Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Precipitation variability in the middle Odra River basin in the years 1951-2005

100%

Otop I.

Acta Agrophysica. Rozprawy i Monografie

|

2010

|

nr 4[183]

2

Zmiennosc opadow atmosferycznych sezonu letniego w Jeleniej Gorze w latach 1951-2000

63%

Otop I. , Kuchar L.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2004

|

tom 03

|

nr 2

101-111

3

Ocena struktury czasowo-przestrzennej opadów z wkorzystaniem wybranych wskaźników do identyfikacji zdarzeń ekstremalnych

63%

Szalińska W. , Otop I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

tom T. 12, z. 2

269-282

PL

Intensywne opady mogą powodować zagrożenie oraz poważne skutki hydrologiczne (powodzie, wezbrania), zarówno lokalnie, jak i w skali regionalnej. Stopień zagrożenia powodowanego opadami zależy od wielu czynników, m.in. od wysokości opadów, czasu trwania, zasięgu przestrzennego oraz sposobu zagospodarowania danego obszaru. Celem badań było opracowanie zbioru wartości wskaźnikowych dobowych sum opadów, umożliwiających ocenę struktury czasowo-przestrzennej opadów pod kątem identyfikacji zdarzeń ekstremalnych, wpływających na zagrożenie hydrologiczne. Opracowany zbiór wskaźników obejmował wskaźniki aprioryczne i statystyczne. Wartości progowe wskaźników statystycznych wyznaczono na podstawie wieloletnich danych obserwacyjnych, analizując sumy, czas trwania i rozkład przestrzenny opadów. Wybrany zbiór wskaźników wykorzystano do oceny struktury czasowo-przestrzennej opadów w dorzeczu górnej i środkowej Odry w okresie czerwiec-lipiec 2009 oraz maj-czerwiec 2010 r. Wyznaczone wskaźniki mogą być wykorzystane w bieżącej ocenie warunków opadowych, a wraz z uwzględnieniem morfologii terenu i zagospodarowania danego obszaru - do oceny stopnia zagrożenia hydrometeorologicznego.

EN

Intensive rainfall events can cause severe hydrological threats and flooding. The scale of hydrological impact depends on the amount of precipitation, duration and spatial range. The aim of this work was to develop a set of indicators for the evaluation of daily sums of rainfall in order to identify extreme events triggering hydrological hazards. Indicator threshold values were assumed a priori or estimated from long-term observation dataset. A selected set of indicators was used to evaluate spatial and temporal structure of two precipitation events: June-July 2009 and May-June 2010. The obtained results showed the magnitude of extreme rainfall, frequency and duration as well as location of extreme events forming hydrological hazard in 2009 and 2010 in the upper and middle Odra River basin. Developed set of indicators can be used operationally to evaluate current rainfall situation and, in combination with the information on hydrological and catchment conditions, to assess hydrological risk.

4

Ocena struktury czasowo-przestrzennej opadów z wykorzystaniem wybranych wskaźników do identyfikacji zdarzeń ekstremalnych

63%

Szalinska W. , Otop I.

Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie

|

2012

|

tom 12

|

nr 2[38]

5

Precipitation extremes during flooding in the Odra River Basin in May-June 2010

51%

Szalińska W. , Otop I. , Tokarczyk T.

Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications

|

2014

|

tom Vol. 2, Iss. 1

13--20

EN

Flooding in East-Central Europe in May and June 2010 also affected the Odra River Basin. Unlike a typical summer flood scenario, in 2010 intensive precipitation was observed as early as May. Also, the location of the most intensive rainfall shifted to the catchments of the right bank tributaries of the Odra River. This paper presents the climatological assessment of the precipitation totals that caused two flood waves on the Odra River. The assessment was carried out with the use of selected indicators: monthly precipitation totals, daily precipitation totals, number of days exceeding given precipitation levels, number of days with precipitation of a given probability of exceedance and intensity, duration and accumulation of precipitation for a number of consecutive wet days. The reference values for climatological indicators were developed for the period 1966-2009. The values of the selected indicators were analyzed in terms of flood hazard in relation to the hazard gradation. The results show that the observed precipitation had the character of an extreme event with respect to its magnitude, duration and spatial extent. The catchments with recognized high levels of flood hazard were affected by the flood wave. The flood situation caused by the extreme precipitation was evaluated in the context of the largest floods in this region during recent decades.

6

Bilans wodny powierzchni ziemi na obszarze Wrocławia na podstawie badań symulacyjnych przy pomocy modelu WetSpass

51%

Kajewska-Szkudlarek J. , Kajewski I. , Otop I.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

tom Vol. 19, nr 6

33--41

PL

Urbanizacja wywiera negatywny wpływ na procesy hydrologiczne w różnej skali, zachodzące zarówno na powierzchni, jak i pod powierzchnią ziemi. Nadal poszukuje się odpowiedzi na pytanie w jaki sposób zmiany użytkowania powierzchni wpływają na bilans wodny w skali regionalnej i narzędzi, które ją umożliwią. W niniejszej pracy wykorzystano symulacyjny model WetSpass do oceny struktury bilansu wodnego na obszarze miasta Wrocławia o powierzchni 295 km2, z czego około 40% posiada typowe cechy obszarów wiejskich. Przedstawiono zależności między użytkowaniem terenu a składowymi bilansu wodnego (infiltracja efektywna, ewapotranspiracja rzeczywista, spływ powierzchniowy) dla całej aglomeracji miejskiej, jak i poszczególnych historycznych dzielnic. Średnia roczna suma zasilania infiltracyjnego we Wrocławiu w wieloleciu 1981-2010 wynosiła zaledwie 16,5 mm/rok (ok. 3% rocznej sumy opadów), ewapotranspiracji rzeczywistej 443,7 mm/rok, natomiast spływu powierzchniowego 79,3 mm/rok. Na podstawie wyników symulacyjnych stwierdzono podobieństwo między Starym Miastem i Śródmieściem, gdzie notowano wartości ewapotranspiracji równe ok. 410 mm i spływu powierzchniowego ok. 110 mm oraz między Psim Polem i Fabryczną z wyższą ewapotranspiracją (450 mm) i niższym spływem powierzchniowym (70 mm).

EN

Booming urbanization has negative impact on hydrological processes at different scales, which occurring both on and below the earth surface. However, there is still a question of how modifications in the land use affect the regional water balance and searching the tools that will enable it. In the current work, a simulation WetSpass model was used to assess the water balance structure in the city of Wroclaw (total area 295 km2, with significant share, amounting 40%, of typical rural areas). The relationship between land use and components of the water balance (groundwater recharge, actual evapotranspiration, surface runoff) for the entire urban agglomeration as well as individual historical districts has been presented. The average annual groundwater recharge in Wroclaw in the years 1981-2010 was only 16.5 mm/year (3% mean annual precipitation), evapotranspiration 443.7 mm/year, and surface runoff 79.3 mm/year. A similarity was observed between the Stare Miasto and the Śródmieście districts, where the values of evapotranspiration equal to approx. 410 mm and surface runoff of about 110 mm and between Psie Pole and Fabryczna districts with higher evapotranspiration (450 mm) and lower surface runoff (70 mm) were calculated.

7

Próba oszacowania wysokosci odpadów wywołujących wezbrania letnie w dorzeczu środkowej Odry

51%

Szalinska W. , Urban G. , Otop I.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2008

|

nr 09

PL

Oszacowanie wysokości opadów wywołujących letnie wezbrania w dorzeczu środkowej Odry wykonano na podstawie dobowych sum opadów z 53 stacji opadowych w wieloleciu 1971-2005. Krytyczną wartość opadu poszukiwano spośród wartości 5-dniowych sum opadów o prawdopodobieństwie przewyższenia (p) od 10% do 0,1%. Wyznaczono zależności funkcyjne pomiędzy prawdopodobieństwem przewyższenia danej sumy opadu a wysokością nad poziomem morza. Uzyskane zależności pozwoliły na ocenę częstości przewyższeń danej sumy opadów w określonym piętrze wysokościowym. W poszczególnych latach badanego wielolecia wyznaczono ilość 5-dniowych epizodów opadowych w poszczególnych przedziałach p: >10%, [10% –5%), [5% – 2%), [2% – 1%), [1% – 0,1%), ≤ 0,1%. Uporządkowując uzyskane zestawienie według ilości epizodów o prawdopodobieństwie p ≤ 1%, wyselekcjonowano lata, w których wystąpiły znaczne obszarowo wezbrania w dorzeczu środkowej Odry. Z analizy zależności pomiędzy średnią wartością opadu a stopniem zagrożenia obszaru oszacowano wysokości opadu, które mogą powodować średnie i poważne zagrożenia wezbraniowe.

EN

Evaluation of the precipitation value causing summer floods in the Middle Odra basin was done on the basis of daily precipitation totals within the period of 1971–2005 recorded at 53 precipitation stations. The critical value of precipitation was searched among the values of 5-days precipitation totals with the probability of exceeedance (p) of 10% and lower. The functional relationships between precipitation values of the given p and the altitude of the stations were identified. They were used to estimate the range of precipitation values of given p for the altitude layers. For each year a number of 5-days precipitation totals of the following p: >10%, [10% – 5%), [5% – 2%), [2% – 1%), [1% – 0,1%), ≤ 0,1% was calculated. Arranging the obtained results by the number of events of p≤1% let to designate the years of the severe and extended floods in the middle Odra basin. While analyzing the relationship between mean areal value of precipitation and the number of critical precipitation incidences, the values of precipitation causing moderate and severe risk of summer flood were estimated.

8

Precipitation extremes during flooding in the Odra River Basin in May-June 2010

51%

Szalinska W. , Otop I. , Tokarczyk T.

Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications

|

2014

|

tom 02

|

nr 1

EN

Flooding in East-Central Europe in May and June 2010 also affected the Odra River Basin. Unlike a typical summer flood scenario, in 2010 intensive precipitation was observed as early as May. Also, the location of the most intensive rainfall shifted to the catchments of the right bank tributaries of the Odra River. This paper presents the climatological assessment of the precipitation totals that caused two flood waves on the Odra River. The assessment was carried out with the use of selected indicators: monthly precipitation totals, daily precipitation totals, number of days exceeding given precipitation levels, number of days with precipitation of a given probability of exceedance and intensity, duration and accumulation of precipitation for a number of consecutive wet days. The reference values for climatological indicators were developed for the period 1966-2009. The values of the selected indicators were analyzed in terms of flood hazard in relation to the hazard gradation. The results show that the observed precipitation had the character of an extreme event with respect to its magnitude, duration and spatial extent. The catchments with recognized high levels of flood hazard were affected by the flood wave. The flood situation caused by the extreme precipitation was evaluated in the context of the largest floods in this region during recent decades.

9

Warunki bioklimatyczne jako czynnik kształtujący potencjał rekreacyjny Sudetów

51%

Miszuk B. , Otop I. , Owczarek M.

Przegląd Geograficzny. Polska Akademia Nauk

|

2012

|

tom 84

|

nr 3

10

Zasoby wodne województwa dolnośląskiego w okresach suszy

45%

Tokarczyk T. , Adynkiewicz-Piragas M. , Bogusz A. , Otop I. , Urban G.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego. Inżynieria Środowiska

|

2007

|

nr 13[133]

11

Zasoby wodne województwa dolnośląskiego w okresach suszy

45%

Tokarczyk T. , Adynkiewicz-Piragas M. , Bogusz A. , Otop I. , Urban G.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

tom nr 133 (13)

411-419

PL

Województwo dolnośląskie jest jednym z najuboższych w wodę obszarów kraju. Pierwszoplanową rolę w kształtowaniu stosunków hydrologicznych odgrywają tutaj opady atmosferyczne oraz ich rozkład w czasie i na obszarze dorzecza Odry. Naturalną przyczyną niżówek jest deficyt zasilania rzeki, który może być spowodowany brakiem opadów, dużym parowaniem oraz długotrwałymi mrozami. Brak opadów powoduje, że rzeki zasilane są jedynie przez wody podziemne. Na wielkość zasilania ma wpływ długość okresu bezopadowego. Im on jest dłuższy, tym bardziej wyczerpują się zasoby wód podziemnych i zasilanie rzek maleje. W okresie letnim, gdy wysokie temperatury powietrza ułatwiają szybkie parowanie wody oraz występują niewielkie opady, zasilanie rzek maleje. Współdziałanie tych czynników może doprowadzać do powstawania niżówek letnich. Zasoby wodne w takich okresach ulegają stopniowemu sczerpywaniu, co doprowadzić może do wystąpienia deficytów w zaspokajaniu potrzeb wszystkich użytkowników. W artykule oceniono zasoby wodne na podstawie wybranych okresów niżówkowych w rzekach obszaru województwa dolnośląskiego, określono ich objętość deficytu oraz czas trwania.

EN

The Dolnoslaskie Province is the one of the poorest region in water supply in the whole territory of Poland. The crucial role for hydrological conditions plays precipitations and also their temporal and spatial distribution in Odra basin. The natural reason of low flow in rivers is river supply scarcity which is caused by precipitations lack and increasing of evaporation. The lack precipitation caused that rivers are supply by only groundwater. In summer season when high temperatures help to evaporation increasing water supply are decreased. Water resources in such periods are gradually bailing. It can lead to appearance breaks in water demand for all users. In this paper water resources were assessed on the basis of low flow periods in rivers Dolnoslaskie Province territory and described their deficit volume and duration.

12

Climate analysis as a basis for a sustainable water management at the Lusatian Neisse

38%

Pluntke T. , Schwarzak S. , Kuhn K. , Lunich K. , Adynkiewicz-Piragas M. , Otop I. , Miszuk B.

Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications

|

2016

|

tom 04

|

nr 1

EN

Current and future climate conditions and their impact on water balance, ecosystems, air quality and bioand agro-climatology were investigated in the region of the Lusatian Neisse within the two EU -projects – NEYMO and KLAPS. This work focuses on the climate analysis of the region at the German-Polish border as a preliminary step for a hydrological analysis of current and future conditions. Observed climatological data were processed and analysed using the indicators air temperature, precipitation, sunshine duration, potential evapotranspiration and the climatic water balance (CWB). The latter defines the difference between precipitation and potential evapotranspiration and is a measure for the climatological water availability in the region. Observations were used to statistically downscale data from Global Circulation Models under various scenarios regarding greenhouse gas emissions (A1B, RCP 2.6, RCP 8.5) and applying the WETTREG-method for regionalization. In total, 50 climate projections for periods up until the end of the 21st century were analysed, with the application of the mentioned indicators. For the period 1971-2010, increasing trends of temperature, precipitation, sunshine duration and potential evapotranspiration were found. This leads to a reduced CWB in the summer half-year (SHY), which could be partly compensated by an increase in the winter half-year (WHY). Trends of temperature, sunshine duration and potential evapotranspiration remain positive for the far future (2071-2100), but precipitation decreases. These climatic conditions aggravate water availability, especially in the SHY. Impacts on water management are very probable and were therefore further investigated in the NEY MO project that applied hydrological models.

13

Climate analysis as a basis for a sustainable water management at the Lusatian Neisse

38%

Pluntke T. , Schwarzak S. , Kuhn K. , Lünich K. , Adynkiewicz-Piragas M. , Otop I. , Miszuk B.

Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications

|

2016

|

tom Vol. 4, Iss. 1

3--11

EN

Current and future climate conditions and their impact on water balance, ecosystems, air quality and bio and agro-climatology were investigated in the region of the Lusatian Neisse within the two EU -projects – NEYMO and KLAPS. This work focuses on the climate analysis of the region at the German-Polish border as a preliminary step for a hydrological analysis of current and future conditions. Observed climatological data were processed and analysed using the indicators air temperature, precipitation, sunshine duration, potential evapotranspiration and the climatic water balance (CWB). The latter defines the difference between precipitation and potential evapotranspiration and is a measure for the climatological water availability in the region. Observations were used to statistically downscale data from Global Circulation Models under various scenarios regarding greenhouse gas emissions (A1B, RCP 2.6, RCP 8.5) and applying the WETTREG-method for regionalization. In total, 50 climate projections for periods up until the end of the 21st century were analysed, with the application of the mentioned indicators. For the period 1971-2010, increasing trends of temperature, precipitation, sunshine duration and potential evapotranspiration were found. This leads to a reduced CWB in the summer half-year (SHY), which could be partly compensated by an increase in the winter half-year (WHY). Trends of temperature, sunshine duration and potential evapotranspiration remain positive for the far future (2071-2100), but precipitation decreases. These climatic conditions aggravate water availability, especially in the SHY. Impacts on water management are very probable and were therefore further investigated in the NEY MO project that applied hydrological models.