Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Przyrodnicze zasoby i ekologiczne problemy regionu krakowskiego

100%

Lewinska J.

Człowiek i Środowisko

|

2000

|

tom 24

|

nr 2

173-189

PL

Region krakowski jest położony na styku wielkich struktur tektonicznych, które wywarły zasadniczy wpływ na zróżnicowanie środowiska przyrodniczego tego obszaru. Obejmuje on część Karpat Zewnętrznych na południe od Myślenic, a w kierunku północy Pogórze przechodzące w dolinę rzeki Wisły. Dolina Wisły przecina region ten równoleżnikowo i składa się z zapadliska Kotliny Sandomierskiej na wschodzie, przechodzącego ku zachodowi w tektoniczne zapadlisko pomiędzy wzgórzami zrębowymi Bramy Krakowskiej, a następnie w Kotlinę Oświęcimską na zachodzie. Szczególnie cenne i unikatowe zasoby przyrody regionu krakowskiego zostały objęte różnymi formami ochrony prawnej, mającej na celu zabezpieczenie występujących tam wartości. Najwyższe walory przyrodnicze reprezentuje Wyżyna Krakowska zajmująca zachodnią i północno-zachodnią część obszaru. Bardzo wysokie wartości przyrodnicze występują w południowej, podgórskiej i górskiej jej części. Ogółem na obszarze regionu różnymi formami ochrony objęto około 32% powierzchni terytorium. W trakcie zatwierdzenia oraz proponowane do objęcia prawną ochroną znajdują się następujące obszary: 1) Niepołomicki Park Krajobrazowy (w zatwierdzeniu), 2) Obszar Chronionego Krajobrazu „Beskidy", 3) Obszar Chronionego Krajobrazu „Dobczyce", 4) Obszar Chroniony dla funkcji biotycznej doliny Wisły, 5) Obszary rolne o szczególnym znaczeniu dla zachowania bioróżnorodności (rejon proszowicki). Powyższe obszary łącznie z obszarami objętymi prawną ochronę stanowią ok. 67% powierzchni regionu. Na omawianym terenie występują ponadto pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej, odpowiednio 23 i 128 obiektów, a ponadto tzw. użytki ekologiczne oraz „Stanowiska dokumentacyjne" i obiekty „Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy"- łącznie 17 obiektów. Do międzynarodowego systemu ekologicznego ECONET zakwalifikowano: 1) obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej tj. część Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych z Ojcowskim Parkiem Narodowym; 2) obszar odpowiadający części obszaru dla funkcji biotycznej doliny Wisły (omówiony wyżej). Do systemu krajowego zaliczono: 1) obszar krakowski; 2) obszar miechowski; 3) odpowiadające pozostałej części Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych oraz fragmentowi rejonu proszowickiego; 4) obszar Puszczy Niepołomickiej - będący w zatwierdzeniu jako Park Krajobrazowy Puszczy Niepołomickiej. Powyższe obszary zakwalifikowano jako węzłowe w ekologicznym systemie krajowym. 5) Do sieci ekologicznej w systemie krajowym zakwalifikowano też obszar Beskidu Średniego. Wymieniony wyżej system przyrodniczy regionu jest zagrożony przez: zanieczyszczenia wód i gospodarkę wodną (w większości gmin regionu brak oczyszczalni ścieków); zanieczyszczenia atmosfery; zanieczyszczenia środowiska przez składowanie odpadów; eksploatację złóż surowców mineralnych; oddziaływania niektórych elementów infrastruktury technicznej (uciążliwości komunikacji i in.). Na podstawie dokonanej analizy zasobów przyrodniczych i zagrożeń ekologicznych dokonano oceny przyrodniczej regionu (rys. 1), wyróżniając: 1) obszary prawnie chronione; 2) obszary i obiekty proponowane do ochrony; 3) obszary występowania zagrożeń środowiska; 4) inne obszary, jak korytarze przewietrzające wzdłuż doliny rzeki Wisły i rejonów przyległych oraz strefę pośrednią szczególnego nadzoru zbiornika „Dobczyce", która w znacznym stopniu pokrywa się z proponowanym obszarem chronionego krajobrazu „Dobczyce". Wskazano też obszary predysponowane do rozwoju głównych funkcji pod określonymi rygorami. Są nimi: - osadnictwo na obszarach o korzystnych dla budownictwa warunkach geologiczno-inżynierskich, - rolnictwo na terenach o szczególnym znaczeniu dla zachowania bioróżnorodności (Re) oraz rolnictwo na glebach chronionych (R), - turystyka pobytowa (Td), poznawcza (Tp) i weekendowa (Tw), - lecznictwo uzdrowiskowe istniejące (Ui) i proponowane (Up), - leśnictwo (L), - inne formy zagospodarowania (I).

EN

Cracow region is placed on the point of junction of great tectonic structures, which substantially influenced on differentiation of natural environment in this area. The part of Exterior Carpathians on the South from Myślenice and on the North the Plateau passing to the valley of Vistula river are included in it. The valley of Vistula is crossing this region i parallely of latitude and consists of the hollow of Sandomierska Dale on the East, trespassing to the West into the tectonic hollow t between the silver hills of Cracow Gate and next in the Oświęcim Dale on the West. Particularly prescious and unique natural resources of Cracow region were included by different forms of legal protection, with aim to secure the values which are placed over there. The Cracow Hills represent the most important natural values, occupying the western and northern-western part of the area. Very high natural values are in southern, piedmont and mountain part of it. In general in the area of region approx.32% of territorial surface was included in different forms of protection. In the course of approval and proposed to assume the legal protection are the following areas: 1) Niepolomicki Landscape Park (in approval); 2) Area of Protected Landscape "Beskidy"; 3) Area of Protected Landscape "Dobczyce"; 4) Protected area for biotical function of Vistula valley; 5) Agricultural areas of particular importance to keep on biodiversity (Proszowicki Region). Above areas together with areas included in legal protection cover approx.67% of regional surface. In the discussed area, moreover, the monuments of animated and inanimated nature take place, respectively 23 and 128 objects, and so called ecological uses and "Documentation posts" and objects "Nature and Landscape Group"-totally 17 objects. To the international ecologic system ECO- NET were qualified as follows: 1) area of Cracow-Czestochowa Jura i.e. the part of Jura Landscape Parks with Ojcowski National Park; 2) area responding to the part of area for the biotical function of Vistula valley (discussed above). To the national system were included as follows: 1) Cracow area; 2) Miechowski area;3) Responding to the remaining part of Group of Jurajski Landscape Parks and a fragment of Proszowicki region; 4) Area of Niepolomicka Primaeval Forest - being in the confirmation as the Landscape Park of Niepolomicka Primaeval Forest. The above areas were qualified as crucial in the ecological national system; 5) The area of Middle Beskid was also qualified to the ecological network in the national system. Above mentioned natural system of region is threatened by: contamination of water and water economy (a lack of purification plant in a great majority of communities); atmosphere pollution; contamination of environment by storage of wastes; exploitation of mineral raw materials' resources; impact of some elements of technical infrastructure (troublesome transportation and others). Basing on the analysis made of natural resources and ecological threats the regional natural evaluation was done, distinguishing (drawing No.l): 1) legally protected areas; 2) areas and objects proposed to the protection; 3) areas of environmental danger and 4) another areas as: airing corridors alongside the valley of Vistula river and neighbouring regions and middle zone of particular super-vision of "Dobczyce" retention, which to a particular degree is covered with proposed area of protected landscape "Dobczyce". Areas predicted for the development of main functions under defined rigours were also shown. They are: settlement in areas of valuable for building construction geological and engineering conditions; agriculture in areas of particular importance to keep on biodiversity (Re) and agriculture on protected soils (R); stationary, cognitive and weekend tourisms (Td, Tp, Tw); existing medical service in health resorts and proposed (Up); forestry (L); another forms of management (I).

2

Konsekwencje klimatyczne budowy zbiorników wodnych w obszarach górskich

100%

Lewinska J.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

1975

|

tom 162

3

Owady i roztocza wektorami chorób zakaźnych drobiu cz.II

63%

Lewinska J. , Barczak T.

Polskie Drobiarstwo

|

2010

|

tom 18

|

nr 10

4

Krakowskie dylematy ekologiczne - inaczej

63%

Lewinska J. , Czerwieniec M.

Aura

|

1995

|

nr 01

9-11

5

Owady i roztocza wektorami chorób zakaźnych drobiu, cz.I

63%

Lewinska J. , Barczak T.

Polskie Drobiarstwo

|

2010

|

tom 18

|

nr 09

6

Profilaktyka i zwalczanie chorob wirusowych u ptakow gospodarskich na przykladzie grypy ptakow

51%

Lewinska J. , Szejniuk B. , Sobolewska S.

Przegląd Hodowlany

|

2010

|

tom 78

|

nr 04

24-26

7

Warunki klimatyczne a ksztaltowanie zespolow mieszkaniowych Radomia

51%

Lewinska J. , Bascik J. , Bulat A.

Człowiek i Środowisko

|

1995

|

tom 19

|

nr 1

197-212

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę klimatu lokalnego oraz dokonano waloryzacji klimatycznej Radomia, na podstawie której oceniono projektowane lokalizacje dzielnic mieszkaniowych oraz wskazano preferowane kierunki rozwoju terenów mieszkaniowych i przemysłowych. Zastosowano metodę waloryzacji obszarów zurbanizowanych opartą na ocenie topoklimatów, danych pomiarowych i charakterystykach użytkowania powierzchni i strukturze zabudowy. Przeprowadzono analizę pola wiatru z uwzględnieniem stanów równowagi atmosfery i morfologii obszaru oraz stanu zanieczyszczenia powietrza, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzennego rozkładu opadu pyłu. Ze względu na warunki klimatyczno-zdrowotne na terenie Radomia wydzielono obszary: wyjątkowo niekorzystne, niekorzystne, o cechach przeciętnych i korzystne.

EN

The purpose of the study is to define the qualitative and quantitative features of the local climate of the city in combination with the other elements of the environment, the use of the surface and the structure of building, and to perform a climatic evaluation in order to provide a basis for shaping space and creating a system of open areas in the city. The results of the study refer to the concept of the natural model of the physical structure of the city of Radom. The method of climatic evaluation of urbanized areas applied was based on the existing measured data (meteorological data and air pollutants), the results of remote sensing, an evaluation of topoclimates based on the balance of the matter flow and energy exchange, and data on the use of the surface. As a result of the climatic evaluation performed, given areas were delineated in Radom - from particularly unfavourable to favourable ones. Actions were indicated which would make it possible to improve the climatic and health conditions. In evaluating the localization of new housing districts proposed in succesive versions of the physical plan for Radom, it was indicated that the city should develop in a strip system, mainly southwards, with the simultaneously creation of a system of ventilation tracts, involving elements controlling local air flows.

8

Wpływ rzeźby terenu na powstawanie wiatrołomów w górach

44%

Bochenski A. , Lewinska J. , Rzymkowski A.

Sylwan

|

1966

|

tom 110

|

nr 01