Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wiara jako światło drogi

100%

Góźdź K.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2013

|

tom 33

199-207

EN

In Christianity, faith is the light that shows the way towards God and salvation. However, humans are not alone on this road, and they do not invent their ways of reaching God. A faith- ful person walks the road assigned to him/her by the incarnated Son of God, who also became our own Way to the Father, who is Love. Thus, with Christ, we set on a His path to salva- tion. This path has four stages, described by the following verbs: believe, understand, pass and possess. First, we need to believe in God as Love. Next, we must comprehend this Love. Then, we can pass this Love on other, and testify to its power, to finally possess the Love. This is how our life journey can be completed and transformed into our eternity with God. The human Way can only be completed as God’s way: shown and walked by God (cf. Jer 21:8). This kind of faith becomes love and transforms into God’s knowledge.

2

Interpretacja dogmatów

100%

Góźdź K.

Studia Theologica Varsaviensia

|

2018

|

tom 56

|

nr 1

13-28

PL

Dogmat nie jest „suchym” twierdzeniem, formułą, która naweti „straszy”, lecz jest wyrazem żywej wiary Kościoła, która w swejistocie jest niezmienna. Jednak wyraz tej wiary w przepowiadaniui przyjmowaniu (w dogmatach) dotyczy danej epoki historyczneji jej aktualnego ducha rozumienia, stąd konieczna jest ciągle nowainterpretacja tej samej i niezmiennej prawdy wiary w języku teologicznym.Taka interpretacja jest wyrazem żywej Tradycji, przyzachowaniu zasady ciągłości i niesprzeczności wypowiedzi. Podstawąreinterpretacji jest nie tylko podstawowa relacja Tradycji doObjawienia, do Pisma Świętego, ale także sama historyczność wiaryi historyczność dogmatów.Przeprowadzone badania nad kwestią interpretacji dogmatów doprowadziłydo jeszcze jednego zdumiewającego wniosku, że proponowanaprzez Międzynarodową Komisję Teologiczną tzw. interpretacjaaktualizująca, w zasadzie ma miejsce w tym toku myślowym JosephaRatzingera, choć on sam ani słowem nie wymienia nazwy tej interpretacji.Okazuje się, że teksty Ratzingera – mówiące o Tradycji, historiidogmatów, czy o relacji dogmatu do Biblii i do historii – powstałydużo wcześniej niż wspomniany dokument MKT. Już w połowielat 60., znajdujemy je w dziele pod red. K. Rahnera i J. Ratzingera,Offenbarung und Überlieferung. Hans Urs von Balthasar zum 60.Geburtstag, Freiburg 1965, s. 25-69, oraz później: Das Problem derDogmengeschichte in der Sicht der katholischen Theologie, Köln1966; Zur Frage nach der Geschichtlichkeit der Dogmen, w: OttoSemmelroth (red.), Martyria, Leiturgia, Diakonia. Festschrift fürHermann Volk zum 65. Geburtstag, Mainz 1968, s. 59–70. Oznacza to, że Ratzinger w swoich badaniach wyprzedził o kilka lat wspomnianydokument. Nie ujmuje to w niczym doniosłej treści dokumentu natemat interpretacji dogmatów. Cała część dokumentu, poświęcona„interpretacji aktualizującej” znajduje odzwierciedlenie w samodzielnychbadaniach Ratzingera. Zarówno zasady tej interpretacji,trwała wartość formuł dogmatycznych, jak i kryteria tej interpretacji(s. 295-298 dokumentu), są treściowo obecne w tekstach Ratzingera.Z drugiej strony rodzi się pytanie, czy dokument MKT, przygotowywanypod kierunkiem bpa W. Kaspera, nie korzystał z tekstówRatzingera. Nie ma o tym śladu w dokumencie, ale swoistym kanonemtekstów przygotowywanych przez MKT jest nie umieszczanieautorów współczesnych, a powoływanie się niemal wyłącznie nateksty eklezjalne.

3

Teologiczna hermeneutyka języka wiary

100%

Góźdź K.

Roczniki Teologiczne

|

2018

|

tom 65

|

nr 2: Teologia dogmatyczna

29-46

EN

The theological hermeneutics of the language of faith proposed by A. Grabner-Haider is a theological method of explaining, understanding and interpreting the entirety of the language of faith. This Austrian methodologist of religion distinguishes in a programmatic way between the scientific and the pre-scientific, pragmatic type of interpretation and argumentation. Grabner-Haider is exactly right in observing that this primary divide leads to another one: between two canonical logical languages (Orthosprache). The former is the canonical language of an interpreter, which is used indirectly to talk about the subject matter of the text, while the latter is the canonical language of the transposed text. Both these languages can interact by reciprocal corrections, critical approaches and modifications. It is possible to move past the canonical language of the text’s author towards the canonical language of its interpreter. In this case, the canonical language of the author can be labelled “Interpretandum.” This means the text that is subject to interpretation, understanding or translation. The canonical language of the interpreter, on the other hand, can be labelled “Interpretans,” that is the one utilized for interpretation, understanding or translation. Consequently, it makes sense to believe that theology allows space for hermeneutics proper. The scientific type of hermeneutics, which as such assumes a need for language analysis, marks a passage from the canonical language of the analysed text to the canonical language of the interpreter. One can also say that scientific hermeneutics is a kind of understanding of a systematically ordered text via a systematically ordered language.

PL

Teologiczna hermeneutyka języka wiary w ujęciu Grabnera-Haidera jest teologicznym sposobem wyjaśniania, rozumienia i interpretowania całości języka wiary. Austriacki metodolog religii wyraźnie rozróżnia interpretację naukową od interpretacji przednaukowej i praktycznej, a także od argumentacji. Zauważa bardzo trafnie, że przy tej interpretacji mamy do czynienia z dwoma logicznymi językami prawidłowymi (Orthosprache). Jednym z nich jest język prawidłowy interpretatora, którym on nie mówi wprost o samym przedmiocie tekstu. Drugim jest język prawidłowy tekstu przekształconego. Oba te języki mogą się wzajemnie korygować, krytykować i modyfikować. Możliwe jest przejście od prawidłowego języka autora tekstu do prawidłowego języka interpretatora. I tu język prawidłowy autora tekstu można nazwać „Interpretandum”. To jest to, co powinno być interpretowane, rozumiane lub tłumaczone, zaś język prawidłowy interpretatora można nazwać „Interpretans”, czyli ten, za pomocą którego dokonuje się interpretacji, rozumienia lub tłumaczenia. W teologii jest więc miejsce dla właściwej hermeneutyki. Naukowa hermeneutyka, która zresztą zakłada analizę językową, stanowi tu przejście od prawidłowego języka analizowanego tekstu do prawidłowego języka interpretatora. Można też powiedzieć, że jest ona rozumieniem systematycznie uporządkowanego tekstu za pośrednictwem systematycznie uporządkowanego języka.

4

Sprawozdanie Prezesa z działalności Zarządu Towarzystwa Teologów Dogmatów w kadencji 2005-2008

100%

Góźdź K.

Teologia w Polsce

|

2008

|

tom 2

|

nr 2

402-408

PL

Sprawozdanie Prezesa z działalności Zarządu Towarzystwa Teologów Dogmatów w kadencji 2005-2008 oraz Call for Papers do księgi pamiątkowej ks. prof. Czesława Stanisława Bartnika.

5

Ks. Mirosław Kowalczyk, U początków teologii historii w Polsce. F. Sawicki, K. Michalski, A. Pechnik, Wyd. KUL, Lublin 2008, ss. 418.

100%

Góźdź K.

Teologia w Polsce

|

2008

|

tom 2

|

nr 2

382-385

PL

Recenzja książki: Ks. Mirosław Kowalczyk, U początków teologii historii w Polsce. F. Sawicki, K. Michalski, A. Pechnik, Wyd. KUL, Lublin 2008, ss. 418.

6

Kościół świętych - Kościół grzeszników według Josepha Ratzingera − Benedykta XVI

100%

Góźdź K.

Teologia w Polsce

|

2014

|

tom 8

|

nr 2

31-41

EN

Any analysis of the problem of “the Church of saints and the Church of sinners” must start from defining the Church as such. First and foremost, the Church cannot be conceptually reduced to hierarchical structures, nor should be put on equal with the ecclesiastic institution. Instead, it must be seen as the personal communion of people with Jesus Christ. This view is originally expressed in Joseph Ratzinger’s claim that “The Church is the people of God as the Body of Christ.” This claim means that the Church does not create herself, that she is not a human creation, but she comes from God and it comprises the human co-element in the realization of the Divine Plan. In this sense, the Church is holy, yet, at the same time, she gathers sinners. This holiness relies on the unconditional grace of God’s Incarnation. Indeed, the Holy Church realizes the will of God and she is His envoy to the universe, while the Church of sinners is a Church made of people, trying to transmit God’s message to the world, despite the limits and sins of her members.

PL

Trzeba wyraźnie rozróżnić Kościół święty, czyli wolę Bożą i orędzie Boga, i Kościół grzeszników jako słabość człowieka. Kościół święty stara się orędzie Boga przekazać światu.

7

Wiedza i wiara religijna

100%

Góźdź K.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

tom 63

|

nr 2: Teologia dogmatyczna

5-26

EN

Up till now two fundamental concepts of faith (religion) and knowledge (science) have been used in Christianity. In this way the Greek tradition, and especially old-Christian one, is followed, the tradition that distinguished the world of knowledge that is a product of the cognizing mind from the world of revelation that accepts God's non-scientific gift. Christianity’s whole effort was directed at indicating the differences between science and revelation, and then at showing harmony, or at least non-contradiction, between them. This is why Anton Grabner-Haider (*1940), an Austrian philosopher of religion, had to take into consideration also the world of thought comprising science and the world of the experience of faith, including revelation. In turn, he presented the mutual relations between these worlds, understanding science on the ground of the neopositivist conception and faith on the ground of the Church’s popular contemporary understanding of faith. It is a pity he does not use the strictly theological concept of faith, and especially the more modern personalist conception, despite verbally referring to personalism. However, making modern attempts at shifting the problem of faith and knowledge as well as of their mutual relations onto the basis of the language is exactly Grabner-Haider’s achievement. In this way a new situation arises, in which not so much the world of ideas and thoughts opposes the world of religious experience and revelation, as the world of one or two languages does.

PL

Dotychczas operowano w chrześcijaństwie dwoma podstawowymi pojęciami: wiary (religii) i wiedzy (nauki). Postępowano tak w ślad za tradycją grecką, a zwłaszcza starochrześcijańską, która odróżniała świat wiedzy, będący wytworem umysłu poznającego, oraz świat objawienia, będący przyjęciem nienaukowego daru Bożego. Cały wysiłek chrześcijaństwa szedł w kierunku wykazania różnic między nauką a objawieniem, a następnie harmonii między nimi, przynajmniej niesprzeczności. Anton Grabner-Haider (*1940), austriacki filozof religii, dlatego musiał uwzględnić również świat myśli obejmujący naukę i świat przeżyć wiary obejmujący objawienie. Z kolei przedstawił wzajemne relacje tych światów pojmując naukę na gruncie koncepcji neopozytywistycznej oraz wiarę na gruncie potocznego współczesnego rozumienia wiary przez Kościół. Szkoda, że nie operuje on ściśle teologicznym rozumieniem wiary, zwłaszcza nowszą koncepcją personalistyczną, pomimo powoływania się werbalnego na personalizm. Ale zasługą Grabnera-Haidera jest uwyraźnienie współczesnych prób przerzucenia zarówno problemu wiary i wiedzy, jak i ich wzajemnych relacji na bazę języka. Tym samym powstaje nowa sytuacja, w której stają naprzeciwko siebie nie tyle świat idei i myśli oraz świat przeżycia religijnego i objawienia, ile świat jednego lub dwóch języków.

8

Teologia – uniwersytet – nauka w myśli Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

100%

Góźdź K.

Studia Nauk Teologicznych PAN

|

2008

|

nr 3

101-118

EN

Joseph Ratzinger binds together the triptych “theology – the university – science” by the common issue of a search for the truth and the service to the truth. Th eologyis being done “in the Church and with the Church”, it belongs to the Church and depends upon her. Th us, theology is ecclesial in its essence, it teaches not inits own name but on behalf of the Church. Th e ethos of the university – particularly of a Catholic university – consists in the common witness to the truth and in forming the transcendent dimension of man. Th us, the service to the human person is expressed by the university in developing “a new humanism” as a response to cultural and spiritual desires ofthe humankind. Th e mission of the university is not only its service to knowledge but also to the education, which means bearing witness to the truth that has beenfound. According to Benedict XVI both theology and the university with science should know how to unite the two ways of knowing – faith and reason into one commontone, with its unique enhancing of reason. In a characteristic way Ratzinger gives special attention to rationality which leads to the ultimate Truth.

9

Sprawozdanie prezesa z działalności Zarządu Towarzystwa Teologów Dogmatyków w kadencji 2009-2011

100%

Góźdź K.

Teologia w Polsce

|

2011

|

tom 5

|

nr 2

377-381

PL

Sprawozdanie prezesa z działalności Zarządu Towarzystwa Teologów Dogmatyków w kadencji 2009-2011.

10

Ks. Ignacy Bokwa, Teologia w warunkach nowoczesności i ponowoczesności, Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu, Sandomierz 2010, ss. 544.

100%

Góźdź K.

Teologia w Polsce

|

2011

|

tom 5

|

nr 2

383-385

PL

Recenzja książki: Ks. Ignacy Bokwa, Teologia w warunkach nowoczesności i ponowoczesności, Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu, Sandomierz 2010, ss. 544.

11

O. Romuald Henryk Kośla OFM, Jan Duns Szkot – jego dzieło i myśl od początku XX wieku do dzisiaj, Wydawnictwo Unum, Kraków 2011, ss. 328.

100%

Góźdź K.

Teologia w Polsce

|

2011

|

tom 5

|

nr 2

389-395

PL

Recenzja książki: O. Romuald Henryk Kośla OFM, Jan Duns Szkot – jego dzieło i myśl od początku XX wieku do dzisiaj, Wydawnictwo Unum, Kraków 2011, ss. 328.

12

Chrystologia Logosu według Josepha Ratzingera

100%

Góźdź K.

Teologia w Polsce

|

2011

|

tom 5

|

nr 2

237-247

PL

Logos jest Słowem Przedwiecznym, Sensem wszystkich rzeczy, odwiecznie istniejącym w Synu Bożym. Jest to Logos, który staje się Bogiem-Człowiekiem przez przyjęcie natury ludzkiej. Tak idea grecka Logosu osiąga swoją pełnię dopiero w Logosie wcielonym, w Słowie, które stało się Ciałem. Odtąd Logos nie jest już tylko „sensem”, „myślą” istniejącą poza rzeczami, ale On sam wszedł w ciało i ucieleśnił się, jest Logos incarnatus. Teraz Słowo nie jest już tylko „zastępstwem” kogoś drugiego, cielesnego, lecz złączone z całą rzeczywistością. Tak Logos stworzenia, Logos w człowieku i prawdziwy Logos wcielony, odwieczny Logos – Syn Boży – schodzą się ze sobą.

13

O. Tomasz Płonka OFMCap, Stopniowalność orzeczeń Magisterium Kościoła w nauczaniu Stolicy Apostolskiej podczas pontyfikatu Jana Pawła II, Instytut Papieża Jana Pawła II, Warszawa 2011, ss. 563.

100%

Góźdź K.

Teologia w Polsce

|

2011

|

tom 5

|

nr 2

399-403

PL

Recenzja książki: O. Tomasz Płonka OFMCap, Stopniowalność orzeczeń Magisterium Kościoła w nauczaniu Stolicy Apostolskiej podczas pontyfikatu Jana Pawła II, Instytut Papieża Jana Pawła II, Warszawa 2011, ss. 563.

14

Obraz Chrystusa w dziełach Benedykta XVI

100%

Góźdź K.

Roczniki Teologiczne

|

2014

|

tom 61

|

nr 2: Teologia Dogmatyczna

17-29

EN

The image of Christ in the trilogy Jesus of Nazareth is perfectly clear and systematic. From the beginning to the end it is pervaded with the perspective of the Divine unity of the Father and the Son. The Divine Child is an expression of the deepest humility of the Supreme Being, the new Moses is the fulfillment of the promises made by the Lord of History, and God’s Son is the Christus totus of the whole economy of salvation. Incarnation, Death and Resurrection are three acts of the same theatrum personae of the eternal Logos, who, becoming a man, elevated our humanity to the heavenly heights. This growing triad of the image of Jesus Christ may be also defined on the plane of the promise: God’s Child was a revelation of God's promise, the new Moses was the realization of the promise, and God’s Son by His sacrifice became the fulfillment of the promise. In other words, the Incarnation revealed God’s mystery and drew a sketch of the whole picture, the teaching and healing Jesus filled the original sketch with contents giving it basic colors, but the real contrast and the center of this picture is Christ on the throne of the cross. So the image of Christ is one and eternally the same: our living Lord and our living God. Hence Joseph Ratzinger - Benedict XVI is a real protector of the Divinity of Jesus Christ, defending Him from the degenerated world of the West.

PL

Obraz Chrystusa w trylogii Jezus z Nazaretu jest bardzo jasny i systematyczny. Od początku do końca jest on przepojony perspektywą Bożej jedności Ojca i Syna. Boże Dziecię jest wyrazem najgłębszej pokory Najwyższego, nowy Mojżesz jest wypełnieniem obietnic Pana Historii, a Syn Boży to Christus totus całej ekonomii zbawczej. Wcielenie, Śmierć i Zmartwychwstanie stanowią trzy akty tego samego theatrum personae odwiecznego Logosu, który stając się człowiekiem wyniósł nasze człowieczeństwo na wyżyny niebieskie. Tę wzrastającą triadę obrazu Jezusa Chrystusa można ująć także na płaszczyźnie obietnicy: Boże Dziecię było wyjawieniem Bożej obietnicy, nowy Mojżesz był realizacja obietnicy, a Syn Boży przez swą Ofiarę stał sie spełnieniem obietnicy. Innymi słowy, Wcielenie objawiło Bożą tajemnicę i nakreśliło szkic całego obrazu, Jezus nauczający i uzdrawiający wypełnił treścią pierwotny szkic, nadając mu zasadniczych barw, ale rzeczywisty kontrast i centrum tego obrazu to Chrystus na tronie krzyża. Tak obraz Chrystusa jest jeden i wiecznie ten sam: Żyjący nasz Pan i nasz Bóg. Joseph Ratzinger - Benedykt XVI jest wiec prawdziwym obrońcą Bóstwa Jezusa Chrystusa przed zdegenerowanym światem Zachodu.

15

Historical and Theological Sources of Secularism and Secularisation

100%

Góźdź K.

Verbum Vitae

|

2022

|

tom 40

|

nr 2

359-373

EN

This article proposes a new way of approaching the roots of secularism and its outcome that is secularization. The fact that this phenomenon arises precisely in a Christian world, which ultimately leads to a complete emancipation of that what is worldly toward religion, profanum toward sacrum, is astonishing. The process of European secularism has its beginning in the 11th century, when the so-called dispute about reason was initiated resulting, in the next epochs of human history, in an intensifying departure from transcendence in favour of a secular interpretation of reality. What ensued is a fading away of the classical understanding of truth as a “compatibility of entities with intellect” (adaequatio rei et intellectus), that is compatibility of understanding and reality, replacing understanding with one’s own crafting of reality, making of a new society. An examination of the history of the European secularization can contribute to a rise of a new humanism, which rests upon reasonableness that originates at the deepest basis of the Logos.

16

Knowledge and Religious Faith

100%

Góźdź K.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

tom 63

|

nr 2: Teologia dogmatyczna - English Version

5-26

EN

Up till now two fundamental concepts of faith (religion) and knowledge (science) have been used in Christianity. In this way the Greek tradition, and especially old-Christian one, is followed, the tradition that distinguished the world of knowledge that is a product of the cognizing mind from the world of revelation that accepts God's non-scientific gift. Christianity’s whole effort was directed at indicating the differences between science and revelation, and then at showing harmony, or at least non-contradiction, between them. This is why Anton Grabner-Haider (*1940), an Austrian philosopher of religion, had to take into consideration also the world of thought comprising science and the world of the experience of faith, including revelation. In turn, he presented the mutual relations between these worlds, understanding science on the ground of the neopositivist conception and faith on the ground of the Church’s popular contemporary understanding of faith. It is a pity he does not use the strictly theological concept of faith, and especially the more modern personalist conception, despite verbally referring to personalism. However, making modern attempts at shifting the problem of faith and knowledge as well as of their mutual relations onto the basis of the language is exactly Grabner-Haider’s achievement. In this way a new situation arises, in which not so much the world of ideas and thoughts opposes the world of religious experience and revelation, as the world of one or two languages does.

17

Teologia miłosierdzia Bożego

100%

Góźdź K.

Teologia w Polsce

|

2016

|

tom 10

|

nr 1

5-15

EN

God’s Mercy never threatens man’s dignity. It elevates human dignity to the Divine level of “second creation.” This is a kind of “divinization” of man, in which human love is transformed by the Divine mercy into closeness to God. Divine Mercy compensates all human imperfections – not only sins, but all kinds of weakness and limitations of the person’s existence. This is how love and mercy are in the heart of the relationship between God and man. Love and mercy are two aspects of one grace: The grace of Divine Love gives life, while the grace of Divine Mercy purifies and perfects human nature. Therefore, Divine Mercy is a precondition on human participation in the nature of God. To put it briefly, man is created through love and saved through mercy.

PL

Miłość i miłosierdzie są dwoma wymiarami jednej łaski: miłość Boża stwarza, a miłosierdzie Boże – oczyszcza i doskonali naturę człowieka. Miłosierdzie jest więc warunkiem doprowadzenia człowieka do uczestniczenia w naturze Bożej. Mówiąc krótko: stwarza człowieka miłość, a zbawia miłosierdzie.

18

Odwieczne znaczenie Człowieczeństwa Jezusa

100%

Góźdź K.

Studia Nauk Teologicznych PAN

|

2006

|

nr 1

23-38

EN

The article touches upon an extremely important and at the same time difficult subject of authentication of the fact of Incarnation in contemporary theology and anthropology. Systematic reflection is transferred to the practical side of Christian life. This specific feature of Karl Rahner's theology permeates the fundamental Christian relationship, the relationship between the divine and earthly worlds at the level of personal union of both natures in Jesus Christ. The event of the Incarnation makes visible the role of the humanity of Christ in the work of redemption. It expresses the radical gift of man to God who communicates with himself. Today's man achieves his fulfilment (redemption) through his transcendence towards God, which has reached its absolute dimension in Jesus Christ. Man's exit as a transcendent being towards God is not self-redemption, but is accomplished by the power of God who communicates with man and thus becomes his Saviour. Rahner therefore rightly observes that the meaning of the humanity of Jesus lies in the fact that God redeems man through God-Human, that is to say, as the Roman school taught, redemption is accomplished “in Man”.

PL

Artykuł porusza niezwykle ważny i jednocześnie trudny temat uwierzytelniania faktu Wcielenia we współczesnej teologii i antropologii. Systematyczna refleksja zostaje przeniesiona na praktyczną stronę życia chrześcijańskiego. Ta specyficzna cecha teologii Karla Rahnera przenika fundamentalną relację chrześcijańską, relację między światem boskim i ziemskim na poziomie osobowego zjednoczenia obu natur w Jezusie Chrystusie. Wydarzenie Wcielenia uwidacznia rolę człowieczeństwa Chrystusa w dziele odkupienia. Wyraża ono radykalny dar człowieka dla Boga, który komunikuje się z samym sobą. Dzisiejszy człowiek uzyskuje swoje spełnienie (odkupienie) dzięki swej transcendencji w kierunku Boga, która osiągnęła swój absolutny wymiar w Jezusie Chrystusie. Wyjście człowieka jako istoty transcendentalnej w kierunku Boga nie jest samoodkupieniem, ale dokonuje się mocą Boga, który komunikuje się z człowiekiem i w ten sposób staje się jego Zbawicielem. Rahner słusznie zauważa zatem, że znaczenie człowieczeństwa Jezusa polega na tym, że Bóg dokonuje odkupienia człowieka przez Boga-Człowieka, to znaczy, jak nauczała szkoła rzymska, odkupienie dokonuje się „w Człowieku”.

19

Czesław Stanisław Bartnik, Dogmatyka katolicka, t. 1-2, Wydawnictwo KUL, Lublin 1999-2003, ss. 861

100%

Góźdź K.

Studia Nauk Teologicznych PAN

|

2006

|

nr 1

224-230

PL

Recenzja

20

Czas a wieczność według Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

100%

Góźdź K.

Studia Nauk Teologicznych PAN

|

2017

|

nr 12

155-171

EN

The author puts forward a hypothesis related to the interpretation of the thought of Joseph Ratzinger - Benedict XVI on the interrelation of time and eternity. Different religions offer different ways of departing temporality - the way of being within the confines of time - towards some extratemporal existence, commonly referred to as eternity or immortality. This perspective evokes a fundamental question: if time wants to reach beyond itself towards eternity, is it that eternity - in its turn - stays in a kind of interrelation to time, or is it a kind of negative atemporality? In its view of the matter, Christianity makes a clear statement that God has power over time, which implies that God participates in the temporal reality. This participation manifests itself overtly through the Incarnation of the Son of God. Consequently, this participation shows that man takes part in the eternity of God. In this sense, a Christian reaches eternity through his/her existence in the Person of the Resurrected Jesus. This ability to eternally remain in Jesus rests on the immortal element of the human being - that is his/her spiritual soul. The soul opens a path towards salvation and the relational eternity, that is a relationship of a Christian person with the Son of God and through Him with God as Trinitary Love. This is how Christianity – while respecting the linear nature of time – promotes a positive cyclical (yet not a reiterative) concept of time, which manifests itself in the exitus - reditus relationship. Exitus is an autonomous act of God’s creation, while reditus - is a human self-sacrifice as exemplified by the Son of God. Jesus’ self-sacrifice to God the Father is a model of how time can be projected onto a new way of existence: eternity. Therefore, Christ brings time to its fullness. His Event marks the beginning of eternity for the faithful.

DE

Der Autor formuliert eine Interpretation der Lehre von Joseph Ratzinger/Benedikt XVI. bezüglich der Relation von Zeit und Ewigkeit. Jede Religion verheißt dem Menschen auf verschiedene Weisen das Überschreiten des Diesseitigen, des gegenwärtigen Seinsmodus, einfach der Zeit – auf Etwas hin jenseits der historischen Existenz, was als Ewigkeit bzw. Unsterblichkeit bezeichnet wird. Es stellt sich dabei eine grundsätzliche Frage: Wenn die Zeit auf das Überschreiten ihrer selbst hin in die Ewigkeit angelegt ist, hat dann umgekehrt auch die Ewigkeit eine Relation zu der Zeit oder ist sie vielleicht bloß eine negative Zeitlosigkeit? Das Christentum eindeutig bekennt Gott als den Herren der Zeit und damit bekennt es auch das Involvieren Gottes in die Zeit, vor allem durch die Inkarnation des Sohnes Gottes, was andererseits die Teilnahme des Menschen an der Ewigkeit Gottes bedeutet. Die Ewigkeit ist somit für den Christen das Bleiben in der Person des Auferstandenen. Dieses Bleiben gründet auf dem unvergänglichen Element im Menschen, d. h. auf der Geistseele, welche ihn für die Auferstehung und somit für die Unsterblichkeit öffnet. Diese wird als die Beziehung durch den Sohn Gottes zu Gott – der trinitären Liebe verstanden. Auf diese Weise hat das Christentum ein lineares (und nicht ein kreisförmiges im Sinne eines Tretrades) Zeitverständnis, nimmt jedoch ein positives periodisches Schema exitus – reditus an. Exitus ist hier der freie Schöpfungsakt Gottes und reditus – die freie Hingabe des Menschen nach dem Bild des Sohnes Gottes. Das Kreuz Christi als die Hingabe an Gott den Vater ist also ein Model des Übergangs der Zeit in eine neue Seinsweise, also in die Ewigkeit. Christus ist die Erfüllung der Zeit und der Anfang der Ewigkeit des glaubenden Menschen.

PL

Autor stawia hipotezę interpretacji nauki Josepha Ratzingera/Benedykta XVI na temat relacji czasu i wieczności. Każda religia obiecuje człowiekowi na różny sposób wyjście z doczesności, z obecnego sposobu bytowania, po prostu „z czasu” do czegoś ponad historyczną egzystencją, co określa się jako wieczność, czy nieśmiertelność. Rodzi się przy tym zasadnicze pytanie: skoro czas pragnie wyjść poza siebie ku wieczności, to czy wieczność – odwrotnie – ma jakąś relację do czasu, czy jest może jakąś negatywną bezczasowością? Chrześcijaństwo jednoznacznie opowiada się za Bogiem jako Panem nad czasem i tym samym za uczestniczeniem Boga w czasie, głównie przez Wcielenie Syna Bożego, a przez to wskazuje też na udział człowieka w wieczności Boga. Wtedy wieczność jest dla chrześcijanina trwaniem w Osobie Zmartwychwstałego. Trwanie to zasadza się na elemencie nieprzemijającym człowieka, czyli duszy duchowej, która otwiera człowieka na zmartwychwstanie, a przez to na nieśmiertelność rozumianą jako relacja przez Syna Bożego do Boga jako trynitarnej Miłości. Tak chrześcijaństwo ma linearne (a nie cykliczne w sensie kołowrotu) rozumienie czasu, ale przyjmuje też pozytywną cykliczność, wyrażoną w schemacie exitus – reditus. tj. exitus jest wolnym aktem stwórczym Boga, a reditus – wolnym samoofiarowaniem się człowieka na wzór Syna Bożego. Krzyż Chrystusa jako samoofiarowanie się Bogu Ojcu jest modelem przeniesienia czasu w nowy sposób trwania, czyli w wieczność. Chrystus jest zatem spełnieniem czasu i początkiem wieczności człowieka wierzącego.