PL
 |
EN
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 17

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Wkład szlachty lubelskiej w dzieło reformy państwa w pierwszych latach działalności Sejmu Wielkiego
100%
Bednaruk W.
|
|
tom 5
|
nr 1 Prawo
105-119
EN
The period of the reign of the last Polish king Stanisław August Poniatowski was when the thought of the necessity of radical changes grew in the minds of the nobility. The previous sejm (parliament) underwent degeneration in the course of the former hundred years and that gave rise to numerous pathologies, resulting in considerable weakening of the once powerful state. In the middle of the 1780’s the approaching conflict between Russia and Turkey and the cooling in the relations between our neighbours seemed to favour realization of the aims planned for long. Despite the lack of unequivocal consent on the part of the nobility to introduce a bold project of political changes, the patriotic camp – in agreement with the king – prepared and enforced the Constitution on Third of May, 1792, which was the first principal act in the European continent, and the second in the world. The Third of May Constitution, the preparation and resolution of which was largely aided by representatives of the Lublin voivodship, abolished liberum veto, did away with free election, replacing it with throne inheritance, and introduced a number of modern political solutions, at the same time not infringing – according to the demand of the Lublin nobility – any of the prerogatives of that class.
2
Content available Spór o rolę deputatów duchownych w Trybunale Koronnym
100%
Bednaruk W.
|
|
nr 1
73-85
EN
The Supreme Court came into being in 1578. The task of the court was considering the appeals from sentences passed by the lower instance. There were 27 secular judges and 6 church representatives in the court. The same amount of clergymen and secular judges reargued a case in which one of the sides was a person or an institution connected with the church. However from the very beginning parliament members spirituals had more power than they were expected to have according to the law: they took part in the election of the chairman – marshal − as well as reconsidered the cases not connected with the church, together with the secular judges, although they shouldn’t. Some nobleman did not approve that over-participation of clergyman. Therefore there was a serious dispute between the supporters and the opponents of such a strong position of clergyman in the Supreme Court. Finally, the clergymen’s influence on the court's work was diminished. It was a result of the reforms of 18th century.
3
Content available remote Kościół św. Stanisława w Lublinie jako miejsce obrad sejmikowych
100%
Bednaruk W.
|
|
nr 7 (20) nr 1
9-17
PL
Kościół ojców dominikanów w Lublinie był uświęconym tradycją miejscem obrad sejmikowych przez 260 lat. Gromadząca się w nim szlachta dzięki gościnności zakonników nie musiała martwić się o własne pomieszczenia, ani ponosić kosztów związanych z ich budową oraz utrzymaniem. W zamian gospodarze otrzymywali niewielkie wsparcie na remonty świątyni, a także co niemniej ważne, przychylność samych obradujących, którzy decydując o losach państwa uwzględniali również interesy Kościoła.
EN
The Church of the Dominican Friiars in Lublin was a time-honored tradition of the sejmik meeting for 260 years. The nobility gathered in it, thanks to the hospitality of monks, did not have to worry about their own rooms, nor did they have to bear the costs of their construction and maintenance. Instead of it, the hosts received little support for the renovation of the temple, and also no less important, the favor of the deliberate, who, while deciding the fate of the state, also took into account the interests of the Church.
4
Content available Status pośrednika ubezpieczeniowego w okresie II Rzeczypospolitej
100%
Bednaruk W.
|
|
tom 12
|
nr 1
31-39
EN
An insurance intermediary played a key role in the insurance system. However, in the initial period of the existence of independent Poland, the legislator did not introduce regulations referring to its status, leaving the issue of the selection of personnel and the rules of their operation to insurance companies. This practice has been shown to lead to the development of a number of pathologies in the belaying market. Therefore, in the second decade of the existence of the Second Polish Republic, a radical change was made in the approach to personnel policy in the insurance industry.
PL
Pośrednik ubezpieczeniowy odgrywał w systemie ubezpieczeń kluczową rolę. Jednak w początkowym okresie istnienia niepodległej Polski ustawodawca nie wprowadził regulacji odnoszących się do jego statusu, pozostawiając kwestię doboru kadr i zasad ich działalności samym zakładom ubezpieczeniowym. Praktyka ta okazała się prowadzić do rozwoju szeregu patologii na rynku asekuracji. Dlatego też w drugiej dekadzie istnienia II Rzeczypospolitej dokonano radykalnej zmiany w podejściu do polityki kadrowej w branży ubezpieczeniowej.
5
Content available Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu sejmikowania na przykładzie wybranych przypadków z epoki stanisławowskiej
100%
Bednaruk W.
|
|
tom 6
16-26
EN
The security of regional councils sessions, especially with regard to freedom of expression and free making of the decisions, was significant for a gentry because of the meaning of local gentry for an efficient performance of the state. A noble passion for their privileges and freedoms was also very important. The citizen had a possibility to decide about interests of the country during regional council session. However, despite the meticulous regulations of the rules of the regional councils sessions and harsh punishments for those who violated security during these sessions, such cases were not incidental and occurred very often during that period of history.
PL
Bezpieczeństwo obrad sejmikowych, szczególnie pod kątem swobody wyrażania poglądów i nieskrępowanego decydowania o własnych sprawach, było dla szlachty kwestią nader istotną ze względu na znaczenie samorządu szlacheckiego dla sprawnego funkcjonowania państwa. Nie mniej istotne w tej mierze było też szlacheckie zamiłowanie do swych przywilejów i wolności, których najpełniejszy wyraz znajdował ówczesny obywatel w możliwości współdecydowania o żywotnych interesach kraju na forum sejmikowym. Jednak pomimo drobiazgowego uregulowania zasad rządzących przebiegiem obrad sejmikowych oraz surowych kar grożących sprawcom naruszania bezpieczeństwa sejmikujących przypadki tego typu przestępstw nie były bynajmniej incydentalne i zdarzały się dość często w analizowanym okresie.
6
Content available Między służbą ku chwale ojczyzny a cyniczną chciwością elit. Etos służby publicznej szlachty w okresie I Rzeczypospolitej na kilku wybranych przykładach
100%
Bednaruk W.
|
|
tom 10
29-40
EN
The Polish nobility in their work eagerly appealed to idealized patterns from the past, giving examples and desirable models of behavior that formed the basis of civic education of young people. One of the mythical canons of the daily actions of a member of the knightly state was the honorary service of his homeland without looking at the profits from his public functions. The honor given to the service of others should suffice as a reward for the effort, while the expectation of the material gratification was not in the good taste of the e lite in that time.
PL
Szlachta polska w swojej twórczości chętnie odwoływała się do wyidealizowanych wzorców z przeszłości, podając przykłady oraz pożądane modele postępowania, które stanowiły podstawę obywatelskiego wychowania młodzieży. Jednym z takich mitycznych kanonów codziennych poczynań członka stanu rycerskiego była honorowa służba ojczyźnie bez oglądania się na zyski płynące z piastowania funkcji publicznych. Sam zaszczyt, jaki dawała możliwość służenia innym, powinien wystarczyć jako nagroda za podejmowany trud, zaś oczekiwanie materialnej gratyfikacji nie mieściło się w dobrym tonie ówczesnych elit.
7
Content available Magnaccy reprezentanci województwa lubelskiego w sejmie okresu stanisławowskiego
100%
Bednaruk W.
|
|
tom 9
22-35
EN
Lublin province did not belong to those in which the seats in Parliament were willingly entrusted to the magnates. The local nobility seeing the Senate as a place completely dominated by the richest part of the privileged to the Sejm usually sent the local owners of land properties. However, in the analyzed period exceptions to this rule was made and magnates who have worthily represented their province had been elected. It should be noted that deputies from this elite group of citizens belonged to the extremely active in the work of parliament, while the sphere of their activities mainly included the issues important for the state. The magnates’ involvement in the debates of the Sejm and their will to apply for a seat in Parliament depended largely on the importance of the issues that have to be taken into deliberations during the term of office of the General Sejm, growing in times of breakthrough to disappear during periods of adverse changes.
PL
Województwo lubelskie nie należało do tych, w których chętnie powierzano mandaty poselskie magnatom. Miejscowa szlachta, postrzegając Senat jako miejsce całkowicie zdominowane przez tę najbogatszą część stanu uprzywilejowanego, do Sejmu najczęściej wysyłała miejscowych posesjonatów. Jednakże w analizowanym okresie czyniono wyjątki od tej zasady i wybierano magnatów, którzy godnie reprezentowali swoje województwo. Stwierdzić należy, iż posłowie pochodzący z tej elitarnej grupy obywateli należeli do wyjątkowo aktywnych podczas prac parlamentu, zaś sfera ich działalności obejmowała przede wszystkim sprawy ważne dla całego państwa. Stopień zaangażowania magnatów w obrady sejmikowe i ich wola ubiegania się o mandat poselski zależały w dużej mierze od wagi spraw, jakie miały być brane pod obrady w danej kadencji Sejmu Walnego, rosnąc w czasach przełomowych, by zanikać w okresach niesprzyjających zmianom.
8
Content available Przymusowe ubezpieczenia budowli kościelnych w międzywojennej Polsce
100%
Bednaruk W.
|
2020
|
tom 9 (22)
|
nr 2
207-215
EN
In the first years of the existence of an independent Polish state, the obligation to insure church real estate against fire was maintained and then extended to new areas. This category of buildings was separated along the way of the works on the new system. A new tariff was set up and a lower payment was charged for signed up contracts. These preferential requirements for calculating contributions follows from the highest resistance of church buildings to the risk of fire. Both the material from which the church properties were built, and their location and resistance to other factors increasing the risk of a fire caused the fact that church buildings were very rarely damaged. Thanks to good financial results in this section, the insurance industry was able to offer better conditions to less affluent clients, which contributed to the improvement of the situation of the poorest people.
PL
W pierwszych latach istnienia niepodległego państwa polskiego utrzymano, a następnie rozszerzono na nowe tereny, obowiązek ubezpieczania nieruchomości kościelnych od ognia. Ta kategoria budynków została w toku prac nad nowym systemem wyodrębniona. Stworzono dla niej nową taryfę i pobierano niższą składkę z tytułu podpisanych umów. Te preferencyjne warunki naliczania składek wynikały z największej odporności budowli kościelnych na ryzyko pożaru. Materiał, z którego budowano nieruchomości kościelne, ich umiejscowienie oraz odporność na pozostałe czynniki zwiększające niebezpieczeństwo wybuchu pożaru sprawiały, iż budynki kościelne ulegały zniszczeniu bardzo rzadko. Dzięki dobrym wynikom finansowym w tym dziale branża ubezpieczeń mogła oferować lepsze warunki klientom mniej zamożnym, co przyczyniło się do poprawy sytuacji osób najbiedniejszych.
9
Spór o rolę deputatów duchownych w Trybunale Koronnym
100%
Bednaruk W.
|
|
nr 1 Prawo
73-85
EN
The Supreme Court came into being in 1578. The task of the court was considering the appeals from sentences passed by the lower instance. There were 27 secular judges and 6 church representatives in the court. The same amount of clergymen and secular judges reargued a case in which one of the sides was a person or an institution connected with the church. However from the very beginning parliament members spirituals had more power than they were expected to have according to the law: they took part in the election of the chairman – marshal − as well as reconsidered the cases not connected with the church, together with the secular judges, although they shouldn’t. Some nobleman did not approve that over-participation of clergyman. Therefore there was a serious dispute between the supporters and the opponents of such a strong position of clergyman in the Supreme Court. Finally, the clergymen’s influence on the court's work was diminished. It was a result of the reforms of 18th century.
10
Content available “Ambition and Pride Bid to Learn More than Virtue…” – about the Dangers of Learning According to Stanisław
100%
Bednaruk W.
|
|
nr 3
EN
In the days of the fall of education, Stanisław H. Lubomirski proclaimed the superiority of the natural intellect and reason over academic knowledge. This well-known and respected magnate and philosopher, was called by his contemporaries “Polish Solomon”. His views, in which one can see a clear trace of fascination with the Stoics, enjoyed great popularity until at least the middle of the eighteenth century.
PL
W czasach upadku szkolnictwa Stanisław H. Lubomirski głosił wyższość przyrodzonego rozumu i rozsądku nad wiedzą akademicką. Ten powszechnie znany i szanowany magnat – filozof, zwany był przez współczesnych „polskim Salomonem”. Jego poglądy, w których widać wyraźny ślad fascynacji stoikami, cieszyły się ogromną popularnością co najmniej do połowy XVIII w.
11
Content available Polityka finansowa PZUW w latach 30 – tych XX wieku
100%
Bednaruk W.
|
|
tom 12
513-524
DE
Die seit 1929 andauernde Weltwirtschaftskrise führte zu einem Zusammen- bruch des polnischen Versicherungsmarktes. Infolgedessen gingen zahlreiche Versicherungsan- stalten in Konkurs, und Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, der größte Versicherer der Branche, musste dringend das Reformprogramm durchführen. Dieses bestand darin, den Beitragseinnahmen mehr Aufmerksamkeit zu schenken und gleichzeitig das System der Aus- zahlung der Entschädigungen abzudichten. Dank der vernünftig betriebenen Finanzpolitik ist es den Behörden der PZUW gelungen, sich zu bewähren und sogar die Position des Unternehmens in der Versicherungsbranche zu stärken. Die ausstehenden Beiträge belasteten jedoch erheblich die Bilanz des Versicherers, und dieses Problem konnte bis zum Ausbruch des Zweiten Welt- kriegs nicht gelöst werden.
EN
The global economic crisis, lasting since 1929, led to a collapse on the Polish insur- ance market. As a consequence, numerous insurance companies went bankrupt and Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych [Mutual Insurance Company], the largest insurer in the in- dustry, had to urgently implement a recovery programme. It consisted in taking greater care of income from insurance premiums, while at the same time tightening the compensation payment system. As a result of sound financial policy, the PZUW authorities managed to survive and even strengthen the company’s position in the insurance industry. However, the outstanding premiums seriously burdened the insurer’s balance sheet, and this problem was not solved until the outbreak of World War II.
PL
Trwający od 1929 roku światowy kryzys gospodarczy doprowadził do zapaści na polskim rynku ubezpieczeń. W konsekwencji zbankrutowały liczne zakłady ubezpieczeniowe, zaś Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, największy ubezpieczyciel w branży, musiał pilnie wdrożyć program naprawczy. Polegał on na większej dbałości o wpływy z tytułu składek, przy jednoczesnym uszczelnianiu systemu wypłaty odszkodowań. W rezultacie rozsądnie prowadzonej polityki finansowej władzom PZUW udało się przetrwać, a nawet umocnić pozycję zakładu w branży asekuracyjnej. Jednakże zaległe składki poważnie obciążały bilans ubezpieczyciela i tego problemu nie udało się rozwiązać aż do wybuchu II wojny światowej.
12
Content available Tymczasowość w strukturze Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej
100%
Bednaruk W.
|
|
nr 14 (1)
23-35
EN
The Polish National Loan Fund was created as an institution in its provisional intent. It was set up for a transitional period in December 1916 until a permanent bank was established. After Poland regained its independence in November 1918, it was also not intended to use its services for a long time. However, the pile of many political and economic circumstances made the Polish National Loan Fund function nearly 8 years in uncertain and temporary conditions, that had a great influence on the rules of its operation, including its structure.
PL
Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa została utworzona jako instytucja w swoim zamierzeniu tymczasowa. Powołano ją na okres przejściowy w grudniu 1916 r. do czasu utworzenia stałego banku emisyjnego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 r. nie zamierzano korzystać z jej usług przez długi czas. Jednakże splot wielu okoliczności polityczno-gospodarczych sprawił, że funkcjonowała niemal 8 lat w warunkach niepewności i tymczasowości, co miało duży wpływ na zasady jej działania, w tym również na jej strukturę.
13
Content available Poszukiwany Józef Dolina
100%
Bednaruk W.
|
|
nr 15 (1)
33-47
EN
The presented text describes the backstage of the great operation of the communist service aimed at one of the graduates and employees of the Catholic University of Lublin. This pre-war graduate of the Faculty of Law and Socio-Economic Sciences of the Catholic University of Lublin, assistant at the Commercial Law Department and at the same time an assessor at the Lublin court, Józef Dolina, became one of the most sought after fugitives in the “political enemies of the state” category during the PRL. The collection of the Lublin Institute of National Remembrance contains files illustrating the extensive activities of the communist secret police, whose aim was to determine the whereabouts and surveillance of an escaped employee of the Catholic University of Lublin. To carry it out, forces and means were used to testify to the scale of the threat that the security service officers felt towards Józef Dolina.
PL
Prezentowany tekst opisuje kulisy wielkiej operacji komunistycznych służb wymierzonej w jednego z absolwentów i pracowników KUL. Ten przedwojenny absolwent Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL, asystent w Katedrze Prawa Handlowego i jednocześnie asesor sądowy w lubelskim sądzie, Józef Dolina, stał się w okresie PRL jednym z najpilniej poszukiwanych zbiegów zaliczanych do kategorii „wrogów politycznych państwa”. W zbiorach lubelskiego IPN znajdują się akta obrazujące szeroko zakrojone działania komunistycznej bezpieki, których celem było ustalenie miejsca pobytu i inwigilacja zbiegłego pracownika KUL. Do jej przeprowadzenia używano sił i środków świadczących o skali zagrożenia, jakie funkcjonariusze służb bezpieczeństwa odczuwali wobec Józefa Doliny.
14
Content available Wizja Uniwersytetu w nauczaniu Stefana Kardynała Wyszyńskiego
100%
Bednaruk W.
|
|
nr 15 (2)
5-15
EN
The University in the teaching of Cardinal Stefan Wyszyński was very important place. Due to his duties as a bishop of Lublin, he was in charge of the Catholic University of Lublin. As the Great Chancellor of this University, he felt responsible for the development of science in our country. Hence, in His speeches, there were often elements referring to the academic teaching, its content and meaning in the process of shaping responsible elites. In opposition to the communist doctrine in Poland, he claimed that there was no contradiction between science and faith. On the contrary, only a believer could be, in His opinion, a person who fully exploits the potential of his mind, and thus a scientist who achieves real successes serving the state and its citizens.
PL
Uniwersytet w nauczaniu Stefana Kardynała Wyszyńskiego zajmował bardzo ważne miejsce. Ze względu na obowiązki wynikające z piastowania funkcji biskupa lubelskiego miał on pod swoją pieczą Katolicki Uniwersytet Lubelski. Jako Wielki Kanclerz tej Uczelni poczuwał się do odpowiedzialności za rozwój nauki w naszym kraju. Stąd też w Jego mowach często pojawiały się elementy odnoszące się do nauczania akademickiego, jego treści i znaczenia w procesie kształtowania odpowiedzialnych elit. W opozycji do panującej wówczas w Polsce doktryny komunistycznej twierdził, iż nie istnieje sprzeczność pomiędzy nauką i wiarą. Przeciwnie, tylko człowiek wierzący mógł być, według Niego, osobą w pełni wykorzystującą potencjał swojego umysłu, a przez to uczonym osiągającym prawdziwe sukcesy służące państwu i obywatelom.
15
Content available Dziecko w prawie staropolskim
100%
Bednaruk W.
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
|
2019
|
tom 14
|
nr 16 (1)
7-16
EN
The status of the child in the legal system and the family of old-time Poland was primarily regulated by the norms of common law. In the historical period in question, the need to interfere in the mutual relations of parents and children was not recognized, leaving to the former the right to decide on the fate of their offspring. Only in some cases, when the legislator recognized the need to protect the welfare of the child in a special way, do we see activities aimed at providing it with the necessary protection. The rights of children were not of much interest until at the end of the First Polish Republic, but due to the political situation in the country, the proposed solutions could not be effectively implemented.
PL
Pozycję dziecka w polskim prawie i w rodzinie staropolskiej regulowały przede wszystkim normy prawa zwyczajowego. W analizowanym okresie nie dostrzegano potrzeby ingerowania we wzajemne relacje rodziców i dzieci, pozostawiając tym pierwszym prawo do decydowania o losie swojego potomstwa. Jedynie w niektórych przypadkach, gdy prawodawca uznał, iż w określonej sytuacji dobro dziecka musi być w sposób szczególny chronione, dostrzegamy działania zmierzające do zapewnienia mu niezbędnej ochrony. Prawami dziecka w większym stopniu zainteresowano się dopiero u schyłku I Rzeczypospolitej, jednak ze względu na sytuację polityczną w kraju nie udało się skutecznie przeprowadzić projektowanych rozwiązań.
16
Content available Soviet Religious Law in 1917–1922: Ideological and Legal Foundations
63%
Bednaruk W. , Gil A.
|
|
nr 3
45-61
PL
W artykule zaprezentowano podstawy ideologiczne i prawne sowieckiej polityki wyznaniowej w latach 1917–1922, kiedy to teoretyczne założenia stanowiące podstawę stosunku nowej władzy do religii jako takiej przekuwane były w jej praktyczne podejście do związków wyznaniowych obecnych w przestrzeni funkcjonowania bolszewickiego państwa. Zwrócono uwagę na dwie podstawowe kwestie: (1) stosunku do religii w rozważaniach teoretycznych rosyjskich marksistów, zarówno przed objęciem władzy przez bolszewików w Rosji, jak i po jej przejęciu, (2) oraz aktów prawnych wydanych przez nową władzę, dotyczących miejsca religii w tworzącej się z wolna rzeczywistości w ciągu pierwszych pięciu lat jej funkcjonowania. Zarówno ideologia, jak i samo prawo miały służyć urzeczywistnieniu jednej idei – stworzeniu społeczeństwa komunistycznego, w pełni ateistycznego i uznającego tylko materializm dialektyczny. Jak się okazało z perspektywy późniejszych wydarzeń, lata 1917–1922 były dla tego zamierzenia kluczowe. Przyjęte wówczas ustawodawstwo stało się bazą jurydyczną sowieckiego prawa wyznaniowego, wcielanego w życie do końca istnienia ZSRR. Podstawę źródłową artykułu stanowią odpowiednie akty prawne oraz literatura przedmiotu.
EN
The article presents the ideological and legal foundations of the Soviet religious policy in 1917–1922, when the theoretical assumptions that formed the basis of the new government’s attitude to religion as such were transformed into its practical approach to religious associations present in the space of the functioning of the Bolshevik state. Attention was drawn to two basic issues: (1) the attitude towards religion in the theoretical considerations of Russian Marxists both before and after the Bolsheviks took power in Russia, and (2) the legal acts issued by the new power regarding the place of religion in the slowly emerging reality in the first five years of its existence. Both the ideology and the law itself were to serve the realization of one idea – the creation of a communist society, fully atheistic and recognizing only dialectical materialism. As it turned out from the perspective of later events, the years 1917–1922 were crucial for this intention. The legislation adopted at that time became the juridical basis of the Soviet religious law, implemented until the end of the existence of the USSR. The reference basis for the article is the relevant legislation and literature on the subject.
17
Content available Profesor Jerzy Jan Markiewicz
51%
Guz T. , Bednaruk W. , Pałubska M. R.
|
|
tom 4
5-24
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.