Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Mediator as a Profession Incorporated into the System of Common Courts – Civil Mediation Practice in the Light of Recent Changes

100%

Kalisz A.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2018

|

tom 27

|

nr 3

EN

The article is an attempt to examine the results of the amendments, which have been introduced to civil procedure and to mediation law since the 1st January 2016. Mediation corresponds with the nature of private law and in many other Western countries it has become a significant part of justice in civil, commercial and family matters. The examined updating was meant to: raise the social knowledge and recognition of mediation; increase the number of mediations conducted; motivate lawyers to apply it as a solution for legal disputes; raise the standards of professional court mediators and – last but not least – shorten the length of the civil proceedings. Most of the changes have been inspired by the EU directives on commercial disputes.

PL

Artykuł jest próbą zbadania skutków zmian, które wprowadzono do postępowania cywilnego w zakresie mediacji od 1 stycznia 2016 r. Mediacja koresponduje z naturą prawa prywatnego, w wielu innych krajach zachodnich stała się znaczącą częścią wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych, handlowych i rodzinnych. Wprowadzenie zmian miało na celu: podniesienie poziomu wiedzy społecznej i uznanie mediacji, zwiększenie liczby mediacji, zmotywowanie prawników do stosowania jej jako formy rozwiązywania sporów prawnych, podniesienie standardów zawodowych mediatorów sądowych i – co równie ważne – skrócenie czasu postępowania cywilnego. Większość zmian została zainspirowana dyrektywami UE w sprawie sporów handlowych.

2

Mediation as a Factor Strengthening the Communicative Aspect of Law

100%

Kalisz A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

tom 100

57-64

PL

Dokonując przeglądu współczesnych koncepcji prawa łatwo zauważyć, że wiele z nich podkreśla rolę komunikacji i dialogu w prawie. Artykuł jest próbą połączenia aspektu filozoficznego z praktyką prawniczą, ukazując zarówno podstawowe koncepcje ontologiczne oparte na komunikacyjnym aspekcie prawa, jak i mediację jako formę dialogu w procesie stosowania prawa. Celem jest zwrócenie uwagi na korespondencję pomiędzy mediacją a demokracją deliberatywną w multicentrycznej rzeczywistości prawnej. W konkluzji wskazano, że pomocna w tym procesie będzie profesjonalizacja zawodu mediatora.

EN

When reviewing contemporary concepts of law, it is easy to notice that many of them emphasise the role of communication and dialogue in law. This paper is an attempt to link the philosophical aspect with legal practice, picturing both the basic ontological concepts based on the communicative aspect and the mediation as a form of dialogue in law application process. The aim is to draw attention to the correspondence between the mediation and deliberative democracy in the multi-centric legal reality. The conclusion indicates that the professionalisation of the profession of mediator shall help in such a process.

3

PRAWA SOCJALNE ich miejsce w systemie prawa oraz znaczenie w społeczeństwie

100%

Kalisz A.

Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna

|

2014

|

tom 3

|

nr 1

77-102

EN

The paper is an approach to present the category of social rights in the background of entire legal system of the human rights protection. It is particularly dealing with the issue of nature of the 2nd generation of human rights and its significance for society. It starts with a brief presentation of the philosophical (human dignity) and normative roots as well as a short historical view of the human rights’ codification; the established legal terminology (human rights, fundamental rights, individual rights and liberties) and various levels of the legal protection (international – of global or regional nature, supranational and national one). Thereafter it focuses directly on the issue of social rights. Unlike the 1st generation of human rights, they are rather connected with public activity, policy and services (facere) than with autonomy and liberty (non facere). This, in turn, demands appropriate institutional structures and procedures. Social rights are hardly provided – in a binding and effective way – by global or regional international law. Thus, the burden of their protection, guaranty and execution is satisfied by the particular state and depends on its economic and social circumstances. On the other hand – they significance is based on fact that they serve the protection of social security which is the fundamental issue for both – dignity and sense of community.

4

Klauzula moralności (publicznej) w prawie polskim i europejskim jako przykład regulacyjnej, ochronnej oraz innowacyjnej funkcji prawa

100%

Kalisz A.

|

2012

|

tom 57

PL

Being a part of culture, law derives from it and at the same time has influence on it. In other words, law is both a product and a source of social axiology. Such liaisons are identified as social functions of law. The paper starts with some terminological remarks on legal system, legal order as well as on functions of law themselves. After dealing with characteristics of various functions of law the article turns into an attempt of describing the connection between (public) morality and law as such. A clause of public morality (morals) in the legal texts invites the social axiology into the legal order, which means both its protection, as a part of a legal system and risk of misinterpretation or even manipulation as an open texture term (a blurred phrase) with no legal definition attached. The aforementioned risk is even more significant since such clause serves the limitation of individual freedom named, depending on legal system as human rights and freedoms, fundamental rights or constitutional freedoms. The conclusion that derives from the paper is that the lack of the legal definition for (public) morality leads to making use of the established case-law that shows the alternative tendencies: one to unification or at least europeanisation of the legal standards and another one to being interpreted in context of domestic social axiology that vary from state to state. Especially the European Court of Human Rights ECHR (but also the Court of Justice of the European Union CJEU) avoids increasing its jurisdiction and focuses on proportionality principle issue and giving to the national bodies margin of appreciation in this area. Thus, the substance of (public) morality results from the social dialogue between various subjects within democratic state of law and its legal protection fulfills simultaneously guarantee, stabilizing, innovative, protective, motivational and educational function.

5

L. Leszczyński, B. Liżewski, A. Szot (red.), Precedens sądowy w polskim porządku prawnym, wyd. C.H. Beck, Warszawa 2018, ss. 285.

88%

Kalisz A.

Studia Prawnicze KUL

|

2018

|

nr 3

159-161

6

Pytania prejudycjalne Naczelnego Sądu Administracyjnego: aspekt proceduralny i gwarancyjny

63%

Kalisz A. , Chmielarz-Grochal A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2023

|

tom 85

|

nr 4

5-25

EN

The research problem is preliminary protection as a preventive action of the court which can protect the individual from violation of their rights. Preliminary questions can be considered a mechanism for effective legal protection of the individual. The judicial dialogue initiated by preliminary questions has, apart from determining the result of a particular case, a twofold effect: building up the acquis de l’Union and influencing national law and its application. The aim of this article is to examine the preliminary procedure: firstly from a national perspective, secondly from administrative courts perspective, and thirdly from the perspective of the Supreme Administrative Court as a court “against whose decisions there is no judicial remedy under national law”. The paper covers the normative basis for preliminary questions (in the context of the principles of EU law and the paradigm of co-application of European and national law), and then selected examples of the use of this mechanism by the SAC. The text is dominated by the dogmatic-legal method and thus involves an analysis of legal provisions and the relevant case law. It concludes that the experience of the SAC confirms that, in cooperation with the CJEU, it effectively performs its task of ensuring respect for the law while interpreting and applying the EU treaties. It makes legitimate use of the preliminary ruling procedure, which confirms the role of the national court as an EU court. The questions and case law following preliminary rulings contribute to the development of the acquis in the various areas covered by the jurisdiction of the administrative courts. Therefore, the issue in question – together with the practical scheme of the preliminary ruling procedure – is important, and the updated 'review' of the case law of the SAC constitutes an element of novelty.

PL

Artykuł dotyczy zagadnienia ochrony prejudycjalnej, oznaczającej działanie sądu w trybie prewencyjnym, co może uchronić jednostkę przed naruszeniem jej praw. Pytania prejudycjalne można uznać za mechanizm skutecznej ochrony prawnej jednostki. Inicjowany przez pytania prejudycjalne dialog sądowy ma, oprócz wpływu na wynik konkretnej sprawy, dwojaki skutek: buduje acquis de l’Union oraz wpływa na prawo krajowe i jego stosowanie. Celem artykułu jest spojrzenie na pytania prejudycjalne: (1) z perspektywy krajowej, (2) sądowoadministracyjnej oraz (3) z pozycji Naczelnego Sądu Administracyjnego jako sądu, którego orzeczenia „nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego”. Analizie poddano podstawy normatywne pytań prejudycjalnych (w kontekście zasad prawa UE oraz modelu współstosowania prawa unijnego z krajowym), a następnie wybrane przypadki wykorzystania tego mechanizmu przez NSA. Przeprowadzona analiza przepisów oraz relewantnego orzecznictwa prowadzi do konkluzji, że doświadczenia NSA potwierdzają, że we współpracy z Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej skutecznie realizuje zadania służące zapewnieniu poszanowania prawa w wykładni i stosowaniu traktatów. Sąd ten korzysta z procedury prejudycjalnej w sposób uzasadniony, co potwierdza rolę sądu krajowego jako sądu unijnego. Pytania prawne i orzecznictwo wydawane w następstwie orzeczeń prejudycjalnych stanowią wkład w rozwój unijnego acquis w różnorodnych dziedzinach podlegających kognicji sądów administracyjnych. Dlatego analizowane zagadnienie – wraz z praktycznym schematem procedury prejudycjalnej – jest istotne, a zaktualizowany „przegląd” orzecznictwa NSA stanowi element nowatorski.

7

Od ochrony prawnej ku prawom zwierząt – między świadomością moralną a prawną. Ewolucja podejścia na przykładzie orzecznictwa sądowoadministracyjnego

63%

Kalisz A. , Pawlicka D.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2022

|

nr 2(31)

38-53

EN

The aim of the article is to analyse the possibility and necessity of empowering animals as ‘non-personal’ legal subjects under Polish law, indicating the relevant case law (of ordinary and, mainly, administrative courts). The research assumption is the statement that, although administrative case law contains elements of a fairly progressive approach that results in an interpretation of the applicable provisions on the protection and (rudimentarily regulated) animal rights, the existing provisions are far from sufficient and leave quite a lot of room for a very flexible interpretation. That may lead not solely to an animal-friendly interpretation, but also to abuses against them. Therefore, postulated amendments concerning constitutional protection of animal rights deserve attention, as they would be important for the systemic interpretation of law. The research subject is both philosophical and legal literature, as well as case law. The main method is the logico-linguistic analysis (with some elements of historical and comparative approach) of texts on philosophy, including legal philosophy and ethics, as well as the analysis of case law. The research findings have a mixed, descriptive-and-normative character, while the above combination of ethics, legal theory, and legal practice both manifests the evolution of the approach to the titular matter and makes an original contribution to jurisprudence as a scientific discipline.

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza możliwości i potrzeby upodmiotowienia na gruncie prawa polskiego zwierząt jako „nieosobowych” podmiotów prawa ze wskazaniem na stosowne orzecznictwo (sądowe i głównie sądowoadministracyjne) w tym zakresie. Założenie badawcze stanowi teza, że orzecznictwo sądowoadministracyjne zawiera, co prawda, elementy dość postępowego podejścia i wynikającej z niego interpretacji obowiązujących przepisów w zakresie ochrony i (szczątkowo ujętych) praw zwierząt, lecz same przepisy de lege lata pozostawiają wiele do życzenia i umożliwiają bardzo elastyczną wykładnię, co może prowadzić nie tylko do wykładni przyjaznej, ale i do nadużyć wobec zwierząt. Na uwagę zasługują zatem postulaty de lege ferenda dotyczące konstytucyjnej ochrony praw zwierząt, miałyby one bowiem znaczenie dla wykładni systemowej ustaw. Przedmiotem badań jest zarówno literatura filozoficznoprawna, jak i orzeczenia. Główną metodą użytą w opracowaniu jest analiza logiczno-językowa (z elementami ujęcia historycznego i komparatystycznego) opracowań z zakresu filozofii, filozofii prawa i etyki oraz analiza orzecznictwa. Wyniki badań mają charakter mieszany, deskryptywno- normatywny, a zestawienie teorii etycznych i filozoficznoprawnych oraz praktyki prawniczej w celu ukazania ewolucji podejścia do tytułowej materii stanowi oryginalny wkład w dyscyplinę naukową, jaką jest prawoznawstwo.

8

The Development of Mediation in Poland and Ukraine: A Comparison and Prospects for Experience Exchange

63%

Kalisz A. , Serhieieva A.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2023

|

tom 32

|

nr 3

89-109

PL

Ukraina ma obecnie status państwa kandydującego do uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej, co niesie za sobą wyzwania, w tym natury prawnej. Jednym z takich wyzwań jest uregulowanie instytucji mediacji, będącej przedmiotem zainteresowania instytucji europejskich (zarówno w ramach Rady Europy, jak i Unii Europejskiej) aktywnie promujących alternatywne metody rozwiązywania sporów (ADR). Celem artykułu jest porównanie obecnego rozwoju mediacji w Polsce i Ukrainie, a także określenie skali podobieństw w zakresie sukcesów i wyzwań oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, na ile doświadczenia polskie mogą być pomocne dla rozwoju mediacji w Ukrainie. Istotą problemu jest to, czy Ukraina będzie podążać za polskimi rozwiązaniami w tym zakresie.

EN

Ukraine has become a candidate country for the European Union membership, which brings challenges, including those of a legal nature. One of such challenges is the regulation of the institution of mediation, which is a subject of interest to European institutions (both within the Council of Europe and the European Union) that actively promote methods of alternative dispute resolution (ADR methods). The aim of the article is to compare the current development of mediation in Poland and Ukraine, as well as to determine to what extent there are similarities in successes and challenges and to what extent the Polish experience could be helpful for the development of mediation in Ukraine. The essence of the problem is whether Ukraine shall follow Polish solutions in this area.

9

When a State Is a Party to a Dispute – (Court-)Administrative Mediation in Poland and in Ukraine (A Comparative Perspective)

63%

Kalisz A. , Serhieieva A.

Review of European and Comparative Law

|

2023

|

tom 53

|

nr 2

129-148

EN

Ukraine’s status as a candidate country for the European Union membership reinforces the need for comparative analysis between Ukrainian regulations and the laws of other EU Member States, as well as European regulations. One of the fields of comparative law is the development of mediation as a legal institution, also in cases when the state is involved – for disputes covered by administrative law. This has already been a subject of interest and promotion of both the EU and the Council of Europe, as European standards of democracy provide for the state’s cooperation with citizens/individuals. The aim of this article is – firstly – to compare the current development of mediation in administrative and court-administrative cases in Poland and in Ukraine, the similarities in successes and challenges, and – secondly – to determine to what extent both countries follow the latest CEPEJ guidelines. Although the state of research and literature on this subject is advanced in Poland and slightly less satisfactory in Ukraine, a comparative overview of this type of mediation regulations can be considered a novum. As for methodology, the paper is dominated by the logical-linguistic method, although some conclusions were drawn on the basis of both statistics and participant observation, i.e. the authors’ own mediation practice. So far – although both legal systems are quite compatible with the CEPEJ guidelines examined and provide for inter-branch solutions – in both countries in question, the development of administrative and court-administrative mediation is not a “success story.” A contrario: it can be classified as developing in the least resilient manner. To some extent, Poland and Ukraine show similarities and correlations in terms of successes and challenges, as well as social and mental barriers to mediation development.

10

Sprawozdania z konferencji

38%

Chmiel A. , Grabarczyk G. , Kostrubiec J. , Kalisz A. , Stefaniuk M. , Karpiuk M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2014

|

tom 23