Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wiersze jako scenariusze ćwiczeń językowych

100%

Ostasz M.

Logopedia

|

2017

|

tom 46

73-90

PL

Artykuł przedstawia funkcjonalizację teorii paidii jako metodę aksjologii wierszy mających wyraźną sprawność zabawową, ale i zarazem edukacyjną. Analizy pozwoliły stwierdzić, że większość pajdialnych wierszy logopedycznych stanowi wyliczeniowo-repetycyjny model, ponieważ po wielokrotnym wyliczeniowym opisie danego zjawiska lub roli następuje ich powtarzanie (repetycja) w celu utrwalenia. Odnosi się też wrażenie, że znaczna część takich tekstów stanowią sylabotoniki (trocheiczne, jambiczne lub amfibrachiczne) ze stałą średniówką, rymami żeńskimi, parzystymi, przybierające mnemotechniczne własności. Częstym tematem prezentowanym w takich wierszach są zasady dotyczące: alfabetu, gramatyki i ortografii, dawniej języka greckiego czy łaciny. Wspomagają one zapamiętywanie wiedzy abstrakcyjnej, służą na przykład do ćwiczeń poznania abecadła. Są najłatwiejsze do powtarzania i zapamiętania – przysłowiowo „wpadają w ucho”, a podstawowym środkiem poetyckim bywa w nich instrumentacja głoskowa. Część z wybranych wierszy Tuwima, Kerna, Sztaudyngera, Strzałkowskiej, Dębskiego, czy Edyk-Psut nie powstała z myślą ćwiczenia systemów mowy, lecz zabawy językowej (gramatyczno-leksykalnej), w której spontanicznie (niekoniecznie zamierzenie), takim ćwiczeniom służą. Niektóre mają jednak charakter metatekstowy czy metalogopedyczny, ponieważ wprowadzają pojęcie ćwiczeń, np. systemu fonetyczno-fonologicznego lub gramatycznego oraz podpowiadają sposoby ich realizacji.

EN

The article presents the theory of paedeia as a method of the axiology of poems having a distinctly playful character as well as an educational competence. The analyses have led to the conclusion that the majority of paedial speech therapy poems constitute the counting out model, because after a multiple of repetitious trials of a given phenomenon a permanent retention can take place. We are under the impression that most of such texts constitute sylabotonics (na: trochaic, iambic, or amphibrach) with a constant pause, feminine paedial rhymes, which take on mnemotechical properties. Frequent themes presented in such poems are the rules concerning the alphabet, grammar and orthography. They support to memorize abstract knowledge or serve, for example, to practice learning the alphabet, and so they are the easiest to repeat and remember – being “catch words” – and the figures of sound are mostly their essential poetic means. Part of the selected poems by Tuwim, Kern, Sztaudynger, Strzałkowska, Dębski, Budkiewicz, or Edyk-Psut, have not begun with a thought of practicing the systems of speech but were formed as a linguistic play (grammaticallexical), in which they serve such exercise spontaneously and not necessarily intentionally. Some of them, however, have a meta-textual or speech therapeutic element because they introduce the notion of exercise, e.g. of the phonetic-phonological or grammatical systems, and ways of their realization.

2

Poem as a Scenario for Linguistic Exercises

100%

Ostasz M.

Logopedia

|

2017

|

tom 46 EN

47-60

EN

The article presents the theory of paedeia as a method of the axiology of poems having a distinctly playful character as well as an educational competence. The analysis have led to the conclusion that the majority of paideial speech therapy poems constitute the counting out model, because after a multiple of repetitious trials of a given phenomenon, a permanent retention can take place. We are under the impression that most of such texts constitute sylabotonics (trochaic, iambic, or amphibrach) with a constant pause, feminine paideial rhymes, which take on mnemotechnical properties. Frequent themes presented in such poems are the rules concerning the alphabet, grammar and orthography. They support to memorize abstract knowledge or serve, for example, to practice learning the alphabet, and so they are the easiest to repeat and remember – being “catch words” – and the figures of sound are mostly their essential poetic means. Part of the selected poems by Tuwim, Strzałkowska, Dębski, or Edyk-Psut, have not begun with a thought of practicing the systems of speech but were formed as a linguistic play (grammatical-lexical), in which they serve such exercise spontaneously and not necessarily intentionally. Some of them, however, have a meta-textual or speech therapeutic element because they introduce the notion of exercise, e.g. of the phoneticphonological or grammatical systems, and ways of their realization.

3

NARRACJA WYLICZENIOWO-REPETYCYJNEGO MODELU WIERSZY JAKO SCENARIUSZY ĆWICZEŃ JĘZYKOWYCH

100%

Ostasz M.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2016

|

nr 14

189-206

EN

The purpose of my article is to demonstrate the efficiency of the educational enumerated-repetitive or infantile model of poem, which is characteristic for paideia aimed at repetition (ilinx). It should be noted that the enumerated-repetitive narrative is very efficient and effective for both children fun and pedagogically. The selected paideia poems are primarily for improving a speech act, as well as the efficiency of the language in terms of grammar and vocabulary. Paideia poems fit into the psychophysical condition of perceptive of a child – the world portrayed inspires certain phenomenon or roles (mimicry), and the magical power of words (alea) urges (enslave) for repetitive play (ilinx) and competition in their role or filling (agon), and therefore represent scenarios of spontaneous language learning exercises. The poems of Maria Konopnicka, Julian Tuwim or Jan Brzechwa and contemporary poets such as Ludwik Jerzy Kern, Marcin Brykczyński, Anna Edyk-Psut, Urszula Budkiewicz or Łukasz Dębski are paideia scenarios of articulation exercises enriched by semantic fields, realizes the construction of words, etc. So they are excellent proposition of both fun and education – spontaneous language learning exercises.

4

Logopedyczny aspekt edytorskich wyróżnień w tomikach wierszy dla dzieci

63%

Ostasz M. , Pustuła M.

Logopedia

|

2020

|

tom 49

|

nr 2

219-232

PL

Jakość publikacji kierowanych do dzieci stanowi szeroki i wciąż niezbyt dokładnie opisany obszar badań. Niniejsze analizy stanowią próbę uświadomienia tego zagadnienia w odniesieniu do tzw. książki logopedycznej. Artykuł dotyczy wyróżnień stanowiących ważne, ale jeszcze mało rozpoznane i przejrzane środki edytorskie, które powinny być w należycie zaprojektowanej książce podporządkowane podstawowym funkcjom: czytelności, organizacji, nawigacji i spójności. Zgłębienie tej tematyki pozwoliło zauważyć motywację dostosowywania edytorskich aspektów takich publikacji nie tyle w infantylizowaniu, ile rzeczywistej potrzebie percepcyjnej młodego odbiorcy. Przedstawione przykłady wskazują, że każdy wykorzystany w projekcie książki dziecięcej element powinien głównie służyć czytelności tekstu, ponieważ ich działanie rozszerza się na wspomaganie rozwoju różnych sfer kompetencji kulturowych małego odbiorcy: poznawania głosek i liter, sprawności artykulacyjnej, ćwiczeń gramatycznych, ortograficznych itp. Estetyka książki dziecięcej może wpływać pozytywnie lub negatywnie na obcowanie z nią. Odpowiednio dopasowane środki typograficzne wpływają na podniesienie czytelności tekstu, czyli ułatwiają oswajanie z tekstem i jego warstwą edukacyjną.

EN

The quality of publications aimed at children is a broad and still not well described area of research. The present analysis is an attempt to raise awareness of this issue in relation to the so-called speech therapy book. The article deals with distinctions constituting important, but still little recognized and reviewed editorial means, which should feature in a properly designed book, subordinated to the basic functions: readability, organisation, navigation and coherence. By delving into this subject, it has been possible to see the motivation for adapting the editorial aspects of such publications not so much in infantilising but in the actual perceptual needs of the young reader. The presented examples indicate that each element used in the design of a children’s book should mainly serve the readability of the text, as their action extends to support the development of various spheres of cultural competence of the young recipient: learning of voices and letters, articulation skills, grammar and spelling exercises, etc. The aesthetics of a children’s book can have a positive or negative impact on interacting with it. Adequate typographic devices increase the readability of the text, that is they facilitate familiarisation with the text and its educational layer.