Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Budżet obywatelski jako narzędzie rozwoju lokalnego

100%

Sobol A.

Studia Ekonomiczne

|

2017

|

tom 316

172-182

PL

Partycypacja obywatelska staje się ważnym elementem praktyki samorządowej w Polsce. Jednym z narzędzi wspierających proces angażowania mieszkańców w sprawy samorządowe jest budżet obywatelski (BO). BO jest narzędziem współrządzenia i próbą włączenia mieszkańców w rozwój lokalny. Choć póki co nie można stwierdzić, iż partycypacja obywatelska jest wszechobecna w naszym kraju, to jednak jest widoczny rosnący ruch lokalnych inicjatyw oddolnych. Należy liczyć na to, że doświadczenie z BO nie będzie tylko chwilowym eksperymentem podszytym modą i polityczną poprawnością i na stałe zagości w polskich samorządach. Artykuł ma na celu upowszechnianie wiedzy na temat BO w oparciu o analizę badań wtórnych oraz doświadczenia własne autorki.

EN

Civic participation is getting more and more important in practice of local governments in Poland. One of the tools of support of the process of citizens’ engagement in self-government is participatory budget (PB). PB goes beyond cooperation with NGO’s and is an attempt to engage average residents in local development. In most of the Polish cities the experiences in participatory budgeting are assessed as a success. Even though, statistics show that we can’t still state that citizens’ participation is ubiquitous, we can observe a growing movement of individual and neighborly bottom-up initiatives. There is indication that Polish experience with PB will not only be a temporary experiment based on fashion and political correctness but will settle in Polish selfgovernments. This paper aims at disseminating knowledge about participatory budgeting based on desk research and on own experiences of the author.

2

The views of the young generation of a city as a common good

100%

Sobol A. , Paradowska M. , Platje J. J. , Cibulskiene D.

Economic and Environmental Studies

|

2016

|

tom 16

|

nr 4(40)

591-603

EN

Alongside increasing urbanization, the city has become a particularly important subject of studies. Cities bear the brunt of the most intense indicators of civilization processes and social change. Simultaneously, the influence of the civilizing processes and the deepening of globalisation have both acted to reorient the approach towards local development. The aspiration of sustainable development requires us to resolve common problems and to recognize new perspectives. The trends of urban development determine the quality of life of an increasing number of city dwellers. Evolution of the paths of local development should be a response to the new needs of cities and their residents. Increasingly more attention is paid to such categories as the commons, social capital and the quality of life. Understanding the concept of a common good in relation to urban development appears to be a singularly topical issue. The aim of the article is to give an overview of the perception of the commons in the modern urban societies with an accent on the young generation. Do present-day young residents perceive the city as a common good? The article tries to give an answer for the above question based on theoretical review, worldwide surveys and an empirical studies conducted by the author among high-school students. It is a voice in an important debate on the commons showing the role of an education and the young in transformation of cities towards sustainability. Although the paper provides some insights for researchers and practitioners, some limitations of the findings should be mentioned. During the study, the judgmental sampling method was adopted, thus, the results cannot be generalized to the general youth population. Also the complex subject is not exhaustively described.

PL

Wraz z postępującą urbanizacją miasto stało się szczególnie ważnym przedmiotem badań. W ośrodkach miejskich najbardziej widoczne są wskaźniki postępu cywilizacyjnego i zmian społecznych. Jednocześnie wpływ postępu cywilizacyjnego i pogłębiającej się globalizacji wpływają na reorientację podejścia do rozwoju lokalnego. Pożądany przez miasta kierunek zrównoważonego rozwoju wymaga rozwiązywania wspólnych problemów i rozpoznania nowych perspektyw. Kierunki rozwoju miast wpływają na jakość życia coraz większej liczby mieszkańców. Ewolucja rozwoju lokalnego powinna być odpowiedzią na nowe potrzeby miast i ich mieszkańców. Coraz więcej uwagi przyznaje się zatem takim kategoriom jak: dobro wspólne, kapitał społeczny, czy jakość życia. Istotne jest zrozumienie koncepcji dóbr wspólnych w ujęciu rozwoju miast. Celem artykułu jest prezentacja postrzegania miasta jako dobra wspólnego przez młode pokolenie. Czy współcześni młodzi mieszkańcy miast traktują miasto jako dobro wspólne? W artykule dokonano próby odpowiedzi na postawione pytanie w oparciu o pogłębioną analizę studialną, międzynarodowe wyniki badań oraz przeprowadzone przez autorkę badania empiryczne wśród studentów. Artykuł wpisuje się w ważną debatę z zakresu dóbr wspólnych ze szczególnym uwzględnieniem roli edukacji i młodego pokolenia w transformacji miast w stronę rozwoju zrównoważonego. Zaznaczyć należy, iż z uwagi na dobór celowy próby nie jest możliwa generalizacja uzyskanych wyników na całe młode pokolenie. Ponadto wielowątkowość podjętego tematu nie pozwoliła na jego wyczerpanie w ramach artykułu.

3

Mieszkaniec jako konsument i współtwórca oferty miejskiej

100%

Sobol A.

Studia Ekonomiczne

|

2017

|

tom 326

138-148

PL

Od czasu transformacji ustrojowej w Polsce wzrosła rola mieszkańców w procesie rozwoju lokalnego. Zmiany te nastąpiły w wyniku upowszechniania się menadżerskiego podejścia do zarządzania rozwojem lokalnym, a także wraz ze wzrostem świadomości swoich praw przez samych mieszkańców. Nie są oni już jedynie biernymi konsumentami oferty miejskiej, lecz także jej współtwórcami. Celem artykułu jest identyfikacja uwarunkowań oraz ocena zachodzących zmian roli mieszkańca w kształtowaniu miast w Polsce. Poza wielowątkowym materiałem studialnym przedstawiona w nim zostanie analiza budżetu partycypacyjnego miasta Katowice.

EN

We observe in Poland an increased role of residents in local development. These changes are i.a. the result of dissemination of New Public Management concept. They are also connected to the rising awareness of the rights by the inhabitants themselves. Citizens have already become not only passive consumers of an offer of their cities but also its co-creators. The aim of this article is to identify the conditions and changes of the role of inhabitants in terms of their contribution to the process of local development in Poland. In addition to an interdisciplinary review the article presents an analysis of participatory budgeting in Katowice.

4

Polityka rozwoju ekoklastrów w Polsce i w Unii Europejskiej

100%

Sobol A.

Studia Ekonomiczne

|

2016

|

tom 270

243-251

PL

Ekoklastry są wyrazem specjalizacji wynikającej z potrzeb współczesności – nowych trendów rynkowych i wzrostu świadomości ekologicznej. Rozwój ekoklastrów wpisuje się w politykę zrównoważonego rozwoju, która uznawana jest za optymalny kierunek dla Polski, Unii Europejskiej, jak i dla całego świata. Polityka klastrowa w szerokim zakresie łączy zwłaszcza zagadnienia tzw. zielonej ekonomii, rozwoju lokalnego i regionalnego oraz ochrony środowiska. Jest także ważnym narzędziem wsparcia sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz innowacyjności. Polityka klastrowa Unii Europejskiej wzmocniła pozycję klastrów na gospodarczej mapie Wspólnoty. Obserwowany jest systematyczny wzrost inicjatyw klastrowych w krajach członkowskich UE. Artykuł ma na celu prezentację i ocenę kluczowych uwarunkowań polityki wsparcia klastrów ekologicznych w Unii Europejskiej oraz w Polsce.

EN

Along with civilization trends and rising environmental awareness ecoclusters reach an important role on the world map of cluster initiatives. The European Union has adopted a cluster-based policy. As a result, the number of cluster initiatives has steadily been increasing in the EU over the past decade. Also many member countries introduce eco-cluster policy and undertake the organized efforts to improve growth and competitiveness of the eco-initiatives. Eco-business is expected to continue to be a steadily growing market. Governments, especially at a regional and local level, are indicated as essential supporters of the cluster organization. It means that for the best outcomes eco-cluster policy should be tailored in cities or regions where it can best address the eco-innovative needs of a specific industry. Poland as the EU member state should integrate cluster policy into its national reforms. It means strict links and coordination of the overall industrial, innovation, regional, SMEs, and environmental policies. Poland is currently at an early stage of cluster policy adoption.

5

Budżet obywatelski a zazielenianie miast

100%

Sobol A.

Zieleń Miejska

|

2020

|

tom Nr 2

14--16

PL

Świadomość społeczna wartości terenów zieleni w miastach rośnie. Wydaje się, że dzisiaj juz nikogo nie trzeba przekonywać, że zieleń w miastach jest potrzebna. Zarówno mieszkańcy, jak i samorzadowcy deklarują postawy wskazujące na potrzebę jej rozwoju. Niestety dekleracje często rozmijają sie z tym, co dzieje się w rzeczywistości.

6

Inteligentne miasta versus zrównoważone miasta

100%

Sobol A.

Studia Ekonomiczne

|

2017

|

tom 320

75-86

PL

Artykuł prezentuje kierunki rozwoju współczesnych miast, które wpisują się w powszechnie stosowaną terminologię miast zrównoważonych (sustainable) czy tzw. miast smart. Władze samorządowe niejednokrotnie deklarowały obranie takiej właśnie drogi rozwoju. Pozostaje jednak pytanie, czy realizowane działania w polskich miastach są zgodne z kryteriami zrównoważonego rozwoju. Artykuł prezentuje kluczowe aspekty rozwoju dla współczesnych miast w Polsce. Miasta powinny przede wszystkim stwarzać mieszkańcom szansę kreatywnego rozwoju i dostarczać bodźce do oryginalnego kształtowania nowych przestrzeni miejskich oraz realizowanych w nich funkcji społeczno- -gospodarczych. W referacie podkreślona została rola obywateli w reorientacji kierunków rozwoju miast w Polsce.

EN

The paper presents the directions of development of the modern cities that form part of a common terminology of sustainable or smart cities. Local authorities often declare the undertaking of this way of development. A question is if works realized in the Polish cities are consistent with the basic criteria of sustainability. The paper presents in a synthetic way the key aspects of development of modern cities in Poland. However it does not state which new sectors of the economy should be designed in cities. The cities should, in fact, only create the chances for creative development and provide its residents with incentives to originally shape a new urban spaces and socio-economic features. The paper accents the role of the citizens in the process of reorientation of the directions of development of the cities in Poland.

7

Quality of life in theory and practice of sustainable development

100%

Sobol A.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2019

|

tom z. 140

351--364

EN

There is a widespread perception that sustainable development is an optimal way of development for the world globally. Sustainability requires a reorientation of global, national and local policies in a way to put the long-term quality of life as a priority. Around the world governments at all levels have been learning how to work with the idea of sustainable development and searching for ways to introduce it into practice. Over the last two decades, there has been an intensive discourse and research about measuring sustainable development. Many initiatives have been undertaken to introduce indicators for monitoring and measuring progress towards sustainability. The purpose of this paper is to discuss the meaning of a category of quality of life for sustainable development from global to a local perspective. It gives recommendations for policymaking and suggestions for future research. The paper reviews key findings, research gaps and also discusses policy implications in terms of the importance of quality of life for sustainable development.

8

Circular economy in sustainable development of cities

100%

Sobol A.

Ekonomia i Środowisko

|

2019

|

tom nr 4

176--187

EN

The closed-loop economy, its opportunities and challenges, are of high interest to a growing number of organizations, especially industrial ones. However, an important role has to be played by the cities that spatially link different types of activities. Besides, local authorities have the potential to initiate and coordinate cooperation by connecting the activities of residents with the municipal economy and many industries. The purpose of this paper is to enhance awareness of the process of transforming the cities for circularity. It aims to provide some guidelines to the complexity of the process presenting the mixture of economic, management, environmental and social instruments. The main research methods were case studies analysis followed by literature and document review. The article explores the good practices of building an urban circular economy. It presents theoretical and application conclusions and recommendations. Special attention has been paid to the current activities in the Polish cities.

9

Rozwój lokalny a niewykorzystany potencjał mieszkańców polskich miast

100%

Sobol A.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2019

|

tom No 274

223--237

EN

Cities are changing before our eyes. Civilization trends should be accompanied by the appropriate management styles of local development. The crisis of civil policy and the power of representation undermines the essence of the current model of democracy and the effectiveness of local policy. Therefore, it evolves towards governance. The influence of civic activity is mostly visible at the local level. Its importance is multidimensional and it shapes the social, economic and environmental conditions of urban life. The article guides the reader through various meanders of research and public debate on engaging inhabitants in local policy. Its aim is to indicate the scope of resident’s influence on the current policy of Polish cities, in particular with regard to the investment policy. The paper is based on the extensive literature studies and the primary research carried out in all of the cities in Silesia voidvoship.

10

The Perspectives for Eco-clusters Development in Poland

100%

Sobol A.

Central and Eastern European Journal of Management and Economics (CEEJME)

|

2016

|

nr 1

63-80

EN

The paper aim is to increase knowledge concerning formation of eco-clusters regarding their origin and transformation process. Since eco-innovation is emerging as an industry, it should attract attention of decisionmakers of different levels. Author presents the complexity of eco-clusters development and the consequences for its governance. The paper shows what is the role of different stakeholders in this process. The author aim is to recognize the current links between cluster policy directed to sustainability and eco-innovation. Clustering may have significant implication on development of a city or a whole region. From the perspective of regional or city development, eco clusters can play important role in development strategies. Countries, regions and cities search how to improve competitive conditions and attract firms and other stakeholders to their locations prepared for cluster initiatives. Author analyzes policy and support instruments for eco-clusters used in the European Union and in Poland. The paper reviews main theoretical framework, empirical findings and statistical data on clusters in Europe.

11

Students’ perceptions and their derived satisfaction of urban forests in the most industrialized region of Poland

63%

Sobol A. , Skubała P.

Ekonomia i Środowisko

|

2021

|

tom nr 2

126--143

EN

In the face of growing urbanised areas, the presence of forests and their appropriate shaping is a key challenge for contemporary urban planning. The importance of forests is largely identified with natural, economic and social functions in non-urban areas; however, forests are of vital value in urbanised areas. This article explores young Polish urbanites’ awareness of the role forests play, and submits diagnoses of the forests multidimensional benefits and their functions in Poland’s urban areas. Moreover, the research is based on the premise that the management of urban forests must ultimately lead to the satisfying of social needs. Based on empirical research, the perceptions of the value of urban forests as assessed by young people (students) in the Śląskie Voivodeship are presented, leading to the authors’ postulation that urban forests are underestimated resources. Furthermore, the study suggests that young Poles do not recognise the multi-beneficial aspects of urban forests; and the authors indicate feasible directions for local policy to achieve sustainable development. The final statements argue that in the face of serious threats to the functioning of Earth’s ecosystem, a campaign for the presence of forests and green spaces in cities is necessary.

PL

W obliczu rosnącej powierzchni terenów zurbanizowanych obecność lasów miejskich i ich odpowiednie kształtowanie jest jednym z kluczowych wyzwań dla współczesnej urbanistyki. Znaczenie lasów utożsamiane jest głównie z funkcjami przyrodniczymi, ekonomicznymi, czy społecznymi na terenach pozamiejskich. Jednocześnie tereny leśne niosą istotną wartość na terenach zurbanizowanych. W wielu krajach obserwujemy rosnącą świadomość znaczenia lasów dla zdrowia fizycznego i psychicznego mieszkańców oraz prawidłowego kształtowania się relacji społecznych. Sąsiedztwo lasów pozytywnie wpływa na jakość życia mieszkańców miast. Interesujące poznawczo jest na ile mieszkańcy miast w Polsce mają świadomość roli lasów w miastach oraz w jaki sposób z nich korzystają. W artykule dokonano diagnozy wielowymiarowych korzyści funkcji terenów leśnych na obszarach miejskich. W oparciu o badania empiryczne przedstawiono percepcję wartości lasów miejskich w ocenie młodego pokolenia województwa śląskiego (studenci). Na podstawie przeprowadzonej analizy roli lasów autorzy zaprezentowali kierunki wsparcia polityki lokalnej ukierunkowanej na zrównoważony rozwój. Zdaniem autorów, w obliczu poważnych zagrożeń dla funkcjonowania ziemskiego ekosystemu niezbędna jest kampania na rzecz obecności lasów i drzew w naszych miastach.

12

Znaczenie mieszkańców w polityce inwestycyjnej miast województwa śląskiego

63%

Sobol A. , Monika Krakowiak-Drzewiecka M.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2020

|

nr 1(79)

60-76

PL

Polityka inwestycyjna jest kołem zamachowym transformacji miast. Jej waga jest istotna, zarówno w ujęciu codziennych warunków życia mieszkańców, jak i w znaczeniu długofalowych rezultatów podejmowanych decyzji. Głos mieszkańców na temat inwestycji w miastach powinien mieć szczególną wartość. Celem artykułu jest analiza i ocena stopnia uspołecznienia polityki inwestycyjnej wszystkich 71 miast województwa śląskiego. W opisie zastosowano modelowe ujęcia partycypacji mieszkańców: asymetryczne, opiniodawczo-konsultacyjne i symetryczne. Miasta przypisano do modeli na podstawie wyników badań ankietowych poprzedzonych studiami literaturowymi. Przeprowadzona analiza ukazuje, że mechanizm uspołecznienia nabiera znaczenia w śląskich samorządach terytorialnych, choć jednocześnie obserwuje się ciągłe niedostatki aktywizacji mieszkańców w polityce inwestycyjnej miast.

EN

Investment policy is a driving force in the transformation of cities. It plays a significant role both in terms of daily living conditions and in the long-term consequences of decisions that are taken. The residents’ opinions about the investment policy should be accorded a special value. The aim of this paper is to analyse and estimate the scale of empowerment of the investment policy of all 71 cities of the Śląskie Voivodeship. Three models of residents’ participation are used in the paper: symmetric, consultative and asymmetric. The questionnaire survey and desk research form the basis for assigning cities to the proposed models. The analysis reveals that the mechanism of empowerment is becoming more and more important for Silesian local governments, although residents’ involvement in urban investment policies is still far from satisfactory.

13

“Productive Cities” in Poland – A comparative analysis based on an aggregate measure of development

51%

Antczak E. , Rzeńca A. , Sobol A.

Economics and Environment

|

2023

|

tom No. 3

312--333

EN

The subject of the article is the “productive city”, which, along with the “green city” and the “just city,” is one of the main axes of the integrated development of modern cities. The main goal is to assess the degree of productivity in the development of Polish cities. The research covered 66 cities with poviat rights in 2010, 2015, 2018, and 2020. Based on previous research and available data, an aggregated measure of the productive city was proposed based on the linear ordering method. For this purpose, the average value of diagnostic variables (stimulants and destimulants) was determined using a dynamic version of the zero unitisation method. The analysis showed moderate productivity and progress in Polish cities, with an increase of approx. 2.1% over the decade 2010-2020. However, there is a decreasing differentiation in terms of the composite measure. One of the major limitations of the research was spatiotemporal data availability and continuity.

PL

Przedmiotem artykułu jest „miasto produktywne”, które obok „miasta zielonego” i „miasta sprawiedliwego” wskazywane jest jako główna oś zintegrowanego rozwoju współczesnych miast. Głównym celem jest próba oceny stopnia produktywności rozwoju polskich miast. Badaniami objęto 66 miast na prawach powiatu w latach: 2010, 2015, 2018, 2020. W oparciu o dotychczasowy dorobek badawczy oraz dostępne dane zaproponowano konstrukcję miary zagregowanej „miasta produktywnego”, w oparciu o bezwzorcową metodę porządkowania liniowego w ujęciu dynamicznym. Wyznaczono w tym celu uśrednioną wartość zmiennych diagnostycznych (w podziale na stymulanty i destymulanty) stosując dynamiczną wersję metody unitaryzacji zerowanej. Przeprowadzona analiza wykazała umiarkowany poziom oraz postęp polskich miast w zakresie ich produktywności rzędu ok. 2.1% wzrostu na przestrzeni dekady 2010-2020. Można zaobserwować jednak malejące zróżnicowanie badanych jednostek pod względem miary zagregowanej. Jednym z ograniczeń prowadzonych badań okazała się być dostępność danych, a tym samym ich przestrzenno-czasowa ciągłość.