Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Analysis on a regional basis of trends in hard coal prices for Polish households

100%

Stala-Szlugaj K.

Polityka Energetyczna

|

2019

|

tom T. 22, z. 3

57--70

EN

The paper presents an analysis of hard coal prices offered at the coal depots in Poland. Coal depots are one of the most popular forms of purchasing coal by Polish households. Prices refer to price offers for cobble coal (grain size: 60–120 mm) and their analysis is performed based on the regions rather than on all Polish provinces. From January 2010 to May 2019, there were two regions that were distinguished in terms of price spread: the S-W region and the N-E region. In the case of the S-W region, the difference between the province with the minimum price (Śląskie Province) and with the maximum price (Dolnośląskie Province since September 2017) ranged from PLN 53–83/ton, and in the N-E region the difference ranged PLN 64–130/ton. In the case of the remaining two regions, prices varied from a few to approximately PLN 80/ton for the N-W region, and from a few to about PLN 40 /ton for the S-E region. In order to determine how the origin of the coal affects its prices (domestic coal, imported coal), the analysis also included cobble coal price offers that are part of the Author’s own database created for several years. In the case of cobble coal from domestic producers, price offers varied betwwen PLN 14–33/GJ, and price offers for imported cobble coal stood varied between PLN 12–32/GJ. The N-E region attracted particular attention as the price offers for imported cobble coal reached a level similar to the offers from the S-W region, i.e. the region closest to Silesian coal mines. Price differentials within provinces belonging to a given region were influenced by the geographical rent. The paper also analyses average selling prices offered by domestic producers for various size grades of steam coal as well as selling prices for imported coal (free-at-frontier price).

PL

Artykuł przedstawia analizę cen węgla kamiennego oferowanego na składach opałowych w Polsce. Składy opałowe węgla są jedną z najbardziej popularnym form nabywania węgla przez polskie gospodarstwa domowe. Ceny dotyczą ofert cenowych węgla kamiennego o sortymencie kostka (wielkość ziarna: 60–120 mm), przy czym analizowano je nie na poziomie wszystkich województw w kraju, lecz w podziale regionalnym. W okresie od I 2010 do V 2019 pod względem cenowym wyróżniały się dwa regiony: region S-W oraz region N-E, które cechowały się największą rozpiętością się cen. W przypadku regionu S-W różnica między województwem o cenie minimalnej (woj. śląskie) a maksymalnej (od IX 2017 woj. dolnośląskie) zawierała się w przedziale 53–83 PLN/tonę, a regionu N-E w zakresie 64–130 PLN/tonę. W przypadku pozostałych dwóch regionów rozpiętość cen sięgała od kilku do ok. 80 PLN/tonę (dla regionu N-W) i od kilku do ok. 40 PLN/t (dla regionu S-E). W celu określenia wpływu cen węgla ze względu na źródło jego pochodzenia (węgiel krajowy, węgiel z importu) przeanalizowano również oferty cenowe kostki pochodzące z własnej wieloletniej bazy autorki. W przypadku kostki pochodzącej od producentów krajowych oferty cenowe zmieniały się w zakresie od 14 do 33 PLN/GJ, a kostki importowanej w granicach od 12 do 32 PLN/GJ. Szczególną uwagę zwrócił region N-E, w którym oferty cenowe kostki pochodzącej z importu uzyskały zbliżony poziom do ofert z regionu S-W, czyli regionu położonego najbliżej śląskich kopalń węgla. Na zróżnicowanie cen w obrębie województw zaszeregowanych do danego regionu wpłynęła renta geograficzna. W artykule również poddano analizie średnie ceny sprzedaży różnych sortymentów węgla energetycznego na poziomie krajowych producentów, jak również węgla z importu (franco granica).

2

Polish Energy Policy in the context of the global coal demand prospects

100%

Stala-Szlugaj K.

Polityka Energetyczna

|

2024

|

tom T. 27, z. 2

211--226

EN

The article presents the latest forecasts for global coal demand and supply in the short and long term. According to IEA analyzes, there was to be a peak in global coal production and consumption in 2023 (amounting to 8.7 and 8.5 billion tons, respectively), with a successive decline in the following three years. At the 2026 horizon, global coal production will be 8.5 billion tons, declining by 4% from 2023. Coal demand will fall by 2% to 8.3 billion tons. In the 2050 outlook, according to the State Policies Scenario, coal production compared to 2022 will decrease by 43% to 3.5 billion tce. By contrast, according to the Announced Pledges Scenario, the decline will be 75%, with production expected to fall to 1.5bn tce. Coal production and demand will decline due to the decarbonization of many global economies. The article also presents forecasts of global coal production and demand by region. In Poland, coal is an important energy carrier based on indigenous production, supplemented by imports. Poland is one of the important producers and users of coal in Europe and the EU27. Between 2016 and 2022, Poland’s coal production decreased from 36 to 28 million tce. Coal production in Poland accounts for 14–15% of coal production in Europe and 20–22% of production in the EU27. Poland’s share is relatively small at 0.5–0.7% relative to global production. In terms of coal consumption, Poland’s share is relatively stable (32–38 million tce in 2016–2022). It accounted for 8–10% of European consumption, 11–16% of EU27 consumption and 0.6–0.7% of global coal consumption. The latest Polish forecasting document, a draft update of the National Plan Energy and Climate Plan to 2030, assumes in the 2030 horizon, relative to 2020, a 32% decrease in coal production to 30 million tce, and a 23% decrease in coal consumption to 19 million tce. Similarly to global trends, Poland is also pursuing a decarbonization policy for many branches of the economy.

PL

W artykule zaprezentowano najnowsze prognozy dotyczące światowego popytu i podaży węgla w horyzoncie krótko- i długoterminowym. Według analityków IEA w 2023 r. miało wystąpić maksimum światowej produkcji i zużycia węgla (wynoszące odpowiednio: 8,7 oraz 8,5 mld ton), a kolejne trzy lata przynieść jej sukcesywny spadek. W perspektywie 2026 r. światowa produkcja węgla wyniesie 8,5 mld ton, malejąc o 4% względem 2023. Zapotrzebowania na węgiel spadnie o 2% do 8,3 mld ton. W perspektywie 2050 r. według State Policies Scenario produkcja węgla zmaleje w porównaniu z 2022 r. o 43% do poziomu 3,5 mld tce. Natomiast według Announced Pledges Scenario spadek ten wyniesie 75%, a produkcja ma zmaleć do 1,5 mld tce. Produkcja i zapotrzebowanie na węgiel będzie maleć ze względu na dekarbonizację wielu światowych gospodarek. W artykule zaprezentowano także prognozy światowej produkcji i zapotrzebowania na węgiel w podziale regionalnym. W Polsce węgiel jest istotnym nośnikiem energii, którego bazą jest rodzima produkcja, uzupełniana jego importem. Polska jest jednym z istotnych producentów i użytkowników węgla w Europie i UE27. W latach 2016–2022 produkcja węgla w Polsce zmalała z 36 do 28 milionów tce. Stanowiło to 14–15% produkcji węgla w Europie i 20–22% produkcji EU27. W stosunku do produkcji światowej, udział Polski jest relatywnie niewielki wynosząc 0,5–0,7%. Pod względem zużycia węgla udział Polski jest relatywnie stabilny (32–38 milionów tce w latach 2016–2022). Stanowił on 8–10% zużycia w Europie, 11– –16% zużycie w EU27 i 0,6–0,7% światowego zużycia węgla. Najnowszy polski dokument prognostyczny: draft aktualizacji National Plan Energy and Climate Plan to 2030, zakłada w horyzoncie 2030 r. względem 2020 r.: 32% spadek produkcji węgla do 30 milionów tce, oraz 23% spadek jego zużycia do poziomu 19 milionów tce. Podobnie, jak w trendach ogólnoświatowych, w Polsce również realizowana jest polityka dekarbonizacji wielu gałęzi gospodarki.

3

Wyzwania dla odbiorców indywidualnych w świetle aktualnej sytuacji geopolitycznej

100%

Stala-Szlugaj K.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2023

|

tom nr 111

31--41

PL

Decyzje polityczne Federacji Rosyjskiej związane z zaburzeniami w dostawach gazu ziemnego do Europy bardzo silnie wpłynęły na międzynarodowy rynek węgla w 2021 r. W efekcie malejących zapasów w magazynach europejskich oraz galopujących cen gazu ziemnego, dla odbiorców europejskich węgiel stał się bardzo poszukiwanym nośnikiem energii, stymulując wzrost jego cen. Wysokie zapotrzebowanie spowodowało, że import węgla energetycznego do Polski był nadal wysoki, a stan zapasów na zwałach przykopalnianych zmalał do 1,9 mln ton (spadek (r/r) o 3,4 mln ton). Sytuację tę bardzo mocno odczuli odbiorcy indywidualni – zwłaszcza gospodarstwa domowe, ponieważ początek sezonu grzewczego 2021/2022 rozpoczął się wysokimi (wtedy się wydawało) cenami. Gospodarstwa domowe są jednym z ważniejszych odbiorców węgla energetycznego zużywającym w ostatnich latach (2019–2020) rocznie, według danych GUS, ok. 9 mln ton. Mocno już wtedy napięty rynek odbiorców indywidualnych jeszcze bardziej dotknęło wprowadzenie embarga na rosyjski surowiec. Brak dostaw węgla z Rosji – dotychczasowego największego eksportera węgla energetycznego na rynek Polski – wywołało presję nie tylko na podaż węgla krajowego i importowanego, ale również na ceny węgla na składach opałowych. W II kwartale 2022 r. ceny węgla krajowego oferowanego na składach opałowych w niektórych województwach wzrosły do 100 zł/GJ. W obliczu sezonu grzewczego 2022/2023 przed gospodarstwami domowymi oraz innymi użytkownikami tych nośników energii, stanęło wiele wyzwań. Rosnąca niepewność związana z zabezpieczeniem węgla na nadchodzący sezon grzewczy wywołana wprowadzeniem sankcji na węgiel rosyjski spowodowała, że część konsumentów wykonała przeróbki w swych kotłach, co wiąże się z utratą certyfikatu jakości. Wybór kotła do ogrzewania danego gospodarstwa domowego jest decyzją długoterminową. Na lata 2023–2024 przypada wymiana pieców pozaklasowych w wielu województwach. W efekcie może nastąpić pewna destabilizacja na rynku wywołana brakiem dostępności firm instalatorskich, jak również opóźnienia w dostawach kotłów na najpopularniejsze nośniki energii.

EN

The political decisions of the Russian Federation related to the disruption of natural gas supplies to Europe had a very strong impact on the international coal market in 2021. As a result of dwindling stocks in European storage facilities and soaring natural gas prices, coal has become a very sought-after energy carrier for European consumers, stimulating an increase in its price. The high demand meant that imports of steam coal into Poland remained high, with stocks on mine dumps falling to 1.9 million tonnes (down (y/y) by 3.4 million tonnes). Individual consumers, especially households, were hit hard by this situation, as the start of the 2021/2022 heating season began with high (as it seemed at the time) prices. Households are one of the most important recipients of steam coal, consuming around 9 million tonnes per year in recent years (2019–2020), according to the Polish Central Statistical Office (GUS). The introduction of the embargo on Russian raw material further affected the already tight market for individual consumers. The lack of coal supplies from Russia – until now the largest exporter of steam coal to the Polish market – has put pressure not only on the supply of domestic and imported coal, but also on coal prices at fuel depots. In Q2 2022, domestic coal prices offered at fuel depots in some provinces rose to PLN 100/GJ. Facing the 2022/2023 heating season, households and other users of these energy carriers have faced a number of challenges. The growing uncertainty surrounding the supply of coal for the upcoming heating season, triggered by the introduction of sanctions on Russian coal, has caused some consumers to make modifications to their boilers, which entails the loss of quality certification. Choosing a boiler to heat a household is a long-term decision. The years 2023–2024 will see the replacement of off-grade boilers in many provinces. As a result, there may be some destabilisation in the market caused by a lack of availability of installation companies, as well as delays in the supply of boilers for the most common energy carriers.

4

Households in Poland vs. energy carriers: one year after Russia’s February 2022 invasion of Ukraine

100%

Stala-Szlugaj K.

Polityka Energetyczna

|

2023

|

tom T. 26, z. 4

5--18

EN

Russia’s use of one of its energy resources as a tool of political pressure in 2021 destabilized the economies of many European countries. The energy crisis was exacerbated by the outbreak of Russia’s war with Ukraine in February 2022, when many countries, including those of the EU, responded by imposing sanctions on energy resources from Russia. The situation also affected Polish households. Until then, Russia had been Poland’s main supplier of coal and natural gas. It is estimated that 3.8 million households were threatened by the uncertainty of hard-coal supplies for the 2022/2023 heating season. The article presents an analysis of the supply and demand of the main fossil energy resources consumed by Polish households for heating purposes. Discussing the supply of a given raw material, both domestic production and imports are presented. The inability to increase domestic coal production for households in the short term (it is a long-term process) resulted in the introduction of intervention imports. In the case of imports, attention was paid to the need to change suppliers as well as import routes. The article also analyzes the prices of major energy carriers for domestic households from January 2018 to March 2023. Rapidly rising prices of hard coal at fuel depots in the third and fourth quarters of 2022 were higher than natural gas prices for households by PLN 13–16/GJ and amounted to PLN 81–101/GJ. By comparison, natural gas prices were then in the range of 65–88 PLN/GJ. In the first quarter of 2023, the prices of these two energy carriers had already reached a similar level (in the order of 80 PLN/GJ).

PL

Wykorzystanie przez Rosję jednego z surowców energetycznych jako narzędzia nacisku politycznego w roku 2021 zdestabilizowało gospodarki wielu państw europejskich. Kryzys energetyczny został pogłębiony wybuchem wojny Rosji z Ukrainą w lutym 2022 r., kiedy w odpowiedzi m.in. państwa UE wprowadziły sankcje na surowce energetyczne z Rosji. Sytuacja ta wpłynęła także na polskie gospodarstwa domowe. Rosja do tego czasu była głównym dostawcą węgla kamiennego i gazu ziemnego do Polski. Sza- cuje się, że niepewnością dostaw węgla kamiennego na sezon grzewczy 2022/2023 zagrożonych zostało 3,8 mln gospodarstw domowych. Artykuł przedstawia analizę popytu i podaży głównych kopalnych surowców energetycznych zużywanych przez polskie gospodarstwa domowe w celach grzewczych. Omawiając podaż danego surowca, zaprezentowano zarówno jego produkcję krajową, jak również import. Niemożność zwiększenia krajowej produkcji węgla kamiennego dla gospodarstw domowych w krótkim okresie czasu (jest to proces długofalowy) skutkowała wprowadzeniem importu interwencyjnego. W przypadku importu zwrócono uwagę na konieczność zmiany dostawców, jak również dróg importu. W artykule przeprowadzono także analizę cen głównych nośników energii dla krajowych gospodarstw domowych w okresie od stycznia 2018 do marca 2023 r. Szybko rosnące ceny węgla kamiennego na składach opałowych w III i IV kwartale 2022 r. były wyższe od cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych o 13–16 PLN/GJ i wyniosły 81–101 PLN/GJ. Dla porównania ceny gazu ziemnego zawierały się wówczas w zakresie 65–88 PLN/GJ. W I kwartale 2023 r. ceny tych dwóch nośników energii uzyskały już zbliżony poziom (rzędu 80 PLN/GJ).

5

Rynek paliw stałych dla gospodarstw domowych w Polsce

100%

Stala-Szlugaj K.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2022

|

tom nr 110

65--74

PL

W rozdziale omówiono rynek paliw stałych dla gospodarstw domowych w Polsce. Spośród paliw stałych zużywanych przez polskie gospodarstwa domowe istotną rolę odgrywa węgiel kamienny oraz biomasa stała. Paliwa te wykorzystywane są głównie do ogrzewania mieszkań oraz wytwarzania ciepłej wody użytkowej, dlatego łączne ich zużycie koreluje się z przebiegiem liczby HDD. W artykule omówiono zmiany, jakie zaszły na przestrzeni ostatnich lat w ogólnej charakterystyce gospodarstw domowym. Skupiono się także na omówieniu podaży oraz cen węgla kamiennego oraz biomasy stałej reprezentowanej przez pellety drzewne. W przypadku węgla kamiennego wzięto pod uwagę ceny (netto, bez akcyzy) sortymentów grubych oraz ekogroszku. Ceny węgla dla gospodarstw domowych zaprezentowano na poziomie krajowych producentów, jak również importu. Średnie ceny sprzedaży kostki oferowanej na składach opałowych w regionie grupującym woj.: warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie i łódzkie (tzw. regionie N-E) są niższe o około 7–9 zł/GJ od oferty kostki pochodzącej z krajowej produkcji. Porównując ceny ekogroszków i pelletów drzewnych, można zauważyć, że ceny pelletów są wyższe od ofert ekogroszków przeciętnie o około 20–30 zł/GJ.

EN

The chapter discusses the solid fuel market for households in Poland. Among solid fuels consumed by Polish households, hard coal and solid biomass play an important role. These fuels are mainly used for heating flats and producing domestic hot water, therefore their total consumption correlates with the HDD number. This paper discusses the changes that have taken place in the general characteristics of households over the last few years. It also focuses on a discussion of the supply and prices of hard coal and solid biomass, represented by wood pellets. In the case of hard coal, prices (net, without excise duty) of coarse (cobble coal) and eco-pea coal were taken into account. Coal prices for households are presented at the level of domestic producers as well as imports. Average sales prices of cobble coal offered at fuel stores in the region grouping warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie and łódzkie voivodships (the so-called N-E region) are lower by about 7–9 PLN/GJ than the offer of cobble coal originating from domestic production. Comparing the prices of eco-pea coal and wood pellets, it may be noticed that the prices of pellets are higher than those of eco-pea coal by approx. 20–30 PLN/GJ on average.

6

The competitiveness of fuels in electricity generation

63%

Grudziński Z. , Stala-Szlugaj K.

Polityka Energetyczna

|

2024

|

tom T. 27, z. 3

193--206

EN

In Poland, the main fossil fuel for electricity generation is thermal coal. In most countries of the EU, natural gas is used as a fuel. The aim of the article was to compare the competitiveness of electricity generation from thermal coal and natural gas, taking into account the costs incurred by power generators related to the purchase of fuel and the required CO2 emission allowances. The calculations were carried out for the years 2022–2023, a period of very high volatility of energy carrier prices on international markets. Fossil fuels generated 31% of electricity in the EU in 2023, and 71% in Poland. In 2022, thermal coal prices were high and highly volatile, with maximum daily fluctuations reaching USD 104/ton, well above previous historical values. The main factor causing coal prices to be so high in Europe was the extremely high gas prices resulting from Russia’s invasion of Ukraine. Natural gas prices quoted in August 2022 reached EUR 350/kWh. CDS (Clean Dark Spread) simulations were carried out to assess the competitiveness of thermal coal generation relative to natural gas. In 2022, the cost of power generation from natural gas was higher than coal by an average of EUR 121/MWh. The situation was different in 2023. The dynamic fall in natural gas prices (TTF exchange) caused the costs of generating electricity from these two fuels to equalize. This comparison shows what price fluctuations energy carriers and energy producers have to be prepared for. Such large price fluctuations are most influenced by political factors. The question can be raised as to whether betting on gas as a transitional fuel for a country with a large coal production is the right thing to do.

PL

W Polsce głównym paliwem kopalnym do produkcji energii elektrycznej jest węgiel energetyczny. W UE takim paliwem w większości krajów jest gaz ziemny. Celem artykułu było porównanie konkurencyjności wytwarzania energii elektrycznej z węgla energetycznego i gazu ziemnego, biorąc pod uwagę koszty ponoszone przez wytwórców energii, związane z zakupem paliwa oraz wymaganych uprawnień do emisji CO2. Obliczenia przeprowadzono dla lat 2022–2023, czyli dla okresu bardzo dużej zmienności cen nośników energii na rynkach międzynarodowych. Z paliw kopalnych w UE w 2023 r. wyprodukowano 31% energii elektrycznej, a w Polsce 71%. W 2022 r. ceny węgla energetycznego były nie tylko wysokie, ale również bardzo zmienne, a maksymalne wahania dzienne osiągały poziom 104 USD/tonę, znacznie przekraczając dotychczasowe wartości historyczne. Głównym czynnikiem powodującym, że ceny węgla były tak wysokie w Europie, były ekstremalnie wysokie ceny gazu będące efektem inwazji Rosji na Ukrainę. Ceny gazu ziemnego w notowaniach w sierpniu 2022 r. osiągnęły poziom 350 EUR/kWh. W celu oceny konkurencyjności wytwarzania energii z węgla energetycznego w stosunku do gazu ziemnego przeprowadzono symulacje CDS (Clean Dark Spread). W 2022 r. koszt wywarzania energii elektrycznej z gazu ziemnego był wyższy od energii z węgla średnio o 121 EUR/MWh. Odmienną sytuacją charakteryzował się rok 2023. Dynamiczny spadek cen gazu ziemnego (giełda TTF) spowodował, że koszty produkcji energii elektrycznej z tych dwóch paliw się zrównały. To porównanie pokazuje, na jakie zmiany cen nośników energii muszą być przygotowani producenci energii. Na tak duże wahania cen największy wpływ mają czynniki polityczne. Można postawić pytanie, czy w przypadku kraju o dużej produkcji węgla postawienie na gaz jako paliwo przejściowe jest słuszne?

7

Price trends on the international steam coal market in 2000–2020

63%

Stala-Szlugaj K. , Grudziński Z.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2021

|

tom T. 37, z. 4

177--198

EN

Approximately 95% of international trade in steam coal is concentrated in two areas: Asia-Pacific and Atlantic. Prices on the international market depend on the largest exporters and users of coal. The aim of the article is to characterize the price trends that took place in the international trade of energy coal in the years 2000–2020 and to distinguish price indices which, in the opinion of the authors, currently play an important role in this trade. The analysis of steam coal prices in international markets in 2000–2020 made it possible to highlight five periods of rising prices, four periods of falling prices, and one period of the stabilisation of prices. A detailed analysis of the highlighted periods of steam coal price fluctuations in 2000–2020 made it possible to identify groups of factors that significantly affect the level of prices of the analyzed coal in the long term. International steam coal markets are interlinked despite periodic volatility. A very important factor influencing world steam coal prices is the situation in China as it is the largest producer, user and importer of steam coal. A small change in coal production in China significantly affects the volume of trade on the international market. Therefore, the level of freight prices is an important factor influencing the price level for the customer. FOB Australia prices are also correlated with coal suppliers to the European market and Asia-Pacific market in this paper. The very high correlation coefficients obtained confirm the close relationship between the prices of these coals. For many years, the European market has no longer been a trendsetter in international coal markets but has instead been affected by general trends.

PL

Handel międzynarodowy węglem energetycznym koncentruje się w około 95% na dwóch obszarach: Azji-Pacyfiku i Atlantyku. Ceny na rynku międzynarodowym zależą od największych eksporterów i użytkowników węgla. Celem artykułu jest scharakteryzowanie trendów cenowych, jakie miały miejsce w międzynarodowym handlu węglem energetycznym w latach 2000–2020 oraz wyróżnienie wskaźników cen, które w opinii autorów odgrywają obecnie istotną rolę w tym obrocie. Analiza cen węgla energetycznego na rynkach międzynarodowych w latach 2000–2020 pozwoliła wyróżnić: pięć okresów wzrostu cen, cztery okresy spadku cen oraz jeden okres stabilizacji cen. Szczegółowa analiza wyróżnionych okresów wahań cen węgla energetycznego w latach 2000–2020 pozwoliła na wyodrębnienie grup czynników, które istotnie wpływają na poziom cen analizowanego węgla w długim okresie. Międzynarodowe rynki węgla energetycznego są ze sobą powiązane pomimo okresowej zmienności. Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na światowe ceny węgla energetycznego jest sytuacja w Chinach, które są największym producentem, użytkownikiem i importerem węgla energetycznego. Niewielka zmiana w produkcji węgla w Chinach znacząco wpływa na wielkość handlu na rynku międzynarodowym. Dlatego poziom cen frachtu jest ważnym czynnikiem wpływającym na poziom cen u klienta. W niniejszym artykule skorelowano również ceny FOB Australia z dostawcami węgla na rynek europejski oraz rynek Azji i Pacyfiku. Uzyskane bardzo wysokie współczynniki korelacji potwierdzają ścisły związek między cenami tych węgli. Rynek europejski od wielu lat nie wyznacza już trendów na międzynarodowych rynkach węgla, lecz podlega ogólnym trendom.

8

Alternative directions of coal supply to Poland as a result of the Russian-Ukrainian war

63%

Stala-Szlugaj K. , Grudziński Z.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2022

|

tom T. 38, z. 3

31--47

EN

The aim of this article is to provide an overview of other alternative directions of coal supply to Poland following the February 2022 embargo on coal imports from Russia. Due to the dominant role of steam coal in imports to Poland, the authors focused on this type of coal. Analysis of the share of Russian steam coal imported into Poland in domestic consumption and production suggests that this commodity has played a relatively important role in the Polish market. In 2010–2021, between 4.8 and 12.9 million tonnes were imported annually from Russia to Poland, accounting for 8–25% of domestic steam-coal consumption. In 2018–2021, steam coal imported into Poland accounted for 22–29% of the volume of coal shipped by Russia to all EU -27 countries. In order to fill the gap left by Russian coal, this article considers alternative routes of coal supply to Poland, namely from Australia, Indonesia, Colombia, South Africa and the US , and presents the qualitative characteristics of the coal offered by these alternative routes of coal supply and traded on the international market. Between 2010 and 2021, steam-coal-price offers from these countries followed a consistent trend, with the difference between the minimum and maximum offer ranging from USD 5–32/tonne. As the steam coal supply of each of the analyzed routes of supply is fraught with some risk, the authors have also identified in the article those directions that may present some difficulties. It was found that coal offerings from Australia, South Africa, Indonesia and Colombia have low sulphur content (less than 1%), while coals from Australia and South Africa have relatively high ash content (from 12% to nearly 25%). Towards the end, the article also addresses issues related to the transport of coal to Poland and its dispatching within the country. As the analyzed alternative directions of coal imports involve importing this commodity by sea, the authors also analyzed the reloading capacity of Polish seaports and the rail transport fleet.

PL

Celem artykułu było przybliżenie innych, alternatywnych kierunków dostaw węgla do Polski, spowodowanych wprowadzeniem w lutym 2022 r. embarga na import węgla z Rosji. Ze względu na dominującą rolę węgla energetycznego w imporcie do Polski, autorzy skupili się na tym rodzaju węgla. Analizując udziały sprowadzonego do Polski rosyjskiego węgla energetycznego w krajowym zużyciu i produkcji można wysnuć wniosek, że surowiec ten odgrywał relatywnie istotną rolę na polskim rynku. W latach 2010–2021 rocznie z Rosji sprowadzano do Polski od 4,8 do 12,9 mln ton, co stanowiło 8–25% krajowego zużycia węgla energetycznego. W latach 2018–2021 sprowadzany do Polski węgiel energetyczny stanowił 22–29% wolumenu wysłanego węgla przez Rosję do wszystkich krajów UE 27. W celu wypełnienia luki po węglu rosyjskim, w niniejszym artykule rozważono alternatywne kierunki dostaw tego surowca do Polski, a mianowicie: Australię, Indonezję, Kolumbię, RPA i USA. Przedstawiono charakterystykę jakościową węgla (oferowanego przez te alternatywne kierunki dostaw) oraz będącego przedmiotem handlu na rynku międzynarodowym. W latach 2010–2021 oferty cenowe węgla energetycznego z tych państw utrzymywały się w zgodnym trendzie, a różnica między ofertą minimalną a maksymalną zawierała się w granicach 5–32 USD/tonę. W związku z tym, że dostawy węgla energetycznego każdego z analizowanych kierunków obarczone są pewnym ryzykiem, w artykule autorzy wskazali również te, które mogą stanowić pewne utrudnienie. Stwierdzono, że oferty węgli z Australii, RPA, Indonezji i Kolumbii charakteryzują się niską zawartością siarki (poniżej 1%), a węgle z Australii i RPA posiadają relatywnie wysoką zawartość popiołu (od kilkunastu do blisko 25%). Pod koniec w artykule poruszono także kwestie związane z transportem węgla do Polski oraz jego ekspedycją wewnątrz kraju. W związku z tym, że analizowane alternatywne kierunki importu węgla wiążą się ze sprowadzeniem tego surowca drogą morską, autorzy również przeanalizowali zdolności przeładunkowe polskich portów morskich oraz park wagonowy w transporcie kolejowym.

9

International steam coal market and the price situation in Poland – part II

63%

Stala-Szlugaj K. , Grudziński Z.

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

tom no. 2, vol. 2

209--214

EN

The purpose of the paper was to analyse steam coal prices of Polish producers with reference to the main spot price indices of steam coal from international markets. The research covered the years 2010–2019. Due to the complexity of the discussed issues, the article is divided into two parts. The second part focuses on the analysis of steam coal prices on the European and Polish markets. Analysis of the price indices of the main exporters of steam coal to the European market showed that the prices on international spot markets are closely linked. An investigation into the dependence of prices of the main exporters of steam coal to the European market (Russia, Colombia, the US, and South Africa) on the CIF ARA Mix index confirmed this phenomenon. The calculated coefficient of determination varied between 0.922–0.998. The comparison of the volatility of the average monthly prices of the two Polish steam coal market indices (PSCMI) with the spot indices of CIF ARA Mix and FOB Russia Mix showed that the trends on the international spot market are different from those on the Polish market. This coincidence only occurred when comparing annual average prices, and only when the prices of PSCMI were shifted backwards by one year. This shift backwards is due to the way in which Polish producers have contracts with their customers. Poland is dominated by long-term contracts with prices set once a year. Having shifted the annual averages of both PSCMIs backwards by one year, the differences between the indices decreased to about 1PLN/GJ (previously they had reached 3PLN/GJ). The calculated coefficient of determination for both PSCMIs and CIF ARA Mix for 2010–2018 equalled: R2=0,88 (PSCMI_1/Q) and R2=0,89 (PSCMI_2/Q).

PL

Celem artykułu była analiza cen węgla energetycznego polskich producentów w odniesieniu do głównych indeksów cen spot węgla energetycznego z rynków międzynarodowych. Badaniami objęto lata 2010–2019. Ze względu na złożoność poruszanej problematyki, artykuł został podzielony dwie części. W części drugiej skupiono się na analizie cen węgla energetycznego na rynku europejskim i polskim. Analizując indeksy cenowe głównych eksporterów węgla energetycznego na rynek europejski zauważono, że ceny na międzynarodowych rynkach spot są ze sobą bardzo ściśle powiązane. Potwierdziło to badanie zależności pomiędzy cenami głównych eksporterów węgla energetycznego na rynek europejski (Rosją, Kolumbią, USA i RPA) a indeksem CIF ARA Mix. Obliczony współczynnik determinacji zmieniał się w granicach 0,922–0,998. Porównanie przebiegu zmienności średnich cen miesięcznych dwóch polskich indeksów węglowych (PSCMI) z indeksami spot CIF ARA Mix oraz FOB Russia Mix pokazało, że tendencje z międzynarodowego rynku spot są odmienne od panujących na rynku polskim. Zbieżność ta wystąpiła dopiero przy porównaniu cen średnich rocznych i to dopiero w sytuacji, gdy ceny polskich indeksów węglowych przesunięto o rok do tyłu. Przesunięcie to wynika ze sposobu zawierania kontraktów polskich producentów z odbiorcami. W Polsce dominują kontrakty długoterminowe, w których ceny ustalane są raz w roku. Po cofnięciu średnich rocznych obu indeksów PSCMI o rok wstecz różnice między indeksami zmalały do około 1 PLN/GJ (wcześniej sięgały 3 PLN/GJ). Wyliczony współczynnik determinacji dla obu PSCMI i indeksu CIF ARA Mix dla lat 2010–2018 wyniósł: R2=0,88 (PSCMI_1/Q) oraz R2=0,89 (PSCMI_2/Q).

10

World steam coal management

63%

Stala-Szlugaj K. , Grudziński Z.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2021

|

tom T. 37, z. 2

5--26

EN

The article analyzes trends in steam coal flows (exports and imports) linked to production and consumption volumes. The analysis carried out in the article took the years from 2000 to 2019 into consideration. Coal is the second most important energy carrier. Its share in the structure of global consumption amounts to 27% and its production has an upward trend despite its decreasing share. The overall global upward trend of steam coal flows was disrupted twice over the period 2000–2019: by the effects of the 2007–2009 global financial crisis and the ongoing uncertainty of the global economy, as well as by the significant slowdown in the economic growth of developing countries (2014–2016). The European Union has seen large decreases in coal consumption over recent years, reflecting an accelerating decarbonization policy. The main area of coal trade is the Asia-Pacific basin. The Atlantic market currently accounts for about 20% of global steam coal trade, with seaborne trade covering about 95%. The volume of world trade (exports, imports) in steam coal is approximately one billion (bn) tons per year. The analysis carried out showed the following trend: decreasing coal exports to economically developed countries (mainly concentrated in Europe) and increasing exports to economies of developing countries, concentrated in the Asian part of the world. International Energy Agency (IEA) projections show that by 2040 the global coal production will fall from 5.6bn tons of coal equivalent (3.9bn tons of oil equivalent in 2019) to 5bn tce (3.5bn toe) at an average annual rate of –1.1%. Steam coal production is expected to decline by 10% to 4bn tce (2.8bn toe). Due to the fact that China is the largest producer, user and importer of steam coal in the world, all economic and political decisions taken by its government have strongly influenced international coal trade for years. For the Asia-Pacific basin alone, the IEA’s long-term forecasts predict an increase in coal-fired power generation over 2019. Forecasts regarding the coal’s share in global demand are not optimistic for many regions of the world (Europe, Africa, the Americas), predicting a significant decline in its demand. Yet, new markets for coal are emerging, especially in Asia and the Mediterranean basin, which may contribute to maintaining at least the current level of coal trade.

PL

W artykule przeanalizowano trendy przepływów węgla energetycznego (eksportu i importu), które są powiązane z wielkościami produkcji i zużycia. Przeprowadzona w artykule analiza dotyczyła lat 2000–2019. Węgiel jest drugim najważniejszym nośnikiem energii. Jego udział w strukturze zużycia wynosi w świecie 27%, a produkcja, mimo spadków udziałów, ma trend wzrostowy. Ogólny trend wzrostowy przepływu węgla energetycznego na przestrzeni lat 2000–2019 w skali globalnej zakłócany był dwukrotnie: skutkami światowego kryzysu finansowego z lat 2007–2009 oraz trwającej niepewności światowej gospodarki, a także znaczącego spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego krajów rozwijających się (lata 2014–2016). W Unii Europejskiej obserwuje się duże spadki zużycia węgla na przestrzeni ostatnich lat, co związane jest z przyspieszającą polityką dekarbonizacji. Głównym obszarem handlu węglem jest rejon Azji i Pacyfiku. Rynek atlantycki obecnie stanowi tylko około 20% światowego handlu węglem energetycznym, a handel drogą morską obejmuje około 95% handlu. Wielkość światowego handlu (eksport, import) węglem energetycznym wynosi około 1 mld ton rocznie. W wyniku przeprowadzonej analizy zaobserwowano następującą tendencję: malejący eksport węgla do państw gospodarczo rozwiniętych (głównie skupionych w Europie), wzrost do gospodarek krajów rozwijających się, skoncentrowanych w azjatyckiej części świata. Prognozy Międzynarodowej Agencji Energii (IEA) pokazują, że w perspektywie 2040 r. światowa produkcja węgla spadnie z 5,6 mld tce (3,9 mld toe w 2019 r.) do 5 mld tce (3,5 mld toe) w średniorocznym tempie –1,1%. Produkcja węgla energetycznego ma się obniżyć o 10% do 4 mld tce (2.8 mld toe). W związku z tym że, Chiny są największym producentem, użytkownikiem oraz importerem węgla energetycznego na świecie, to wszelkie decyzje gospodarcze i polityczne podejmowane przez rząd tego kraju od lat mocno wpływają na międzynarodowy handel węglem. Tylko dla obszaru Azji i Pacyfiku w stosunku do roku 2019 długoterminowe prognozy IEA przewidują wzrost wytwarzania energii elektrycznej z węgla. Prognozy udziału węgla w światowym zapotrzebowaniu dla wielu regionów świata (Europy, Afryki, Ameryk) nie są optymistyczne, przewidują znaczny spadek zapotrzebowania na to paliwo. Jednak zwłaszcza w Azji, jak i w basenie Morza Śródziemnego pojawiają się nowe rynki zbytu węgla, co przyczynić się może przynajmniej do utrzymania obecnego poziomu handlu węglem.

11

International steam coal market and the price situation in Poland – part I

63%

Stala-Szlugaj K. , Grudziński Z.

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

tom no. 2, vol. 2

203--208

EN

The purpose of the paper was to analyse steam coal prices of Polish producers with reference to the main spot price indices of steam coal from international markets. !e research covered the years 2010–2019. Due to the complexity of the discussed issues, the article is divided into two parts. The first part discusses the European steam coal market, with a particular focus on Poland. !e investigation has shown that for many years both the production and consumption of steam coal in OECD Europe countries was in a declining trend. In the case of production, the CAGR for the years 2010–2018 was -6.6%, and the average annual rate of decrease in consumption of this raw material was 3.0%. Not only has decarbonisation policy contributed to this decline, but also the growing share of renewable energy, and coal and other energy sources price ratio (reduction of the share of coal in a country's fuel mix). The main exporters of steam coal to the OECD Europe market in those years were primarily: Russian Federation (43–77 Mt/y with 26–46% share), Colombia (35–63 Mt/y; 21–31%), USA (11.0–36.0 Mt/y; 7–16%) and South Africa (6.5–26.5 Mt/y; 4–12%). In the years analysed, the production of steam coal in Poland amounted to 50.0–67.5 million tonnes per year (Mt/y). In 2012–2015, Polish production exceeded domestic demand for this raw material by several percent, and in the remaining years accounted for 83–90% of domestic consumption. Along with declining Polish production, imports of steam coal, which varied between 6–16 Mt/y, grew in importance.

PL

Celem artykułu była analiza cen węgla energetycznego polskich producentów w odniesieniu do głównych indeksów cen spot węgla energetycznego z rynków międzynarodowych. Badaniami objęto lata 2010–2019. Ze względu na złożoność poruszanej problematyki, artykuł został podzielony dwie części. W części pierwszej omówiono europejski rynek węgla energetycznego, szczególnie skupiając się na Polsce. W artykule omówiono także europejski rynek węgla energetycznego. Badania pokazały, że od wielu lat zarówno produkcja, jak i zużycie węgla energetycznego w krajach OECD Europe znajduje się w trendzie malejącym. W przypadku produkcji CAGR dla lat 2010–2018 wyniósł -6,6%, a średnioroczne tempo spadku zużycia tego surowca wyniosło 3,0%. Do tego spadku przyczyniła się nie tylko polityka dekarbonizacyjna, ale również rosnący udział energetyki odnawialnej oraz relacje cen między węglem a innymi nośnikami energii (zmniejszenie udziału węgla w miksie paliwowym danego kraju). Głównymi eksporterami węgla energetycznego na rynek OECD Europe w tych latach były przede wszystkim: Fed. Rosyjska (43–77 mln ton/rok, z 26–46% udziałem), Kolumbia (35–63 mln ton/rok; 21–31%) oraz USA (11,0–36,0 mln ton/rok; 7–16%) i RPA (6,5–26,5 mln ton/rok; 4–12%). W analizowanych latach produkcja węgla energetycznego w Polsce rocznie wynosiła 50,0–67,5 mln ton. W latach 2012–2015 polska produkcja o kilka procent przekraczała krajowe zapotrzebowanie na ten surowiec, a w pozostałych latach stanowiła 83–90% jego krajowego zużycia. Wraz z malejącą polską produkcją rósł na znaczeniu import węgla energetycznego, który zmieniał się w zakresie 6–16 mln ton/rok.

12

Rosja na międzynarodowym rynku węgla energetycznego a eksport do Polski

63%

Stala-Szlugaj K. , Grudziński Z.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2019

|

tom nr 108

21--38

PL

Artykuł przedstawia analizę udziału Rosji w międzynarodowym handlu węglem energetycznym, będącej od lat jego istotnym uczestnikiem. Badaniami objęto lata 2014–2018. Położenie geograficzne na dwóch kontynentach oraz dostępność złóż węgla sprzyja jej obecności zarówno na rynku Pacyfiku, jak również Atlantyku. W artykule omówiono także głównych producentów węgla w Rosji oraz ceny rosyjskiego węgla energetycznego skierowanego na rynek spot. Z e względu na znaczący udział eksportu węgla dla gospodarki rosyjskiej, skupiono się także na analizie rosyjskich portów morskich. W ostatnich latach w eksporcie rosyjskiego węgla energetycznego zaczął dominować kierunek azjatycki. U dział eksportu na ten rynek w latach 2014–2018 zawierał się w granicach 49–57% (60–87 mln ton). Wśród krajów azjatyckich istotną rolę odgrywają obecnie trzy państwa: Korea Płd., Chiny i J aponia. Nabyły one łącznie 38–52 mln ton rosyjskiego węgla. Choć w analizowanych latach łącznie na rynek europejski Rosja wyeksportowała 52–67 mln ton węgla, to jednak udział tego rynku spadł z prawie połowy do około 40%. Powolne odchodzenie od energetyki węglowej przyczynia się do zmniejszania udziału odbiorców z tego kierunku. Wśród krajów europejskich jeszcze w roku 2014 głównym kierunkiem eksportu była W. Brytania z 19% udziałem (24 mln ton) w eksporcie ogółem. W 2018 r. eksport zmalał do 9 mln ton (5%). Wśród europejskich kierunków eksportu rosyjskiego węgla rośnie na znaczeniu udział Polski. W latach 2014– –2018 eksport węgla energetycznego do Polski zmieniał się w przedziale 5,6–16,2 mln ton. Z wraca uwagę jego dynamiczny wzrost uzyskany w ciągu ostatnich trzech lat. W stosunku do 2016 r. import wzrósł o 10,0 mln ton i w 2018 r. wyniósł aż 16,1 mln ton. W artykule omówiono także geograficzną strukturę importu węgla do Polski według przejść granicznych oraz portów morskich.

EN

The article presents an analysis of Russia’s participation in international steam coal trade, which has been its important participant for years. T he research covered the years 2014–2018. T he geographical location on two continents and the availability of coal deposits, favors its presence on both the Pacific and Atlantic markets. The article also discusses the main coal producers in Russia and the prices of Russian steam coal directed to the spot market. Due to the significant share of coal exports for the Russian economy, the focus was also on analyzing Russian seaports. In recent years, Asian exports have dominated in Russian steam coal exports. T he share of export to this market in the years 2014–2018 was in the range of 49–57% (60–87 million tons). Currently, three countries play an important role among Asian countries: South Korea, China and J apan. T hey purchased a total of 38–52 million tons of Russian coal. Although in the years under analysis Russia exported 52–67 million tons of steam coal to the European market, the share of this market dropped from almost half to around 40%. T he slow departure from coal energy contributes to reducing the share of recipients from this direction. Among European countries, in 2014 the main direction of export was Great Britain with 19% (24 million tons) of total export share. In 2018, exports fell to 9 million tons (5%). Among European destinations for Russian coal, Poland’s share is growing in importance. In the years 2014– –2018, steam coal exports to Poland varied in the range of 5.6–16.2 million tons. In the years 2014–2018 it changed in the range of 5.6–16.2 million tons. T he dynamic growth achieved in the last three years is noteworthy. In relation to 2016, imports increased by 10.0 million tons and in 2018 amounted to as much as 16.1 million tons. The article also discusses the geographical structure of coal imports to Poland by railway border crossings and seaports.

13

Ceny energii elektrycznej na rynku krajowym

51%

Grudziński Z. , Stala-Szlugaj K. , Ozga-Blaschke U.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2023

|

tom nr 111

81--94

PL

W roku 2021 po raz siódmy (od 2000 r.) bilans krajowej produkcji i zużycia energii elektrycznej był ujemny, przy czym różnica (–887 GWh) była niewielka w porównaniu z rokiem wcześniejszym (–13,3 TWh), dzięki znacznemu wzrostowi produkcji na poziomie 13,6%. W ostatnim okresie także nastąpiła zmiana relacji cenowych pomiędzy Polską i krajami sąsiednimi. Duży wzrost cen gazu spowodował, że produkcja energii z węgla kamiennego stała się bardziej rentowna. W 2022 r. ta sytuacja się jeszcze bardziej pogłębiła. W efekcie import energii do Polski ulegał stopniowemu ograniczeniu, rósł natomiast eksport. Sprzedaż i zakup energii elektrycznej na polskim rynku energii odbywa się przede wszystkim na giełdzie energii prowadzonej przez TGE SA w formie standardowych transakcji lub kontraktów. Najważniejszymi cenami na TGE są ceny notowane na RDN. Ceny z tego parkietu są traktowane jako referencyjne do wyceny innych kontraktów. Cena BASE na RDN ukształtowała się w roku 2021 na poziomie 401 zł/MWh. Ceny miesięczne w całym roku były w tendencji rosnącej. Wzrost bardzo przyspieszył w końcówce roku. W 2022 roku w sierpniu na RDN ceny osiągnęły poziom 1390 zł/MWh. Średnia cena uprawnień do emisji CO2 EUA z giełd ICE i EEX w 2021 r. była ponad dwukrotnie wyższa niż w 2020 r. i wyniosła 53,4 EUR (w 2020 r. – 24,7 EUR). W 2021 r. uprawnienia do emisji CO2 zyskały na wartości ok. 146%. Po ośmiu miesiącach 2022 r. ceny uprawnień do emisji wyniosły około 84 EUR a maksymalne ceny sięgały 95 EUR w notowaniach dziennych. W wyniku przeprowadzonej symulacji CDS określono przy jakich parametrach zewnętrznych takich, jak cena węgla, ceny uprawnień do emisji produkcja energii elektrycznej w Polsce jest opłacalna w zależności od sprawności.

EN

In 2021, for the seventh time (since 2000), the balance of domestic electricity production and consumption was negative, with the difference (–887 GWh) being small compared to the previous year (–13.3 TWh), thanks to a significant 13.6% increase in production. There has also been a recent change in the price relationship between Poland and neighbouring countries. The large increase in gas prices has made coal-fired power generation more profitable. In 2022, this situation has further intensified. As a result, energy imports to Poland were gradually reduced, while exports increased. The sale and purchase of electricity on the Polish energy market takes place primarily on the energy exchange operated by TGE SA in the form of standard transactions or contracts. The most important prices on the POLPX are those quoted on the DAM. Prices from this trading floor are treated as reference for the pricing of other contracts. The BASE price on the DAM was at 401 PLN/MWh in 2021. Monthly prices were on an upward trend throughout the year. The increase accelerated greatly at the end of the year. In 2022, prices reached 1,390 PLN/MWh on the DAM in August. The average price of CO2 EUA allowances from the ICE and EEX exchanges in 2021 was more than twice as high as in 2020, at EUR 53.4 (EUR 24.7 in 2020). In 2021, CO2 EUAs gained in value by approximately 146%. After eight months of 2022, emission allowance prices were around EUR 84 and maximum prices reached EUR 95 in daily quotations. As a result of the CDS simulation, it was determined at which external parameters, such as the price of coal and the price of emission allowances, the production of electricity in Poland is profitable according to efficiency.

14

Ceny energii elektrycznej: Polska vs UE

51%

Stala-Szlugaj K. , Grudziński Z. , Ozga-Blaschke U.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2024

|

tom nr 112

41--51

PL

Po znaczącym wzroście produkcji i zużycia energii w kraju w roku 2021, rok 2022 przyniósł niewielkie zmiany (r/r) – nastąpił 0,5% spadek produkcji oraz ok. 2% spadek zużycia. Spadek generacji w elektrowniach gazowych i węglowych został zrekompensowany dużym wzrostem w elektrowniach wiatrowych i słonecznych. Polska pierwszy raz od 2016 r. wróciła na pozycję eksportera energii elektrycznej (eksport przewyższył import o prawie 1700 GWh). W Polsce sprzedaż i zakup energii elektrycznej na polskim rynku energii odbywa się przede wszystkim na giełdzie energii prowadzonej przez TGE SA. Najważniejszymi rynkami są Rynek Dnia Następnego (RDN) oraz Rynek Towarowy Terminowy (RTT). W 2022 r. wolumen obrotów wyniósł 141 TWh, malejąc o 37% w stosunku do roku wcześniejszego, a obroty na rynku spot obniżyły się (r/r) o 9% a na rynku RDN zmalały względem roku wcześniejszego o 16%. Po ośmiu miesiącach 2023 r. wielkość obrotów na RDN wzrosła w stosunku rocznym o 76%, a na rynku RTT spadła o 35%. Na cenę energii elektrycznej wpływa wiele czynników, wśród których istotną rolę odgrywa m.in. cena zużytego paliwa do jej wytworzenia, a także cena uprawnień do emisji CO2. Ceny uprawnień do emisji zmieniają się w granicach 80–90 EUR. W rozdziale przedstawiono porównanie średnich cen energii elektrycznej dla wybranych grup odbiorców w krajach Unii Europejskiej. Do porównania wybrano trzy grupy odbiorców finalnych, dla których są już dostępne dane za 2022 r.: (i) wszyscy odbiorcy, ceny uwzględniają wszystkie podatki i opłaty, (ii) odbiorcy o rocznym zużyciu energii do 20 MWh; z uwzględnieniem wszystkich podatków i opłat, (iii) odbiorcy o rocznym zużyciu energii w zakresie 20 000 do 69 999 MWh – bez podatków i opłat. Na tle Unii Europejskiej ceny energii elektrycznej w Polsce w 2022 roku można zaliczyć do jednych z najniższych. Najwyższe ceny były w Danii, których poziom był wyższy o około 60–70% od średniej ceny dla całej UE27. Natomiast w przypadku Polski ceny średnie energii elektrycznej w Polsce były 1,1–1,7-krotnie niższe od średniej Unijnej.

EN

After a significant increase in energy production and consumption in the country in 2021, 2022 brought minor changes (y/y) – there was a 0.5% decrease in production and an approximately 2% decrease in consumption. The decline in generation from gas and coal-fired power plants was offset by large increases in wind and solar power plants. For the first time since 2016, Poland returned to the position of an electricity exporter (exports exceeded imports by almost 1,700 GWh). In Poland, the sale and purchase of electricity on the Polish energy market takes place primarily on the energy exchange operated by TGE SA. The most important markets are the Day Ahead Market (DAM) and the Forward Commodity Market (RTT). In 2022, the turnover volume amounted to 141 TWh, decreasing by 37% compared to the previous year, and the turnover on the spot market decreased (y/y) by 9% and on the DAM market decreased by 16% compared to the previous year. After eight months of 2023, the turnover on the DAM market increased by 76% year-on-year, and on the CRT market it decreased by 35%. The price of electricity is influenced by many factors, among which an important role is played by, among others: the price of the fuel used to produce it, as well as the price of CO2 emission allowances. Prices of emission allowances vary between EUR 80–90. The chapter presents a comparison of average electricity prices for selected groups of consumers in European Union countries. Three groups of final customers were selected for comparison, for which data for 2022 is already available: (i) all recipients whose prices include all taxes and fees, (ii) customers with annual energy consumption in the range of up to 20 MWh; including all taxes and fees, (iii) customers with annual energy consumption in the range of 20,000 MWh to 69,999 MWh – net of taxes and fees. Compared to the European Union, electricity prices in Poland in 2022 can be considered one of the lowest. The highest prices were in Denmark, which were approximately 60–70% higher than the average price for the entire EU27. However, in the case of Poland, average electricity prices in Poland were 1.1–1.7 times lower than the EU average.