Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Język a emancypacja, feminizm, gender

100%

Woźniak E.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2014

|

tom LX (60)

295-312

PL

W artykule omówiono zmiany stosunku wobec żeńskich nazw tytułów i zawodów od początku XX w. do czasów współczesnych, uwzględniając zarówno praktykę (uzus), jak i refleksję metajęzykową. Ocenę oraz zakres stosowania feminatywów ukazano na tle zmieniającej się sytuacji społecznej i zawodowej kobiet oraz w powiązaniu z ideologiami motywującymi te zmiany. Takie ujęcie problemu pozwoliło zaobserwować charakterystyczne tendencje: wyrazem emancypacji kobiet była maskulinizacja języka ich dotyczącego, co stało się tendencją dominującą zwłaszcza po 1945 r.; feminizm (w Polsce aktywny dopiero od lat 90. XX w.) wystąpił z hasłami przeciwstawienia formacjom męskim derywatów żeńskich, zaś genderowa idea nieokreślania płci znalazła wyraz w obyczaju określanym jako splitting.

EN

The article investigates the changes in the attitude towards female names of professional titles and jobs since the beginning of 20th century until now, with particular regard to both practice (usus) and metalinguistic reflection. The evaluation and range of use of female names was presented against the altering social and professional situation of women and in relation to the ideologies behind these changes. Such approach enabled the observation of characteristic tendencies: the effect of the emancipation of women was the masculinization of the language referring to females, which became a dominating tendency especially after 1945; feminism (inactive in Poland until 90’s) claimed the opposition to masculine formations of female derivatives, and gender idea of unspecified sex was expressed in the custom of so-called “splitting”.

2

„Wpadać w rozpacz”. Obrazowanie a zmiana znaczenia wyrazu

100%

Woźniak E.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2012

|

tom 11

221-230

EN

The article discusses the relation between the change of meaning and imaging. The example of word “rozpacz” (despair), which in Polish has numerous abstract connotations (initially mental and then emotional), shows that, regardless of contemporary meaning, the word used to form collocations based on the metaphor of CONTAINER (f.e. ktoś wpadł w rozpacz) or PATH and DESTINATION (f.e. ktoś/ coś doprowadza kogoś do rozpaczy). It proves that metaphorical models DOMAIN A TO DOMAIN B do not reflect the flexibility of definitions, therefore the list of such would have limited cognitive value in the field of historical semantics. It is more important to identify the feature which determines the level of similarity rather than finding the source domain of the metaphor. Such feature is likely to be decisive in terms of longevity of existence in variant liaisons (f.e. ktoś wpada w rozpacz/ ktoś idzie do rozpaczy) and it can influence the evolution of the definition. This mode of analysis requires the implementation of both conceptual level and semantic-syntactic aspect.

3

Funkcjonowanie specjalnych stref ekonomicznych w Federacji Rosyjskiej

100%

Woźniak E.

Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego

|

2015

|

tom 29

|

nr 2

66-78

PL

Celem artykułu jest przedstawienie efektów funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych (SSE) w Federacji Rosyjskiej. Omówione zostały cele powołania stref, uwarunkowania prawne oraz społeczno-gospodarcze ich rozwoju.W szczegółowy sposób opisano typy stref występujących w Rosji. Są to strefy: przemysłowo-produkcyjne, techniczno-wdrożeniowe, turystyczno-rekreacyjne i portowe. Scharakteryzowano je pod względem powierzchni, nakładów inwestycyjnych, liczby rezydentów oraz liczby utworzonych miejsc pracy. Wnioski zostały przedstawione w oparciu o analizę danych statystycznych pochodzących ze strony internetowej Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego Rosji i raportu o rezultatach funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych. Utworzenie stref w Rosji miało wpłynąć na wzrost eksportu, rozwój technologii i aktywizację gospodarczą regionu. Ważnym celem ich powołania było zwiększenie zatrudnienia i szkolenie wysoko wykwalifikowanych pracowników. W Rosji działalność prowadzą 343 firmy, które w 2013 roku zainwestowały ponad 100 898 mln rubli (1654,7 mln euro). SSE zostały utworzone w 2005 roku. Inwestorzy mogą korzystać z preferencyjnych warunków, m.in. z ulg podatkowych. Wysokość płaconego podatku zależy od typu strefy. Dla stref przemysłowo-produkcyjnych i portowych wynosi ona 2%, natomiast dla techniczno--wdrożeniowych 0% (przez okres 5 lat) i turystyczno-rekreacyjnych 0% (przez 10 lat).

EN

The aim of this article is to introduce the functioning of special economic zones in the Russian Federation. The subject of study are special economic zones. The main task was to submit the aims of establishment of the zones, legal, social and economic conditions of development. Types of the zones in Russia were described in a detailed way. These are: innovative technology, industrial production, tourism and recreational and port type of zones. They were characterized in terms of the area, capital expenditures, the number of residents and the number of employees. The conclusions are based on the analysis of statistical data from websites of the Ministry of Economic Development of Russia and report on the assessment the functioning of the zones. The purposes of establishment of special economic zones include an increase in export, growth of technology and economic activation of the region. For Russia, a very important aim is to increase the employment and training of highly qualified workers. In Russia activity is conducted by 343 companies, which in 2013 invested 100 898 million rubles (1 654.7 million euro). The zones in Russia have been created in 2005. The preferential condition for residents in Russia is the possibility of using tariff concessions. In Russia, the amount of taxes depends on the type of zone. For industrial zones and port taxes it amounts 2%, while for the technical – 0% for a period of five years and tourist-recreational – 0% for 10 years.

4

The current state of bioeconomy in Poland

63%

Woźniak E. , Twardowski T.

Acta Biochimica Polonica

|

2016

|

tom 63

|

nr 4

731-735

EN

Conversion of scientific achievements to market a product is a key issue and the best description of significance of science for society. In the case of experts in the natural sciences in Poland, we observe a high intellectual potential of researchers and several scientific discoveries. However, Polish inventions are very rarely available on the market and the number of national and international patent applications done by Polish scientists is very limited. For the development of bioeconomy, the progress in biotechnology is critical.

5

Pomiędzy rutyną a inwencją. O urzędowych wyborach nazwisk w dwudziestoleciu międzywojennym

63%

Woźniak E. , Zarębski R.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

tom 64

|

nr 6: Językoznawstwo

103-116

PL

W artykule dokonano językoznawczego opisu zagadnienia o charakterze społeczno-prawnym, jakim było urzędowe nadawanie nazwisk osobom nieznanych rodziców w okresie międzywojennym. Podjęty problem badawczy mieści się na pograniczu prawa administracyjnego i językoznawstwa (zwłaszcza onomastyki i socjolingwistyki). Skupiono się na semantyce nadawanych nazwisk i wykryciu preferencji urzędników w zakresie wybieranych modeli strukturalnych. W myśl zaleceń zawartych w odpowiedniej ustawie urzędnicy starali się nie nadawać nazwisk ośmieszających, choć w zebranym materiale pojawiło się kilka antroponimów od podstaw z kręgu leksyki zwierzęcej, np. Koza, Koziołek, Pająk. Odnotowano również nieliczne nazwiska wskazujące na przykre okoliczności z życia nazwanej osoby, np. Zagiński. Dość często też nadawano nazwisko opiekunów prawnych lub innych osób, w których pieczy znalazło się dziecko, choć niekiedy miano nawiązywało tylko pośrednio do nazwiska opiekunów, np. Migulski (opiekun Miguła). Dla dzieci wyznania mojżeszowego wybierano zazwyczaj nazwiska funkcjonujące w społeczności żydowskiej. W zakresie preferowanych modeli nazewniczych dominują nazwiska zakończone na -ski. Urzędnicy starali się także dbać o geografię nazewniczą, czego dowodzą nadawane na obszarze ówczesnych województw wschodnich nazwisk na -owicz//-ewicz, -ko i -uk. Obserwacja materiału pozwoliła pokazać, że wybory międzywojennych urzędników oscylowały pomiędzy rutyną (sięganie po nazwiska opiekunów, odwoływanie się do stereotypów nazewniczych przejawiające się w preferowaniu nazwisk na -ski itd.) a inwencją (tworzenie nazwisk aluzyjnych typu Jakubowski, Starańska, Borkowski itd.).

EN

This article is a linguistic description of an official practice – of social and legal nature – held in the inter-war Poland under which the civil servants chose surnames for citizens whose parents remained unknown. Thus, the researched problem area represents an interdisciplinary area between administrative law and language studies (particularly onomastics and sociolinguistics). The authors focus on the semantics of the surnames in question in order to determine the potential preferences on the part of the civil servants as for some particular structural patterns of surname creation. Acting pursuant to the relevant legal acts, the civil servants avoided granting ridiculing or belittling surnames, even though some surnames of their choice did refer to animal onomastics, e.g. Koza [goat], Koziołek [baby goat], Pająk [spider]. Some of the analysed surnames tried to portray the sad circumstances of the life of their bearers, e.g. Zagiński [related to the adjective zaginiony: lost, missing]. Another frequent practice was to use the surname of the legal custodians or other people who happened to take care of an unknown child, even though at times the new name only partly reflected the original surname of the custodian, e.g. Migulski (the custodian’s name was Miguła). Jewish children were granted surnames related to their cultural environment. The predominant suffix used in the surnames under analysis was -ski. The civil servants respected the surname geography, as borne out by the fact that in Eastern provinces of the inter-war Poland they often used names in -owicz//-ewicz, -ko and -uk. The analyses presented in the article helped reveal the fact that the choices made by the inter-war civil servants oscillated between the routine (as in reaching for the names of the legal custodians, referring to onomastic stereotypes as represented by the dominant formative -ski etc.) and the inventiveness (creating alluding names like Jakubowski, Starańska, Borkowski and the like).

6

Bioekonomia wokół nas

13%

Twardowski T. , Woźniak E.

Nauka

|

2016

|

nr 3