Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 11

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Do analizy wytypowano obszar zlewni górnej Nysy Kłodzkiej, położony w Sudetach Wschodnich. Prowadzony monitoring wód podziemnych w ostatnich latach wskazuje na niższe stany wód podziemnych niż miarodajne dla okresu wielolecia w większości punktów pomiarowych. W związku z obserwowaną tendencją do obniżania się zwierciadła wód podziemnych na obszarach nizinnych podjęto próbę przeanalizowania wieloletnich obserwacji prowadzonych w zlewni górnej Nysy Kłodzkiej. Celem tego artykułu jest scharakteryzowanie zmian głębokości zalegania zwierciadła wód podziemnych czwartorzędowej warstwy wodonośnej w wieloleciu 1971–2005 na podstawie obserwacji prowadzonych w studniach w Domaszkowie, Stroniu Śląskim i Szalejowie Górnym. Analizowany ponad 30-letni okres obserwacji pozwala na interpretację zmian położenia zwierciadła wód podziemnych w powiązaniu z warunkami opadowymi w regionie. Przeprowadzona analiza opadów w wieloleciu 1971–2005 na omawianym obszarze Sudetów wskazuje na ich periodyczność, z występowaniem lat znacznie powyżej lub znacznie poniżej normy wieloletniej. W analizowanych okresach 1971– –2005 (studnie Domaszków i Szalejów Górny) oraz 1980–2005 (studnia Stronie Śląskie) nie obserwuje się statystycznie istotnych zmian w położeniu zwierciadła wód podziemnych. Stwierdzono, iż na obszarze górskim obejmującym zlewnię górnej Nysy Kłodzkiej nie obserwuje się obniżania poziomu zalegania zwierciadła wód podziemnych, obserwowanego dla wielu studni na obszarach nizinnych.
PL
W artykule przeanalizowano dane pomiarowe poziomu zalegania zwierciadła wód podziemnych w studniach gospodarskich położonych w obrębie zlewni górnej Nysy Kłodzkiej w okresie 1971–2005. Wyznaczono okresy niżówkowe wód podziemnych dwiema metodami: stosując wskaźnik zagrożenia suszą gruntową kn oraz wyznaczając niżówkę lub suszę używając jako poziomu odcięcia stan o prawdopodobieństwie p = 90% (niżówka) lub p = 50% (susza). Otrzymane wyniki pozwoliły na wyznaczenie okresów niżówkowych w analizowanych latach oraz umożliwiły na porównanie obu metod. W metodzie wykorzystującej wskaźnik zagrożenia suszą gruntową stosowane są ostrzejsze kryteria wyznaczania okresów suszy, dlatego nadaje się ona do wyznaczania okresów niżówkowych w wieloleciu, druga z metod może być zastosowana do wyznaczenia początku i czasu trwania niżówek w poszczególnych latach wielolecia.
EN
In the paper are presented groundwater level changes in house wells located within upper Nysa Klodzka catchment for period 1971–2005. Low groundwater flow periods are designated by application of two methods: first one - on the basis of soil drought hazard index kn and second one – low flow and very low flow designated by truncation levels: probability of water level p = 50% (very lowflow), probability p = 90% (low flow). Obtained results enable to designate low flow periods in analysed term and make possible to compare both methods. In method using of soil drought hazard index, more restricted criteria are used, so this methods is fit to designation low groundwater flow in multiannual periods. Following method may be applicated to define beginning and end of low groundwater flow periods within the year.
PL
W ramach badań przeprowadzonych w 2010 r. w Parku Narodowym Gór Stołowych (PNGS) oceniono stan hydromorfologiczny głównych cieków. Ocena hydromorfologiczna jest elementem wspierającym ocenę stanu ekologicznego wód, wymaganego przez Ramową Dyrektywę Wodną (RDW). Przeprowadzona ocena hydromorfologiczna (według metodyki IMGW PIB OWr) obejmowała ocenę trzech stref, tj.: koryta rzecznego, strefy przybrzeżnej i doliny cieku. Ocena hydro­morfologiczna polegała na zgromadzeniu niezbędnych danych, dotyczących wielu elementów, w tym: geometrii koryta, substratu dna, ciągłości cieku i występowania barier, struktury brzegów, typu roślinności, użytkowania doliny cieku, itp. Na pod­stawie przeprowadzonej wizji terenowej oceniono cztery cieki: Czerwoną Wodę, Pośną (Posna), Dańczówkę i Czeremnicę. Zebrane podczas monitoringu hydromorfologicznego dane, dotyczące powyższych głównych cieków Gór Stołowych wskazują, iż należą one w większości do klasy III - co pozwala określić ich stan jako umiarkowany o średnim stopniu przeobrażenia. Dodatkowo wyznaczono dla analizowanych cieków wskaźnik jakości ekolo­gicznej (WJE). Wskaźnik jakości ekologicznej obliczono ze stosunku wartości ob­serwowanej do wartości referencyjnej badanego parametru. Na podstawie WJE dokonano również oceny stopnia przeobrażenia dolin rzecznych. Przeprowadzona analiza zmienności WJE dla analizowanych cieków zlokalizowanych w PNGS poz­woliła na ocenę stanu przeobrażenia dolin rzecznych w stosunku do stanu referen­cyjnego (potencjalnego). Badany obszar charakteryzuje się małym stopniem prze­obrażenia (WJE = 0,67). Przeprowadzona ocena stanu hydromorfologicznego wraz z oceną WJE poz­woliła na określenie stopnia przeobrażenia cieków PNGS oraz ocenę natężenia antropopresji. Stworzone materiały przeglądowe w postaci map stworzyły podstawę do dalszych działań planistycznych i naprawczych, szczególnie dla odcinków rzek ze stanem hydromorfologicznym umiarkowanym i złym.
EN
The research carried oat in 2010 in the Stołowe Mountains National Park aimed at assessing the hydromorphological state of the main watercourses. According to the Water Framework Directive, the hydromorphological assessment is a part of supporting the assessment of the water ecological state. The performed hydromorphological evaluation (according to the method by the IMGW PIB OWr)included the assessment of three zones, i.e. the river bed, the offshore zone and the watercourse valley. The hydromorphological evaluation consisted in collecting the necessary data concerning many elements including the river bed geometry, the river bed substrate, the continuity of the watercourse and the appearance of the barriers, slope structures, type of vegetation, management of the watercourse valley, ect. On the basis of the performed site inspection, four watercourses were assessed: Czerwona Woda, Posna, Dańczówka and Czerenvnica. The data collected during the hydromorphological monitoring concerning the above mentioned main watercourses of the Stołowe Mountains show that they mostly belong to the third class - which allows the determination of their state as moderate with a medium degree of transformation. Additionally, the Ecological Quality Index was determined for the analysed watercourses. The EQI was calculated from the ratio of the observed value to the reference value of the examined parameter. On the basis of EQI the assessment of the river valley transformation was also performed. The investigated EQI variabil­ity for the examined watercourses located in the Stołowe Mountains National Park allowd the assessment of the state of transformation of the river valleys in relation to the reference state. The investigated area is characterized by a low degree of transformation (EQI = 0.67). The performed assessment of the hydromorphological state together with the EQI evaluation allowed the determination of the transformation degree of the watercourses in the Stołowe Mountains National Park and the assessment of the anthropopression intensity. The prepared survey materials in the form of maps formed the basis for further planning and repair activities, especially for the river segments with the moderate and bad hydromorphological state.
PL
Zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną (RDW) i Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. (Dz.U. Nr 162 poz. 1008) stan ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych klasyfikuje się na podstawie wyników oceny elementów fizykochemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych. Ocena stanu hydromorfologicznego jest elementem wspierającym ocenę biologiczną cieków wodnych. Wody płynące, osiągające ze względu na elementy hydromorfologiczne stan ekologiczny poniżej dobrego, będą klasyfikowane jako wody złej jakości. Dlatego też bardzo ważna jest dokładna identyfikacja atrybutów hydromorfologicznych w dostosowaniu do warunków polskich. W wielu krajach Unii Europejskiej (UE) wdrażane są liczne metody oceny hydromorfologicznej. Metody te nawiązują do wymogów RDW, ale są zróżnicowane pod względem szczegółowości. Próbę ujednolicenia podjęła Europejska Komisja Normalizacyjna (CEN), której zadaniem jest opracowanie standardowej i porównywalnej oceny w nawiązaniu do wymogów RDW. W artykule podjęto próbę identyfikacji atrybutów hydromorfologicznych możliwych do oceny w warunkach polskich, na podstawie przeglądu metod stosowanych w krajach Unii Europejskiej i w Polsce oraz prac terenowych. W ramach identyfikacji atrybutów hydromorfologicznych zostały zaprezentowane atrybuty oceny dla trzech stref: koryto rzeczne, strefa przybrzeżna oraz dolina rzeczna. Ponadto zostanie przeprowadzona hierarchizacja poszczególnych atrybutów, co pozwoli na poznanie ich znaczenia i rangi w końcowej ocenie stanu hydromorfologicznego jednolitych części wód.
EN
According to Water Framework Directive and the ordinance of the Ministry of Environment of 20 August, 2008 (Dziennik Ustaw, No. 162, item 1008) the ecological state of homogenous water body for natural flows shall be classified upon the results of physicochemical, biological and hydromorphological assessments. Hydromorphological assessment is a part of biological assessment of water flows. Flowing waters that were recognized to have ecological state lower than average due to poor hydromorphological features are classified as the ones of bad quality. Therefore it is very important to identify hydromorphological attributes that could be transferred to Polish conditions. There were a lot of different hydromorphological assessment methods developed in the EU countries. These methods refer to the WFD requirements, however, their differ in details. An attempt to unify the applied methods and develope a comparable standard methodology that will be in compliance with the WFD requirements was performed by the European Committee for Standardization CEN. The paper describes preliminary results of the identification from a set of methods applied in the EU countries as well as from the field research the hydromorphological attributes that can be implemented in Poland. The identification of the assessment methods was done with a reference to three zones: riverbed, riparian zone, river-side zone. Additionally a hierarchy was assigned to each of the selected attributes in order to recognize its weight in the final assessment of the hydromorphological state of homogenous water bodies.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.