Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The Russian break? Mysterious history of reception of Marx’s ideas in future socialist fatherland (review essay)

100%

Winczewski D.

Studia Krytyczne/ Critical Studies

|

2020

|

nr 9

133-140

2

Fenomenologia autorytetu w ujęciu Alexandre Kojève’a

100%

Winczewski D.

Horyzonty Polityki

|

2022

|

tom 13

|

nr 45

11-30

EN

Research Objective: The research aim of the article is to present the theory of the authority of Alexandre Kojève, discussing his philosophical assumptions and political implications. The Research Problem and Method: he main problem analyzed in this article is to discuss the political implications of applying the phenomenological method to the concept of authority. Kojève’s philosophy is an attempt at critical reflection that results in a phenomenological separation of authority from force and violence, leading to interesting conclusions that stable political power cannot be based on violence, but must be based on the peaceful rule of law. The Process of Argumentation: The article reconstructs the successive phases of Kojève’s theory of authority, presenting the importance of the philosopher himself in culture, then discussing his definition of authority and the resulting political conclusions. Then the vision of a universal and homogeneous state based on the supremacy of the judiciary was reconstructed. Finally, the text ends with a critical sumarry of Kojève’s proposal. Research Results: On the one hand, there are presented the weaknesses of the philosophical reflection of the text’s protagonist, which are founded on intuitive and subjective speculation on the issue of authority. On the other hand, Kojève’s reflection contains many significant reflections on contemporary democratic theories and their imperfections. His analyzes can be treated as one of the perspectives explaining today’s problems of European integration. Conclusions, Innovations, and Recommendations: The article in conclusions shows how philosophical theoretical thinking is able to identify significant problems of European integration.

PL

Cel badawczy: Celem badawczym artykułu jest przedstawienie teorii autorytetu Alexandre’a Kojève’a poprzez prezentację jego założeń filozoficznych i politycznych. Problem i metody badawcze: Głównym problemem analizowanym w niniejszym artykule jest omówienie implikacji politycznych płynących z zastosowania metody fenomenologicznej w odniesieniu do pojęcia autorytetu. Filozofia Kojève’a stanowi próbę krytycznego namysłu, której efektem jest fenomenologiczne oddzielenie autorytetu od siły i przemocy, co prowadzi do interesujących konkluzji wskazujących na to, że stabilna władza polityczna nie może być oparta na przemocy, lecz na pokojowych rządach prawa. Proces wywodu: Artykuł rekonstruuje kolejne fazy teorii autorytetu Kojève’a, prezentując znaczenie samego filozofa w kulturze, następnie omawia jego definicję autorytetu i wynikające stąd wnioski polityczne. Została zrekonstruowana wizja uniwersalnego i homogenicznego państwa opartego na supremacji władzy sądowniczej. Finalnie tekst wieńczy część krytyczna – omówienie propozycji Kojève’a. Wyniki analizy naukowej: Z jednej strony zostają przedstawione słabe strony refleksji filozoficznej bohatera tekstu, które ufundowane są na intuicyjnej i subiektywnej spekulacji w kwestii autorytetu. Z drugiej strony przemyślenia Kojève’a zawierają wiele przenikliwych refleksji na temat współczesnych teorii demokratycznych. Jego analizy mogą zostać potraktowane jako jedna z perspektyw tłumaczących dzisiejsze problemy integracji europejskiej. Wnioski, innowacje i rekomendacje: Artykuł pokazuje, w jaki sposób filozoficzne myślenie teoretyczne potrafi wskazać na istotne problemy w procesie integracji europejskiej.

3

Rewolucja i przewrót w historiografii. Bolszewizm w nowej perspektywie

100%

Winczewski D.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

tom 20

|

nr 2

246-261

EN

The aim of this paper is to provide an overview of the works of John Marot collected in the book The October Revolution in Prospect and Retrospect. Those of Marot's claims that seem to stand out in comparison to the current historiography of October Revolution and politics of Bolshevik party are also presented. In this overview we attempt to juxtapose the author's perspective with the existing interpretations of the events described in his book and to assess how accurate are the points that Marot makes and to what degree they are truly innovative.

PL

Celem artykułu jest omówienie serii esejów Johna Marota zebranych w książce The October Revolution in Prospect and Retrospect oraz zaprezentowanie tych tez autora, które zdają się wyróżniać na tle dotychczasowej historiografii dotyczącej Rewolucji Październikowej i polityki partii bolszewickiej. W ramach tego omówienia próbujemy zestawić poglądy autora z dotychczasowymi interpretacjami wydarzeń, do których treści zawarte w jego pracy się odnoszą i podjąć się oceny tego, na ile, po pierwsze, argumenty Marota wydają się być trafne, a po drugie, na ile są one rzeczywiście nowatorskie.

4

Adam Tooze (2017). Cena zniszczenia, tłum. dominik Jednorowski. Oświęcim: Napoleon V.

100%

Winczewski D.

Studia Krytyczne/ Critical Studies

|

2019

|

nr 7

5

Pieniądz i zagregowany popyt w polskiej ekonomii marksistowskiej.

100%

Winczewski D.

Nowa Krytyka

|

2015

|

tom 35

151-169

EN

Rosa Luxemburg significantly expanded economic thought for the first time seriously putting the issues of effective demand and money in a capitalist economy. Although her attempts to unravel how capitalism expanded reproduction takes place in the universal acceptance were considered to be incorrect, but it was close to a good solution pointing to a possible role for the public sector and quite accurately guessing the role it plays in the dynamics of capitalism export. Her idea was developed by Michal Kalecki, who proved that private investment can drive economic situation developed capitalism, which by nature have a tendency to crash, as described in his simulations Henryk Grossman. However, Kalecki predicted that public investment and debt will save capitalism, that he had no illusions that these solutions except the crises and political offensive of the capitalists. The prospect of Kalecki is in most aspects in line with contemporary neo-chartalist monetary theory, which assumes stable growth thanks to the possibility of endogenous money creation by the state and commercial banks. But is it broader and more mature politically, because the polish marxists predicted that about the prospects of capitalism will not decide even the most realistic economic policies of the democratic government, but in fact not entirely predictable class struggle between the capitalists and the working class.

6

Materializm dialektyczny po „diamacie”: naukowa ontologia dialektyczna i materializm przyrodniczy

100%

Winczewski D.

Filozofia i Nauka

|

2021

|

tom 9

311-336

EN

The aim of the article is to reconstruct the cardinal theses and assumptions of the materialistic-dialectical ontology in the post-Stalinist Marxist scientific philosophy, often described as “Eastern Marxism”. Basing on the source literature covering the works of the most eminent Polish (Stefan Amsterdamski, Stanisław Butryn, Helena Eilstein, Władysław Krajewski, Jan Such, Wiesław Sztumski and others) and Soviet (Fedosseyev, Konstantinov, Szeptulin, Rubinshtajn, etc.) philosophers which studied the links between dialectical materialism and natural sciences, I claim that postwar Marxist scientism clarifies the concise intuitions of the classics of Marxism regarding the nature and assumptions of dialectical materialism, especially the dialectic of nature. Contrary to the current interpretations of the sources of dogmatism in Marxism as the dominant ontological assumption of dialectical and natural materialism, according to these findings, it turns out that after its post-war modernization, the dialectical ontology was cleared of numerous dogmas and misunderstandings. Moreover, it turns out to be consistent with the general assumptions of the anti-Stalinist Marxist social and political philosophy.

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja kardynalnych tez i założeń ontologii materialistyczno-dialektycznej w poststalinowskiej marksistowskiej filozofii naukowej, często określanej mianem „marksizmu wschodniego”. Bazując na literaturze źródłowej obejmującej dzieła najwybitniejszych polskich (Stefan Amsterdamski, Stanisław Butryn, Helena Eilstein, Władysław Krajewski, Jan Such, Wiesław Sztumski i inni) oraz radzieckich (Piotr Fiedosiejew, Fiodor Konstantinow, Aleksander Szeptulin, Siergiej Rubinsztajn etc.) autorów prowadzących badania nad związkami materializmu dialektycznego z naukami szczegółowymi, twierdzę, iż powojenny scjentyzm marksistowski precyzuje lapidarne intuicje klasyków marksizmu dotyczące charakteru i założeń materializmu dialektycznego, a zwłaszcza dialektyki przyrody. Wbrew rozpowszechnionym obecnie interpretacjom upatrujących źródeł dogmatyzmu w marksizmie w dominującej roli założeń ontologicznych materializmu dialektycznego i przyrodniczego, wedle niniejszych ustaleń okazuje się, że po jej powojennej modernizacji dialektyczna ontologia została oczyszczona z licznych dogmatów i nieporozumień. Co więcej, okazuje się zgodna z ogólnymi założeniami antystalinowskiej marksistowskiej filozofii społecznej i politycznej.

7

War in Ukraine and Enduring Relevance of the Clausewitzian Theory

100%

Winczewski D.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2023

|

tom 80

239-252

PL

W artykule omówiono wybrane teoretyczne i praktyczne problemy trwającej od 2014 r. wojny rosyjsko-ukraińskiej z perspektywy politycznej teorii wojny Carla von Clausewitza. Stwierdzono, po pierwsze, że definiowanie pierwszej fazy konfliktu jako „wojny hybrydowej” jest na gruncie teoretycznym zabiegiem zbędnym, który zaciemnia metodologicznie ważną różnicę między wojną a pokojem. Po drugie, pomimo innowacji technologicznych, koncepcje „mgły wojny” i „tarcia” pozostają aktualne. Po trzecie, obecna faza konfliktu pokazuje, że spontaniczne i oddolne zaangażowanie obywateli w wojnę było zjawiskiem przejściowym, które uległo podporządkowaniu centralnym strukturom dowodzenia. Ukazano również, że z perspektywy teorii Clausewitza strategiczna porażka Rosji w pierwszej części drugiej fazy konfliktu jest całkowicie zrozumiała.

EN

The article discusses selected theoretical and practical problems of the ongoing Russian Ukrainian war since 2014 from the perspective of Carl von Clausewitz’s political theory of war. It argues, first, that defining the first phase of the conflict as “hybrid war” on theoretical grounds is an unnecessary exercise that obscures the methodologically important difference between war and peace. Second, despite technological innovations, the concepts of “fog of war” and “friction” remain relevant. Third, the current phase of the conflict shows that the spontaneous and grassroots involvement of citizens in the war was a transitional phenomenon that became subordinated to central command structures. It also shows that from the perspective of Clausewitz’s theory, Russia’s strategic failure in the first part of the second phase of the conflict is completely understandable.

8

Lenin i Clausewitz. Sztuka wojny.

100%

Winczewski D.

Nowa Krytyka

|

2016

|

nr 37

227-245

EN

The aim of this paper is to show Carl von Clausewitz influence on Vladimir Lenin writings and actions. We especially want to analyse this influence on bolshevik’s theory of war, warfare and revolutionary struggle. We think that Clausewitz writings on strategy and tactics played important role in marxist-leninist theory of just and unjust war’s. They have also important role in defending the October Revolution in Russia because beliefs of prussian general helps bolshevik with creation of the Red Army as mighty and powerful revolutionaly tool. At the end we want to show actuality of „clausewitzian” theory of war in modern marxism. We would say also few words about importance of marxist investigations of war as instrument of capitalist culture.

9

W stronę demokracji ekonomicznej. Między socjalizmem rynkowym a demokratycznym planowaniem.

100%

Winczewski D.

|

nr 2

214-239

EN

The main aim of this article was to answer the question of what planning model is applicable in postcapitalist, transitional period economy based on worker self-management. The works of authors dealing with contemporary political economy shows that labor cooperatives can be an effective way to manage the company and the neo-liberal view on the functioning of companies is anachronistic. Pat Devine and Fikret Adaman tried to prove that the employee enterprises can carry out effective allocation through planning based on negotiations. Paul Cockshott and Allin Cottrell, in turn, argued that the political elements of the negotiations are unnecessary because the plan would require only developed computer technology and cash based on the right values based on the work. Both models have significant limitations, which call into question their functionality. I think a better solution to the problem of effective coordination of employee enterprises is the use of a large-scale indicative planning, which has historically been used in various capitalist countries. Changing the mode of production and the abolition of private property in favour of collective property gives hope that indicative planning will work better than in capitalism.

PL

Głównym celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie, jaki model planowania jest możliwy do zastosowania w postkapitalistycznej gospodarce okresu przejściowego, opartej na samorządności pracowniczej. Prace autorów zajmujących się współczesną ekonomią polityczną dowodzą, że kooperatywy pracownicze mogą stanowić efektywny sposób zarządzania przedsiębiorstwem, a neoliberalny pogląd na funkcjonowanie firm jest anachroniczny. Pat Devine i Fikret Adaman próbowali dowieść, że w pracowniczych przedsiębiorstwach da się przeprowadzić efektywną alokację poprzez planowanie oparte na negocjacji. Paul Cockshott i Allin Cottrell dowodzili z kolei, że elementy politycznej negocjacji są zbędne, ponieważ planowanie wymagać miałoby jedynie rozwiniętej technologii komputerowej oraz rachunku opartego o prawo wartości opartej na pracy. Obydwa modele posiadają istotne ograniczenia, które stawiają pod znakiem zapytania ich funkcjonalność. Dowodzę, że lepszym rozwiązaniem problemu efektywnej koordynacji przedsiębiorstw pracowniczych jest wykorzystanie na szeroką skalę planowania indykatywnego, które było w przeszłości stosowane w różnych krajach kapitalistycznych. Zmiana sposobu produkcji i zniesienie własności prywatnej na rzecz własności kolektywnej daje nadzieję, że w socjalizmie planowanie indykatywne będzie funkcjonować lepiej niż w kapitalizmie.

10

Modern Monetary Theory a marksistowska krytyka ekonomii politycznej

100%

Winczewski D.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

tom 25

|

nr 3

136-175

EN

This article is an attempt to discuss the issues represented by Modern Monetary Theory, one of the most popular post-Keynesian theories within the perspective of Marxist political economy. The subject of the analysis will be primarily MMT assumptions about the role of money in the modern world, in juxtaposition with contemporary research analyzing the Marxist theory of commodity money capital. The ideas of neo-chartalists on economic policy in capitalism and its influence on the dynamics of the whole system will also be commented on and evaluated. Another issue is the strictly political problems related to MMT, which will also be analyzed. Common points will be shown, combining some of the MMT concepts with Marxist concepts, while demonstrating the theoretical predominance of Marxist propositions. The author of this article is trying to prove that, while the realism of modern capitalism belongs to the descriptive part, some non-orthodox Marxist economists may accept that the normative part of this theory should be criticized because of its rather superficial repetition of some traditional Keynesian monetary and fiscal policy proposals.

PL

Niniejszy artykuł jest próbą omówienia problematyki reprezentowanej przez Modern Monetary Theory (Nowoczesną Teorię Monetarną), czyli jedną z popularnych ostatnio teorii zaliczanych do nurtu postkeynesowskiego, w perspektywie marksistowskiej ekonomii politycznej. Przedmiotem analizy będą przede wszystkim założenia MMT dotyczące roli pieniądza we współczesnym świecie – zostaną one zestawione ze współczesnymi badaniami nad marksowską teorią pieniądza towarowego z Kapitału. Skomentowane i ocenione zostaną również pomysły neoczartalistów dotyczące polityki gospodarczej w kapitalizmie oraz jej wpływu na dynamikę całego systemu. Osobną kwestią jest ściśle polityczna problematyka związana z MMT, która również zostanie poddana analizie. Przedstawione zostaną punkty wspólne dla niektórych założeń MMT i koncepcji marksistowskich, przy jednoczesnym wykazaniu teoretycznej przewagi propozycji tych drugich. Autor artykułu stara się dowieść, że o ile deskryptywna część omawianej teorii, dotycząca realiów współczesnego kapitalizmu, może być zaakceptowana przez niektórych nieortodoksyjnych ekonomistów marksistowskich, to jej normatywna część powinna spotkać się z krytyką, ze względu na obecne w niej dość powierzchowne powtórzenie niektórych tradycyjnych keynesowskich propozycji dotyczących polityki monetarnej i fiskalnej.

11

Michał Kalecki i problem racjonalnej alokacji zasobów w socjalizmie

100%

Winczewski D.

Praktyka Teoretyczna

|

2015

|

tom 24

|

nr 2

196-225

EN

The aim of this article is the reconstruction of the views of Michael Kalecki and his followers on rational calculation and allocation of resources in a socialist economy, and also to try to compare their statements with the views of both supporters of capitalism, as well as alternative models of socialism. In this matter the piece examines articles of Polish economists on the pattern formation of prices in capitalism and socialism, the role of the working class and the system of incentives and economic governance. In this paper, we have also discussed the views of the authors who, based on the work of Kalecki, took up a controversy with a circulation narrative explaining the failure of socialism. The conclusion that flows from the preceding analysis is as follows: Real capitalism and real socialism struggle with problems of imperfect information, and soft budgets; a particular model of economic management in this regard is not the direct cause of the failure of the socialist project. In addition to the problem of innovation and optimal investment, from the Kaleckian perspective, a fundamental problem of socialism appears to be the appropriate relations of production in the Marxist sense, understood as democratization of the relationship between the working class and the production management layer.

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja poglądów Michała Kaleckiego i jego zwolenników na temat racjonalnej kalkulacji i alokacji zasobów w gospodarce socjalistycznej, a także próba zestawienia tych poglądów z poglądami zwolenników zarówno kapitalizmu, jak i alternatywnych modeli socjalizmu. Pod tym kątem przeanalizowano artykuły polskiego ekonomisty dotyczące schematu tworzenia się cen w kapitalizmie i socjalizmie, roli klasy robotniczej oraz systemu bodźców i sposobu zarządzania gospodarką. W artykule omówiono też poglądy autorów, którzy bazując na pracach Kaleckiego, podjęli się polemiki z obiegową narracją wyjaśniającą porażkę realnego socjalizmu. Zarówno realny kapitalizm, jak i realny socjalizm zmagają się z problemami niedoskonałej informacji i miękkich budżetów, nie istnieje również doskonały model zarządzania gospodarką, w związku z tym nie są to bezpośrednie przyczyny niepowodzenia projektu socjalistycznego. Oprócz problemu innowacji i optymalnych nakładów inwestycyjnych z perspektywy kaleckiańskiej zasadniczym problemem socjalizmu wydaje się ustanowienie właściwych stosunków produkcji w marksistowskim sensie, rozumianych jako zdemokratyzowanie relacji pomiędzy klasą robotniczą a warstwą zarządzającą produkcją.

12

Problematyka wojny i wojskowości w klasycznym marksizmie

100%

Winczewski D.

Studia Krytyczne/ Critical Studies

|

2016

|

nr 2

PL

Artykuł omawia wybrane problemy klasycznej marksistowskiej refleksji na temat wojny, wojskowości. Zaprezentowane zostanie piśmiennictwo wojskowe Fryderyka Engela oraz jego i Marksa historyczne analizy roli wojen w procesie ekonomicznych przemian społeczeństwa. Engels jest również autorem bogatej spuścizny dotyczącej historii wojskowości. Omówiony zostanie również stosunek do militaryzmu czołowych przedstawicieli socjaldemokracji, takich jak Wilhelma i Karla Liebknechtów, Augusta Bebla, Franciszka Mehringa i Róży Luksemburg.

EN

The article discusses some problems of classical Marxist reflection on war and military service. We will some military writings of Friedrich Engels and his some Karl Marx's historical analysis of the role of war in the process of economic transformation of society. Engels is also the author of a rich legacy on military history. We will also discuss will some problems with militarism in writings of leading representatives of social democracy such as Wilhelm and Karl Liebknecht's August Bebel, Franz Mehring and Rosa Luxemburg.