Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Odpowiedzialność karna sędziów i prokuratorów stanu wojennego. Glosa do uchwały SN z dnia 2 lipca 2021 roku, Sygn. akt I DI 3/21

100%

Kulesza J.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2022

|

tom 32

|

nr 1

133-152

2

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2023 r., sygn. akt IV KK 37/22

100%

Kulesza J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2024

|

nr 1(77)

297-303

PL

Celem glosy jest przedstawienie prawidłowego toku rozumowania, który powinien był przyjąć SN, by dojść do aprobowanej przez glosatora konkluzji. Relewantne orzecznictwo ETPC umożliwia przyjęcie braku naruszenia normy sankcjonowanej w wyniku zastosowania wykładni prokonstytucyjnej i prokonwencyjnej, a nie dopiero braku społecznej szkodliwości czynu, jako zaprzeczenia elementu karygodności. Wszelkie prawnokarne ograniczenia wolności słowa muszą wynikać z poważnych racji i pilnej potrzeby społecznej.

EN

The purpose of the gloss is to present the correct line of reasoning that the Supreme Court should have adopted to reach the conclusion approved by the glossator. Relevant jurisprudence of the European Court of Human Rights allows for the acceptance of the absence of a violation of the norm sanctioned as a result of the application of constitutional and convention interpretation, rather than just the lack of social harmfulness of the act, as basis for the denial of the element of criminality. Any legal restrictions on freedom of speech must arise from serious reasons and an urgent societal need.

3

Publiczne prezentowanie zdjęć martwych płodów jako nieobyczajny wybryk (art. 140 Kodeksu wykroczeń)

100%

Kulesza J.

Studia Prawnicze

|

2019

|

nr 2 (218)

153-173

EN

Public presentation of colour photographs depicting bloody, dead human fetuses on the streets, squares, parking lots or in front of cemetery as part of the so-called pro-life defenders is an offense under Article 140 of the Polish Code of Petty Offences. Also Article 51 of the Code of Petty Offences rules that Polish social standards of public behavior disallow all actions that may provoke outrage with at least one individual, which includes imposing on other, random people photos of bloody human bodies. Thus, such conduct violates public decency protected by both legal provisions named above. This standard of moralitydoes not apply to behaviors relating to the sexual or sexual sphere alone, but also to any behavior visible to other people who may cause outrage, opposition, anger or condemnation.

PL

Publiczne prezentowanie barwnych zdjęć zakrwawionych, martwych ludzkich płodów na ulicach, placach, parkingach czy przed cmentarzem w ramach aktywności działaczy pro-life stanowi wykroczenie z art. 140 k.w., w przypadku zakłócenia porządku lub spokoju publicznego bądź wywołania zgorszenia u choćby jednej osoby – z art. 51 k.w. W Polsce normy publicznego zachowania nie dopuszczają narzucania innym, przypadkowym osobom, zdjęć zakrwawionych zwłok ludzkich. Zatem zachowanie takie narusza obyczajność publiczną chronioną przez oba przepisy. Obyczajność ta nie dotyczy bowiem tylko zachowań odnoszących się do sfery seksualnej czy płciowej, lecz jakichkolwiek zachowań dostrzegalnych dla innych osób, które mogą wywołać zgorszenie, sprzeciw, gniew czy potępienie.

4

Wybryk publicznego prezentowania zdjęć martwych płodów a ochrona wolności wypowiedzi w świetle orzecznictwa ETPC

100%

Kulesza J.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2020

|

tom 114

EN

Background: The subject of the research presented in this paper is the jurisprudence of the European Court of Human Rights (ECtHR, or Court) regarding the interpretation of Art. 10 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (ECHR, or Convention) in cases where state interference refers to the premise of protecting public morality. This research also covers the approach of pro-life activists towards this case law based on the thesis that freedom of expression is not subject to any restrictions. According to pro-life activists, any interference with freedom of speech is a violation of Art. 10 of the Convention. Research purpose: The purpose of this article is to examine whether freedom of speech as interpreted by the ECtHR is an absolute freedom or whether it is subject to restrictions based on general principles, with reference to the conditions specified in Art. 10 ECHR. If the restriction is admissible, the purpose of this study is to examine its legal limits when it is invoked as a premise for the protection of public morality. It is necessary to answer the question whether the state’s margin of discretion is then the same as for other reasons. Is there a standard of public morality in the Court’s case-law that allows us to assess the admissibility of any interference with freedom of speech? It should then be examined whether a possible criminal conviction of pro-life activists would constitute an infringement of Art. 10 of the Convention in the light of the current jurisprudence of the Court. Methods: The research was conducted by analyzing the Court’s case-law and making reference to the assessed facts. Conclusions: Freedom of speech is not absolute and is subject to restrictions based on general principles, with reference to the conditions listed in Art. 10 ECHR. In the case of interference based on protection of public morality, countries have a wider margin of discretion in assessing the need for interference than in the case of other grounds for restricting freedom of expression. At the same time, there is no uniform standard of public morality protection common to the State Parties to the Convention. States may, without prejudice to Art. 10 of the Convention, limit freedom of speech to a greater extent in order to protect public morality by referring to their history, tradition, and social circumstances. The analysis of the Court’s case-law leads to the conclusion that a criminal conviction of pro-life activists would not constitute an infringement of Art. 10 of the Convention. There are numerous analogies between the cases before the Court in which it found no violation of freedom of expression, and the incriminating behavior of pro-life activists, which can and should be prosecuted without risk of violation of the Convention.

PL

Przedmiot badań: Przedmiotem badań jest orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczące wykładni art. 10 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w tych przypadkach, w których ingerencja państwa następuje z powołaniem na przesłankę ochrony moralności publicznej. Przedmiotem badań jest również stanowisko działaczy pro-life wobec tego orzecznictwa oparte na tezie, zgodnie z którą wolność wypowiedzi nie podlega jakimkolwiek ograniczeniom. Zdaniem działaczy pro-life każda ingerencja w wolność słowa stanowi pogwałcenie art. 10 Konwencji. Cel badawczy: Celem artykułu jest zbadanie, czy wolność słowa według wykładni Trybunału jest wolnością absolutną, czy podlega ograniczeniom na ogólnych zasadach, z powołaniem na przesłanki wskazane w samym art. 10 Konwencji. W przypadku dopuszczalności ingerencji celem jest zbadanie jej legalnej głębokości wówczas, gdy następuje z powołaniem na przesłankę ochrony moralności publicznej. Należy odpowiedzieć na pytanie, czy margines swobody oceny państwa jest wówczas taki sam, jak w przypadku innych przesłanek. Czy istnieje w orzecznictwie Trybunału wykształcony wzorzec moralności publicznej, pozwalający ocenić dopuszczalność ewentualnej ingerencji w wolność słowa. Następnie należy zbadać, czy ewentualne skazanie karne sensu largo działaczy pro-life stanowiłoby naruszenie art. 10 Konwencji w świetle dotychczasowego orzecznictwa Trybunału.1 Metoda badawcza: Badania przeprowadzono, analizując orzecznictwo Trybunału i dokonując jego odniesienia do ocenianych stanów faktycznych. Wyniki: Wolność słowa nie jest wolnością absolutną i podlega ograniczeniom na ogólnych zasadach, z powołaniem na przesłanki wymienione w art. 10 Konwencji. W przypadku ingerencji z powołaniem na konieczność ochrony moralności publicznej państwom przysługuje szerszy margines swobody oceny konieczności ingerencji niż w przypadku pozostałych przesłanek ograniczania wolności słowa. Jednocześnie nie istnieje jednolity standard ochrony moralności publicznej wspólny dla państw-stron Konwencji. Państwa mogą, nie naruszając art. 10 Konwencji, w szerszym zakresie ograniczać wolność słowa, chroniąc moralność publiczną, powołując się na swoją historię, tradycję i oceny społeczne. Analiza orzecznictwa Trybunału prowadzi do wniosku, że skazanie karne sensu largo działaczy pro-life nie stanowiłoby naruszenia art. 10 Konwencji. Istnieją liczne analogie pomiędzy sprawami rozpatrywanymi przez Trybunał, w których nie dopatrzył się on naruszenia wolności słowa, a inkryminowanymi zachowaniami działaczy pro-life, które mogą i powinny być ścigane karnie bez ryzyka naruszenia Konwencji.

5

Kradzież z głodu w stanie wyższej konieczności. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 11 lipca 2019 r. (IV Ka 520/19, LEX nr 2729884)

100%

Kulesza J.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2022

|

tom 31

|

nr 1

263-282

EN

In the commented judgment, the courts released a spouse from the charge of redirecting income from her husband’s business onto her account. The spouses had separate assets. The woman justified her behavior by the fact that her spouse did not support her and their child. The court of first instance found no signs of the party’s theft as to the purpose of “appropriation”. The reasoning of the court is erroneous, since appropriation is also the case when theft is committed only with the intention of managing the resources and not to add it to own wealth, including for someone else. On the other hand, the court of second instance recognized there being a state of higher emergency. This reasoning is also erroneous, because there was no subsidiarity of this counter-type – committing crimes was not the only way out of the situation for the accused. The state of higher necessity is not the basis for release from liability in the event of theft from hunger or poverty.

PL

W glosowanym wyroku sądy uwolniły od zarzutu kradzieży małżonkę, która przekierowywała pieniądze z działalności gospodarczej męża na swoje konto. Małżonkowie posiadali odrębne majątki. Kobieta uzasadniała swoje zachowanie brakiem łożenia przez małżonka na utrzymanie jej i ich dziecka. Sąd pierwszej instancji stwierdził brak realizacji znamion strony podmiotowej kradzieży w postaci działania „w celu przywłaszczenia”. Rozumowanie sądu jest błędne, ponieważ cel ten zachodzi również wówczas, gdy kradzież dokonywana jest tylko z zamiarem rozporządzenia, a nie włączenia do swojego majątku, w tym także dla kogoś innego. Sąd drugiej instancji przyjął natomiast działanie w stanie wyższej konieczności. Również to rozumowanie jest błędne, ponieważ nie zachodziła przede wszystkim subsydiarność tego kontratypu – dokonywanie przestępstw nie było jedynym sposobem wyjścia z sytuacji przez oskarżoną. Stan wyższej konieczności nie stanowi podstawy uwalniania od odpowiedzialności w przypadku kradzieży z głodu czy nędzy.

6

Glosa do postanowienia Sądu Rejonowego w Sieradzu z 27 kwietnia 2021 r. (II W 63/21)

100%

Kulesza J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 1 (65)

337-342

PL

Obowiązujący Kodeks wykroczeń wszedł w życie w innych realiach politycznych, prawnych i społeczno-gospodarczych. Nie odpowiada realiom obecnym, jego wykładnia wymaga szczególnej uwagi, ze względu na konieczność uwzględnienia zwłaszcza obowiązującej Konstytucji RP. Art. 63a Kodeksu wykroczeń chroni przed zachowaniami naruszającymi estetykę przestrzeni publicznej. Zachowania takie nie mogą być karane, gdy nie godzą w porządek publiczny, ponieważ stanowią formę realizacji wolności wypowiedzi.

EN

The current Code of Petty Offenses entered into force in a different legal and socio-economic reality. It does not correspond to contemporary realities, its interpretation requires care, due to the necessity to consider the current Polish Constitution. Article 63a of the Code protects against behavior that violates the aesthetics of public space. Such behavior may not be punished when it does not violate public order, as it constitutes a form of exercising individual the freedom of expression.

7

Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie z 26 lipca 2021 r., sygn. akt II Ka 191/21

100%

Kulesza J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 5(69)

443-449

PL

Aktywność działaczy pro-life, polegająca na umieszczaniu w przestrzeni publicznej banerów przedstawiających zakrwawione, rozczłonkowane ludzie płody, wzbudza od lat kontrowersje. W omawianym wyroku skazano, lecz nie wymierzono kary sprawcy, który samodzielnie usunął banery, niszcząc je jednak. Niemożność powołania się na działanie w stanie wyższej konieczności tego, kto treści takie usuwa, wynika ze skierowania przez niego swojego działania ku dobrom sprawcy zamachu, który banery umieścił. Zachowanie tak nakierowane może być uzasadniane obroną konieczną, lecz nie stanem wyższej konieczności. Choć w doktrynie przyjmuje się, że tego rodzaju działalność pro-life jest bezprawna, stanowiąc naruszenie moralności publicznej, w praktyce ocenę taką się odrzuca. Praktycznie wykluczone jest powołanie się również na działanie w obronie koniecznej, która wymaga bezprawności odpieranego zamachu. Dodatkowo, jeżeli możliwe jest wezwanie Policji, obywatelowi nie służy prawo do obrony koniecznej. Nie służy ono również wówczas, gdy Policja jest już na miejscu, jednak nie podejmuje interwencji w takiej formie, jakiej oczekuje obywatel.

EN

Pro-life activists, publicly displaying banners depicting human fetuses, have raised controversy. In the judgment, the perpetrator, who himself removed the banners and destroyed them while dismantling, was found guilty but not punished. The inability of the person who removes such content to claim their state of higher necessity is a derivative of their actions aiming at interests of the perpetrator who placed the banners. Behavior so directed may be justified as necessary defense, but higher necessity. Legal scholarship assumes that this type of pro-life activity is unlawful, legal practice fails to reflect such an assessment. It is practically impossible to rely on acting in self-defense, which requires the unlawfulness of the attack. If it is possible to call the police, the citizen does not have the right to self-defense. It also does not serve when the police are already there, but it does not intervene.

8

Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 31 lipca 2020 r. sygn. akt II KK 381/18

100%

Kulesza J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

nr 5 (63)

579-586

EN

The aim of the gloss is to present the limitation of the scope of the criminality of the freedom of expression in the context of protecting the office of the President of the Republic of Poland against the insult resulting from the need to protect the freedom of expression, especially of a political nature, which contributes to public discourse and criticism of the head of state.

PL

Celem glosy jest przedstawienie ograniczenia zakresu karalności wolności wypowiedzi w kontekście ochrony urzędu Prezydenta RP przed zniewagą wynikającego z konieczności ochrony wolności wypowiedzi, zwłaszcza o charakterze politycznym, stanowiącej wkład w dyskurs publiczny i krytykę głowy państwa.

9

Publiczne prezentowanie zdjęć martwych płodów jako wybryk zakłócenia spokoju i porządku publicznego bądź wywołania zgorszenia (art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń)

100%

Kulesza J.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2020

|

tom 82

|

nr 1

173-187

EN

The aim of the article is to demonstrate the possibility and validity of classifying the actions of pro-life activists who display photos of dead human foetuses in public spaces as falling under Article 51 para. 1 of the Code of Petty Offences. For this purpose, linguistic, historical, teleological, comparative and systemic interpretation was used. The article demonstrates that presenting large-format pictures of bloody, sometimes fragmented human foetuses on billboards, in public spaces such as streets, squares and parking lots, disturbs public peace, causes a scandal and may even disturb public order. The conduct of pro-life activists can also be classed as public indecency. In Poland it is not acceptable, nor is it compatible with common custom or the norms of social coexistence, to impose on people in public spaces photographs of bloody, torn apart human corpses. The intentional conduct of pro-life activists with regard to the actions taken is sufficient to hold them accountable. Yet as described in Article 51 para. 1 of the CoPO, the effects do not have to be intentional; it is enough that they envisaged or at least could have predicted that their actions would disturb the peace or public order, or cause a scandal. For the application of Article 51 para. 1 of the CoPO it is also enough that the disturbance of peace or public order or a scandal is caused by at least one individual.

PL

Celem artykułu jest wykazanie możliwości i trafności kwalifikowania z art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń zachowań działaczy pro-life rozmieszczających w przestrzeni publicznej zdjęcia martwych ludzkich płodów. W tym celu posłużono się wykładnią językową, historyczną, historyczną celowościową, prawnoporównawczą oraz systemową. Wykazano, że prezentowanie na ulicach, placach, parkingach, billboardach barwnych, nieraz wielkoformatowych zdjęć zakrwawionych (czasem rozczłonkowanych) ludzkich płodów narusza spokój publiczny, wywołuje zgorszenie, a nawet może zakłócać porządek publiczny. Zachowanie działaczy pro-life realizuje również znamię wybryku. We wskazanych przestrzeniach publicznych nie jest w Polsce przyjęte, nie jest zgodne ze zwyczajami i zwykłymi normami ludzkiego współżycia narzucanie odbioru zdjęć zakrwawionych, porozrywanych ludzkich zwłok. Dla pociągnięcia do odpowiedzialności wystarczająca jest umyślność zachowania działaczy pro-life w stosunku do podejmowanych działań. Natomiast opisane w art. 51 § 1 k.w. skutki nie muszą być objęte umyślnością, wystarczy, że osoby te przewidują albo chociaż mogły przewidzieć, że ich akcje zakłócą spokój lub porządek publiczny albo wywołają zgorszenie. Dla zastosowania art. 51 § 1 k.w. wystarczy również stwierdzenie zakłócenia spokoju lub porządku publicznego albo wywołanie zgorszenia po stronie choćby jednej osoby.

10

Gloss to the Judgement of the District Court in Opole of 10 December 2018 (VII Ka 956/18, Unpublished)

100%

Kulesza J.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2019

|

tom 28

|

nr 2

EN

In the commented judgement, the court discharged the responsibility of individuals who presented banners with photographs of human remains after abortions in front of the obstetrics hospital in Opole. They had been charged with public display of obscenity (Article 141 of the Petty Offences Code). Not only the discharge was wrong, although it is possible to apply Article 140 of the Petty Offences Code instead of Article 141, as the formerly prescribed responsibility for public indecency. The court applied also a completely erroneous interpretation of the presentation of public indecency, as limited to the intimate and gender sphere. Historical, comparative, linguistic, teleological and systematic interpretations indicate that public decency includes a commonly accepted and required public behavior, the violation of which causes or may cause negative reactions of others in the form of embarrassment, scandal, anger, opposition, condemnation. Such punishable public indecency is any that opposes cultural norms, rules of social coexistence, accepted customs of public behavior of individuals.

PL

W glosowanym wyroku sąd uwolnił od odpowiedzialności za wykroczenie umieszczenia w miejscu publicznym nieprzyzwoitego rysunku (art. 141 k.w.) osoby, które przed szpitalem położniczym w Opolu prezentowały banery ze zdjęciami szczątków ludzkich po wykonanym zabiegu aborcji. Nie tylko uwolnienie od odpowiedzialności za to wykroczenie było błędne, choć możliwe jest w takich wypadkach stosowanie również art. 140 k.w. (odpowiedzialność za publiczny nieobyczajny wybryk). Sąd zastosował także całkowicie błędną wykładnię znamienia nieprzyzwoitości i obyczajności publicznej jako ograniczających się do sfery intymnej i płciowej. Wykładnie historyczna, prawnoporównawcza, językowa, celowościowa i systemowa wskazują, że obyczajność publiczna obejmuje powszechnie przyjęty i wymagany sposób publicznego zachowania, którego naruszenie wywołuje lub może wywołać negatywną reakcję innych osób w postaci zażenowania, zgorszenia, gniewu, sprzeciwu, potępienia. Nieobyczajne zachowanie to takie, które sprzeciwia się normom kulturowym, zasadom współżycia społecznego, przyjętym zwyczajom publicznych zachowań jednostek.

11

Społeczne niebezpieczeństwo czynu jako warunek kryminalizacji

100%

Kulesza J.

Nowa kodyfikacja prawa karnego

|

2017

|

tom 43

327-347

EN

A human action in order to be criminalized must be deemed socially harmful. In the social realm it is necessary to identify an action perceived as potentially harmful to legally protected values, that is one infringing upon them or threatening them to a degree exceeding socially accepted limits, one that is required or expected to be criminalized. The social threat as a particular characteristic of a human action serves as the broadest justification (hence a verification and a rationalization) of a criminal prohibition. The presumed abstract social harm (a threat) of an action which is to be criminalized serves as the lawmaker’s prerequisite for criminalization. Its constitutional foundations lie in the principles of a democratic state and the consecutive principle of proportionality is perceived broadly as a guarantee against the criminalization of actions that do not pose a social threat or ones that exercise individual rights and freedoms granted within the constitution. Penalizing actions that pose no social threat is a violation of the constitution. The notion of a social threat plays therefore a dual role. It obliges t he lawmaker to act in cases when the threat to individual rights and freedoms exceeds the socially acceptable level, including the obligation to introduce criminal measures against any particularly harmful infringement of those rights, but also the need to intervene in order to protect the values shared within a society. In the latter case the potential criminalization is originated within the principles and values expressed in Articles 2 and 5 of the Polish constitution. On the other hand, the potential social harm of an action serves as a safeguard against a too far reaching legal interference in individual rights and freedoms. This purpose is expressed in Article 31 para. 3 of the constitution. This limitative clause is to warrant the right balance between the protection of individual rights and freedoms or the protection of shared social values and state interference in those individual rights and freedoms necessary to ensure such protection.

12

Odpowiedzialność państw za podejmowane w cyberprzestrzeni działania zagrażające międzynarodowemu pokojowi i bezpieczeństwu

63%

Kulesza J. , Kulesza J.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2011

|

tom LXXXIII (83)

149-167

EN

The paper presents the international law mechanism allowing to prosecute a state for electronic threats generated from its territory, directed against a foreign sovereign. It discusses the possibility to recognize a cyber-attack as an act of international aggression and shows it difficult at the present state of international debate. It than reaches to the traditional notion of state responsibility for the lack of due diligence as the source of states responsibility for cyber-attacks. Such due diligence should be conducted through sufficient criminal law regulation, properly executed in order to prevent electronic attacks. In order for a sufficient legal system of protection against cyberattacks to be created, an international debate, resulting in international guidelines, should be initiated. The results of such a debate would than allow for the uniformity of national criminal law regulations. As a starting point for such a debate a rough analysis of the Polish penal code rules, especially its Chapter XXXIII, has been presented. The Authors point to the need of an international debate on the system of protection against cyberattacks on key state electronic infrastructure, emphasizing however the already existent international obligation for states to take responsibility for attacks conducted form their territory.