W obecnych czasach nowego wymiaru nabiera problem bezpieczeństwa energetycznego. W referacie dokonano próby przegladu zagrożeń bezpieczeństwa polskiego systemu elektroenergetycznego i ich redukcji. Szczególnie skupiono się na problemie dużych zakłóceń w systemie elektroenergetycznym oraz ograniczeniach ekonomicznych.
Artykuł zawiera informacje dotyczące możliwości wykorzystania energii wiatrowej na świecie i w Polsce. Lokalizacja elektrowni wiatrowej jest bardzo istotna, ponieważ determinuje ekonomiczny sukces tej inwestycji. Dedykowany program komputerowy może pomóc w identyfikacji lokalizacji farmy wiatrowej. W artykule przedstawiono ogólny schemat procesu identyfikacji optymalnej lokalizacji dla farmy wiatrowej. Ponadto autorzy opracowali narzędzie do wielowariantowej analizy wyniku finansowego elektrowni wiatrowej. Analiza ta może pomóc we właściwej określeniu lokalizacji farmy wiatrowej.
EN
The paper concerns information about taking the opportunity to use wind energy all over the word and also in Poland. Localization of wind power plant is very important because it determines economic success of that investment. Dedicated computer programs can help in the identification of wind power plant’s localization. General diagram of the process of identification the optimal place for wind farm is presented in the paper. Authors also prepared dedicated tool for multi-variant analyses of wind farm’s financial result that can help in proper identification of localization for wind power plant.
W artykule zaprezentowano prace prowadzone w Instytucie Elektrowni i Systemów Pomiarowych Politechniki Opolskiej w zakresie bezpieczeństwa energetycznego oraz awarii powodowanych zjawiskami atmosferycznymi. Przedstawiono dwie opublikowane monografie oraz kierunki dalszych badań.
EN
The article presents the work of the Department of Power Plants and Measuring Systems (Opole University of Technology) in energy safety and the failures caused by weather conditions. There are presented two monographs and the main directions of further research are pointed out. Analysis of the experiences of foreign operators transmission grids shows the great importance of the issue of energy safety (economically, socially and politically). Books [1, 2] may form the basis of analysis of energy policy and security of the power system. Monographs indicate the necessity of construction crisis management system in power enterprises. The authors continue works connected with the problems of energy safety with special emphasis on economic aspects. Main directions for further research at the Department of Power Plants and Measuring Systems include two areas: analysis of the impact of weather on power system safety and anti-failure effects [3,4,5], and monitoring of power network investments.
In the last decade occurred significant progress in controlling processes of producing biogas, costs of handling biogas installations decreased, their efficiency increased, power range broadened. Technologies connected with working of small biogas plants (up to about 50 kW), using not standardised biomass and featuring moderate efficiency, are widely known, commonly used and available on the basis of BAT.
PL
Technologie związane z działaniem małych biogazowi (do 50 kW), wykorzystujących niestandaryzowaną biomasę i charakteryzujących się umiarkowaną sprawnością, są ogólnie znane, powszechnie stosowane i dostępne na zasadzie BAT. Celowość i konieczność budowy biogazowni w Polsce jest bezdyskusyjna, jednak w Polsce technologie biogazowe napotykają na wszystkie charakterystyczne bariery towarzyszące nowym rozwiązaniom technicznym. W artykule przedstawiono główne bariery natury technologicznej, prawnej i organizacyjnej związane z budową biogazowni oraz podjęto próbę wskazania sposobów ich likwidacji.
Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) stanowi istotny składnik w działaniach służących zapobieganiu globalnemu ociepleniu klimatu (4). Jednocześnie tworzenie OZE to ważny czynnik rozwoju lokalnego: umożliwia budowanie wartości dodanej przy wykorzystaniu lokalnych zasobów, kreuje miejsca pracy i nowe więzi społeczne, posiada szczególnie korzystne warunki dla wykorzystania niektórych rodzajów OZE. Konieczność zwiększania udziału OZE w bilansie energetycznym kraju (1) jest uznana. Trzeba zatem zarysować scenariusze realizacji zamiarów uwzględniając naszą realną sytuację. Wiemy, że bezpośrednie powielenie doświadczeń krajów wysoko rozwiniętych nie zawsze prowadzi w Polsce do celu ze względu na odmienność warunków różnego rodzaju.
Zwiększenie odporności linii elektroenergetycznych na ekstremalne zdarzenia można osiągać w procesie projektowania nowych linii, a także poprzez dostosowanie niektórych istniejących linii do zwiększonych wymagań. Zakres ewentualnych modyfikacji musi wynikać z poszczególnych analiz techniczno-ekonomicznych dla rejonów szczególnie zagrożonych. Koszt działań prewencyjnych musi być w skali kraju i regionu niższy niż koszty prawdopodobnych awarii, przy obliczeniach obejmujących cykl życia linii i innych urządzeń sieciowych, a także uwzględniających reguły rynkowe.
EN
Increasing of power transmission lines resistance to extreme events can be obtained during the process of new lines designing and also by adapting some of the already existing lines to increased requirements. The range of possible modifications must be based on individual technical and economic analyses prepared for particularly imperilled regions. Cost of preventive activities - on country and region levels - must be lower than costs of probable failures, where calculations must not only be based on data concerning the lifetime of electric lines and other network installations but also taking into account free market rules.
Określono kryteria, od spełnienia których uzależniona jest właściwa lokalizacja elektrowni wiatrowej. Należą do niej: prognozy zmian prędkości wiatru, prognozy kosztów kapitałowych podczas realizacji inwestycji i eksploatacji, prognozy kosztów eksploatacji ze szczególnym uwzględnieniem awarii, prognozy cen zakupu energii elektrycznej.
EN
Defined are criteria satisfying of which is necessary for proper localization of a wind power plant. They are prognoses of: wind speed changes, capital costs during realization of investment and running processes, running costs with special regard to failures and the ones concerning electric energy purchase price.
Energetyka zawodowa w Polsce stoi przed koniecznością szerokiego wprowadzenia nowych technik i technologii w elektrowniach. W warunkach gospodarki rynkowej jest oczywiste, że innowacyjne rozwiązania muszą zapewnić wytworzenie energii (elektrycznej i cieplnej) po kosztach niższych niż odpowiednie średnie koszty na rynku energii.
Omówiono warunki niezbędne do budowy w Polsce małych biogazowni komunalnych. Wskazano, że konieczne jest: zapewnienie pełnej opłacalności procesu eksploatacji (przy pomocy publicznej dla procesu inwestycyjnego), podjęcie szerokiej kampanii informacyjnej dotyczącej wykorzystania biomasy w celu uzyskania akceptacji społecznej dla rozwoju biogazowni, zorganizowanie dopływu strumieni biomasy do biogazowni poprzez system selektywnej zbiórki odpadów i egzekwowanie wymogów ochrony środowiska od wszystkich wytwórców biomasy, usprawnienie procedur formalnych oraz uzupełnienie ustaw i rozporządzeń w zakresie systemu dopłat i certyfikatów w celu zapewnienia konkurencyjności dla energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w biogazowniach na otwartym rynku energii odnawialnych, kształcenie specjalistów i doradców (zarówno dla podmiotów gospodarczych, jak również gospodarstw domowych) w celu prowadzenia eksploatacji biogazowi, regulacji procesów i usuwania zakłóceń.
EN
Discussed are conditions necessary to build small municipal biogas plants. Indicated is necessity to: secure full profitability of exploitation process (with the state financial help for investment process), enter upon a wide information campaign concerning biomass utilization with the aim to gain social acceptance to develop biogas plants, organize biomass supplies through the system of selective waste collection and execution of environmental protection requirements from all biomass producers, improve formal procedures as well as complete bills and decrees relating to the system of extra financing and certificates to ensure competitiveness in the renewable energy open market of electric energy and heat produced in biogas plants, educate specialists and advisers (for companies and households) to run biogas plants, control production and troubleshoot processes.
Wzrost cen nośników energii oraz obecna, międzynarodowa sytuacja polityczna spowodowały, iż zaistniała potrzeba aktualizacji zagadnień związanych z bezpieczeństwem energetycznym. W artykule przedstawiono problematykę bezpieczeństwa energetycznego w aspekcie funkcjonowania przedsiębiorstwa ciepłowniczego.
EN
A rise in prices of energy carriers and present international political situation caused that it is necessary to revise problems connected with energy safety. The article presents issues of energy safety regarding operation of a heating enterprise.
W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania systemów informacji przestrzennej w administracji publicznej i przemyśle. Zaprezentowano przykłady wdrożeń autorskiego oprogramowania oraz korzyści, jakie przynosi jego stosowanie. Omówiono podstawowe źródła danych dla systemów informacji przestrzennej.
EN
Possible utilization of geographic information systems in public administration and industry are presented in this article. Examples of accustomation of author software and benefits that come from using such software are shown. Fundamental data sources for geographical information systems are described.