Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Electronic visualization of underground tourist routes on the example of the route in Sandomierz

100%

Gawałkiewicz R.

Geoinformatica Polonica

|

2021

|

tom T. 20

77--88

EN

For many years in Poland, anthropogenic objects constructed underground have been very popular with tourists. In the past they fulfilled various functions (historic mines, underground merchant warehouses, military objects, special objects, caverns and grottoes). Many of them were secured and rebuilt in such a way that a new form was created. They make interesting tourist offers and still more objects can be made available to tourists. An example of strongly modified underground anthropogenic objects of very complex geometry and extremely interesting architectural form is the Underground Tourist Route (Polish: Podziemna Trasa Turystyczna – PTT) in Sandomierz. Owing to much effort and financial means, in 1960s many interesting cellars and merchant warehouses were saved from destruction – and – with the application of mining techniques, they were joint into attractive spatial forms. So far, few publications give the full characteristic and parametric data of this object. Today’s possibilities of available measurement and information technologies allow comprehensive inventory of complicated engineering constructions, as well as the 3D visualization, regarding even tiniest elements of small architecture (doors, lattice, lamps, etc.). The article presents the results of the visualization and parameterization based on the data from integrated surveying (levelling, transects, total stations, laser scanning and other direct measurements).

PL

W Polsce dużą popularnością turystyczną od lat cieszą się obiekty antropogeniczne wzniesione pod powierzchnią ziemi, pełniące różnorodne funkcje użytkowe w przeszłości (zabytkowe kopalnie, podziemne składy kupieckie, obiekty militarne, obiekty specjalne, jaskinie i groty). Wiele z nich zostało w stopniu istotnym zabezpieczone i przebudowane w taki sposób, by nadać im nową formę. Udostępnione, dziś stanowią ciekawe oferty turystyczne, a ich liczba stanowi dziś zbiór otwarty. Przykładem mocno przetworzonego podziemnego obiektu antropogenicznego o bardzo zróżnicowanej geometrii i niezwykle ciekawej formie architektonicznej jest Podziemna Trasa Turystyczna w Sandomierzu. Dzięki zaangażowaniu wielu środków udało się w latach 60. XX w. ocalić od zniszczenia wiele interesujących piwnic i składów kupieckich i połączyć je z zastosowaniem technik górniczych w atrakcyjne formy przestrzenne. Dotychczas powstało niewiele opracowań, które ukazałyby w pełni ich charakterystykę oraz sparametryzowały obiekt. Możliwości dostępnych dzisiaj technik pomiarowych oraz informatycznych pozwalają na kompleksową inwentaryzację skomplikowanych budowli inżynierskich, a także wizualizację przestrzenną z uwzględnieniem nawet najdrobniejszych elementów małej architektury (drzwi, kraty, lampy itp.). W artykule zaprezentowano wyniki wizualizacji i parametryzacji na podstawie danych zintegrowanych pomiarów geodezyjnych (niwelacji, poligonizacji, tachimetrii elektronicznej, skaningu laserowego i innych pomiarów bezpośrednich).

2

Liquidated Sulphur Mine “Piaseczno” – vol. 2. Application of integrated measurement technologies in the inventory of the “Piaseczno” water body – state of 2020

100%

Gawałkiewicz R.

Geoinformatica Polonica

|

2021

|

tom T. 20

55--76

EN

Among many inland water bodies, a large group includes water bodies formed as an effect of mining activities. Open-cast mining of common minerals, i.e., sand, gravel, loam, basic minerals such as lignite, sulphur and fossil resins of coniferous trees (amber) leaves many excavations, which spontaneously get filled with precipitation waters, black waters (the ones near the surface) and ground waters (deeper underground), often making new and wonderful elements of local landscape. Till the time of political transformations in Poland, due to low awareness of proper reclamation of post-mining areas, few post-mining excavations that spontaneously filled with water were subdued to comprehensive inventory, surveying and geological documentation, which is a necessary condition for their safe use. Examples of such objects are Bagry and Staw Płaszowski in Kraków (mining of loam (clay), sand and gravel), which have undergone full surveying inventory, including bathymetric surveying, only several decades after the end of mining (Gawałkiewicz R., Maciaszek J., 1999; Gawałkiewicz R., 2017; Gawałkiewicz R., 2018a and Gawałkiewicz R., 2018b), despite being the property of the city of Cracow for many years and functioning as sports and recreational, natural (ecological) and economical (fishing facilities) spots. A worth mentioning body of water is the reservoir “Piaseczno” (the commune of Łoniów, the Sandomierz District), now classified as a part of a group of reservoirs with medium retention and has been created after the opencast exploitation of sulphur ended. Despite many years of reclamation measures (shallowing by washing glass sands to the reservoir) and due to the great risk of danger (local landslides, unstable ground in the costal zones, artificially maintained level of the water table) the Łoniów commune did not approve this reservoir to use; and nowadays, the reservoir is not suitable for any form of use. The only function that can be fulfilled is ecological function. In the article the results of the complex geodetic (littoral zone) and hydrographic (body of water) inventory are presented. It was possible owing to the use of the remote-controlled HyDrone produced by Seeflor Systems and equipped with a SonarMite BTX/SPX OHMEX ultrasonic sonar by Lymtech and a GNSS set by Trimble (R8s antenna + TSC3 controller) and biological inventory in the littoral zone. Detailed morphometric parameters of the reservoir were also noted based on the integrated geodetic and bathymetric measurements, which in the future may provide valuable data used in the process of adapting the analyzed area for various socio-economical purposes, while maintaining a high degree of safety of its use.

PL

Spośród licznej grupy śródlądowych zbiorników wodnych dużą grupę stanowią obecnie akweny będące wynikiem działalności górniczej. Eksploatacja odkrywkowa kopalin pospolitych, tj.: piasków, żwirów, gliny, kopalin podstawowych, takich jak węgiel brunatny, surowców chemicznych, jak siarka, oraz kopalnych żywic drzew iglastych (bursztynu) pozostawia po sobie liczną wyrobiska, które z czasem wypełniają się samoistnie wodami opadowymi, zaskórnymi (przypowierzchniowymi) oraz gruntowymi (podziemnymi), tworząc często nowe i niezwykłe elementy lokalnego krajobrazu. Do czasu przemian ustrojowych w Polsce znikoma świadomość właściwej rekultywacji terenów pogórniczych decydowała o tym, iż niewiele wyrobisk poeksploatacyjnych samoistnie wypełnionych wodą doczekało się kompleksowej inwentaryzacji i udokumentowania mierniczo-geologicznego, co jest niezbędnym warunkiem bezpiecznego niegórniczego ich użytkowania. Przykładem takich obiektów wodnych są krakowskie Bagry i Staw Płaszowski (eksploatacja: gliny, piasku, żwiru), które doczekały się pełnej inwentaryzacji geodezyjnej, w tym batymetrycznej, dopiero kilkadziesiąt lat po zakończeniu eksploatacji surowców (Gawałkiewicz R., Maciaszek J., 1999; Gawałkiewicz R., 2017; Gawałkiewicz R., 2018a oraz Gawałkiewicz R., 2018b), mimo iż od wielu lat stanowią własność miasta Krakowa, pełniąc funkcje rekreacyjno-sportowe, przyrodnicze (użytki ekologiczne) oraz gospodarcze (obiekty wędkarskie). Wartym uwagi akwenem wodnym kwalifikowanym obecnie do grupy zbiorników średniej retencji, powstałym po eksploatacji odkrywkowej złóż siarki, jest zbiornik Piaseczno (gm. Łoniów, pow. sandomierski). Pomimo wielu lat rekultywacji (zabezpieczeń zboczy i ich wielokrotnego przemodelowywania, wypłycania poprzez namywanie piasków szklarskich do zbiornika), z uwagi na szereg niebezpieczeństw (lokalnych osuwisk, niestabilnego podłoża w strefach nadbrzeżnych, sztucznie utrzymywanego poziomu zwierciadła wody) nie został przekazany w użytkowanie gminie Łoniów i dziś poza funkcją użytku ekologicznego nie nadaje się do jakiejkolwiek innej formy zagospodarowania. W artykule przedstawiono wyniki kompleksowej inwentaryzacji geodezyjnej (strefa przybrzeżna) i hydrograficznej (akwen) przy wykorzystaniu zdalnie sterowanego hydrodrona HyDrone firmy Seefloor Systems wyposażonego w sondę ultradźwiękową SonarMite BTX/SPX OHMEX firmy Lymtech oraz zestaw GNSS firmy Trimble (antena R8s + kontroler TSC3) oraz inwentaryzacji przyrodniczej w strefie litoralu. Określono także szczegółowe parametry morfometryczne zbiornika na podstawie zintegrowanych pomiarów geodezyjnych oraz batymetrycznych, co w przyszłości może stanowić wartościowy materiał w procesie adaptacji analizowanego terenu do różnych społeczno-gospodarczych celów przy zachowaniu warunku wysokiego stopnia bezpieczeństwa jego użytkowania.

3

Mounds and barrows as important elements of cultural landscape of Poland

100%

Gawałkiewicz R.

Geoinformatica Polonica

|

2019

|

tom T. 18

87--99

EN

The tradition of making mounds in the area of Poland goes back to prehistoric times. Mounds had the function as the places of skeleton burials and/or cremation burials as well as places of worship. Later mounds had (among others) the following func-tions: orientation points, signalization points, landmarks and border points, artificial elevations for development, elements of the landscape in gardens and parks, places of burial, monuments honouring famous people and historic events. Their proper documentation, by their characteristics through graphical description, can be a valuable source on their localization, history and technical shape of the building.The article presents proposals of a card of scientific documentation of mounds and barrows, using the example of the Krakus Mound. Based on scientific literature, cartographic materials, lists of the Polish Tourist and Sightseeing Society (PTTK) and interviews in the fields, 1111 (including 85 destroyed) mounds and barrows were illustrated on the map, making an open database.

PL

Tradycja sypania kopców i kurhanów na ziemiach polskich sięga czasów prehistorycznych. Kurhany pełniły funkcję mogilną pochówków szkieletowych i ciałopalnych oraz miejsc kultu. Późniejsze kopce spełniały m.in. funkcje: punktów orientacyjnych, sygnalizacyjnych, strażniczych i granicznych, sztucznych wyniosłości terenu pod zabudowę, elementów wystroju ogrodów i parków dworskich, mogilne, pomników ku czci ważnych osobistości i wydarzeń państwowych. Właściwe ich udokumen-towanie poprzez charakterystykę opisowo-graficzną może stanowić cenne źródło informacji o lokalizacji, historii oraz stanie technicznym budowli. W artykule przedstawiono propozycję karty naukowo-dokumentacyjnej kopca lub kurhanu na przykładzie kopca Krakusa. Na podstawie przeprowadzonej kwerendy literatury naukowej, materiałów kartograficznych, wykazów PTTK oraz wywiadów terenowych zilustrowano na mapie lokalizację 1111 kopców i kurhanów (w tym 85 zniszczonych), które stanowią otwartą bazę danych.

4

Wykorzystanie nowoczesnych technologii geodezyjnych w inwentaryzacji kopca Józefa Piłsudskiego

100%

Gawałkiewicz R.

Sowiniec

|

2013

|

nr 42

63-94

EN

The mounds in Kraków belong to the category of special works of engineering in Poland due to their structure, shape and purpose. They were constructed throughout the centuries of the existence of the Polish state thanks to a series of social initiatives as objects of religious cult, places where special events or people who contributed to the formation of Polish statehood were commemorated. Today, thanks to their remarkable position, towering over the city, they constitute a perfect overlook which offers a great panorama of Kraków and the adjacent regions. Despite the fact that these structures are subject to conservatory maintenance, they are susceptible to permanent deformations of geometry. To ensure the safety of these structures they should be periodically monitored by the geodesic service and scientific institutions. Due to their very delicate and peculiar structure, the mounds are particularly susceptible to the influence of changing atmospheric conditions. The latter repeatedly caused damage of the earth structure i.e. landslides. The influence of natural forces and human activity frequently caused considerable changes in the appearance of these structures. The form of the Józef Piłsudski Mound in Sowiniec deserves special attention as the greatest structure of this kind in Poland. The study familiarises the reader with the contemporary history of the mound seen through the eyes of a geodesist thanks to the presentation of contemporary cartographic research made during the last 30 years which are preserved in the archives of the Committee for the Maintenance of the Józef Piłsudski Mound and of the Municipal Centre of Geodesic and Cartographic Documentation in Kraków. Furthermore, the author presents in his article the results of a detailed analysis of its structure with reference to decorative structures. The analysis was conducted with the aid of the most recent geodesic technology furnished by Trimble and computer technology which facilitated the parametrisation of the geometry of the structure and a representation of its current state.

5

Deformacje powierzchni Kopca Wandy w Krakowie w świetle badań geodezyjnych

100%

Gawałkiewicz R.

Przegląd Geologiczny

|

2024

|

tom Vol. 72, nr 6

252--261

EN

The Kraków mounds are a group of monumental historic earthen structures, subdued to mass movements, where the dominating type of movements is downhill creep, and in extreme cases, landslide. The subject of the analysis of geometric changes is the Wanda Mound in Kraków. It was formed from less-like soils obtained from the vicinity, with unfavourable physico-mechanical characteristics. Unlike other monumental mounds in Kraków, it has not been correctly secured. It has constantly been subdued to external factors (atmospheric conditions, tourism), and it is subject to continuous uneven deformations. Carriedoutsince2013, regular geodetic studies have allowed us to define the kinematics, which is a necessary condition for future work on efficient methods of the prevention of mass movements in this type of earthworks. The article presents the results of surveying carried out in 2013-2022, based on the network of control points permanently stabilized on the surface (measurements based on discrete points) and the characteristics of changes in the surface (of significantly increased number of points) based on measurement profiles (measurements with the application of robotic total stations), using mathematical and information tools, allowing us to convert point models into continuous models representing real geometry of an earth monument in the possibly most accurate way.

6

It and surveying technologies in geo-hazards modeling of historic anthropogenic objects on the example of the Wanda Mound in Krakow

100%

Gawałkiewicz R.

Geoinformatica Polonica

|

2022

|

tom T. 21

121--137

EN

Over the recent ten years the development of geodesic and informatic tools contributed to enrichment of measurement and interpretation methods as well as visualization of various anthropogenic and natural objects subdued to deformations over the time. The availability of photogrammetric methods (terrestrial and airborne measurements) caused that they are widely applied in monitoring of various objects subdued to the external (i.e., atmospheric) factors (rain, wind, temperature), mining (influence of underground mining). This also refers to natural terrain surface affected by mass movements and artificial earth constructions (mounds, spoil tips, dikes, road and rail embankments), the changes of which can threaten stability and pose threat to objects situated in these areas/objects and their users. There are many methods of getting spatial data and their processing, allowing the interpretation of geological threats. The article presents the measurement and interpretation model of the changes of artificially formed area with the historic Wanda Mound in Krakow with the use of robotic station SPS 930 Trimble and active signal MT 1000 and program AutoCAD v. 2021 (splines Coons patches). In the article it was shown that applying a limited number of the data set elements in a definite geometric system and the same measurement technology in the studied period of the analysis (2013–2022), it is possible to record and graphically interpretate changes on the surface of an earth mound, manifested in the phenomenon of ground creep, even in case of small values.

PL

Rozwój narzędzi geodezyjnych i informatycznych przyczynił się w ostatnim dziesięcioleciu do wzbogacenia metod pomiarowych i interpretacyjnych oraz wizualizacji różnego rodzaju obiektów pochodzenia antropogenicznego oraz naturalnego, które podlegają deformacjom w czasie. Dostępność metod fotogrametrycznych (pomiary naziemne i lotnicze) sprawiła, że wykorzystywane są one powszechnie do monitoringu różnego rodzaju obiektów poddanych oddziaływaniu czynników zewnętrznych, tj. atmosferycznych (deszcz, wiatr, temperatura), górniczych (wpływ podziemnej eksploatacji górniczej). Dotyczy to także naturalnych powierzchni terenu objętych ruchami masowymi oraz sztucznych budowli ziemnych (kopce, hałdy, groble, nasypy drogowe i kolejowe), których zmiany mogą zagrażać stateczności i stwarzać zagrożenie dla obiektów towarzyszących, usytuowanych na tych obszarach/obiektach oraz ich użytkowników. Istnieje szereg metod pozyskiwania danych przestrzennych oraz ich opracowania, pozwalających na interpretację geozagrożeń. W artykule przedstawiono model pomiarowy oraz interpretacyjny zmian sztucznie ukształtowanej powierzchni zabytkowego Kopca Wandy w Krakowie, przy wykorzystaniu stacji robo tycznej SPS 930 Trimble i sygnału aktywnego MT 1000 oraz programu AutoCAD v. 2021 (funkcje sklejane oraz płaty Coons’a). W artykule dowiedziono, że stosując ograniczoną liczebność zbioru danych w określonym układzie geometrycznym oraz tę samą technologię pomiarową w rozpatrywanym okresie analizy 2013–2022, możliwa jest rejestracja oraz graficzna interpretacja zmian powierzchni ziemnego kopca podlegającej zjawisku spełzywania gruntu, nawet w przypadku niewielkich wartości.

7

Sulphur Mine “Piaseczno” – vol. 1. Historical query of 1958–2012, geology and hydrology of the mine region, reclamation

100%

Gawałkiewicz R.

Geoinformatica Polonica

|

2020

|

tom T. 19

107--129

EN

Two post-mining excavations (relics of sulphur mining), nowadays filled with water are characteristic elements of the landscape in the Tarnobrzeg Region. They became historic and permanent trace of open-cast mining in Piaseczno (left bank of the Vistula River) in 1958–1971 and Machów (right bank of the Vistula River) in 1970–1992. The process of the reclamation of the excavation in Machów ended successfully and the water body became a popular place of leisure and recreation for the residents of the town and the vicinity. Unfortunately, in case of the excavation in Piaseczno, despite many years of liquidation and reclamation works, regaining utility values and ecological values in these areas has not been accomplished yet. There is still real risk of mass land movements of watered ground in the area above the water table, which limits the possibility of adapting the water body for any other purposes than retention and ecological reclamation. Despite short 13-years’ history of mining sulphur and nearly 10 years of mining the Baranów sands, the Sulphur Mine “Piaseczno” has interesting history, due to the mining activities (stages: exploitation, liquidation and reclamation) and the forces of nature, which make a serious problem in the process of completing the works to bring back the utilitarian values of the areas of already non-existing mining area. Based on the analysis and post-processing of the available archival cartographic materials while using information tool (Surfer, AutoCAD), it was possible to make detail parameters of the water body Piaseczno and prove the impact of reclamation works and natural phenomena (mass movements) on the shape of the lake bowl and water scarps of the excavation.

PL

Charakterystycznymi elementami krajobrazu rejonu tarnobrzeskiego są dwa poeksploatacyjne wyrobiska (relikty górnictwa siarkowego), obecnie wypełnione wodą. Stanowią historyczny i trwały ślad odkrywkowej działalności górniczej prowadzonej w Piasecznie (lewobrzeżna Wisła) w latach 1958–1971 oraz w Machowie (prawobrzeżna Wisła) w latach 1970–1992. Proces rekultywacji wyrobiska Machów zakończono pomyślnie i od kliku lat zbiornik wodny stanowi popularne miejsce wypoczynku i rekreacji mieszkańców miasta i okolic. Niestety w przypadku wyrobiska Piaseczno, mimo wielu lat prac likwidacyjnych i rekultywacyjnych, przywracanie wartości użytkowych i przyrodniczych tym terenom nie zostało zakończone. Nadal istnieje realne ryzyko masowych ruchów zawodnionych warstw ziemi w strefie nadwodnej, co ogranicza możliwość adaptacji zbiornika na cele inne niż tylko retencja i użytek przyrodniczy. Mimo krótkiej trzynastoletniej historii wydobycia kawą historię, za sprawą działalności górniczej (etapy: eksploatacji, likwidacji i rekultywacji) oraz sił natury, które stanowią poważny problem w procesie zakończenia prac zmierzających do przywrócenia wartości użytkowej terenom nieistniejącego już obszaru górniczego. Na podstawie analizy i post-processingu dostępnych archiwalnych materiałów kartograficznych przy wykorzystaniu narzędzi informatycznych (Surfer, AutoCAD), możliwe było szczegółowe sparametryzowanie zbiornika Piaseczno oraz wykazanie wpływu prac rekultywacyjnych oraz zjawisk naturalnych (ruchów masowych) na kształt misy jeziornej oraz skarp nadwodnych wyrobiska.

8

Współczesne ruchy wysadu solnego Inowrocławia w świetle badań geodezyjnych

63%

Szczerbowski Z. , Gawałkiewicz R.

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

tom Vol. 68, nr 3

195--203

EN

The paper presents results of long-standing geodetic measurements including the most recent results of levelling measurements carried out by the authors. Based on the results, a model of ground surface movements was created, which roughly reflects contemporary tectonic activity of the Inowrocław salt structure. The performance of vertical displacements of benchmarks of the research network for the last quarter-century shows its significant mobility. The results of measurements were discussed in the context of the state of art of tectonic mobility of the area and the geological structure of the dome. Unusual agreement in rates of geological processes (salt diapir uplift) determined by geodetic measurements and estimated by geological methods for a long time interval confirms trueness of previous ideas about contemporary diapir movements of the Inowrocław Salt Dome. Repeated levelling evaluated for two last time intervals provided similar regions and rates of uplifts, giving additional control of reliability of the measurements.

9

An inventory of opencast mining excavations recultivated in the form of water reservoirs as an example of activities increasing the retention potential of the natural environment: a case study from Poland

63%

Szafarczyk A. , Gawałkiewicz R.

Geology, Geophysics and Environment

|

2023

|

tom Vol. 49, no. 4

401--418

EN

The article presents examples of the employment of various geodetic measuring tools used for a detailed inventory of lake basins and shorelines. The measurement and analysis covered three post-mining open pit excavations recultivated as water reservoirs: two in Krakow (Bagry Wielkie and Bagry Małe) and one in Piaseczno (Piaseczno Sulphur Mine). Attention was paid to the factors that reduce the accuracy of the inventory of some flooded post-mining excavations, which determine the degree of usefulness of the morphometric data set for later analyses. According to available estimates, only about one-third of all water reservoirs in Poland have detailed geodetic documentation in the form of bathymetric maps. This documentation usually does not include water reservoirs of anthropogenic origin formed after the flooding of post-mining excavations (mines: sand, gravel, clay, limestone, sulphur, aggregates, etc.). The authors suggest the introduction of a document known as a reservoir documentation card and the creation of a database covering all anthropogenic water reservoirs. Considering the water deficit in Poland, it may be necessary to develop a detailed database of water resources in the short term.

10

The apparent displacement method as a tool in leveling data processing applied for validated determination of ground deformation

63%

Szczerbowski Z. , Gawałkiewicz R.

Geoinformatica Polonica

|

2020

|

tom T. 19

95--105

EN

Area of Inowrocław town is considered as tectonically active due to halotectonic movement of salt dipair situated there. The geodetic surveys carried out for the determination of terrain surface deformations over the years revealed characteristics of the movement. The evaluated vertical displacements based on measurements of benchmarks show different characteristics, depending on distant points assumed as reference benchmarks. This raises problems in analysis, interpretation of the results and decision makings in master planning. The authors demonstrate a method of adjustment calculations that minimize the inconsistencies between previously elaborated heights and inconsistencies of points considered as stabile benchmarks. Thanks to the new approach the point considered as reference were recognized as unstable. And for the others more consistent values of the displacements were obtained: several benchmarks demonstrated higher difference of displacement values in compare to the initial approach in adjustments ranging in the interval of –9 mm – +3 mm.

PL

Obszar Inowrocławia uznawany jest za aktywny tektonicznie ze względu na halotektoniczny ruch znajdującego się tam wysadu solnego. Badania geodezyjne przeprowadzone w celu określenia powierzchni terenu na przestrzeni lat ujawniły charakterystykę tego ruchu. Oszacowane przemieszczenia pionowe na podstawie pomiarów niwelacyjnych sieci reperów wykazują różne charakterystyki w zależności od rodzaju przyjętych nawiązań dalekich punktów. Rodzi to problemy w analizie, interpretacji wyników i podejmowaniu decyzji w planowaniu głównym. Dlatego autorzy przedstawiają metodę wyrównania, która minimalizuje niespójności pomiędzy wcześniej opracowanymi wysokościami oraz niespójności punktów wcześniej uznanych za punkty nawiązania. Dzięki nowej metodzie punkty przyjęte wcześniej jako punkty nawiązania okazały się niestabilne. Natomiast dla innych reperów uzyskano bardziej spójne wartości przemieszczeń: kilka reperów wykazało większą różnicę w wartościach przemieszczeń w stosunku do pierwotnego podejścia o wartościach w przedziale –9 mm – +3 mm.

11

Morphometric parameters of the water bodies of Bagry Wielkie and Bagry Małe in the biodiversity context

63%

Gawałkiewicz R. , Wagner A.

Geoinformatica Polonica

|

2023

|

tom T. 22

35--51

EN

The article presents the results of nature-based and geodetic query of two neighbouring endorheic borrow pits, i.e., Bagry Wielkie and Staw Płaszowski (Bagry Małe), situated almost in the centre of the Krakow city. The movements of water tables in 2016–2023 were observed (from the moment of ecological disaster in the Staw Płaszowski, in February 2016) and bathymetric maps were presented. Based on geodetic measurements carried out in 2016–2022 and direct observations of nature, documenting biodiversity of both reservoirs in 2019–2022, the authors reviewed the state of biosphere in this location. Surveying, observations and interviews allowed parameterization of both water bodies (morphometric data and bathymetric maps) and creating up-to-date database (location on maps, qualitative and quantitative elements of flora and fauna). The material makes base for further studies with the application of more advanced photogrammetric technologies and UAV technologies, which can make data contained in this publication more accurate.

PL

W artykule przedstawiono wyniki przyrodniczej i geodezyjnej kwerendy dwóch sąsiadujących w przestrzeni miejskiej Krakowa bezodpływowych zbiorników pogórniczych, tj. Bagrów Wielkich i Stawu Płaszowskiego (Bagrów Małych), usytuowanych niemal w centrum Krakowa. Przeanalizowano ruch zwierciadeł wody w okresie 2016–2023 (od chwili katastrofy ekologicznej w obrębie Stawu zarejestrowanej w lutym 2016 roku) oraz przedstawiono mapy batymetryczne. Na podstawie pomiarów geodezyjnych prowadzonych w latach 2016–2022 i bezpośrednich obserwacji przyrodniczych dokumentujących bioróżnorodność obu zbiorników w latach 2019–2022, autorzy dokonali przeglądu stanu biosfery w obrębie tych lokalizacji. Pomiary geodezyjne i wywiady przyrodnicze dały podstawę sparametryzowania obu akwenów (dane morfometryczne i mapy batymetryczne) oraz stworzenia aktualnej bazy przyrodniczej (mapy lokalizacji, dane jakościowe oraz ilościowe elementów flory i fauny). Zgromadzony materiał stanowi wartościowe podstawy do dalszych prac badawczych z wykorzystaniem bardziej zaawansowanych i przydatnych w tych szczególnych warunkach technik fotogrametrycznych i technologii UAV, które w przyszłości mogą usprawnić pozyskiwanie i zwiększyć dokładność danych rozpoznania przyrodniczego zawartych w niniejszej publikacji.