistycznych, ewolucyjność badań germanistycznych oraz specyfika tzw. tekstologii kontrastywnej rozwijającej się w ramach genologii germanistycznej. Wartość poznawcza: Artykuł przybliża czytelnikowi istotne różnice oraz podobieństwa między genologią polonistyczną (głównie na przykładzie koncepcji Marii Wojtak) oraz genologią germanistyczną. Praca stanowi inspirację do współpracy badawczej pomiędzy genologiami polskimi i niemieckimi oraz do międzykulturowych badań genologicznych.

18

O profesor Marii Wojtak

32%

Dobrzyńska T. , Malinowska E. , Witosz B. , Mazur J. , Rončáková T. , Kępa-Figura D. , Czachur W. , Bilut-Homplewicz Z.

tekst i dyskurs - text und diskurs

|

2022

|

nr 16

7-24

PL

Rozmowa z prof. Teresą Dobrzyńską (Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa), prof. Ewą Malinowską (Uniwersytet Opolski), prof. Bożeną Witosz (Uniwersytet Śląski), prof. Janem Mazurem (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej), prof. Terézią Rončákovą (Katolícka univerzita v Ružomberku) oraz z prof. Danutą Kępą-Figurą (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej) na temat wkład prof. Marii Wojtak w rozwój badań dotyczących stylistyki, genologii lingwistycznej, języka religii.